Osteologia - Wprowadzenie do Anatomii Kości, Notatki z Anatomia

Pobierz Osteologia - Wprowadzenie do Anatomii Kości i więcej Notatki w PDF z Anatomia tylko na Docsity!

Osteologia – wstęp

1. Osie ciała: o Oś strzałkowa – przód-tył o Oś pionowa – góra-dół o Oś poprzeczna (pozioma) – prawa-lewa
2. Płaszczyzny ciała: o Płaszczyzna czołowa – przód-tył o Płaszczyzna poprzeczna – góra-dół o Płaszczyzna pośrodkowa – prawa-lewa; po środku ciała Płaszczyzna strzałkowa – prawa-lewa; w dowolnym miejscu
3. Podział układu kostnego: a) Szkielet osiowy o Czaszka o Kręgosłup o Klatka piersiowa b) Szkielet kończyn górnych o Obojczyk o Łopatka o Kość ramienna o Kość promieniowa o Kość łokciowa o Kości nadgarstka o Kości śródręcza o Paliczki c) Szkielet kończyn dolnych o Miednica o Kość udowa o Kość piszczelowa o Kość strzałkowa o Kości stępu o Kości śródstopia o Paliczki
4. Budowa kości: Kościec najpierw występuje w formie błoniastej, wyższe stadium rozwojowe stanowi forma chrzęstna. Z jednej bądź drugiej powstaje ostateczna forma, czyli forma kostna. Z podłoża błoniastego pozostaje tylko cienka błona – okostna lub ochrzęstna. Tkanka kostna, będąca wyspecjalizowanym rodzajem tkanki łącznej, składa się z komórek i istoty międzykomórkowej. Istota międzykomórkowa, zmineralizowana dzięki obecności fosforanu wapnia, nadaje kości twardą strukturę i pełni funkcję ważnego rezerwuaru wapnia.

Jama szpikowa kości wysłana jest śródkościem, czyli wyściółką jam szpikowych. Istota gąbczasta w płaskich kościach czaszki nazywa się właśnie śródkościem. Kości dzieli się na: o Kości zbite – o zwartej budowie, tworzące zewnętrzną warstwę kości; trzony kości narażone na złamania o Kości gąbczaste – w charakterze belek, zbudowane z sieci cienkich beleczek lub igiełek kostnych; w nasadach kości długich, amortyzują siły nacisku Kości i otaczające je części miękkie dostosowują się wzajemnie pod względem kształtu zewnętrznego. Budowa wewnętrzna kości również nie jest bezładna, a dostosowana do obciążeń mechanicznych. Budowa typowej kości długiej:

• trzon kości
• nasada kości
• przynasada kości
• jama szpikowa
• okostna

5. Rodzaje kości: a) Kości długie o Postać wydłużonego walca w części środkowej kości o Rozszerzone końce kości tworzą dużą powierzchnię przyczepu ścięgien oraz mięśni o Na nasadach znajdują się powierzchnie stawowe pokryte warstwą chrząstki szklistej, tworzące połączenia stawowe z sąsiednimi kośćmi o Jama szpikowa wewnątrz trzonu o Obojczyki i żebra – zaliczane do kości długich - nie posiadają jamy szpikowej! b) Kości krótkie o Podobne wymiary (grubość, długość, szerokość) o Kości nadgarstka, kości stępu c) Kości płaskie o Grubość mniejsza od szerokości i długości o Osłona dla położonych pod nimi narządów o Duża powierzchnia dla przyczepu mięśni o Kości sklepienia czaszki, kość biodrowa, łopatka d) Kości różnokształtne o Dziwne wymiary o Kości podstawy czaszki, kręgi kręgosłupa e) Kości pneumatyczne o Zawierają przestrzenie wypełnione powietrzem o U człowieka występują tylko w czaszce (kości: klinowa, czołowa, sitowa, skroniowa oraz szczęka)
6. Rodzaje połączeń kości: a) Połączenia ścisłe (stałe) – ruchomość mała lub całkowicie wykluczona o Więzozrosty – połączenia włókniste (więzozrost włóknisty, więzozrost sprężysty, szew lub wklinowanie) o Chrząstkozrosty – połączenia kości za pomocą tkanki chrzęstnej szklistej (lub włóknistej – w wieku późniejszym)

c) Stawy wieloosiowe o Staw kulisty wolny – zginanie/prostowanie; przywodzenie/odwodzenie; nawracanie/odwracanie oraz połączenie tych ruchów, czyli ruchy obwodzenia Główka tkwi płytko w panewce

• staw barkowo-obojczykowy
• staw mostkowo-obojczykowy
• staw ramienny
• stawy śródręczno-paliczkowe
• staw skokowo-łódkowy
• stawy śródstopno-paliczkowe o Staw kulisty panewkowy Panewka obejmuje więcej niż połowę główki
• staw biodrowy o Staw nieregularny – często zawiera krążki stawowe; nie składa się z główki i panewki, niewielka ruchomość, powierzchnia nieregularna o Staw płaski - nie składa się z główki i panewki, niewielka ruchomość, powierzchnia nieregularna
• staw śródnadgarstkowy
• stawy międzynadgarstkowe
• staw piszczelowo-strzałkowy