Obraz wsi polskiej w epoce renesansu - Notatki - Literatura, Notatki z Historia i teoria literatury

Pobierz Obraz wsi polskiej w epoce renesansu - Notatki - Literatura i więcej Notatki w PDF z Historia i teoria literatury tylko na Docsity! Proca Kontrolna 2 języka polskiego lemal: Obraz wsi polskiej w literaturze renesansu = na przykładzie twórczości Reja i Kochanowskiego.  Swoją wypowiedź zacznę od wyjaśnienia słowa kluczowego tej pracy. Wieś - często kojarzona ze swoistą sielanką i specyfisytczną kulturą - własne zwyczaje, tradycje i system wartości. Chłopi zawsze pozostawali na uboczu oficjalnej kultury, choćby z uwagi na odległość od miasta i cywilizacji. Raz może być spokojna, wesoła, wręcz sielankowa, innym razem targane niepokojami miejsce buntu. To pochwała gminnego życia, realistyczne obrazy krzywdy ludzkiej, zacofanie chłopa, konflikty z dworem, a także fascynacja niepowtarzalnym kolorytem tego miejsca. Literatura kryje wiele pięknych dzieł opisujących naszą polską wieś. Wydaje się, że właśnie w tej epoce tworzy się popularny w Polsce mit sielskiej, spokojnej wsi, szczęśliwego dworu. Tworząc obrazy wsi, w centrum uwagi stawiano życie ziemiaństwa lub położenie chłopów. Ich naturze mentalności i emocjom, stosunkowi do ziemi, obyczajom, autentyzmowi zachowań, dążeniom poświęcono niejeden utwór. Temat życia wiejskiego pojawiał się u prawie wszystkich wybitnych pisarzy renesansowych. W tej epoce dominowały dwa podstawowe sposoby ujmowania wsi: jako arkadyjskiej krainy szczęśliwości i ujęcie bardziej realistyczne, dostrzegające wewnętrzne konflikty, napięcia społeczne. Pisarze opiewali piękno wsi polskiej, a także walczyli z jej zacofaniem. Pierwsze oblicze wsi to wieś sielska – szczęśliwa, cudowna, rajska kraina w utworze „Pieśń świętojańska o Sobótce”. Poeta ukazał osadę jako Arkadię, choć życie na wsi wymaga trudów, to umożliwia osiągniecie szczęścia w jedności z naturą i ludźmi. Dwanaście panien, śpiewa pieśni pochwalne na część wsi, a także sławią uroki wiejskiego życia. Jest to jedna z najpiękniejszych pieśni poety. Tematykę do niej poeta zaczerpnął z wierzeń ludowych- z pogańskiego święta Kupały, które obchodzono w noc św. Jana. "Pieśń świętojańska o Sobótce" .Autor okazuje swój stosunek do otaczającego go świata i człowieka. W utworze przejawia się renesansowa radość życia, wesołość, ale także pochwała spokoju, który człowiekowi zapewniają otaczająca go przyroda i życie na terenach gminnych. Wieś jest tu przedstawiana jednostronnie, poeta chwali jej uroki, pomijając wszelkie kwestie problemowe. Jeśli chcielibyśmy spojrzeć na wieś polska tamtego okresu okiem realisty, dostrzeglibyśmy liczne konflikty społeczne, wyzysk chłopów przez właścicieli ich ciężką pracę, głód i ubóstwo. Jednak utwór nie ma ambicji ukazywania struktur społecznych czy ekonomicznych, realnego bycia. Ponieważ założeniem poety było przestawienie wsi sielankową podkreślając to, co w niej najpiękniejsze. Dary natury, dzięki którym ludzie mogą żyć w dostatku. Bohaterowie pieśni to szczęśliwi gospodarze, którym nie doskwiera bieda, pracują z radością i zapałem, zapobiegliwie magazynują zapasy, by spokojnie przeżyć zimę. Ich życie to nie tylko wysiłek, po pracy przychodzi czas na zabawę, muzykę, taniec i śpiew. Dla Kochanowskiego wieś to uczciwe życie i równość społeczną, bo chłop i szlachcic są równi wobec obowiązku pracy lecz w rzeczywistości było inaczej. Trudno do końca powiedzieć, w jakim stopniu poeta wzorował się na autentycznych pieśniach ludowych, a w jakim stopniu była to tylko stylizacja literacka lecz wiemy na pewno że autor próbował nad pokazać w niej aspekty najlepsze. We fraszce „Na dom w Czarnolesie” przestawił wartości jakie najbardziej cenił opisując pochwałę domu jako jednej z podstawowych wartości życia ludzkiego, a także wartości uniwersalne i ponadczasowe. Jej adresatem jest Bóg, którego Kochanowski prosi o błogosławieństwo do końca życia i nie przykrą śmierć, o to aby mógł cieszyć się rodzinnym szczęściem w swojej ukochanej wsi – Czarnolesie. Poeta traktuje dom jako małą ojczyznę, która zagwarantuje mu spokój, odpoczynek i szczęście. Dla Kochanowskiego wieś to ojczyste gniazdo, które żadne bogactwa nie są w stanie z tym konkurować. Kolejnym utworem na który zwróciłem uwagę jest „Żywot człowieka poczciwego” ukazujący polską wieś, szlachecki majątek stanowiący mityczną Arkadię, zapewniając swojemu właścicielowi szczęście, wytchnienie i radość. Praca przynosi mu poczucie zadowolenia i dostatek. Obcowanie z natura jest źródłem szczęścia, gospodarz może radować swoje oczy dojrzewaniem plonów i doskonałością, z jaką został urządzony świat. Przedstawił on ideał poczciwego szlachcica, w którym dominuje niezwykły spokój i życie w pełnej harmonii z otaczającym go światem.. Mikołaj Rej porównuje życie ludzkie do pór roku. Życie ziemianina toczy się zgodnie z rytmem dobowym i rocznym. Każda pora roku przynosi inne przyjemności, każda posiada swój urok, a ich harmonijny