Opracowanie 1, 12 i 13 rozdziału "Efektu Lucyfera" Philip'a Zimbardo | Notatki Psychologia społeczna

Efekt Lucyfera. Philip Zimbardo

Rozdział I. Psychologia zła: sytuacyjne przemiany charakteru.

1. 3 prawdy psychologiczne grafiki Eschera:

-świat składa się zarówno z dobra jak i ze zła

-granica pomiędzy dobrem a złem jest niewyraźna i mglista

-anioły mogą stać się diabłami, jak i diabły mogą stać się aniołami

2. Efekt Lucyfera – termin wprowadzony przez Philipa Zimbardo. Określa on przemianę

charakteru człowieka z dobrego na zły jedynie z powodu środowiska, w jakim dana osoba się

znajduje. Używa się również określenia „przemiana z anioła w diabła”.

3. Czym jest zło

Zło polega na zamierzonym zachowaniu się w sposób, który rani, wykorzystuje, poniża,

dehumanizuje lub niszczy niewinne jednostki- lub używaniu swojej władzy i siły systemowej,

by nakłaniać lub dać przyzwolenie innym do działania w ten sposób w naszym imieniu; czynić

niedobrze, wiedząc co dobre.

4. Teoria kumulacyjna  zło jako coś, do czego każdy z nas jest zdolny; ludzie w różnym czasie

mogą posiadać pewne konkretne cechy, które mogą zostać zmienione, skłaniając się ku

dobrej lub złej stronie natury ludzkiej.

Podejście kumulacyjne zakłada nabywanie pewnych cech poprzez doświadczenia lub

intensywne ćwiczenia, bądź też na skutek interwencji z zewnątrz – możemy nauczyć się jak

być dobrymi lub złymi, niezależnie od naszego dziedzictwa genetycznego, osobowości czy

genealogii.

5. Teoria esencjalistyczna  pogląd, że pewne działania są złe w sensie absolutnym.

Esencjonalizm uważa, że np. morderstwo jest fundamentalnie złe, łamiąc obiektywne,

rzeczywiste, czy też naturalne prawa, a nie tylko normy narzucone przez społeczeństwo.

6. Przyczyny zachowań:

Dyspozycyjne szuka przyczyn wewnątrz człowieka, w jego predyspozycjach

genetycznych, charakterze, osobowości, itd. Jeśli kierujemy się właśnie takim

podejściem, to uważamy, że człowiek popełnił złe czyny, bo sam jest zły. Zimbardo

mówi, że w takim podejściu człowiek, który popełnił złe czyny jest postrzegany jako

zepsute jabłko. Podejście dyspozycyjne przyjmuje często psychiatria. Psychologia

społeczna dowodzi, że ludzie zazwyczaj przeceniają wagę czynników dyspozycyjnych

oceniając postępowanie innych ludzi.

Sytuacyjne szuka przyczyn zachowania na zewnątrz człowieka, w środowisku, w

jakim wzrastał, w warunkach, w jakich żyje, czy w okolicznościach, w jakich miało

miejsce dane zachowanie. Jeśli kierujemy się takim podejściem, to zauważymy, że złe

czyny popełniają bardzo różni ludzie. Jeśli człowiek jest jabłkiem, to badana sytuacja

będzie koszem na jabłka, który może być czysty, lub brudny, wiklinowy lub

plastikowy, postawiony w suchym lub wilgotnym miejscu. Podejście sytuacyjne jest

charakterystyczne dla psychologii społecznej.

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Opracowanie 1, 12 i 13 rozdziału "Efektu Lucyfera" Philip'a Zimbardo i więcej Notatki w PDF z Psychologia społeczna tylko na Docsity!

Efekt Lucyfera. Philip Zimbardo Rozdział I. Psychologia zła: sytuacyjne przemiany charakteru.

3 prawdy psychologiczne grafiki Eschera: -świat składa się zarówno z dobra jak i ze zła -granica pomiędzy dobrem a złem jest niewyraźna i mglista -anioły mogą stać się diabłami, jak i diabły mogą stać się aniołami
Efekt Lucyfera – termin wprowadzony przez Philipa Zimbardo. Określa on przemianę charakteru człowieka z dobrego na zły jedynie z powodu środowiska, w jakim dana osoba się znajduje. Używa się również określenia „przemiana z anioła w diabła”.
Czym jest zło Zło polega na zamierzonym zachowaniu się w sposób, który rani, wykorzystuje, poniża, dehumanizuje lub niszczy niewinne jednostki- lub używaniu swojej władzy i siły systemowej, by nakłaniać lub dać przyzwolenie innym do działania w ten sposób w naszym imieniu; czynić niedobrze, wiedząc co dobre.
Teoria kumulacyjna  zło jako coś, do czego każdy z nas jest zdolny; ludzie w różnym czasie mogą posiadać pewne konkretne cechy, które mogą zostać zmienione, skłaniając się ku dobrej lub złej stronie natury ludzkiej. Podejście kumulacyjne zakłada nabywanie pewnych cech poprzez doświadczenia lub intensywne ćwiczenia, bądź też na skutek interwencji z zewnątrz – możemy nauczyć się jak być dobrymi lub złymi, niezależnie od naszego dziedzictwa genetycznego, osobowości czy genealogii.
Teoria esencjalistyczna  pogląd, że pewne działania są złe w sensie absolutnym. Esencjonalizm uważa, że np. morderstwo jest fundamentalnie złe, łamiąc obiektywne, rzeczywiste, czy też naturalne prawa, a nie tylko normy narzucone przez społeczeństwo.
Przyczyny zachowań:  Dyspozycyjne szuka przyczyn wewnątrz człowieka, w jego predyspozycjach genetycznych, charakterze, osobowości, itd. Jeśli kierujemy się właśnie takim podejściem, to uważamy, że człowiek popełnił złe czyny, bo sam jest zły. Zimbardo mówi, że w takim podejściu człowiek, który popełnił złe czyny jest postrzegany jako zepsute jabłko. Podejście dyspozycyjne przyjmuje często psychiatria. Psychologia społeczna dowodzi, że ludzie zazwyczaj przeceniają wagę czynników dyspozycyjnych oceniając postępowanie innych ludzi.  Sytuacyjne szuka przyczyn zachowania na zewnątrz człowieka, w środowisku, w jakim wzrastał, w warunkach, w jakich żyje, czy w okolicznościach, w jakich miało miejsce dane zachowanie. Jeśli kierujemy się takim podejściem, to zauważymy, że złe czyny popełniają bardzo różni ludzie. Jeśli człowiek jest jabłkiem, to badana sytuacja będzie koszem na jabłka, który może być czysty, lub brudny, wiklinowy lub plastikowy, postawiony w suchym lub wilgotnym miejscu. Podejście sytuacyjne jest charakterystyczne dla psychologii społecznej.

Zimbardo wymienia 7 procesów społecznych, które ułatwiają staczanie się w kierunku zła:
1. Bezmyślne robienie pierwszego małego kroku
2. Dehumanizacja Innych
3. Deindywidualizacja siebie (anonimowość)
4. Rozmycie osobistej odpowiedzialności
5. Ślepe posłuszeństwo władzy/autorytetowi
6. Bezkrytyczne podporządkowanie się normom grupowym
7. Bierna tolerancja wobec zła poprzez brak działania lub obojętność.
„Młot na czarownice”  Diabeł do nawiązania pośredniego kontaktu z ludźmi wykorzystywał czarownice, które miały sprowadzać ich na złą drogę „Polowanie na czarownice” – mechanizm rozpoznawania i eliminowania czarownic; pozbycie się wszechobecnego na świecie zła: za pomocą szpiegów odszukać wśród ludności czarownice, poprzez tortury wydobyć z nich zeznania, zabić.
Systemy władzy – wszechogarniające zwierzchnictwo „elita władzy” = „twórcy skrzynki”  działając często za kulisami określają warunki życiowe dla reszty ludzi;
Przestępstwa przeciwko ludzkości: ludobójstwo, gwałt, terroryzm  Gwałty w Rwandzie (pokolenie tutsi mordowane przez hutu) 1994r. Istoty ludzkie są zdolne do całkowitego porzucenia swego człowieczeństwa dla bezdusznej ideologii, wykonując rozkazy charyzmatycznej władzy, nakazując niszczenie każdego, kto został przez nią określony jako „wróg”  Gwałt w Nankin (Chiny)- Rzeź japońskich żołnierzy na niewinnych chińskich cywilach  Dehumanizacja i wyłączenie moralności w laboratorium „ wyłączenie” zasad moralnych poprzez zastosowanie taktyki dehumanizacji potencjalnej ofiary  Więzienie Abu Ghraib Maj 2004; fizyczne i psychologiczne nadużycia popełnione wobec więźniów przez Amerykańską Żandarmerię Wojskową w Więzieniu Abu Ghraib w Iraku Grupa amerykańskich strażników dopuściła się tortur na Irakijczykach przetrzymywanych w Abu Ghraib w areszcie przedprocesowym. Zimbardo został poproszony przez obrońcę jednego z oskarżonych, by wystąpił w procesie jako ekspert sądowy. Tym samym Zimbardo uzyskał dostęp do szczegółów sprawy. Więźniowie byli rozbierani do naga, kazano im symulować masturbację lub seks oralny, zakładano worki lub majtki na głowę, zmuszano do stania godzinami w niewygodnej pozycji, związanych straszono psami policyjnymi, aresztowanemu

Rozdział XII. Badanie dynamiki społecznej: władza, konformizm i posłuszeństwo.

„Wewnętrzny krąg” Lewisa -„grupa własna”, do której ludzie dążą -wewnętrzna presja; pragnienie by „oni” chcieli „Ciebie” -strach przed pozostaniem na zewnątrz – lęk przed odrzuceniem -robienie wszystkiego, aby tylko nie zostać zakwalifikowanym do grupy obcej
Co ujawniły badania nad wpływem sytuacji?  Silny wpływ sytuacji społecznych i społecznej struktury rzeczywistości  Grupy mogą skłonić nas do robienia tego, czego normalnie nie zrobilibyśmy sami (pośredni wpływ)  Bezpośredni wpływ władzy – rozkazy „zrób to!”
Badania Asha nad konformizmem: podporządkowywanie się
Ślepe posłuszeństwo autorytetu – badania Milgrama(wstrząsy) 10 wniosków wynikających z badań Milgrama: jak tworzyć złe pułapki na dobrych ludzi: 1) Przygotowanie jakiejś formy zobowiązania umownego w celu kontrolowania zachowania jednostki w pseudoprawny sposób 2) Przydzielenie uczestnikom znaczących ról do odgrywania, które wiążą się z poprzednio wyuczonymi pozytywnymi wartościami 3) Przedstawienie podstawowych zasad, jakich należy przestrzegać 4) Dokonanie zmiany znaczenia danego czynu osoby działającej i działania 5) Stworzenie możliwości dyfuzji odpowiedzialności lub zrzeczenia się odpowiedzialności za negatywne konsekwencje 6) Wejście na drogę prowadzącą ostatecznie do złego czynu 7) Dokonywanie na tej drodze kolejnych, coraz dalej idących posunięć 8) Stopniowe zmienianie charakteru osoby mającej autorytet 9) Spowodowanie by „koszty wyjścia” były wysokie, a proces wychodzenia trudny 10) Zaoferowanie jakiejś ideologii, czy wielkiego kłamstwa, aby usprawiedliwić używanie wszelkich środków do osiągnięcia celu na pozór pożądanego i istotnego

Rozdział XIII. Badanie dynamiki społecznej: deindywiduacja, dehumanizacja i zło bezczynności.

Deindywiduacja  proces psychologiczno-społeczny, który prowadzi do utraty osobowości oraz zdolności rozpoznawania swoich cech jednostkowych, zanik tożsamości jednostkowej, anonimowość, identyfikacja z tłumem. Powoduje zastępowanie własnej tożsamości tożsamością grupy społecznej. Wszystkie czynniki czy sytuacje, które sprawiają, że ludzie czują się anonimowi, jak gdyby nikt nie wiedział, kim oni są, lub nie dbał o to, żeby wiedzieć, zmniejszają ich uczucie osobistej odpowiedzialności, stwarzając w ten sposób możliwość dokonywania złych czynów. Poczucie braku osobistej rozpoznawalności może wywołać zachowanie antyspołeczne.
Efekt „zapustów” polega na czasowym odrzuceniu tradycyjnych, poznawczych i moralnych ograniczeń osobistego zachowania, gdy część grupy podobnie myślących hulaków decyduje się bawić teraz, nie troszcząc się o późniejsze konsekwencje i długi. Jest to deindywiduacja w działaniu grupowym.
Dehumanizacja  proces zanegowania człowieczeństwa drugiej osoby, czyli zmiany stosunków interpersonalnych, w wyniku którego zaczyna się postrzegać drugiego człowieka jako zwierzę lub przedmiot pozbawiony jakichkolwiek uczuć, afektów i emocji. Praktyczna definicja określa to zjawisko jako postrzeganie i traktowanie innych ludzi tak, jakby nie posiadali oni zdolności umysłowych, którymi dysponujemy jako istoty ludzkie. W takim ujęciu każdy czyn lub myśl, które traktują kogoś jako mniej niż człowieka, jest aktem odczłowieczenia.
Zło bezczynności – bierność przypadkowych świadków Brak działania też może być formą zła!

warunki poprzedzające -narastanie wrogich stosunków przez lata -wspieranie przez władze -podziały dokonywane przez lata czynniki wiążące

podzial na tutsi i hutu
generalizacja
dehumanizacja (odczłowieczenie) – odłączenie moralne; zawieszenie moralności „innych” -deindywiduacja -
depersonalizacja
moc tworzenia wroga na czym polegała tragedia systematyczna rzeź tutsi dokonywana przez ich dawnych sąsiadów hutu czemu sytuacja się utrzymywała i zginęło tyle ludzi krajowa minister ds. rodziny i kobiet wydelegowana przez rząd tymczasowy – obiecala ona ludziom ze dostarczy im jedzenia i schronienia, lecz w rzeczywistosci czekali tam na ludzi oprawcy

Opracowanie 1, 12 i 13 rozdziału "Efektu Lucyfera" Philip'a Zimbardo, Notatki z Psychologia społeczna

Dokumenty powiązane

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Opracowanie 1, 12 i 13 rozdziału "Efektu Lucyfera" Philip'a Zimbardo i więcej Notatki w PDF z Psychologia społeczna tylko na Docsity!