„Pan Tadeusz” A. Mickiewicza
Lekcja 1.
Temat: Tło historyczne i geneza „Pana Tadeusza” A.Mickiewicza
1. Pełny tytuł epopei brzmi: ”Pan Tadeusz czyli ostatni zajazd na Litwie.
Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem.
Bohaterem zbiorowym jest szlachta, która reprezentuje naród.
2. „Pan Tadeusz” został wydany w Paryżu w 1834 r. Mickiewicz był wówczas jednym z
emigrantów, którzy coraz bardziej tracili nadzieję na powrót do wolnego kraju.
3. Genezę utworu wyjaśnia sam Mickiewicz w Epilogu.
Polecenie: Proszę przeczytać Epilog w podręczniku( s.48-49)i napisać jakie były
przyczyny napisania przez Mickiewicza „Pana Tadeusza” oraz scharakteryzować obraz
ojczyzny ukazany w przytoczonym fragmencie.
Lekcja 2. „Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie”- „Pan Tadeusz”
A. Mickiewicza.
(Proszę przeczytać w podręczniku Inwokację (Księga I, Gospodarstwo) s.48
1. Nastrój fragmentu jest nostalgiczny. Narrator przywołuje siłą pamięci i tęsknoty
obraz ojczyzny, do której- jako polityczny emigrant nie może powrócić.
Wspomnienie zastępuje rzeczywisty kontakt z tamtym miejscem, zatrzymuje czas,
ukazując Litwę jako zakątek ziemskiego raju z lat dziecinnych.
2. Tekst dzieli się wyraźnie na dwie części:
a. apostroficzną, w której narrator wyraża swą tęsknotę i uświęca przedmiot
nostalgii poprzez zwrot adresowany do Matki Boskiej, poszerza zakres zwrotu
„ojczyzno moja”- to nie tylko Litwa ale ziemie dawnej Rzeczypospolitej
b. opisową, w której podmiot mówiący ukazuje niezwykłe, arkadyjskie piękno
nadniemeńskiego pejzażu i umiejscawia w tym urokliwym miejscu ostatni
dwór.
3. Historyczne znaczenie pierwszych słów poematu „Litwo! Ojczyzno moja”
Nie jest to deklaracja litewskości w dzisiejszym narodowym znaczeniu. Litwa to
dla A. Mickiewicza część przedrozbiorowej Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Mickiewiczowski Litwin to jednocześnie Polak.
