Pobierz "Opowieści z Narnii"-opracowanie i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity!
"OPOWIEŚCI Z NARNI. LEW,
CZAROWNICA I STARA SZAFA"
CLIVE STAPLES LEWIS
1. NARRATOR, CZAS I MIEJSCE AKCJI.
2. BOHATEROWIE.
3. GENEZA UTWORU.
4. ZNACZENIE TYTUŁU.
5. WĄTEK GŁÓWNY.
6. WĄTKI POBOCZNE.
7. ELEMENTY BAŚNIOWE I MAGICZNE.
8. PREZENTY ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA.
9. ŚWITA ASLANA.
10. STWORZENIA ODCZAROWANE PRZEZ
ASLANA W DOMU BIAŁEJ CZAROWNICY.
11. SYMBOLIKA W UTWORZE.
12. OBRZĘD PRZY KAMIENNYM STOLE (OPIS
ŚMIERCI ASLANA).
13. GATUNEK LITERACKI.
14. PLAN WYDARZEŃ.
15. ASLAN - CHARAKTERYSTYKA.
16. BIAŁA CZAROWNICA - CHARAKTERYSTYKA.
17. EDMUND - CHARAKTERYSTYKA.
18. PIOTR PEVENSIE - CHARAKTERYSTYKA.
19. ŁUCJA - CHARAKTERYSTYKA.
20. ZUZANNA - CHARAKTERYSTYKA.
czas drugiej wojny światowej, bitwa o Anglię, nie wiadomo, ile dokładnie dni, przerwa (wiadomo, że bohaterowie nie muszą chodzić do szkoły). Czas realny utworu:
- Narrator, CZAS I MIEJSCE AKCJI: Czas w Narnii: od zimy do wiosny (czas w Narnii płynie inaczej niż w realnym świecie – gdy w Narnii upływają godziny i dni w realnym świecie mija zaledwie chwila. Zima oznacza panowanie Białej Czarownicy, a wiosna – powrót Aslana i rządy Synów Adama i Córek Ewy. Miejsca realne: Anglia, stary dom profesora na wsi w głębi kraju (dziesięć mil od najbliższej stacji kolejowej, dwie mile od najbliższej poczty), był to bardzo stary dom, o którym nikt nie wiedział zbyt wiele. Wielu turystów przybywało, by go zwiedzić. Po domu oprowadzała, gospodyni Profesora, pani Macready. Dom był bardzo duży i pełen zakamarków. Na dole znajdowała się jadalnia. U góry – długie korytarze z mnóstwem pustych sypialni. Znajdował się tam długi i wąski pokój z oknami na dwie różne strony świata. Kolejny to długi pokój z obrazami na ścianach i zbroją. Następny obity był zieloną tkaniną, a w rogu stała harfa. Trzeba było zejść trzy stopnie w dół, potem pięć stopni w górę, by dojść do komnaty z drzwiami na balkon. Następnie był ciąg pomieszczeń z książkami.Na końcu znajdował się pokój z starą szafą z lustrem. W środku mebla wisi rząd płaszczy futrzanych, za nimi kolejny rząd płaszczy. Czasem można było przedostać się przez nią do Narni, a czasem była zwykłą szafą z płaszczami.. Narrator: Narrator trzecioosobowy, wszechwiedzący, ale bywa subiektywny. Zwraca się do czytelników. Stosuje porównania, by odbiorcy łatwiej było wyobrazić sobie emocje postaci. Czasem ocenia. Komentuje, wtrąca własne uwagi.
Bohaterowie realni: dzieci – Piotr, Zuzanna, Edmund (starszy o rok od siostry), Łucja, stary profesor (nie miał żony, miał krzaczastą brodę i siwą czuprynę), gospodyni – pani Macready. Aslan
- Bohaterowie: Bohaterowie fantastyczni: Biała Czarownica Wielki Lew, król puszczy, syn Wielkiego Władcy-Zza-Morza. Pojawia się ponownie w Narnii, by zwyciężyć Białą Czarownicę i obsadzić na czterech tronach Ker-Paravelu Synów Adama i Córki Ewy. Z jego przybyciem zaczyna się wieczna wiosna. Cieszy się wspaniałą sławą i legendą, choć wielu go nie widziało, mieszkańcy Narnii czekają na niego. Wierzą w jego moc i wypełnienie przepowiedni. Potrafi stosować czary. Swoim tchnieniem przywraca do życia stworzenia zamienione przez Białą Czarownicę w kamienne posągi. Uosabia dobro. panuje nad Narnią, przez nią jest wieczna zima i nigdy nie ma Bożego Narodzenia. Nie jest człowiekiem, nie jest córką Ewy, pochodzi od Lilith (która twierdziła, że jest pierwszą żoną praojca Adama).Naprawdę z jednej strony należy do rasy dżinów, z drugiej zaś pochodzi od olbrzymów. Stosuje czary. Ma czarodziejską różdżkę, którą zamienia swoich wrogów w kamienne posągi. Każdy, kto spróbuje czegoś, czym go poczęstuje, zmienia się – tak stało się z Edmundem. Zabija Aslana krzemiennym nożem na Kamiennym Stole. W czasie bitwy Edmund niszczy jej różdżkę. Walczy z Piotrem. Zostaje pokonana przez Aslana. Uosabia zło. faun pan Tumnus od pasa w górę postać człekokształtna, z kręconymi włosami, różkami na głowie i krótką, ostrą bródką, od pasa w dół – kozioł z czarną sierścią. Ma kopyta i ogon. Gdy spotyka go Łucja, ma parasolkę i czerwony szalik, a w ręce paczki owinięte w szary papier, mieszka w pieczarze. Początkowo służy Białej Czarownicy, jednak gdy poznaje Łucję, pomaga jej uciec. Zostaje zamieniony w kamienny posąg i dopiero Aslan zdejmuje z niego zły czar. Pozostaje przyjacielem Łucji i jej rodzeństwa. karzeł sługa i niewolnik Białej Czarownicy. Wykonuje jej wszystkie rozkazy. Powozi jej zaprzęgiem. Nosi kożuch z polarnego niedźwiedzia i czerwony kaptur z pomponem. Ma długą brodę. Stara się doradzać czarownicy. Okrutny wobec Edmunda.
bóbr potrafi mówić, pomaga Synom Adama i córkom Ewy, zachowuje się jak człowiek, pali fajkę, pije piwo, łowi ryby. Jest wierny Aslanowi. Ratuje życie rodzeństwu i doprowadza ich do lwa. Mieszka pośrodku tamy w domu w kształcie ula.
- Geneza utworu: potrafi mówić i zajmuje się tym, co przystoi gospodyni domowej. Lubi szyć na maszynie. Gotuje. Troszczy się, by wszyscy mieli co zjeść. Razem z dziećmi i swym mężem dociera do obozu Aslana. pani bobrowa Święty Mikołaj przybywa, gdy moc Białej Czarownicy słabnie, gdyż pojawia się Aslan. Rozdaje mieszkańcom Narnii prezenty. Nie jest mile widziany przez czarownicę, która – gdy dowiaduje się od grupy zwierząt o otrzymanych od Świętego Mikołaja prezentach – zamienia ich w kamienne posągi. olbrzym Grzmotołup pochodzi z rodu olbrzymów Łupów. Zostaje przez Białą Czarownicę zamieniony w kamienny posąg, dopiero tchnienie Aslana przywraca go do życia. Na prośbę lwa rozbija swoją maczugą mur zamku czarownicy, dzięki temu wszystkie stworzenia stają się wolne. wilk Maugrim sługa królowej, Szef tajnej Policji Królewskiej. To on aresztuje pana Tumnusa. Wykonuje wszystkie rozkazy Białej Czarownicy, atakuje Zuzannę w obozie. Zostaje zabity przez Piotra.
- Znaczenie tytułu: Książka została wydana w połowie dwudziestego wieku. Inspiracją stały się prawdziwe wydarzenia. W trakcie II wojny światowej, w czasie nalotów na Londyn, wiele dzieci wywożono z miasta na wieś, by nie narażać ich na bezpośrednie zagrożenia wynikające z bombardowań. C.S. Lewis zadedykował książkę swojej córce chrzestnej, Lucy Barfield. Jest to pierwsza książka z cyklu Opowieści z Narnii. Tytuł odnosi się bezpośrednio do bohaterów utworu. Lew – uosabia dobro, ale też siłę, czarownica – uosabia zło. Stara szafa – to przejście do innego świata.
Największe Czary zaklęcie, według którego śmierć będzie musiała cofnąć swe wyroki, gdy dobrowolna ofiara, która nie dopuściła się żadnej zdrady, zostanie zabita w miejsce zdrajcy. Wtedy też Kamienny Stół rozłamie się. Tak właśnie się stało, gdy Aslan pozwolił się zabić za Edmunda. Biała Czarownica była pewna swojego zwycięstwa i triumfowała. Nie znała jednak największego z zaklęć, więc nie mogła przewidzieć, że ten, którego zabiła, ożyje i pokona ją w wielkiej bitwie. Flaszeczka Białej Czarownicy jakby zrobiona z miedzi. Kropla mikstury wylana z niej na śnieg może się zamienić w wysadzany drogimi kamieniami kubek z gorącym, rozgrzewającym płynem, który jest słodki, pieniący się i gęsty. W podobny sposób z kropli wylanej na śnieg powstaje ptasie mleczko. Każdy, kto poczęstuje się tymi przysmakami Białej Czarownicy, zmienia się, zmienia się coś w jego oczach. Magiczna różdżka Łuk i kołczan ze strzałami włada nią Biała Czarownica. To z jej pomocą zamienia tych, którzy się jej sprzeciwili, w kamienne posągi. Zuzanna otrzymuje go od Świętego Mikołaja. Łuk nigdy nie chybia. Buteleczka z niezwykłym lekiem prezent od Świętego Mikołaja dla Zuzanny. Gdy w niego zadmie, zawsze zjawi się pomoc Róg z kości słoniowej Łucja otrzymała ją od Świętego Mikołaja. Była zrobiona z czegoś, co wyglądało jak szkło (niektórzy później twierdzili, że z diamentu). Lek zrobiony z Ognistych Kwiatów, które rosną w Górach Słońca – wystarczy kilka kropel, a rana zniknie. Łucja leczy nim rannych w walce z Białą Czarownicą. Niezwykłą jej moc poznał Edmund, który został ciężko ranny w bitwie. Stara szafa przejście do Narnii. Zwyczajna szafa z wieszakami i futrami stanowi przejście do świata magii, którym jest Narnia. Zwyczajny przedmiot staje się niezwykły.
Piotr otrzymał tarczę koloru srebra z wymalowanym na niej jaskrawoczerwonym lwem stojącym na tylnych łapach i miecz ze złotą rękojeścią, z pochwą i pasem. Zuzanna dostała łuk, który nie chybia i kołczan ze strzałami – może go użyć tylko w wielkiej potrzebie. Święty Mikołaj podarował też róg z kości słoniowej, gdy w niego zadmie, zawsze zjawi się pomoc. Łucja obdarowana została buteleczka z czegoś co wyglądało jak szkło (niektórzy później twierdzili, że z diamentu). W środku był lek zrobiony z Ognistych Kwiatów, które rosną w Górach Słońca – wystarczy kilka kropel, a rana zniknie. Stała się też właścicielką małego sztyletu, którego można było użyć tylko w największym niebezpieczeństwie do obrony własnej. Pan bóbr otrzymał dokończoną tamę. Pani bobrowa dostała nową maszynę do szycia.
- Prezenty Świętego Mikołaja: Zima
- Świta Aslana:
- Stworzenia odczarowane przez Aslana w domu Białej Czarownicy: Nimfy leśne i nimfy wodne (driady i najady) z instrumentami przypominającymi harfy, Centaury – od pasa w dół rosłe konie, od pasa w górę olbrzymy, Jednorożce, Byk z głową mężczyzny, Pelikan, Orzeł, Wielki pies, Leopardy – jeden trzymał koronę, a drugi sztandar. Należeli do nich: Drzewa- szpiedzy, Olbrzymy, Karły, Wilkołaki, Duchy drzew sprzyjające królowej, Ghule – pustynne upiory, Ogry, Upiory, Minotaury, Srożyce, Wiedźmy, Widma, Lud spod muchomorów. Edmunda odbiły centaury, jednorożce, jelenie i ptaki.
- Symbolika w utworze: Czarownica Lew czyli czas panowania Białej Czarownicy, kojarzy się z chłodem, brakiem życia, wegetacją, smutkiem. to czarna magia, zło, podstęp. jest symbolem siły, władzy, dobra i sprawiedliwości. Wiosna to czas, w którym pojawia się Aslan. Oznacza budzenie się do życia, rozwój, wzrost sił witalnych, radość życia, spokój.
- Przyjazd do domu profesora.
- Zwiedzanie pokoi.
- Przejście Łucji przez starą szafę.
- Spotkanie z panem Tumnusem.
- Niewiarygodna opowieść Łucji.
- Zabawa w chowanego i kryjówka w starej szafie.
- Spotkanie Edmunda z Białą Czarownicą.
- Kłamstwo Edmunda.
- Rodzeństwo w Narnii.
- Pusta jama Tumnusa.
- W gościnie u bobrów.
- Edmund u Białej Królowej.
- Podarunki Świętego Mikołaja
- Topniejące śniegi i początek wiosny.
- Spotkanie z Aslanem.
- Atak wilków.
- Piotr Pogromcą Wilka.
- Odbicie Edmunda
- Aslan, Biała Czarownica i Wielkie Czary.
- Ofiara Aslana.
- Powrót Aslana do świata żywych.
- Odczarowanie przez Aslana posągów.
- Wielka bitwa i zwycięstwo dobra.
- Królowie i królowe Narnii.
- Powrót z Narnii.
- Plan wydarzeń:
- Aslan - charakterystyka: Podstawowe informacje o bohaterze: Aslan – Wielki Lew jest jedną z głównych postaci powieści C.S. Lewisa Lew, czarownica i stara szafa. Jest postacią fantastyczną. To król puszczy, syn Wielkiego Władcy-Zza-Morza. Pojawia się ponownie w Narnii, by (jak głosi przepowiednia) zwyciężyć Białą Czarownicę i obsadzić na czterech tronach Ker-Paravelu Synów Adama i Córki Ewy. Uosabia dobro. Z jego przybyciem zaczyna się wieczna wiosna. Charakterystyka zewnętrzna: Wielki Lew był bardzo dostojny. Miał wielkie łapy, złotą grzywę. Jego duże, królewskie oczy były poważne i przenikliwe, a jego niski głos napełniał słuchających spokojem.
- Biała Czarownica - charakterystyka: Charakterystyka wewnętrzna: Aslan był jednocześnie groźny i dobry. W Narnii cieszył się wspaniałą sławą. Choć wielu go nie widziało, mnóstwo istot na niego czekało. Wierzyli w jego niezwykłą moc, bo gdy zaryczał, znikały smutki. Jego przybycie miało dać początek wiecznej wiośnie. W stosunku do dzieci był bardzo dobry i troskliwy. To on udziela Piotrowi cennych rad, jak dowodzić armią w bitwie z Białą Czarownicą. Jest cierpliwy i miłosierny. Wybacza Edmundowi zdradę i poświęca swoje życie, by odkupić jego zdradę. Tym samym ratuje mu życie. Jest dostojny, ale czasem też potrafi zachowywać się jak kociak. Tak bawi się przy Kamiennym Stole z Zuzanną i Łucją. Ocena postaci: Aslan jest niezwykłą postacią. Pełen dobra dla dobrych, a jednocześnie budzący grozę i przerażenie wśród złych. Pokazuje, że siła dobra tkwi w poświęceniu się dla innych. Przeżywa też chwile, kiedy się boi. Gdy opuszcza obóz, zmierzając w stronę Kamiennego Stołu – miejsca, gdzie ma być zabity, jest przygnębiony i zamyślony. Potrzebuje wtedy bliskości, prosi, by dziewczynki położyły ręce na jego grzywie. Pozwala im się odprowadzić. Kiedy Biała Czarownica go upokarza, nakazując obciąć mu grzywę, wydaje się jeszcze bardziej mężny, piękny i spokojny niż kiedykolwiek. Jego wrogowie bardzo się go boją. Nie śmią spojrzeć w jego czy. Wiedzą, że potrafi stosować czary i dzięki nim jest w stanie pokonać Białą Czarownicę. Swoim tchnieniem przywraca do życia stworzenia zamienione przez Białą Czarownicę w kamienne posągi. Podstawowe informacje o bohaterze: Biała Czarownica jest jedną z głównych postaci powieści C.S. Lewisa Lew, czarownica i stara szafa. Jest postacią fantastyczną. To samozwańcza królowa Narnii. Jej panowaniu towarzyszy wieczna zima i nigdy nie ma Bożego Narodzenia. Nie jest człowiekiem. Z jednej strony należy do rasy dżinów, z drugiej zaś pochodzi od olbrzymów. Dzięki swej magicznej różdżce stosuje czary. Charakterystyka zewnętrzna: Jest wysoką kobietą o pięknej, lecz białej, zimnej, surowej i dumnej twarzy. Jej wargi są jaskrawo czerwone. Na głowie ma koronę, w dłoni trzyma laseczkę, a na ramionach ma płaszcz.
- Piotr Pevensie - charakterystyka: Charakterystyka wewnętrzna: Ocena postaci: Edmund jest przykładem bohatera, który przechodzi przemianę wewnętrzną. Zbuntowany chłopiec staje się mądrym królem. To pokazuje, że każdemu trzeba dać szansę, bo każdy może się zmienić. Gdy go poznajemy jest chłopcem, który potrafi być bardzo złośliwy. To on najbardziej wyśmiewa się i dokucza Łucji. Okłamuje starsze rodzeństwo, że nie był w Narnii. Jest zbuntowany. Nie chce nikogo słuchać i kłóci się z Piotrem. Uważa, że jest źle traktowany przez bliskich, dlatego wierzy kłamliwym słowom Białej Czarownicy. Łatwo jest jej go przekupić, bo okazuje się być wielkim łakomczuchem. Chce zostać królem, by móc rozkazywać swojemu rodzeństwu – zwłaszcza Piotrowi. Przez swoją naiwność wpada w pułapkę Królowej Narnii, choć w głębi serca wie, że jest ona złą osobą. Gdy przekonuje się, z jak okrutną postacią ma do czynienia, bardzo cierpi. Prosi o łaskę dla napotkanych zwierząt, ale królowa Narnii nie ma litości dla nikogo. Boi się, że zginie z jej rozkazu, lecz zostaje uratowany przez sługi Aslana. To właśnie dzięki rozmowie z nim, przeprasza swojego brata i siostry za swoje postępowanie. Jest skruszony, a także wdzięczny wszystkim za przebaczenie. Czyn Aslana wzrusza go bardzo. Nie spodziewał się, że ktoś będzie w stanie wstawić się za nim. Gdy dochodzi do bitwy z Białą Czarownicą, Edmund jest już innym człowiekiem. Bez wahania rzuca się, by zniszczyć różdżkę Królowej Narnii. Jego waleczny czyn pomaga armii dowodzonej przez Piotra. Ciężko ranny zostaje uratowany przez magiczny napój Łucji. Jako król Narnii jest mężczyzną poważnym i spokojnym. Nazwano Edmundem Sprawiedliwym, bo jego rady i wyroki były mądre. Podstawowe informacje o bohaterze: Piotr jest jednym z głównych bohaterów utworu Lew, czarownica i stara szafa C.S. Lewisa. Jest najstarszy. Ma brata Edmunda i dwie siostry: Zuzannę i Łucję. Chodzi do szkoły. Pochodzi z Londynu. Zostaje wysłany razem z rodzeństwem na wieś, do domu Profesora, by tam przeczekać okres nalotów bombowych na miasto w czasie II wojny światowej. Charakterystyka zewnętrzna: Niewiele wiadomo o jego wyglądzie. Możemy się domyślać, że był wysokim chłopcem, gdyż przebywając w Narnii wyrasta na wysokiego i barczystego mężczyznę.
- Łucja - charakterystyka: Charakterystyka wewnętrzna: Ocena postaci: Piotr jest bardzo dobry. Ma kilka wad, lecz potrafi przemyśleć swoje zachowanie i przyznać się do błędu. Od samego początku wyróżnia się ciekawością świata. To on pierwszy chce poznać wszystkie zakamarki domu Profesora. Chętnie też wyrusza, by poznać Narnię. Jako najstarszy z rodzeństwa czuje się odpowiedzialny za nich. To on upomina Edmunda, który wyśmiewa Łucję. To on chce wyruszyć na poszukiwania brata, choć wie, że ten ich zdradził. Poczucie obowiązku nakazuje mu pomoc słabszym i potrzebującym – chce ratować pana Tumnusa. Od samego początku wykazuje się też uczciwością. Gdy rodzeństwo wkracza do Narnii, początkowo nie chce założyć futrzanego płaszcza, bo twierdzi, że nie można wziąć czegoś, co do niego nie należy. Piotr nie jest jednak ideałem. Nie wierzy w opowieść Łucji o Narnii – wyśmiewa ją i żartuje sobie z niej. Ciągle upomina Edmunda, nazywa go nawet potworem. Jednak gdy okazuje się, że Narnia istnieje, przeprasza siostrę za swoje zachowanie. Gdy Edmund idzie do Białej Czarownicy, chłopak obwinia się o bycie zbyt wymagającym i ostrym wobec brata. W Narnii Piotr zmienia się. Chłopiec staje się rycerzem. To właśnie tam od Świętego Mikołaja otrzymuje srebrną tarczę z jaskrawoczerwonym lwem stojącym na tylnych łapach, miecz ze złotą rękojeścią. Tym właśnie mieczem zabije wilka atakującego Zuzannę. Pokona swój strach i wykaże się wielką odwagą, za co Aslan pasuje go na rycerza i nazwie Pogromcą Wilka. Dzięki temu Piotr staje się dzielny i żądny przygód. Dowodzi armią i walczy z Białą Czarownicą, aż do przybycia lwa. Jako król rządzi mądrzę i sprawiedliwie. Nazywano go Piotrem Wspaniałym. Podstawowe informacje o bohaterze: Łucja jest jedną z głównych postaci powieści Lew, czarownica i stara szafa C.S. Lewisa. Jest najmłodsza z czwórki rodzeństwa. Pochodzi z Londynu. Zostaje wysłana razem z braćmi i siostrą na wieś, do domu Profesora, by tam przeczekać okres nalotów bombowych na miasto w czasie II wojny światowej. Charakterystyka zewnętrzna: Nie wiemy dokładnie, jak wyglądała jako dziewczynka. Jako królowa Narnii pozostała złotowłosą dziewczyną. Nazywano ją Łucją Mężną.
Charakterystyka wewnętrzna: Ocena postaci: Zuzanna to bardzo dobra dziewczyna. Może się podobać szczególnie to, że potrafi pokonać swoje słabości, takie jak lęk. W obliczu zagrożenia nie traci głowy, tylko działa. Jest wyjątkowa. Razem ze starszym bratem troszczy się o młodsze rodzeństwo. Unika waśni. Próbuje uspokajać kłócących się braci. Jest rozsądna, więc początkowo nie chce wierzyć w opowieść Łucji o Narnii. Razem z rodzeństwem żartuje sobie z siostry, ale nie jest wobec niej złośliwa. Martwi się o zdrowie Łucji. Kocha siostrę i braci. Wybacza też Edmundowi jego zdradę. Jest zaradna. Gdy dzieci przechodzą przez szafę do zimowej Narnii, proponuje, by rodzeństwo zabrało z szafy płaszcze futrzane. Chętnie pomaga pani bobrowej w przygotowaniu kolacji. W Narnii wiele razy się boi, jednak jest w stanie pokonać swój lęk. Uważa, że pomimo strachu powinna pomóc i ratować Tumnusa. Nie ma wątpliwości, że trzeba wyruszyć na poszukiwanie Edmunda, który powędrował do Białej Czarownicy. Towarzyszy Aslanowi, zmierzającemu do Kamiennego Stołu. To wszystko pokazuje, jak była odważna. Jest wrażliwa i często się wzrusza. Płacze, gdy widzi jak Biała Czarownica obchodzi się z lwem i gdy ten umiera. Czuwa nad jego ciałem. Potrafi też być bardzo dzielna. Gdy atakuje ją wilk, używa kościanego rogu, by wezwać pomoc. Choć jest delikatna, ratuje się i podciąga na gałęzi drzewa – w ten sposób chroni się przed wilkiem. Choć jest bliska omdlenia, zeskakuje z drzewa dopiero wtedy, gdy Piotr zabija zwierzę. Rzuca mu się w ramiona i płacze. Jej wielkie serce i wrodzona łagodność sprawiają, że jako królowa Narnii otrzymuje przydomek Zuzanna Łagodna.
