Osteologia - Kręgosłup i Klatka Piersiowa: Podręcznik dla Studentów, Notatki z Anatomia

Pobierz Osteologia - Kręgosłup i Klatka Piersiowa: Podręcznik dla Studentów i więcej Notatki w PDF z Anatomia tylko na Docsity!

Osteologia – kręgosłup i klatka piersiowa

1. Budowa typowego kręgu:  Trzon – położony z przodu  Wyrostki – położone z tyłu:

• wyrostek poprzeczny x
• wyrostek stawowy górny x
• wyrostek stawowy dolny x
• wyrostek kolczysty Trzon oraz wyrostki ograniczają otwór międzykręgowy.

2. Budowa kręgosłupa: a) Odcinek szyjny – kręgi szyjne (7)  Cecha pierwszorzędowa:

• dwa otwory boczne (otwory wyrostków poprzecznych)  Cechy drugorzędowe:
• małe, prostokątne lub kwadratowe trzony
• duże, trójkątne otwory kręgowe
• rozdwojone na końcu wyrostki kolczyste  Atlas (dźwigacz) C 1
• brak trzonu
• brak wyrostka kolczystego
• brak otworów bocznych, zamiast nich występują powierzchnie stawowe: górne (wklęsłe) oraz dolne (płaskie)
• krótki łuk przedni z powierzchniami stawowymi po stronie wewnętrznej
• długi łuk tylny  Aksis (obrotnik) C 2
• dwa otwory boczne
• trzon
• duży otwór kręgowy
• silnie rozrośnięty ku górze
• brak wyrostków stawowych górnych, zamiast nich obecne są powierzchnie stawowe górne
• obecne wyrostki stawowe dolne  Kręg wystający C 7
• posiada cechy pośrednie między cechami kręgów szyjnych C oraz szyjnych Th b) Odcinek piersiowy – kręgi piersiowe (12)  Cecha pierwszorzędowa:
• obecne dołki żebrowe – powierzchnie stawowe do połączeń z żebrami, które leżą na bocznych powierzchniach trzonu lub łukach kręgowych i na wyrostkach poprzecznych  Cechy drugorzędowe:
• duże, sercowate trzony
• mniejsze, okrągłe otwory kręgowe
• długie, skierowane ku dołowi wyrostki kolczyste c) Odcinek lędźwiowy – kręgi lędźwiowe (5)  Cecha pierwszorzędowa:
• brak cech pierwszorzędowych kręgów szyjnych i kręgów piersiowych

 Cechy drugorzędowe:

• masywne, nerkowate lub owalne trzony
• mały, trójkątny otwór kręgowy
• krótkie wyrostki kolczyste, ustawione poziomo i spłaszczone pionowo
• ich wyrostki kolczyste to rozwojowo szczątkowe żebra d) Odcinek krzyżowy – kręgi krzyżowe (5) zrośnięte w kość krzyżową Kość krzyżowa to kość dymorficzna. Inaczej wygląda u kobiet niż u mężczyzn, z wiąże się to z przystosowaniem w budowie anatomicznej kobiet do porodu. Kość krzyżowa kobiety Kość krzyżowa mężczyzny  Bardziej spłaszczona kość  Szersza  Większe otwory międzykręgowe  Bardziej spłaszczona krawędź  Kość wygięta ku przodowi/tyłowi  Węższa  Mniejsze otwory międzykręgowe  Ostra, wypukła krawędź górna pierwszego kręgu krzyżowego e) Odcinek guziczny (ogonowy) – kręgi guziczne (4-5) zrośnięte w kość guziczną Kość guziczna to szczątkowa kość występująca w organizmie człowieka.

3. Wygięcia kręgosłupa: a) Lordozy – wygięcia do przodu; odcinek szyjny i lędźwiowy b) Kifozy – wygięcia do tyłu; odcinek krzyżowy i guziczny c) Skoliozy – prowadzą do dyskopatii
4. Połączenia kręgosłupa: a) Połączenia między kręgami prawdziwymi Trzony kręgów łączą się ze sobą chrząstkozrostami bądź więzozrostami. Zwrócone do siebie powierzchnie stawowe łączą chrzęstne krążki międzykręgowe w liczbie 23. Występujące w młodym wieku krążki między kręgami krzyżowymi i guzicznymi z wiekiem kostnieją. Krążek międzykręgowy składa się z zewnętrznego pierścienia włóknistego, który obejmuje jądro miażdżyste. Krążki przenoszą i amortyzują obciążenia kręgosłupa. Ich mechaniczna odporność zależy od właściwego uwodnienia macierzy chrząstki. Trzony kręgów zespalają ze sobą również więzozrosty. Stanowią je:  Więzadło podłużne przednie – biegnie po przedniej powierzchni trzonów kręgów  Więzadło podłużne tylne – biegnie po tylnych powierzchniach kręgów, wewnątrz kanału kręgowego Wyrostki stawowe górne i dolne tworzą 23 pary stawów międzykręgowych. Zwrócone ku sobie powierzchnie sąsiadujących ze sobą łuków kręgów łączą więzadła żółte. Między wyrostkami poprzecznymi sąsiednich kręgów przebiegają więzadła międzypoprzeczne, między wyrostkami kolczystymi – więzadła międzykolcowe. b) Staw szczytowo-potyliczny prawy i lewy, zwany łącznie górnym stawem głowy, utworzony jest obustronnie przez:  Kłykieć potyliczny

Oba stawy tworzą jedną całość funkcjonalną. Każdy z tych stawów zabezpieczają więzadła.

9. Połączenia żeber z mostkiem – połączenia żebrowo-mostkowe – tworzy siedem górnych żeber.  Żebro pierwsze łączy się z rękojeścią mostka chrząstkozrostem.  Żebra II-VII tworzą stawy prawdziwe. Torebkę stawową każdego z nich wzmacniają więzadła.
10. Ruchomość klatki piersiowej zapewniają również połączenia:  Kości żebrowych z chrząstkami żebrowymi  Chrząstek żebrowych, czyli stawy międzychrząstkowe  Chrząstkozrosty mostkowe: górny i dolny
11. Klatka piersiowa jest z tyłu ograniczona częścią piersiową kręgosłupa, z przodu mostkiem, z boków żebrami oddzielonymi od siebie przestrzeniami międzyżebrowymi. Uwypuklone ku tyłowi tylne odcinki żeber i wyrostki kolczyste kręgów tworzą bruzdę żebrowo- kręgową dla głębokich mięśni grzbietowych. Wewnątrz klatki piersiowej po obu stronach kręgosłupa uwypukla się do tyłu bruzda płucna. Otwór górny klatki piersiowej ograniczony jest trzonem I kręgu piersiowego, pierwszymi żebrami i górnym brzegiem rękojeści mostka. Otwór dolny klatki piersiowej, znacznie większy od otworu górnego, ograniczony jest XII kręgiem piersiowym, dolnymi brzegami żeber XI i XII, chrząstkami żeber X-VIII oraz wyrostkiem mieczykowatym mostka. Do otworu tego przyczepia się przepona, wpuklająca się ku górze do połowy wysokości klatki piersiowej.