Obiektywne metody diagnostyki narządu ruchu, Notatki z Fizjoterapia

Pobierz Obiektywne metody diagnostyki narządu ruchu i więcej Notatki w PDF z Fizjoterapia tylko na Docsity!

OBIEKTYWNE METODY DIAGNOSTYKI NARZĄDU RUCHU

Środek ciężkości ciała (COG) – znajduje się na poziomie 2 kręgu kości krzyżowej, ok. 5 cm przed tym kręgiem. Linia ciężkości – zwykle zbliża się do powierzchni podparcia przebiegając ok. 4 cm przed stawem skokowym. Równowaga – stan narządu ruchu w warunkach statycznych. Stan układu posturalnego, który charakteryzuje pionowa orientacja ciała osiągnięta dzięki zrównoważeniu działających na ciało sił oraz ich momentów. Równowagę zapewnia układ nerwowy przez odruchowe napięcie odpowiednich grup mięśniowych. Stabilność – jest pojęciem szerszym i oznacza zdolność do odzyskiwania stanu równowagi. Stabilnością nazywamy zdolność do aktywnego przywracania typowej pozycji ciała w przestrzeni, utraconej w wyniku działania czynników destabilizujących, którymi może być własna aktywność ruchowa organizmu lub siły zewnętrzne pojawiające się wskutek interakcji z otoczeniem. Czynniki pozwalające zachować stabilność:

1. Siła mięśni prostowników jest znacznie większa niż zginaczy. Siła grawitacji próbuje zgiąć ciało ludzkie ku przodowi, ale funkcja mięśni krzyżowo- grzbietowego, pośladkowego większego i mięśnia czworogłowego uda zapobiegają takiemu zginaniu ciała.
2. Napięcie mięśni postawy i antygrawitacyjnych jest większe niż mięśni kinetycznych – mięśnie te są w stałym tonicznym napięciu.
3. Elastyczność i mobilność stawów i kręgosłupa oraz wytworzenie się jego krzywizn fizjologicznych, które tak się dopasowują, że linia grawitacji pada zwykle na powierzchnię podparcia całej struktury.
4. Możliwość zmiany płaszczyzny podparcia przez zmianę położenia stóp względem siebie.
5. Skuteczna koordynacja i kontrola utrzymania równowagi i postawy stojącej.

Kontrola stabilności postawy stojącej – układy referencyjne:

1. Narząd przedsionkowy – kanały półkoliste ucha wewnętrznego – ruchy głowy wywołują przemieszczanie się płynu w kanałach półkolistych, co wysyła do mózgu informacje o pozycji i ruchach głowy względem kierunku działania siły ciężkości. 2. Narząd wzroku – ustalający orientację przestrzeni ciała na podstawie sygnałów płynących z wyspecjalizowanych zespołów neuronów wrażliwych na pionową i poziomą orientację bodźców. 3. Proprioceptory – receptory czucia głębokiego oraz receptory skórne – poprzez propriocepcję z obszaru stawu skokowego i zmiany napięcia i długości. 4. Zewnętrzny układ odniesienia – tworzony jest na podstawie pola grawitacyjnego i bodźców wzrokowych. 5. Wewnętrzny układ odniesienia – składa się z tworzonych w ośrodkowym układzie nerwowym „schematów ciała” z wykorzystaniem sygnałów z receptorów mięśniowych, ścięgnowych, stawowych i skórnych. Receptory te przekazują informacje o wzajemnym położeniu i o ruchach poszczególnych części ciała do mózgu, skąd w postaci zwrotnych sygnałów docierają do mięśni utrzymujących równowagę ciała. Oba te układy (wewnętrzny i zewnętrzny) monitorują odchylenia od stanu równowagi i wzajemnie się uzupełniają. Model odwróconego wahadła: Sterowanie obwodowe wstępujące (staw skokowy – głowa) – monitorowanie kąta nachylenia wahadła względem płaszczyzny podparcia. Kąt ten kontrolowany jest przez czucie głębokie (propriocepcje) z obszaru stawu skokowego. Odchylenie postawy od pionu sygnalizowane są jako zmiany napięcia i długości mięśni, zmiany kątów stawowych i rozkładu nacisku na powierzchni stóp. Sterowanie obwodowe zstępujące (głowa – staw skokowy) – wykorzystuje sygnały o położeniu górnego końca wahadła, co sprowadza się do kontroli położenia głowy w przestrzeni. Wzrok oraz znajdujący się w uchu wewnętrznym narząd równowagi dostarczają niezbędnych sygnałów do utrzymania właściwej (najwyższej) pozycji ciała w przestrzeni. Z kolei położenie głowy steruje przez odruchy szyjne napięciem mięśni tułowia i kończyn.

Platformy stabilometryczne – o stabilnym podłożu:  Ocena parametrów statycznych idynamicznych związanych z utrzymaniem równowagi na stabilnym podłożu.  Możliwość analizy COP podczas testów i treningów (długość ścieżki, prędkość przemieszczania, odchylenie w osiach X i Y, dystrybucja obciążenia). Test stabilometryczny statyczny:  test z oczami otwartymi  test z oczami zamkniętymi  test Romberga – próba oparta jest o założenie, że do utrzymania stabilnej postawy organizm potrzebuje min. 2 z 3 układów referencyjnych kontroli równowagi (przedsionkowego, wzrokowego, propriocepcji). Parametry określane w teście statycznym:  długość ścieżki pokonanej podczas wachań COG  odległość pomiędzy skrajnymi położeniami COG z płaszczyźnie A-P i M-L  powierzchnia elipsy  rozkład histogramu przestrzeni OBIEKTYWNE METODY DIAGNOSTYKI NARZĄDU RUCHU 2 Kompleksowa analiza ruchu:  kinematyka (przemieszczenie ciała w przestrzeni)  kinetyka (siły działające podczas ruchu)  elektromiografia powierzchniowa sEMG Systemy do analizy ruchu:  inercyjne  optoelektroniczne  wideo  ultradźwiękowe  elektromagnetyczne

Systemy inercyjne:  akcelerometry (żyroskopy, magnetometry)  tanie  przenośne  cena Systemy wideo:  system kamer rejestrujących wideo  brak automatycznej rekonstrukcji  2D z dodatkowym oprogramowaniem 3D  średnia dokładność  ograniczenia w ilości kamer (ograniczenia badanego ruchu) Systemy ultradźwiękowe:  aktywne czujniki  duże artefakty  średnia dokładność  zebris Systemy optoelektroniczne:  system kamer rejestrujących obraz wideo  oświetlenie podczerwienią  odblaskowe markery (pokryte specjalną folią/ farbą refleksyjną)  automatyczna rekonstrukcja 3D  dokładność  stereofotogrametria  konieczność wstępnego przetwarzania do identyfikacji i klasyfikacji markerów System do kompleksowej analizy ruchu: Kinematycznych – trójwymiarowy zapis ruchu w oparciu o rejestrację położenia w przestrzeni oceniających promienie IR markerów. Kinetycznych – zapis reakcji sił podłoża. Elektromiograficznych – zapis aktywności bioelektrycznej mięśni w oparciu o dynamiczne EMG. Za pomocą optoelektronicznego systemu do analizy ruchu można analizować ruch poprzez tworzenie wirtualnych modeli w trójwymiarowym układzie odniesienia, co pozwala zarówno na szczegółowa