O próbie filozoficznej rewindykacji kultury w poezji D. Junga | Ćwiczenia Kulturoznawstwo i wiedza o mediach

Między Sacrum a Techno. O próbie ﬁlozoﬁcznej rewindykacji

kultury w poezji Dawida Junga

Swoim debiutem poetyckim z roku 2006 Dawid Jung dołączył do grona

polskich poetów kanonu, kontynuatorów trudnych, choć sprawdzonych

tropów. Bohaterowie jego wierszy uwikłani są w dziwny dialog między

ponowoczesnym światem konsumentów a kulturą duchowych wartości,

między światem nadprodukcji artefaktów i informacji o stanie

współczesności a chrześcijańską kulturą ars moriendi.

Kulturą wymagającą pokory i szacunku do ludzkiego życia, które obecnie

traci swój wymiar sakralny, niematerialny, poruszając się, za pomocą

języka ekonomii, w obszarze terminologii życia produkcyjnego czy

efektywności produkcji . W takim społeczeństwie, w którym ruguje się

podstawowe kryteria dobra zastępując je konsumenckimi normatywami

(mającymi za cel zapewnienie ludziom substytutu szczęścia) swój etos

naznacza bohater wierszy Junga dostrzegając ratunek wszędzie tam, gdzie

współczesny człowiek nie ma już czasu szukać. Znajdziemy więc tutaj

nauczyciela ze szkoły franciszkańskiej, zwykły, pospolity krzew bzu, który

przez swoją lekcję milczenia nauczy nas drobnej prawdy: ( ...) odszukaj

tego, który ma monopol// na światło./ Powiedz mu, że ćwiczę mimikrę . I

mimo tego, że wcześniej padła inwektywa pod adresem śmierci, ma jednak

ona swoje uzasadnienie w tym, że ta śmierć dotyczy ludzkiej zagłady

poprzez nowy eksodus, poprzez proces zatracania języka kultury

minionych pokoleń, z którym poeta jako młody człowiek ma prawo się nie

zgodzić: (...) podziwiaj ludzkie ciała,/ chodzące budki lęgowe lęku, do

których/ lędźwi modli się ogień i jego sługus język.

Zło ma więc tutaj wymiar nie tylko ﬁzyczny ale również, co gorsze,

charakter unicestwiającej abrewiatury, która nie rozszerzając pojęć

zamyka nas w ciasnym gettcie medialnej terminologii, natrętnie tłumacząc

nam świat takim, jak go widzą nie prawdziwi świadkowie ale przypadkowi

komentatorzy zdarzeń.Stąd u Junga pojawi się ironiczna Piosenka z

musicalu Patriota , w której tuwimowski refren ze znanym motywem

poprzedzi gorzkie stwierdzenie: Gdzie to jest, że/ głodni poeci nie uwodzą

śmierci,/ do pustych trybun/ śpiewają treny . TO u poety jest wszędzie,

TO ma 312685 powodów, aby tu zostać, TO ma 312685 kilometrów

kwadratowych powierzchni i potrzebuje nas bardziej niż kiedykolwiek

wcześniej. Jung nie boi się poprzez szukanie metaﬁzyki określać samego

siebie jako katolika, jako młodego Polaka sprawdzającego, jak określił to

Malach, swojej trudnej tożsamości.Jest to naprawdę ewenement wśród

młodych poetów, którzy potraﬁliby dokonać takiej syntezy dwóch

wzajemnie wykluczających się obrazów: świata tradycji (Herberta,

Zagajewskiego, Twardowskiego) ze światem niewykrystalizowanej jeszcze

ponowoczesności, w której rola własnego kraju i jego historii sprowadzana

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz O próbie filozoficznej rewindykacji kultury w poezji D. Junga i więcej Ćwiczenia w PDF z Kulturoznawstwo i wiedza o mediach tylko na Docsity!

Między Sacrum a Techno. O próbie filozoficznej rewindykacji kultury w poezji Dawida Junga

Swoim debiutem poetyckim z roku 2006 Dawid Jung dołączył do grona polskich poetów kanonu, kontynuatorów trudnych, choć sprawdzonych tropów. Bohaterowie jego wierszy uwikłani są w dziwny dialog między ponowoczesnym światem konsumentów a kulturą duchowych wartości, między światem nadprodukcji artefaktów i informacji o stanie współczesności a chrześcijańską kulturą ars moriendi. Kulturą wymagającą pokory i szacunku do ludzkiego życia, które obecnie traci swój wymiar sakralny, niematerialny, poruszając się, za pomocą języka ekonomii, w obszarze terminologii życia produkcyjnego czy efektywności produkcji. W takim społeczeństwie, w którym ruguje się podstawowe kryteria dobra zastępując je konsumenckimi normatywami (mającymi za cel zapewnienie ludziom substytutu szczęścia) swój etos naznacza bohater wierszy Junga dostrzegając ratunek wszędzie tam, gdzie współczesny człowiek nie ma już czasu szukać. Znajdziemy więc tutaj nauczyciela ze szkoły franciszkańskiej, zwykły, pospolity krzew bzu, który przez swoją lekcję milczenia nauczy nas drobnej prawdy: (...) odszukaj tego, który ma monopol// na światło./ Powiedz mu, że ćwiczę mimikrę. I mimo tego, że wcześniej padła inwektywa pod adresem śmierci, ma jednak ona swoje uzasadnienie w tym, że ta śmierć dotyczy ludzkiej zagłady poprzez nowy eksodus, poprzez proces zatracania języka kultury minionych pokoleń, z którym poeta jako młody człowiek ma prawo się nie zgodzić: (...) podziwiaj ludzkie ciała,/ chodzące budki lęgowe lęku, do których/ lędźwi modli się ogień i jego sługus język. Zło ma więc tutaj wymiar nie tylko fizyczny ale również, co gorsze, charakter unicestwiającej abrewiatury, która nie rozszerzając pojęć zamyka nas w ciasnym gettcie medialnej terminologii, natrętnie tłumacząc nam świat takim, jak go widzą nie prawdziwi świadkowie ale przypadkowi komentatorzy zdarzeń.Stąd u Junga pojawi się ironiczna Piosenka z musicalu Patriota , w której tuwimowski refren ze znanym motywem poprzedzi gorzkie stwierdzenie: Gdzie to jest, że/ głodni poeci nie uwodzą śmierci,/ do pustych trybun/ śpiewają treny. TO u poety jest wszędzie, TO ma 312685 powodów, aby tu zostać, TO ma 312685 kilometrów kwadratowych powierzchni i potrzebuje nas bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Jung nie boi się poprzez szukanie metafizyki określać samego siebie jako katolika, jako młodego Polaka sprawdzającego, jak określił to Malach, swojej trudnej tożsamości.Jest to naprawdę ewenement wśród młodych poetów, którzy potrafiliby dokonać takiej syntezy dwóch wzajemnie wykluczających się obrazów: świata tradycji (Herberta, Zagajewskiego, Twardowskiego) ze światem niewykrystalizowanej jeszcze ponowoczesności, w której rola własnego kraju i jego historii sprowadzana

jest do podmiotu bezowocnych dyskusji polityków.Tę specyficzną mowę, jak zresztą słusznie zauważył Gulda w recenzji dla Gazety Wyborczej , Jung podsłuchuje po mistrzowsku przetwarzając ją na mowę uniwersalną, znaną w każdym zakątku tego najbardziej zwaśnionego kontynentu: Nie wiem, kiedy zawiodła nas czujność, zapewnienia/ polityków, że wszystko jest w normie i pod kontrolą,/ że bieg sprawom wyznacza się od dawna/ i nic nas nie pokona.// Jednak sytuacji nie opanowaliśmy. Oszukali na ci,/ którym oddaliśmy część siebie: przezorność, spostrzegawczość,/ bezwzględność. Ale Jung podsłuchuje nie tylko salony, medialne debaty, pochyla się nad każdym ulicznym, nawet najdrobniejszym szeptem, co przynosi ciekawe efekty. W wierszu, którego tworzywem są ludzie ulicy Zrób mi tulufa, mówi puenta jest prosta ateista ( ten niewierzący ) zajmujący się współczesną sztuką, tutaj literaturą, bez wiary w niezmienne zasady - Boga, nie może powiedzieć prawdy o naszych czasach, o muskularnych chłopcach z siłowni, ich zapale i determinacji, emblematach dresu , bo trzyma go kadr języka, nie odnowi go/ ciasny przesmyk grdyki. Życie bez dekalogu zabija kulturę, cywilizację. Wspaniałym przykładem hołdu złożonego Stwórcy jest Litania, ma nadzieję, przechodnia (skonstruowana o zasadę binominalnego nazewnictwa). Jest ona podziękowaniem za bogactwo, którego doświadczamy na co dzień, a nie potrafimy go należycie docenić. Dopiero pokorne zbliżenie się do ziemi i porastających wielkopolskie wzgórza ziół (poeta doliczył się ich 61 gatunków!), niczym w poezji Seamusa Justina Heaneya, zdradza nam nieznaną historię, wątki ludzi, którzy mieszkali tu przed wiekami i współcześnie powiela się ich podobny dramat, prognozując celową spiralność dziejów Yeatsa (z którym poeta zresztą prowadzi dialog). Wnioski mogą być niepokojące: (...) śpijcie spokojne, oglądane jednego dnia,/ nim nowe hufce wschodu/ ruszą. Profetyzm Junga bardzo wyraźnie wyróżnia się wśród młodych poetów jego pokolenia, bo podparty jest na solidnym kanonie kultury: tradycji i wiedzy. Dlatego nawet motto asygnujące całą książkę zaczerpnięte z Ważyka, tłumacza francuskich surrealistów, ma tu swoją osobną symbolikę dowodzi zmagania się człowieka z systemem go osaczającym. Dla Ważyka socjalizm był utopią, siłą naprawczą świata, dopiero ostatnie wiersze, którymi kierował się Jung opublikowane pośmiertnie w Zeszytach Literackich pokazują nam inną twarz poety Gry i doświadczenia systemy upadają, zostaje po nas dziedzictwo kultury. Jeśli nie ma szacunku do przeszłości, nie ma szacunku do człowieka przyszłości, o którym Jung, z profetycznym wdziękiem pisze w Apelu do klona : Nie spisz się, zauważą cię, wskrzeszą/ na świadków kogo trzeba (...). Techno Junga to miejska przestrzeń. Poeta zbudował ją na zagrabionych przez industrialną ekspansję pejzażach - reliktach dawnej przyrody przeciwstawieniu świata harmonii i scaleniu z sacrum. Stąd

O próbie filozoficznej rewindykacji kultury w poezji D. Junga, Ćwiczenia z Kulturoznawstwo i wiedza o mediach

Dokumenty powiązane

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz O próbie filozoficznej rewindykacji kultury w poezji D. Junga i więcej Ćwiczenia w PDF z Kulturoznawstwo i wiedza o mediach tylko na Docsity!