Pobierz Ocena potencjału wybranego przedsięwzięcia za pomocą analizy SWOT/TOWS i więcej Publikacje w PDF z Analiza i zarządzanie w biznesie tylko na Docsity! ARCHIWUM WIEDZY INŻYNIERSKIEJ TOM 3 NR 1 (2018) 3-7 ARCHIVES OF ENGINEERING KNOWLEDGE VOL. 3 ISSUE 1 (2018) 3-7 -3- ARCHIWUM WIEDZY INŻYNIERSKIEJ ISSN 2544-2449 ARCHIVES OF ENGINEERING KNOWLEDGE www.qpij.pl Ocena potencjału wybranego przedsięwzięcia za pomocą analizy SWOT/TOWS The assessment of potential of selected enterprise using SWOT/TOWS analysis Aleksandra Kucharczyk 1 , Edyta Kardas 2 1Członek Koła Naukowego „Plus Minus” Wydział Inżynierii Produkcji i Technologii Materiałów, Politechnika Częstochowska, Al. Armii Krajowej 19, 42-200 Częstochowa, Polska,
[email protected] 2Katedra Zarządzania Produkcją i Logistyki, Wydział Inżynierii Produkcji i Technologii Materiałów, Politechnika Częstochowska, Al. Armii Krajowej 19, 42-200 Częstochowa, Polska,
[email protected] Streszczenie: W artykule przedstawiono wyniki analizy potencjału przedsięwzięcia za pomocą wybranej metody strategicznej oceny – anali- za SWOT/TOWS. Pierwsza część zawiera charakterystykę metody i opis badanego sektora, jakim jest rynek farmaceutyczny. Druga część artykułu poświęcona jest analizie apteki funkcjonującej na rynku farmaceutycznym. Analiza dotyczy określenia pozycji wybranego przed- sięwzięcia na rynku oraz atrakcyjności danego sektora. Abstract: The article presents the results of the potential analysis of the enterprise using the chosen strategic assessment method - SWOT/TOWS analysis. The first part contains the characteristics of the method and a description of the sector being examined, which is the pharmaceutical market. The second part of the article is devoted to the analysis of a pharmacy operating on the pharmaceutical market. The analysis concerns determining the position of the selected undertaking on the market and the attractiveness of a given sector. Słowa kluczowe: analiza SWOT/TOWS, apteka, rynek farmaceutyczny, sektor, potencjał firmy Key words: SWOT/TOWS analysis, pharmacy, pharmaceutical market, sector, company potential 1. Wstęp Analiza SWOT/TOWS jest jedną z metod oceny strategicznej kondycji przedsiębiorstwa. Analizuje zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne uwarunkowania, wpływające na działalność organiza- cji [1]. W I i II etapie analizy SWOT zestawia się szanse i zagroże- nia ze strony otoczenia firmy oraz pokazuję mocne i słabe strony przedsiębiorstwa [2]. „Analiza SWOT jest metodą analizy strategicznej, która po- zwala na zidentyfikowanie mocnych (strenghts) i słabych (we- aknesses) stron, szans (opportunities) oraz zagrożeń (threats) dla danego przedsięwzięcia/firmy. Mocne i słabe strony identyfikuje się w odniesieniu do przedsięwzięcia/firmy, szans i zagrożeń zaś upatruje w otoczeniu. Ogólne wytyczne wynikające z analizy SWOT to: wykorzystywanie szans za pomocą mocnych stron, unikanie zagrożeń i wzmacnianie słabych stron” [1]. W etapie III konstruuje się macierz SWOT/TOWS, która po- zwala określić pozycję strategiczną firmy i kierunki jej rozwoju. W macierzy tej zestawia się czynniki wewnętrzne przedsiębiorstwa (mocne i słabe strony) oraz elementy otoczenia ważnych dla reali- zacji celów przedsiębiorstwa (szanse i zagrożenia) [3]. Interakcje pomiędzy elementami wewnętrznymi i zewnętrzny- mi firmy stanowią informacje niezbędne do stworzenia macierzy SWOT/TOWS. Należy opracować kilka tabel, zawierających zestawienie [3]: − atutów z okazjami, − okazji ze słabościami, − atutów z zagrożeniami, − słabości z zagrożeniami. Poszczególnym czynnikom wpływającym na środowisko za- równo wewnętrzne, jak i zewnętrzne firmy przypisuje się wagi liczbowe lub procentowe. Wagi te odzwierciedlają dla [3]: − mocnych i słabych stron ich poziom, znaczenie i wpływ na efekty działania firmy, − zagrożeń- znaczenie i prawdopodobieństwo ich wystą- pienia, − szans- stopień atrakcyjności i prawdopodobieństwo suk- cesu. Analiza ta pozwala odpowiedzieć na kilka kluczowych pytań [3]: − czy mocne strony umożliwią wykorzystanie szans?, − czy rozpoznane szanse pozwolą poprawić kondycję sła- bych stron?, − czy zidentyfikowane mocne strony pozwolą na walkę w ostateczności z zagrożeniami?, − czy wskazane słabe strony umocnią moc oddziaływań zagrożeń?. Kolejnym etapem tworzenia macierzy SWOT/TOWS jest ze- stawienie obliczeń z sum interakcji oraz iloczynów wag i interak- cji. Pozwoli to uzyskać odpowiedź na pytanie, którą strategię powinna wybrać firma na najbliższy czas działalności- strategia z ARCHIWUM WIEDZY INŻYNIERSKIEJ TOM 3 NR 1 (2018) 3-7 -4- najwyższymi wynikami sum i iloczynów. Dzięki pozyskanym informacjom można sporządzić macierz, której wygląd przedstawia Tab.1. Tabela 1.Strategie przedsiębiorstwa tworzone za pomocą analizy SWOT/TOWS [3] MOCNE STRONY S SŁABE STRONY W OKAZJE O Sytuacja SO -strategia maxi-maxi Sytuacja WO -strategia mini-maxi ZAGROŻENIA T Sytuacja ST -strategia maxi-mini Sytuacja WT -strategia mini-mini Z analizy SWOT/TOWS wynikają następujące strategie: − strategia agresywna (maxi-maxi)- jej zadaniem jest wykorzy- stanie mocnych stron przedsiębiorstwa oraz umocnienie szans zewnętrznych [4]. Polega na maksymalnym wykorzy- staniu tych czynników, które spowodują silną ekspansję i rozwój firmy [5]. Według Krzysztofa Obłoja: „strategia agresywna (maxi-maxi) polega na maksymalnym wykorzy- staniu efektu synergii występującego między silnymi stro- nami organizacji i szansami generowanymi przez otocze- nie(…)” [6], − strategia konserwatywna (maxi-mini)- w ocenie tej strategii należy zminimalizować negatywne wpływy otoczenia, a tak- że wykorzystać mocne strony przedsiębiorstwa [4]. W ra- mach strategii należy dokonać segmentacji rynku lub selekcji produktów, bądź też poszukać nowych rynków zbytu dla na- szych produktów [7], − strategia defensywna (mini-mini)- przedsiębiorstwo nie po- siada silnych stron, jego działalność jest ograniczona przez zagrożenia znajdujące się w otoczeniu. Powoduje to spadek jakości oferowanych usług, co w konsekwencji daje odpływ najbardziej kompetentnej kadry oraz spadek sprzedaży, firma staje się mało dochodowa i traci pozycje na rynku [4]. Jedy- nym rozwiązaniem dla firmy jest wyciągnięcie maksymal- nych korzyści przed jej zamknięciem lub połączenie z inną firmą [7], − strategia konkurencyjna (mini-maxi)- polega na „(…) elimi- nowaniu słabych stron funkcjonowania organizacji oraz bu- dowaniu jej konkurencyjnej siły przez maksymalne wykorzy- stanie istniejących szans sprzyjających rozwojowi” [6]. Obejmuje działania, które zwiększą zasoby finansowe oraz handlowe, polepszą linię produkcyjną, poprawią produktyw- ność, zredukują koszty, spowodują utrzymanie mocnej pozy- cji konkurencyjnej [7]. 2. Charakterystyka badanego obiektu i sektora Obiektem badawczym był sektor farmaceutyczny, a konkretnie działająca w nim Apteka XYZ, znajdująca się w miejscowości Przystajń, w powiecie kłobuckim, w województwie śląskim, liczą- cej około 6 tysięcy mieszkańców. Rynek farmaceutyczny jest dojrzałym rynkiem. Duże znacze- nie ma tutaj wpływ reklamy oraz konkurencja cenowa. Wielkość sektora farmaceutycznego jest „duża”. Na rynku farmaceutyków działają przedsiębiorstwa o statucie globalnym, osiągające duże dochody. Rywalizacja w sektorze jest określana jako „średnia”, ze względu na małą intensywność [8]. 3. Analiza wybranego obiektu Etap I i II analizy SWOT obejmuje identyfikację wnętrza firmy (mocne i słabe strony) oraz identyfikację otoczenia firmy (szanse i zagrożenia). Czynniki te przedstawiono w Tab. 2. Następnym krokiem w analizie SWOT jest wybór 5 kluczo- wych cech z każdej grupy (mocne strony, słabe strony, szanse, zagrożenia). Każdej z cech należy nadać wagę, według której dokonujemy oceny. Suma wag w ramach poszczególnych kategorii musi być równa 1,0 (tab.3). Tabela 2. Analiza SWOT dla Apteki XYZ Mocne strony: − szeroki wybór medykamentów, − dobrze przemyślana i kompleksowa oferta kosmetyków, − własny lokal przy budynku mieszkalnym, − wykwalifikowana kadra, − kompetencje, umiejętności i doświadczenie właścicieli, − dostępność 6 dni w tygodniu, − infrastruktura pozwalająca na przyjmowanie osób niepełnosprawnych, − możliwość zaparkowania i podjazdu autem bezpośrednio pod apteką, − stosunkowo duży lokal, pozwalający na swobodne poruszanie się pacjen- tom, − wykorzystanie programów komputerowych w obsłudze klientów, − kreowanie wizerunku apteki poprzez stronę internetową, − dodatkowe usługi- możliwość pomiaru ciśnienia krwi, automat z wodą, Słabe strony: − ujemny przyrost naturalny w gminie, − brak możliwości skorzystania z usług apteki w niedzielę, − duża konkurencja na rynku farmaceutycznym, − słaby image rynkowy, − małe doświadczenie na lokalnym rynku- start od zera, Szanse: − brak zaciągniętych kredytów, − dobre perspektywy związane z rynkiem farmaceutycznym, − doświadczona kadra zarządzająca, − wzrastająca liczba starszych pacjentów, − apteka zatrudnia studentów na staż- pozwala to na obniżenie kosztów, − pozyskanie nowych klientów na czas naprawy elewacji budynku, w którym znajduje się apteka konkurencyjna. Zagrożenia: − uzależnienie działalności podstawowej od dostawców, − duża konkurencja; apteki funkcjonujące w centrum Przystajni powstały wcześniej i pacjenci są przyzwyczajeni do korzystania z ich usług, − większy udział apteki internetowej (dowóz do domu leków, łatwość dostępu bez wychodzenia z domu), − budynek apteki znajduje się przy budynku mieszkalnym w dużej odległości od centrum miejscowości (kościół, rynek), − niskie emerytury potencjalnych klientów-osoby po 65 roku życia, − planowana inwestycja przez gminę Przystajń-przebudowa chodnika i wyłączenie części ulicy z ruchu na okres prac remontowych na ulicy Kolejniczej może spowodować utrudniony dostęp pacjentom do ap- teki.