Docsity
Zaloguj sięZarejestruj się
Docsity
Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity

Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium

Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki
Sprzedaj na Docsity
Sprzedaj na Docsity
Zaloguj sięZarejestruj się

Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity

Znajdź dokumenty

Przygotuj się do egzaminów dzięki dokumentom udostępnionym na Docsity przez studentów, takich jak ty

Szukaj dokumentów Store

Najlepsze dokumenty w sprzedaży, umieszczone przez studentów, którzy ukończyli studia

Przeszukaj wszystkie materiały do ​​nauki
Docsity AINEW

Streszczaj swoje dokumenty, zadawaj im pytania, przekształcaj je w quizy i mapy myśl

Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium

Udostępniaj dokumenty
download point icon20 Punktów

Za każdy zamieszczony dokument

Wszystkie sposoby na zdobycie darmowych punktów
Zdobądź punkty już teraz

Wybierz plan Premium z odpowiednią dla Ciebie ilością punktów

Możliwości studiowania

Wybierz swój przyszły program studiów

Dotrzyj do najlepszych uniwersytetów na świecie już teraz. Szukaj wśród tysięcy uczelni i oficjalnych partnerów

Społeczność

Ranking uczelni

Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity

Bezpłatne poradniki

Nasze e-booki ratujące uczniów i studentów!

Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity

Okres wczesnoszkolny, Egzaminy z Psychologia

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (SGGW)Psychologia

Dla dziecka w wieku przedszkolnym charakterystyczna jest spontaniczność zachowania, bezpośredniość w tym, co mówi i czyni. Innymi słowy – to, co wewnętrzne, ...

Typologia: Egzaminy

2022/2023

Załadowany 23.02.2023

xena_90
xena_90 🇵🇱

4.7

(123)

394 dokumenty

1 / 3

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
psychologia w szkole
40 Życie Szkoły nr 5/2013
Karolina Morawska
Studentka psychologii na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza wPoznaniu
Okres wczesnoszkolny w terminologii psychologicz-
nej rozumiany jest szeroko i trwa mniej więcej od
6. lub 7. roku życia do 10. lub 12. roku życia. Uogólniając
– obejmuje więc całą naukę dziecka wszkole podstawo-
wej. Stwierdzenie, że pierwszoklasista różni się sposobem
funkcjonowania od kolegi zszóstej klasy, jest rzeczą oczy-
wistą, niemniej jednak u uczniów szkoły podstawowej
można dostrzec pewne prawidłowości psychologiczne –
współwystępujące dążenia widoczne u dzieci wczesno-
szkolnych. Kierując się teorią Erika Eriksona, omawiany
okres rozwojowy można nazwać wiekiem pracowitości.
Początki wieku pracowitości
Dla dziecka wwieku przedszkolnym charakterystyczna
jest spontaniczność zachowania, bezpośredniość wtym,
co mówi iczyni. Innymi słowy – to, co wewnętrzne, jest
tożsame ztym, co zewnętrzne. Przedszkolak nie ukrywa
swoich myśli, przeżyć, prezentuje je wprost. Jednak już
udziecka wokresie wczesnoszkolnym takie zachowanie
się zmienia, co wiąże się zopisywanym przez Lwa Wygot-
skiego tzw. kryzysem 7. roku życia. Określa się to wlite-
raturze jako uruchomienie wsferze poznawczej dziecka
momentu intelektualnego, związanego zpoczątkiem od-
dzielania świata wewnętrznego (tj. przeżyć) od świata ze-
wnętrznego (tj. zachowań). Dziecko zaczyna zastanawiać
się nad faktem istnienia własnych przeżyć, rozpoznawać
własne tendencje iemocje, nadawać im sens. Zrozbież-
ności między przeżyciem a zachowaniem, której może
wówczas doświadczać siedmioletnie dziecko, wypływa
czasem pewien specyficzny objaw behawioralny – rodzice
czy nauczyciele zauważają, że siedmiolatek zachowuje się
sztucznie, z pewną przesadą, błaznuje znieuzasadnio-
nych powodów. Można to tłumaczyć tym, że dziecko pró-
buje sobie radzić znowym doświadczeniem, chce przejąć
kontrolę nad tym, co wewnętrzne. Dążenia te często nie
przynoszą jednak oczekiwanych rezultatów, asposobem
na to jest owo umyślnie niedorzeczne zachowanie. Po-
jawienie się momentu intelektualnego wżyciu dziecka,
mimo że nie zawsze jest doświadczeniem łatwym, dopro-
wadza do ważnych osiągnięć – pozwala na wykształcenie
się logiki uczuć, usensownienie przeżyć. Jeśli jakaś sytua-
cja naładowana emocjonalnie (np. odnoszenie sukcesów
wszkole) powtarza się wżyciu dziecka, określone emo-
cje skupione wokół tego doświadczenia są uogólniane
(tworzy się tzw. formacja afektywna). Na skutek takiego
procesu pojawiają się nowe formy rozwojowe, tj. samo-
akceptacja isamoocena. Jaka będzie treść tej samooceny,
zależy wdużej mierze od pierwszych wyników szkolnych,
od sposobu poradzenia sobie zzadaniami edukacyjnymi,
od ocen dokonywanych przez nauczycieli irodziców.
Poczucie kompetencji czy nieadekwatności?
Wartością wewnętrzną, z którą dziecko wczesno-
szkolne ma wejść wkolejne fazy rozwojowe, jest poczucie
własnej kompetencji iskuteczności. Na wierze we własne
umiejętności, postrzeganiu siebie jako jednostki zdolnej
Okres
wczesnoszkolny
– wiek pracowitości
Na każdym etapie rozwojowym uwidaczniają
się specyficzne potrzeby jednostki, do głosu
dochodzą charakterystyczne motywy działania,
pragnienia ilęki. Wiedza onich jest niezwykle
ważna dla osób pracujących na co dzień
zdziećmi. Pozwala bowiem na uruchomienie
wsobie empatii wobec podopiecznych, zachęca
do refleksji nad początkowo niezrozumiałym
zachowaniem dziecka czy dorosłego, pomaga
wakceptacji iodkryciu pewnego porządku
ukrytego wzależności pomiędzy tym, jacy
jesteśmy, atym, jak funkcjonujemy.
Fot. Fotolia
pf3

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Okres wczesnoszkolny i więcej Egzaminy w PDF z Psychologia tylko na Docsity!

Karolina Morawska Studentka psychologii na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu

O

kres wczesnoszkolny w terminologii psychologicz- nej rozumiany jest szeroko i trwa mniej więcej od

  1. lub 7. roku życia do 10. lub 12. roku życia. Uogólniając
  • obejmuje więc całą naukę dziecka w szkole podstawo- wej. Stwierdzenie, że pierwszoklasista różni się sposobem funkcjonowania od kolegi z szóstej klasy, jest rzeczą oczy- wistą, niemniej jednak u uczniów szkoły podstawowej można dostrzec pewne prawidłowości psychologiczne – współwystępujące dążenia widoczne u dzieci wczesno- szkolnych. Kierując się teorią Erika Eriksona, omawiany okres rozwojowy można nazwać wiekiem pracowitości.

Początki wieku pracowitości

Dla dziecka w wieku przedszkolnym charakterystyczna jest spontaniczność zachowania, bezpośredniość w tym, co mówi i czyni. Innymi słowy – to, co wewnętrzne, jest tożsame z tym, co zewnętrzne. Przedszkolak nie ukrywa swoich myśli, przeżyć, prezentuje je wprost. Jednak już u dziecka w okresie wczesnoszkolnym takie zachowanie się zmienia, co wiąże się z opisywanym przez Lwa Wygot- skiego tzw. kryzysem 7. roku życia. Określa się to w lite- raturze jako uruchomienie w sferze poznawczej dziecka momentu intelektualnego, związanego z początkiem od- dzielania świata wewnętrznego (tj. przeżyć) od świata ze- wnętrznego (tj. zachowań). Dziecko zaczyna zastanawiać się nad faktem istnienia własnych przeżyć, rozpoznawać

własne tendencje i emocje, nadawać im sens. Z rozbież- ności między przeżyciem a zachowaniem, której może wówczas doświadczać siedmioletnie dziecko, wypływa czasem pewien specyficzny objaw behawioralny – rodzice czy nauczyciele zauważają, że siedmiolatek zachowuje się sztucznie, z pewną przesadą, błaznuje z nieuzasadnio- nych powodów. Można to tłumaczyć tym, że dziecko pró- buje sobie radzić z nowym doświadczeniem, chce przejąć kontrolę nad tym, co wewnętrzne. Dążenia te często nie przynoszą jednak oczekiwanych rezultatów, a sposobem na to jest owo umyślnie niedorzeczne zachowanie. Po- jawienie się momentu intelektualnego w życiu dziecka, mimo że nie zawsze jest doświadczeniem łatwym, dopro- wadza do ważnych osiągnięć – pozwala na wykształcenie się logiki uczuć, usensownienie przeżyć. Jeśli jakaś sytua- cja naładowana emocjonalnie (np. odnoszenie sukcesów w szkole) powtarza się w życiu dziecka, określone emo- cje skupione wokół tego doświadczenia są uogólniane (tworzy się tzw. formacja afektywna). Na skutek takiego procesu pojawiają się nowe formy rozwojowe, tj. samo- akceptacja i samoocena. Jaka będzie treść tej samooceny, zależy w dużej mierze od pierwszych wyników szkolnych, od sposobu poradzenia sobie z zadaniami edukacyjnymi, od ocen dokonywanych przez nauczycieli i rodziców.

Poczucie kompetencji czy nieadekwatności?

Wartością wewnętrzną, z którą dziecko wczesno- szkolne ma wejść w kolejne fazy rozwojowe, jest poczucie własnej kompetencji i skuteczności. Na wierze we własne umiejętności, postrzeganiu siebie jako jednostki zdolnej

Okres

wczesnoszkolny

– wiek pracowitości

Na każdym etapie rozwojowym uwidaczniają

się specyficzne potrzeby jednostki, do głosu

dochodzą charakterystyczne motywy działania,

pragnienia i lęki. Wiedza o nich jest niezwykle

ważna dla osób pracujących na co dzień

z dziećmi. Pozwala bowiem na uruchomienie

w sobie empatii wobec podopiecznych, zachęca

do refleksji nad początkowo niezrozumiałym

zachowaniem dziecka czy dorosłego, pomaga

w akceptacji i odkryciu pewnego porządku

ukrytego w zależności pomiędzy tym, jacy

jesteśmy, a tym, jak funkcjonujemy.

Fot. Fotolia

Fot. Fotolia

mają wyrastać kolejne zasoby, pomocne w budowaniu swej tożsamości. Szczególnie dla dziecka w klasach I–III fakt bycia „dobrym uczniem” stanowi jedno z najważ- niejszych kryteriów oceny samego siebie. Jestem tym, cze- go się uczę – zdaje się rozumować dziecko w tym wieku. Zabawa, tak atrakcyjna w okresie przedszkolnym, teraz nieco traci na wartości, przyćmiewana przez kuszącą moc świata dorosłych. To świat praktycznych narzędzi i umie- jętności, przedmiotów rzeczywistych, a nie „zabawko- wych”. Dziecko cieszy możliwość osiągania wyników dzię- ki własnej pilności i uważności, chce robić coś dobrze, a nawet perfekcyjnie. Pomaga mu w tym rozwój kolejnej funkcji poznawczej, charakterystyczny dla danego wieku rozwojowego, tj. uwagi. Uczeń wczesnoszkolny staje się zdolny do tego, by pozostawać we wspólnym polu uwagi z innymi dziećmi. Odpowiadająca na jego potrzeby jest nauka reaktywna, czyli pod kierunkiem nauczyciela. Bycie uczniem i zdobywanie kolejnych szkolnych umiejętności przybliża do dorosłości oraz motywuje do poszerzania zakresu swoich zdolności. Jeśli omawiany proces prze- biega bez zakłóceń, dziecko radzi sobie z wymaganiami szkolnymi i zostaje docenione za swoje wysiłki poprzez adekwatne informacje zwrotne od znaczących dorosłych z najbliższego otoczenia, wypracowuje poczucie swej kompetencji, rozwija pracowitość, tworzy obraz samego siebie oparty na pozytywnej samoocenie. Opisany scena- riusz może mieć jednak inny przebieg – zmierzać w stro- nę poczucia nieadekwatności, które będzie rzutować na dalsze doświadczenia dorastającego ucznia.

Niebezpieczeństwa rozwojowe

Życie szkolne może przynosić rozczarowanie. Porówny- wanie się z rówieśnikami prowadzące do oceny siebie in minus , brak wystarczająco wspierającego podejścia ze strony opiekunów, nieprzygotowanie przez dorosłych do funkcjonowania w szkole, stawianie dziecku wygórowa- nych wymagań i niedocenianie małych sukcesów mogą powodować doświadczanie przez ucznia poczucia niższo- ści i nieadekwatności. Pojawia się u dziecka przekona- nie, że nigdy nie będzie wystarczająco dobre, że nie ma dziedziny, w której może odnosić sukcesy. Niebez- pieczeństwem takiego scenariu- sza jest to, że uczeń, na skutek powyższych zinternalizowa- nych przekonań, w ko- lejnych latach nauki szkolnej nigdy nie doświadczy zadowo- lenia ze swojej pracy czy dumy z wykony- wania przynajmniej jed- nej rzeczy dobrze. Ważne dla dziecka w tym wieku, szcze- gólnie w sytuacji porażek, jest wykształcenie w nim umiejętno- ści powrotu do ludzi, tzn. zwracanie się do nich z prośbą o udzielenie ade- kwatnych, ale dostosowanych do pozio-

mu rozwojowego informacji zwrotnych o jego mocnych i słabych stronach. Dorośli zaś wciąż na nowo powinni uczyć się generować odpowiednie informacje o dziecku i do dziecka oraz systematycznie włączać refleksję nad własnym zachowaniem, spojrzeć z boku na swoje (czę- sto niesprawiedliwe) opinie wypowiadane pod wpływem emocji. Musimy bowiem pamiętać, że gdy dziecko słyszy pojedynczy negatywny komunikat, np. Jesteś głupi , może to uogólnić, odnieść do siebie w ogóle. Ważne jest za- tem, by potrafiło sprawdzić, co inni ludzie myślą na ten temat, aby nie wyciągnąć pochopnych wniosków, które podetną skrzydła normatywnemu zapałowi do nauki i sa-

morozwoju. Ważne jest przy tym, by pamiętać, że podczas udzielania informacji zwrotnych (co jest szczególnie istot- ne przy niepowodzeniach) należy je odnosić zawsze do konkretnej sytuacji i do określonego zachowania. Ozna- cza to, że mówimy dziecku, że w danym momencie źle się zachowało, i wyjaśniamy, na czym polega ta niestosow- ność, ale nie znaczy to, że dziecko jest złe samo w sobie

  • nasz komunikat nie może mieć więc takiego wydźwięku. Poczucie niższości nie jest jednak jedynym zagrożeniem wieku wczesnoszkolnego. Innym niebezpieczeństwem jest przerost adekwatności, tzn. przekonanie zawierające się w stwierdzeniu: Im więcej, tym lepiej , Robię coś dobrze je- dynie wtedy, gdy uzyskuję najwyższą ocenę, mam najwięk- szą liczbę punktów itp. Dziecko może wówczas za wszelką cenę dążyć do sukcesów, pragnąć realizować coraz to wy- żej stawiane mu wymagania, uznając za kryterium war- tości człowieka jedynie sprostanie zewnętrznym oczekiwaniom. W psychologii społecznej mówi się wówczas o efekcie naduzasad- nienia – jednostka (często myl- nie) może zacząć postrzegać samą siebie jako zależną od cudzych motywów, pozba- wioną przy tym motywa- cji wewnętrznej, zgodnie z wywnioskowanym za- łożeniem: Robię coś, bo mi każą, bo mnie za to nagradzają itp. Nauka staje się wówczas etapem koniecz- nym, zadaniem do zrealizo- wania prowadzącym do „mety” (nagród zewnętrznych), nie będzie jednak celem samym w sobie. Nie- trudno się domyślić, jak będzie funk-

Dla dziecka w klasach I–III fakt bycia „dobrym uczniem” stanowi jedno z najważniejszych kryteriów oceny samego siebie. (^) „

tności. Pojawia się u dziecka przekona- e będzie wystarczająco dobre, że nie ma órej może odnosić sukcesy. Niebez- akiego scenariu- uczeń, na skutek ernalizowa- , w ko- nauki nie dowo- pracy wykony- mniej jed- ze. Ważne dla wieku, szcze- cji porażek, jest w nim umiejętno- ludzi, tzn. zwracanie rośbą o udzielenie ade- ostosowanych do pozio-

żej stawiane mu wymagania, uznając za tości człowieka jedynie sprostan oczekiwaniom. W psychologii s się wówczas o efe nienia – jednos nie) może zac samą siebie cudzych m wioną pr cji wewn z wywn łożeniem mi każą, nagradzają się wówczas e nym, zadaniem wania prowadzą (nagród zewnętrzn jednak celem samym trudno się domyślić, j