Pobierz Organizacje pozarządowe w Polsce i więcej Prezentacje w PDF z Sztuka tylko na Docsity!
Organizacje pozarządowe w Polsce
Wprowadzenie Przeczytaj Wirtualny spacer + Mapa myśli Sprawdź się Dla nauczyciela
Bibliografia:
Źródło: Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach, dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 21.09.2020 r.]. Źródło: Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 27.09.2020 r.]. Źródło: Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 9.08.2020 r.]. Źródło: Beata Charycka, Marta Gumkowska, Kondycja organizacji pozarządowych. Raport z badań 2018, dostępny w internecie: fakty.ngo.pl [dostęp 18.03.2020 r.].
Dolnośląskie Stowarzyszenie na rzecz Autyzmu rozpoczęło prace nad budową ośrodka terapeutycznego dla swoich podopiecznych. Inna organizacja, Nidzicka Fundacja Rozwoju „Nida”, od 2000 roku prowadzi program English Teaching – inicjuje i wspiera działania na rzecz promocji języka angielskiego oraz poprawy poziomu jego nauczania wśród dzieci i młodzieży z małych miast i wsi. Działalność stowarzyszeń i fundacji może przybierać różne formy.
Ty też możesz podać wiele takich przykładów. A może działasz w jednej z takich organizacji? Dlaczego to robisz?
Początki fundacji i stowarzyszeń sięgają średniowiecza, kiedy powstały pierwsze organizacje filantropijne. Dziś mamy organizacje pozarządowe, które działają w interesie społeczeństwa, a nie dla osiągnięcia zysku.
Twoje cele
Zdefiniujesz pojęcia: organizacja pozarządowa, organizacja pożytku publicznego i organizacja non‐profit, i wskażesz, co je różni. Przeanalizujesz, kto może założyć organizację pozarządową. Scharakteryzujesz rolę, jaką pełnią organizacje pozarządowe w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego w Polsce.
Pieter Brueghel Młodszy Siedem uczynków miłosierdzia, Źródło: domena publiczna.
Organizacje pozarządowe w Polsce
Przeczytaj
Pojęcia, które mogą się mylić
Organizacje pozarządowe ( NGO , z ang. non‐government organisation) często nazywane są również organizacjami pożytku publicznego , organizacjami społecznymi lub organizacjami non‐profit. Nie wszystkie te pojęcia znaczą jednak to samo.
Organizacje pozarządowe
Pojęcie organizacji pozarządowej zdefiniowano w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2018 r. poz. 450).
Organizacje pożytku publicznego (OPP)
W tej samej ustawie określono również, jakie warunki musi spełnić organizacja, by stać się organizacją pożytku publicznego (OPP). Może nią być zarówno organizacja pozarządowa,
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie
Artykuł 3
2. Organizacjami pozarządowymi są:
1) niebędące jednostkami sektora finansów publicznych w rozumieniu
ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych lub
przedsiębiorstwami, instytutami badawczymi, bankami i spółkami
prawa handlowego będącymi państwowymi lub samorządowymi
osobami prawnymi,
2) niedziałające w celu osiągnięcia zysku – osoby prawne lub
jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym
odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje
i stowarzyszenia , z zastrzeżeniem ust. 4.
Źródło: Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 9.08.2020 r.].
Mapa przedstawia rozkład organizacji pozarządowych w poszczególnych województwach. Zastanów się, jakie mogą być przyczyny tego, że w niektórych województwach działa tak mało organizacji. Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
W małych miejscowościach przeważają stowarzyszenia lub kluby sportowe. Główny obszar ich działań to sport oraz kultura i sztuka. Działają one raczej lokalnie. W większych ośrodkach organizacje pozarządowe działają zazwyczaj na skalą ogólnopolską lub międzynarodową. Jest tu wiele organizacji działających w obszarze edukacji i ochrony zdrowia.
Kto może założyć organizację pozarządową?
Założycielem fundacji (fundatorem) może być:
każdy pełnoletni obywatel, niekoniecznie polski (np. założycielem Fundacji Batorego jest George Soros), osoba prawna, czyli np. firma (Fundacja Medicover, Fundacja PGE „Energia z Serca”) albo szkoła.
Aby założyć fundację, trzeba przeznaczyć na ten cel majątek, przepisy nie określają jednak jego wysokości. Do założenia fundacji wystarczy jedna osoba, choć oczywiście założycieli może być wielu.
Do założenia stowarzyszenia zarejestrowanego w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) konieczne jest co najmniej siedem osób fizycznych obywatelstwa polskiego. Cudzoziemcy nie mają prawa do zakładania stowarzyszeń, ale mogą się w nich zrzeszać. Do założenia stowarzyszenia zwykłego wystarczą tylko trzy osoby, które zrzeszają się w określonym celu
- realizacji misji organizacji. Osoby prawne mogą być tylko członkami wspierającymi stowarzyszenia.
Ludzie w organizacjach pozarządowych
Ludzie w organizacjach pozarządowych Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ile zarabiają pracownicy organizacji?
Nie jest tajemnicą, że w organizacjach pozarządowych zarabia się dużo mniej niż w firmach. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w wymiarze 40 godzin w tygodniu wynosiło w 2018 roku 3000 zł brutto.
Płaca ta różni się w zależności od miejsca: od ok. 1200 zł na wsi do ok. 4000 zł w organizacjach zarejestrowanych w największych miastach w Polsce. Przeciętne wynagrodzenie w organizacjach pozarządowych na wsiach jest więc znacznie poniżej minimalnego wynagrodzenia płatnego na podstawie umowy o pracę, która w 2018 roku wynosiła 2100 zł brutto.
Jednakże możliwość spełniania swoich pasji, pomoc potrzebującym sprawia, że wielu pracowników organizacji pozarządowych traktuje swoją pracę w kategoriach misji społecznej, a nie tylko zarobku.
Z kim współpracują organizacje pozarządowe?
czasu antenowego w telewizji publicznej i radiu; otrzymanie przez organizację statusu OPP jest obwarowane wieloma warunkami i dodatkowymi obowiązkami
statut organizacji pozarządowej
akt prawny regulujący jej zadania, strukturę organizacyjną i sposób działania (określający obszar jej działalności statutowej)
stowarzyszenie
dobrowolne, samorządne, trwałe zrzeszenie o celach niezarobkowych. Stowarzyszenie opiera działalność na pracy społecznej swoich członków. Składa się z minimum 7 członków (stowarzyszenie rejestrowe) lub 3 członków (stowarzyszenie zwykłe)
wolontariusz
osoba, która wykonuje dobrowolną praca na rzecz m.in. organizacji pozarządowych, organizacji kościelnych czy administracji publicznej wykonywana bez wynagrodzenia
Wirtualny spacer + Mapa myśli
Polecenie 1
Według badania CBOS-u z 2020 r. 84% ankietowanych ufa Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy jako instytucji i organizacji życia publicznego, stawiając ją tym samym na pierwszym miejscu – na kolejnych uplasowały się wojsko, NATO i Caritas. Zapoznaj się ze spacerem i dowiedz więcej o działalności tej organizacji, a następnie wykonaj ćwiczenie.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 1
Polecenie 2
Stwórz własną mapę myśli, za pomocą której uporządkujesz swoją wiedzę na temat organizacji pozarządowych. Weź pod uwagę m.in. podział NGO, kto pracuje w tych organizacjach, kto nimi kieruje, skąd NGO mają pieniądze na swoją działalność, na podstawie jakich dokumentów działają.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Poszukaj informacji na temat wybranej organizacji pozarządowej działającej w twojej okolicy. Scharakteryzuj jej działalność.
forma prawna: stowarzyszenie
status OPP: tak
cel:
podjęte działania:
Sprawdź się
Pokaż ćwiczenia: 輸 醙 難
Ćwiczenie 1
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie
Art. 8.1. Działalnością odpłatną pożytku publicznego jest:
1) działalność prowadzona przez organizacje pozarządowe i podmioty
wymienione w art. 3 ust. 3, w sferze zadań publicznych, o której mowa
w art. 4, za które pobierają one wynagrodzenie;
2) sprzedaż wytworzonych towarów lub świadczenie usług w zakresie:
a) rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych na
zasadach określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r.
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 511, 1000, 1076, 1925,
2192 i 2354), lub
b) integracji i reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych
wykluczeniem społecznym, o których mowa w ustawie z dnia 13
czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 217)
oraz ustawie z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych (Dz.
U. z 2018 r. poz. 1205);
3) sprzedaż przedmiotów darowizny.
2. Przychód z działalności odpłatnej pożytku publicznego służy
wyłącznie prowadzeniu działalności pożytku publicznego.
Ćwiczenie 2
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
Beata Charycka, Marta Gumkowska
Kondycja organizacji pozarządowych. Raport z
badań 2018
Jak zatrudniają organizacje?
Co najmniej jednego stałego pracownika bądź pracowniczkę (lub ich
zespół) ma 37% wszystkich organizacji (chodzi o osoby pracujące co
najmniej raz w tygodniu). Przeciętnie w organizacji pracują 3 osoby.
W 19% organizacji co najmniej jedna osoba jest zatrudniona na umowę
o pracę, w kolejnych 18% organizacji jest osoba lub osoby pracujące
regularnie, ale żadna z nich nie jest zatrudniona na podstawie umowy
o pracę.
Jak wygląda wolontariat w organizacjach?
63% organizacji angażuje wolontariuszy i wolontariuszki, przeciętnie
jest to 6 osób rocznie. Połowa z nich, a więc 3 osoby, działa regularnie,
co najmniej raz w miesiącu.
Kim są pracownicy i pracowniczki organizacji?
Płatny zespół organizacji to przeciętnie 3 osoby, w tym 59% to kobiety.
Można więc powiedzieć, że płatny personel organizacji to przeciętnie
dwie kobiety i jeden mężczyzna. Są takie dziedziny działania organizacji,
które cechuje jeszcze większy stopień „feminizacji” zespołów
pracowniczych – jest to przede wszystkim ochrona zdrowia, a w dalszej
kolejności usługi socjalne, edukacja i wychowanie oraz kultura i sztuka.
Źródło: Beata Charycka, Marta Gumkowska, Kondycja organizacji pozarządowych. Raport z badań 2018, dostępny w internecie: fakty.ngo.pl [dostęp 18.03.2020 r.].
Ćwiczenie 3
Zapoznaj się ze źródłami i wykonaj ćwiczenie.
Źródło I
Źródło: Fundacja Na ratunek dzieciom z chorobą nowotworową, tylko do użytku edukacyjnego.
Źródło II
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie
Art. 20
1. Organizacją pożytku publicznego może być organizacja pozarządowa
oraz podmiot wymieniony w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 4, z zastrzeżeniem art.
21, która spełnia łącznie następujące wymagania:
1) prowadzi działalność pożytku publicznego na rzecz ogółu
społeczności lub określonej grupy podmiotów, pod warunkiem że grupa
ta jest wyodrębniona ze względu na szczególnie trudną sytuację
życiową lub materialną w stosunku do społeczeństwa;
2) może prowadzić działalność gospodarczą wyłącznie jako dodatkową
Na podstawie przytoczonych materiałów źródłowych wskaż, co z cała pewnością można powiedzieć o organizacji, której plakat został zamieszczony powyżej. Zaznacz właściwe odpowiedzi.
fundacja działa na rzecz grupy o szczególnie trudnej sytuacji życiowej lub materialnej
nie ma organu nadzoru
członkowie zarządu i komisji rewizyjnej fundacji są od siebie niezależni i nie są spokrewnieni
fundacja działa wyłącznie lokalnie
fundacja nie przekazuje bezpłatnie swojego majątku członkom zarządu
członkowie zarządu tej fundacji nigdy nie byli karani za jakiekolwiek przestępstwo
jest to organizacja pożytku publicznego
organizacja działa co najmniej dwa lata
Ćwiczenie 4
Zapoznaj się z tekstami, a następnie wykonaj zadanie.
Art. 2
1. Fundacje mogą ustanawiać osoby fizyczne niezależnie od ich
obywatelstwa i miejsca zamieszkania bądź osoby prawne mające
siedziby w Polsce lub za granicą.
Art. 3
2. W oświadczeniu woli o ustanowieniu fundacji fundator powinien
wskazać cel fundacji oraz składniki majątkowe przeznaczone na jego
realizację.
3. Składnikami majątkowymi, o których mowa w ust. 2, mogą być
pieniądze, papiery wartościowe, a także oddane fundacji na własność
rzeczy ruchome i nieruchomości.
Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o
stowarzyszeniach
Art. 2
3. Stowarzyszenie opiera działalność na pracy społecznej swoich
członków. Do prowadzenia swych spraw stowarzyszenie może
zatrudniać pracowników, w tym swoich członków. (…)
Art. 9
Osoby w liczbie co najmniej siedmiu, zamierzające założyć
stowarzyszenie, uchwalają statut stowarzyszenia oraz wybierają komitet
założycielski albo władze stowarzyszenia.
