Pobierz Od buntu do zniewolenia- „Folwark zwierzęcy” George'a Orwella i więcej Notatki w PDF z Historia tylko na Docsity!
Katarzyna Drozdek nauczycielka języka polskiego w Publicznym Gimnazjum w Pajęcznie SCENARIUSZ LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY TRZECIEJ GIMNAZJUM DATA: 20. 03. 2013 r. TEMAT: Od buntu do zniewolenia- „Folwark zwierzęcy” George’a Orwella. Cele :
- poznanie treści lektury,
- wyjaśnienie pojęcia „parabola”,
- przypomnienie pojęcia „alegoria”,
- umiejętne i prawidłowe odczytywanie znaczeń przenośnych i alegorycznych w tekście,
- łączenie osób i sytuacji z wydarzeniami historycznymi,
- odczytanie utworu jako satyry na ustrój komunistyczny,
- próba odczytania przesłania zawierającego się w odpowiedzi na pytanie: Czym jest każda rewolucja? METODY: wykład, pogadanka, praca w grupach, praca z tekstem. POMOCE DYDAKTYCZNE: lektura „Folwark zwierzęcy” G. Orwella. TOK LEKCJI: 1. Na początku zajęć omawiamy znaczenie pojęć „parabola” „alegoria”. PRZYPOWIEŚĆ PARABOLA- utwór, którego fabuła służy przedstawieniu pewnych prawd moralnych lub filozoficznych. Oprócz znaczenia dosłownego parabola ma znaczenie alegoryczne lub symboliczne. Przedstawione wydarzenia ilustrują jakąś ogólną prawdę. Możemy więc stwierdzić, że Folwark … jest powieścią mającą cechy paraboli, gdyż autor pod postaciami zwierząt zakamuflował konkretne osoby żyjące w określonym czasie i kraju. Alegoria – motyw lub zespół motywów w dziele literackim albo plastycznym, który oprócz znaczenia dosłownego ma znaczenie przenośne – alegoryczne. 2. Spróbujmy odczytać wielopoziomową metaforę w utworze:
„FOLWARK ZWIERZĘCY”
a) poziom dosłowny: b) poziom alegoryczny: historia zwierząt żyjąca na sytuacja Rosji z czasów rządów folwarku zwierzęcym pod Józefa Stalina rządami Napoleona
4. Omówienie poszczególnych poziomów w utworze. Uczniowie podzieleni na kilka grup określają: I GRUPA: a) poziom dosłowny : Pan Jones, właściciel folwarku, nie dba o swoje zwierzęta i okrutnie je traktuje. Zaniedbane i głodne spotykają się w stodole i naradzają się nad możliwością wyzwolenia spod ucisku człowieka. Stary knur Major uświadamia zwierzętom ich niedolę, która jest skutkiem wyzysku. Major przekonuje zwierzęta, że to one, a nie człowiek powinny rządzić światem. Tym bardziej, że człowiek w pełnieniu władzy jest nieudolny, a zwierzęta umieją dużo więcej od niego. Rozochocone słowami Majora zwierzęta postanawiają wszcząć bunt. Stary knur śpiewa hymn, co wprawia wszystkie zwierzęta w szalone podniecenie. Pan Jones wystrzałem z dubeltówki ucisza harmider, jednak nie na długo. Wkrótce stary Major umiera. Przewodnictwo grupy obejmują trzy inne knury: Napoleon, Snowball i Squealer. Niebawem na folwarku wybucha rewolucja, w wyniku której pan Jones zostaje wypędzony, a Folwark Dworski zamienia się w Folwark Zwierzęcy. Zwycięskie zwierzęta ustalają swoje prawa, którymi zamierzają się kierować. Prawa te nazwały Siedmioma Przykazaniami. Od tej pory ich życie całkowicie się zmieniło. Co prawda wciąż bardzo ciężko pracowały pracowały, jednak były szczęśliwe, bo wiedziały, że pracują dla siebie. Wkrótce jednak świnie uznały, że ktoś powinien kierować pracą i życiem zwierząt. Do tego najlepiej nadają się właśnie one. I wówczas okazuje się, że wcześniejsze idee, ujęte w ramy filozofii zwanej animalizmem, zostają wypaczone. Jedno z Siedmiu Przykazań, które kiedyś brzmiało: „Wszystkie zwierzęta są równe”, zmieniło swą treść, dla wygody świń: „Wszystkie zwierzęta są równe, ale niektóre zwierzęta są równiejsze od innych”. Wkrótce tylko to przykazanie widniało na ścianie. Świnie stanowiły elitę rządzącą, a klasę pracującą – pozostałe zwierzęta. U steru rządów stał Napoleon i Snowball, jednak narastające między nimi animozje doprowadziły do rozwiązania sytuacji – Napoleon bezwzględnie eliminuje konkurenta, obejmując dyktatorskie rządy. Wyznacznikiem dyktatury staje się terror, egzekucje i przemoc. I wówczas zwierzęta uświadamiają
Mollie Klacz- zainteresowana jedynie swoim wyglądem. Lubiła paradować ze wstążkami wplecionymi w grzywę. Na Folwarku Dworskim wykonywała lekką pracę. Po rewolucji nie zdołała dostosować się do ciężkich warunków. Uciekła do sąsiedniego folwarku ludzi, którzy nie potrafią ciężko pracować, uwielbiają wszelkie wygody. psy Napoleona Napoleon odebrał szczenięta Jessie i sam zajął się ich wychowaniem, a raczej tresurą. Po pewnym czasie odpowiednio wytresowane psy stały się bezwzględnie posłuszne swojemu przywódcy. Na jego rozkaz gotowe były zamordować każdego. Aparat policyjny – bezduszny, pozbawiony jakichkolwiek sentymentów, lojalny wobec władzy protektora. aparat policyjny owce Wierzyły Napoleonowi, powtarzały bezmyślnie każdy slogan, nie potrafiły samodzielnie podjąć żadnej decyzji ani wyrazić własnego zdania. bezmyślne masy ulegające presji silniejszych, podatne na manipulację Napoleon Knur, przywódca zwierząt, który dążył do uzyskania władzy absolutnej, wykorzystywał pracę swoich podwładnych dla swojego dobra, odpowiedzialny za wygnanie z folwarku Snowballa i egzekucje zwierząt Józef Stalin Major Major swym przemówieniem rozbudza nadzieje zwierząt na lepsze jutro. Zapowiada nadejście przewrotu, który odmieni całkowicie los Włodzimierz Lenin
ciemiężonych. Major cieszył się ogromnym szacunkiem zwierząt na farmie. Był mądry i wierzył w solidarną postawę zwierząt w walce o wolność. Pan Jones Właściciel Folwarku Zwierzęcego, symbol systemu, który został obalony w czasie rewolucji. Car Mikołaj II
5. Zastanówmy się z uczniami, jak funkcjonował Folwark Dworski, a jak Folwark Zwierzęcy. To porównanie możemy przedstawić w formie tabelki. Folwark Dworski Folwark Zwierzęcy pod rządami pana Jonesa – zaniedbane zwierzęta, głodne, wykorzystywane. Właściciel nie był dobrym gospodarzem, ale też nie krył się z tym, że alkohol jest dla niego ważniejszy niż folwark. Niczego zwierzętom nie obiecywał. pod rządami Napoleona – ciężko pracujące zwierzęta, głodne, wyczerpane. Czuły się zawiedzione niespełnionymi obietnicami. W państwie Napoleona panuje terror, inwigilacja, egzekucje. 6. Podsumowując stwierdzamy, że:
- każda tyrania prowadzi do buntu. Z kolei bunt powoduje obalenie tyranii i nastanie kolejnej – historia się powtarza. Zwierzęta wyzwoliły się spod tyranii pana Jonesa, nie zyskały jednak swobody, lecz dyktaturę Napoleona;
- niektóre jednostki są ogarnięte żądzą władzy. Pragnienie władzy absolutnej demaskuje zwierzęce instynkty ludzi. W drodze na szczyt nie liczą się z nikim i niczym, potrafią posunąć się do najpodlejszych czynów i najhaniebniejszych rozwiązań;
- okazuje się, że prawdziwa równość obywateli nie ma racji bytu. Jeżeli społeczeństwo nie jest typowo klasowe, wówczas i tak uwidacznia się podział na „równych i równiejszych”;
- Orwell ukazał (pod postaciami zwierząt) prawdziwe oblicza ludzi: fałsz i zakłamanie, przebiegłość, wygodnictwo, uległość, naiwność, głupotę, pracowitość, wykorzystywanie innych, oportunizm, słabość, przyzwoitość, bierność, zdradę. 7. Na koniec nasuwa nam się wniosek : Utwór Orwella pokazuje mechanizmy sprawowania władzy w stalinowskim Związku Radzieckim. Pod maskami zwierząt kryją się nie tylko konkretne osoby i grupy społeczne, ale też anonimowe postaci
