Pobierz Organizacja stanowisk pracy w Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej część 2 i więcej Notatki w PDF z Ergonomia tylko na Docsity!
- dostosowuje do miejscowych warunków szczegółowe cele polityki rządu, zwłaszcza w zakresie prowadzonej na obszarze województwa polityki regionalnej państwa,
- zapewnia współdziałanie wszystkich jednostek organizacyjnych administracji rządowej działających na obszarze województwa (w tym również komend wojewódzkich i powiatowych Państwowej Straży Pożarnej ) i kieruje ich działalnością w zakresie zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub mienia oraz zagrożeniom środowiska a także zapobiegania klęską żywiołowym i nadzwyczajnym zagrożeniom oraz zwalczania i usuwania ich skutków,
- wykonuje i koordynuje zadania w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa,
- współdziała z organami innych państw oraz międzynarodowych organizacji rządowych i poza rządowych. Do kompetencji wojewody należą również wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej w województwie nie zastrzeżone na rzecz innych organów tej administracji. Ponadto wojewoda sprawuje nadzór nad organami gminy, powiatu i samorządu województwa. Przy wojewodzie działa również kolegium doradcze w skład którego wchodzi również komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej^14.
3.2. Zakres działalności i zadania powiatu.
Powiat, zgodnie z ustawą z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym jest lokalną wspólnotą samorządową oraz odpowiednim terytorium^15. Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu
(^14) art. 37, ust. 1 i 2 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 91, poz.577). (^15) art. 1, ust. 2 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. Nr 91, poz. 578).
własnym i na własną odpowiedzialność. Ponadto powiat ma osobowość prawną, jego samodzielność podlega ochronie sądowej, a o ustroju powiatu stanowi jego statut. Jako jednostka zasadniczego podziału terytorialnego, powiat obejmuje całe obszary ograniczonych ze sobą gmin, albo cały obszar miasta na prawach powiatu. Obszar każdego powiatu jest możliwie jednorodny ze względu na układ osadniczy i przestrzenny oraz więzi społeczne i gospodarcze zapewniające zdolność wykonywania zadań publicznych. Powiat wykonuje również określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym między innymi w zakresie: edukacji, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, transportu, kultury, geodezji, gospodarki wodnej, rolnictwa i leśnictwa a także ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska^16. Do określonego wyżej zakresu działania powiatu należy również wykonywanie zadań przez powiatowe służby, inspektoraty i straże. Zadania powiatu nie mogą naruszać zakresu działania gmin. W celu wykonywania zadań powiat może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy z innymi podmiotami. Powiat nie może jednak prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej.
3.2.1. Władze powiatu i ich zadania.
Organami powiatowymi są rada i zarząd powiatu. Do wyłącznej właściwości rady powiatu należy:
- stanowienie aktów prawa miejscowego w tym statutu powiatu,
- wybór i odwołanie zarządu,
(^16) art. 4, ust. 1 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. Nr 91, poz. 578).
Jak już wcześniej wspomniałem przewodniczącym zarządu powiatowego jest starosta, który organizuje pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego, kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje go na zewnątrz. Ponadto starosta jest również kierownikiem starostwa powiatowego oraz zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa i kierowników jednostek organizacyjnych powiatu oraz powiatowych służb, inspekcji i straży. Starosta sprawując zwierzchnictwo w stosunku co do tych służb, inspekcji i straży powołuje i odwołuje kierowników tych jednostek w uzgodnieniu z wojewodą, zatwierdza programy ich działania, uzgadnia wspólne działanie tych jednostek na obszarze powiatu , a w sytuacjach szczególnych kieruje wspólnymi działaniami tych jednostek oraz w uzasadnionych przypadkach zaleca przeprowadzenie kontroli^19. Starosta może również upoważnić wicestarostę, poszczególnych członków zarządu powiatu, pracowników starostwa oraz kierowników jednostek organizacyjnych (w tym również komendanta powiatowego Państwowej Straży Pożarnej) , do wydawania w jego imieniu decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości powiatu.
3.3. Wpływ reformy administracyjnej na zmiany powstałe w Państwowej Straży Pożarnej
W wyniku reformy administracyjnej z dniem 1 stycznia 1999 roku istniejące w dniu 31 grudnia 1998 roku:
- urzędy rejonowe w miastach, w których utworzono siedzibę władz powiatu, a w których nie ma siedzib władz miasta na prawach powiatu stały się starostwami powiatowymi,
(^19) art. 35, ust. 3 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. Nr 91, poz. 578).
- urzędy rejonowe w miastach na prawach powiatu stały się starostwami powiatowymi tych powiatów, które mają siedziby swoich władz w tych miastach,
- urzędy rejonowe w miastach na prawach powiatu, w których nie ma siedziby władz innego powiatu weszły w skład urzędu miasta. Ponadto z dniem 1 stycznia 1999 roku utworzyły się starostwa powiatowe w miastach, w których przed tym dniem nie było siedziby urzędu rejonowego^20. W wyniku tej reformy podobne zmiany dotknęły też Państwową Straż Pożarną, gdzie jednostki organizacyjne mające siedzibę w mieście, które jest obecnie siedzibą wojewody (w tym komenda wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej), stały się jednostkami organizacyjnymi stanowiącymi aparat pomocniczy odpowiednich kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich. Podobna sytuacja miała miejsce na szczeblu rejonowym, gdzie jednostki organizacyjne mające siedziby w mieście, w którym utworzono siedzibę władz powiatu (w tym komenda rejonowa Państwowej Straży Pożarnej), stały się również jednostkami organizacyjnymi stanowiącymi aparat pomocniczy odpowiednich kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży powiatowych w rozumieniu ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym. Jednocześnie jednostki organizacyjne w miastach na prawach powiatu, stały się miejskimi jednostkami organizacyjnymi wykonującymi zadania na obszarze tego miasta i powiatu. Z dniem 1 stycznia 1999 roku nastąpiły również zmiany w jednostkach ratowniczo – gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej, gdzie jednostki te stały się jednostkami ratowniczo – gaśniczymi komend powiatowych lub komend miejskich Państwowej Straży Pożarnej w powiatach na których obszarze znajdują się siedziby tych jednostek. Oprócz tego stosunek służbowy dowódców jednostek
(^20) art. 14 ustawy z 13 października 1998 r. – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872).
podmioty, które dobrowolnie w drodze umowy cywilno – prawnej zgodziły się współdziałać w akcjach ratowniczych.
Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej, wojewoda lub starosta odpowiednio na obszarze kraju, województwa lub powiatu, określają zadania krajowego systemu ratowniczo – gaśniczego, koordynują jego funkcjonowanie i kontrolują wykonywanie wynikających stąd zadań, a w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożenia życia, zdrowia i środowiska kierują tym systemem. Wojewoda i starosta wykonują swoje zadania przy pomocy zespołów ds. ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa. Na obszarze gminy natomiast funkcjonowanie krajowego systemu ratowniczo – gaśniczego koordynuje wójt (burmistrz lub prezydent miasta) w zakresie ustalonym przez wojewodę. Zadanie to wykonywane jest przy pomocy komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej, jeżeli komendant taki został zatrudniony przez gminę. W sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń ludzi i środowiska występujących na obszarze przekraczającym granice powiatu koordynacja działań powiatowych zespołów ds. ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa należy do wojewody^23. Jak już wcześniej wspomniałem w skład komend powiatowych wchodzą jednostki ratowniczo gaśnicze, których to zasady wyposażenia określa w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw wewnętrznych. Szczegółowe zasady wyposażania tych jednostek określają:
- standardy wyposażania jednostek ratowniczo – gaśniczych w pojazdy gaśnicze i specjalne oraz w sprzęt i środki techniczne,
- normy wyposażania w sprzęt specjalistyczny, pojazdy i środki techniczne do ratownictwa technicznego, chemicznego, ekologicznego i medycznego,
- normy wyposażania krajowych baz sprzętu specjalistycznego i środków gaśniczych.
(^23) art. 14, ust. 3, 4, 5 i 7 ustawy z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 81, poz. 351 z późn. zm.).
Współpracując z władzami powiatu komendant powiatowy przynajmniej raz na rok przedstawia informację radzie powiatu o stanie bezpieczeństwa ochrony przeciwpożarowej oraz o zagrożeniach pożarowych powiatu. Na polecenie starosty informację taką właściwy komendant jest zobowiązany składać w każdym czasie. Rada powiatu na podstawie informacji przedstawionych przez komendanta powiatowego określa w drodze uchwały istotne dla wspólnoty samorządowej zagrożenia bezpieczeństwa pożarowego. Powyższe uchwały nie mogą jednak dotyczyć wykonywania konkretnej czynności służbowej. Uchwała nie może również określać sposobu wykonywania zadania przez Państwową Straż Pożarną. W przypadku bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa wspólnoty samorządowej, w szczególności życia lub zdrowia przewodniczący zarządu gminy lub powiatu, może wydać komendantowi powiatowemu polecenie podjęcia działań w zakresie właściwości Państwowej Straży Pożarnej zmierzających do usunięcia tego zagrożenia. Wyłączną odpowiedzialność za treść lub skutki tego polecenia ponoszą starosta, wójt (burmistrz lub prezydent miasta). Komendant powiatowy Państwowej Straży Pożarnej jeżeli nie jest w stanie wykonać tego polecenia, niezwłocznie przedkłada tą sprawę komendantowi wojewódzkiemu^24. Z dniem 1 stycznia 1999 roku w pewnym stopniu zmieniły się również zasady finansowania Państwowej Straży Pożarnej. Ogólne koszty związane z funkcjonowaniem Państwowej Straży Pożarnej są pokrywane z budżetu państwa, natomiast koszty funkcjonowania Państwowej Straży Pożarnej na obszarze powiatu są pokrywane z dotacji celowej budżetu państwa. W pokrywaniu części kosztów funkcjonowania Państwowej Straży Pożarnej mogą uczestniczyć gmina, powiat lub samorząd województwa oraz organizatorzy imprez masowych. Wykonywanie zadań zleconych Państwowej Straży Pożarnej przez osoby prawne lub fizyczne, a wykraczających poza zakres ustawowych zadań Państwowej Straży Pożarnej, jest finansowane przez właściwego zleceniodawcę
(^24) art. 14 ustawy z 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 88, poz. 400 z późn. zm.).
4. Organizacja Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Ostrzeszowie
4.1. Ogólna charakterystyka Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Ostrzeszowie i powiatu ostrzeszowskiego.
Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Ostrzeszowie stanowi aparat pomocniczy Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w Ostrzeszowie. Terenem działania komendy powiatowej jest obszar powiatu ostrzeszowskiego, który położony jest w południowej części województwa wielkopolskiego. Swoim obszarem działania graniczy z pięcioma komendami powiatowymi i jedną komendą miejską:
- KM PSP w Kaliszu – od strony pólnocno – wschodniej,
- KP PSP w Ostrowie Wielkopolskim – od strony północnej,
- KP PSP w Kępnie – od strony południowej,
- KP PSP w Wieruszowie – od strony południowo-wschodniej,
- KP PSP w Sieradzu – od strony wschodniej,
- KP PSP w Oleśnicy – od strony zachodniej.
Jak widać z rys.2. wyszczególnione wyżej komendy powiatowe: w Ostrowie Wielkopolskim i Kępnie oraz komenda miejska w Kaliszu położone są w tym samym województwie co Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Ostrzeszowie, natomiast pozostałe komendy powiatowe położone są w województwach sąsiednich (dolnośląskim i łódzkim).
Tabela 1. Wielkość i obszar działania oraz liczba ludności terenu KP PSP w Ostrzeszowie Lp. Miasto i gmina Powierzchnia ogólna [km^2 ]
w tym: ludność ogółem [tys.]
ludność miast [tys.]
ilość miejscowości w gminie
ilość sołectw w gminie
lasy uprawy gruntowe
wody powierzchniowe
inne Miasto i gmina 1 Grabów n. Prosną 123,55 25,26 88,44 1,42 8,43 7,983 2,066 17 16 2 Mikstat 87,17 21,31 60,00 0,05 5,81 6,470 1,952 8 7 3 Ostrzeszów 187,49 72,79 99,07 4,65 10,98 23,337 15,200 21 20 Gmina 1 Czajków 70,77 29,98 35,83 0,54 4,42 2,730 1,020 8 8 2 Doruchów 99,33 28,67 64,63 0,86 5,17 5,200 2,004 16 8 3 Kobyla Góra 128,95 54,97 61,06 4,50 8,42 5,895 1,797 15 14 4 Kraszewice 75,11 27,30 41,03 1,86 4,92 3,770 1,490 10 10 Ogółem powiat: 772,37 260,28 450,06 13,88 48,15 55,385 25,529 95 83
Tabela 2. Wielkość i obszar działania oraz liczba ludności terenu KR PSP w Ostrzeszowie Lp. Miasto i gmina Powierzchnia ogólna [km^2 ]
w tym: ludność ogółem [tys.]
ludność miast [tys.]
ilość miejscowości w gminie
ilość sołectw w gminie
lasy uprawy gruntowe
wody powierzchniowe
inne Miasto i gmina 1 Grabów n. Prosną 123,55 25,26 88,44 1,42 8,43 7,983 2,066 17 16 2 Międzybórz 94,96 31,53 44,48 0,32 18,63 4,994 2,345 14 13 3 Mikstat 87,17 21,31 60,00 0,05 5,81 6,470 1,952 8 7 4 Syców 144,79 38,53 88,44 1,92 15,90 16,289 10,854 28 12 5 Ostrzeszów 187,49 72,79 99,07 4,65 10,98 23,337 15,200 21 20 Gmina 1 Czajków 70,77 29,98 35,83 0,54 4,42 2,730 1,020 8 8 2 Doruchów 99,33 28,67 6 4,63 0,86 5,17 5,200 2,004 16 8 3 Dziadowa Kłoda 105,14 14,60 78,62 3,66 8,26 4,500 0,769 10 9 4 Kobyla Góra 128,95 54,97 61,06 4,50 8,42 5,895 1,797 15 14 5 Kraszewice 75,11 27,30 41,03 1,86 4,92 3,770 1,490 10 10 6 Perzów 75,00 15,74 46,32 2,30 10,64 3,910 0,841 8 8 7 Sośnie 187,46 9 6,09 68,04 3,50 19,83 6,640 1,010 17 17 Ogółem rejon: 1379,72 456,77 775,96 25,58 121,41 91,718 41,384 172 142
4.2. Organizacja pracy i struktura Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Ostrzeszowie.
Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Ostrzeszowie jest komendą IV kategorii. Pracą komendy powiatowej kieruje komendant powiatowy przy pomocy jednego zastępcy, który sprawuje nadzór nad podporządkowanymi komórkami organizacyjnymi. Pracą sekcji natomiast kieruje kierownik sekcji.
4.2.1. Struktura organizacyjna komendy.
Wewnętrznymi komórkami organizacyjnymi Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Ostrzeszowie są:
- Sekcja ds. operacyjno – szkoleniowych, w tym powiatowe stanowisko kierowania,
- Stanowisko ds. kontrolno – rozpoznawczych,
- Stanowisko ds. organizacyjno – kadrowych,
- Sekcja ds. finansów,
- Stanowisko ds. kwatermistrzowskich,
- Stanowisko ds. technicznych, w tym powiatowy punkt naprawy i konserwacji sprzętu,
- Stanowisko ds. obronnych i BHP,
- Radca prawny. W skład Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Ostrzeszowie wchodzi również jednostka ratowniczo – gaśnicza kategorii C z siedzibą w Ostrzeszowie, mająca pod ochroną obszar o powierzchni 772,37 km^2 i liczbie 55,385 tys. mieszkańców, czyli obszar całego powiatu. Przed powstaniem komendy powiatowej jednostka ta miała pod ochroną mniejszy obszar działania pomimo, że powierzchnia byłej Komendy Rejonowej Państwowej Straży Pożarnej w Ostrzeszowie była większa. Wynikało
Rys. 4. Schemat struktury organizacyjnej KR PSP III kategorii w Ostrzeszowie
Jak widać ze schematów, komendzie powiatowej doszło więcej szczebli niż było to w przypadku komendy rejonowej. Do komórek które powstały zaliczamy:
- stanowisko ds. technicznych w tym powiatowy punkt naprawy i konserwacji sprzętu,
- stanowisko ds. obronnych i BHP,
- radcę prawnego. W wyniku tych zmian zmieniła się również liczba stanowisk z 11 w komendzie rejonowej do 13 w komendzie powiatowej, nie wliczając w to JRG w Ostrzeszowie w której liczba stanowisk nie zmieniła się i wynosi 42 etaty. Ogółem obecna liczba stanowisk w Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Ostrzeszowie wynosi 55 etatów służbowych i ½ etatu cywilnego.
Komendant Rejonowy
Z-ca Komendanta Rejonowego
Samodzielne Stanowisko ds. Kontrolno - Rozpoznawczych
Samodzielna Sekcja ds. Planowania Operacyjnego
Samodzielne Stanowisko ds. Kwatermistrzowsko - Finansowych
Samodzielne Stanowisko ds. Kadr i Szkolenia
Samodzielne Stanowisko ds. Organizacyjnych
Szczegółowy wykaz rodzaju i liczby stanowisk w poprzedniej i obecnej komendzie przedstawiam w tabeli 3, 4, 5.
Tabela 3. Wykaz rodzaju i liczby stanowisk w Komendzie Powiatowej PSP w Ostrzeszowie Komórka organizacyjna Stanowisko Liczba etatów Uwagi strażaków innych 1 2 3 4 5 Kierownictwo Komendant 1 - Z-ca Komendanta 1 - Sekcja ds. operacyjno – szkoleniowych w tym powiatowe stanowisko kierowania
Kierownik sekcji 1 - Dyżurny operacyjny 3 - Stanowisko ds. kontrolno rozpoznawczych Oficer 1 - Stanowisko ds. organizacyjno - kadrowych Oficer 1 - Stanowisko ds. kwatermistrzowskich Oficer 1 - Sekcja ds. finansów Główny księgowy 1 - Oficer 1 - Stanowisko ds. technicznych w tym punkt naprawy i konserwacji sprzętu
Oficer 1 - Stanowisko ds. obronnych i BHP^26 Oficer 1 - Radca Prawny Radca prawny - (^) ½ etat cywilny
JRG kategorii C w Ostrzeszowie
D-ca JRG (^1) - Z-ca D-cy JRG (^1) - D-ca zmiany (^3) - Lekarz (^1) - Specjalista (^3) - D-ca sekcji (^3) - D-ca zastępu (^6) - st. operator sprzętu specjalistycznego
Specjalista ratownik (^3) - operator sprzętu specjalistycznego
dyspozytor (^3) - st. ratownik kierowca (^9) - Ogółem (^55) ½
(^26) Z-ca komendanta powiatowego pełni jednocześnie funkcję kierownika tej komórki
Przy konstruowaniu organizacji w Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Ostrzeszowie wykorzystano kilka z podstawowych działań konstrukcyjnych, które przedstawiłem w podrozdziale 2.3. Jedną z nich jest ustalenie stosunków służbowego podporządkowania, gdzie jak widać z przedstawionego schematu struktury organizacyjnej w komendzie, została wytyczona linia podległości, która wychodzi od szczebla centralnego jakim jest komendant powiatowy i przebiega do poszczególnych komórek organizacyjnych. W celu niedopuszczenia do niezadowolenia wśród pracowników, przy projektowaniu stanowisk pracy w nowo powstałej komendzie powiatowej nie przewidziano również większych rotacji tych stanowisk w porównaniu z byłą komendą rejonową. W wyniku tego nie zmalała motywacja i zadowolenie wśród pracowników. Oprócz tego została również ustalona właściwa hierarchia kierowania w tej komendzie powiatowej, dzięki której w razie nieobecności komendanta powiatowego obowiązek prawidłowego kierowania komendą spoczywa na zastępcy komendanta powiatowego oraz na starszym inspektorze ds. kontrolno – rozpoznawczych. Natomiast w przypadku jednoczesnej nieobecności dowódcy JRG i jego zastępcy, komendant powiatowy wyznacza osobę do kierowania działalnością tej jednostki. Osoby ustalone i wyznaczone w przypadku zaistnienia konieczności pełnienia tych obowiązków ponoszą pełną odpowiedzialność za ich wykonywanie zarówno w zakresie nadzoru jak i realizacji.
4.2.2. Zasady kierowania i planowania pracy w komendzie
W Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Ostrzeszowie opracowuje się:
- roczny plan pracy,
- kwartalny plan pracy.
Przy sporządzaniu rocznych planów pracy należy uwzględniać między innymi:
- coroczne opracowania Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej – „Główne kierunki i cele działania PSP”,
- analizę sytuacji za ubiegły rok,
- wewnętrzne czynniki i uwarunkowania charakterystyczne dla danego obszaru stanowiącego teren działania,
- inne okoliczności wynikające z aktualnych potrzeb czy zamierzeń na dany rok.
Plany kwartalne opracowywane są przez poszczególne komórki organizacyjne komendy powiatowej i są planami szczegółowymi sporządzanymi na bazie planu rocznego i są dokumentami otwartymi, co oznacza, że w zależności od sytuacji mogą być w uzasadnionych przypadkach korygowane w dół lub w górę. W Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Ostrzeszowie zastrzega się do podpisu i aprobaty komendanta powiatowego następujące dokumentacje:
- dotyczące zobowiązań majątkowych i finansowych jako dysponenta kredytu po kontrasygnacie głównego księgowego,
- kierowane do komendanta wojewódzkiego, organów samorządów i ich organów wykonawczych (przewodniczących rady powiatu, starosty), organów kontroli państwowej, prokuratury, sądów, kierownictw związków zawodowych i organizacji społecznych szczebla krajowego i wojewódzkiego,
- decyzje i rozkazy zbiorcze, plany pracy i kontroli oraz inne dokumenty koordynujące działania organów ochrony przeciwpożarowej szczebla powiatowego.
