Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Papier - Notatki - Materiałoznawstwo, Notatki z Inżynieria materiałowa

Inżynieria: notatki z dziedziny materiałoznawstwa dotyczące historię i rozwój papieru i wytworów papierniczych.

Typologia: Notatki

2012/2013

Załadowany 15.04.2013

spartacus_80
spartacus_80 🇵🇱

4.5

(55)

350 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Papier - Notatki - Materiałoznawstwo i więcej Notatki w PDF z Inżynieria materiałowa tylko na Docsity! Wstęp Od najdawniejszych lat człowiek chciał w jakiś sposób utrwalić swoje myśli i wydarzenia. Dzięki temu najpierw powstawały proste symbole i znaki. Ale potrzebne było coś, co utrwaliłoby je na długi czas. I tak zaczął on pisać: na płaskich kamieniach, na kościach zwierząt, drewnianych, glinianych i woskowych tabliczkach, na liściach i korach drzew. Potem na papirusie, na pergaminie, aż w końcu na papierze. Papirus Starożytni Egipcjanie w sposób niezwykły rozwinęli pismo. Pomogła im w tym bujna roślina rosnąca w delcie Nilu. Grecy nazywali ją papyros. Dziś jest już rzadko spotykana. Egipcjanie używali ją na wiele sposobów. Jednak nas interesuje tylko jeden ze sposobów zastosowania łodygi papirusu. Kilkumetrową łodygę krojono na delikatne, cienkie paski, które podsuszano i układano rzędami obok siebie tak, aby brzegi pasków trochę na siebie nachodziły. Na to kładziono w poprzek drugi rząd pasków. Obie warstwy zwilżano, prasowano i bito drewnianymi młotami. Następnie suszono, a powierzchnię papirusu pokrywano warstwą kleju i gładzono. Gotowa karta, jeśli była dobrze spreparowana odznaczała się giętkością i sprężystością. Najlepszą odmianą papirusu był biały papirus, a im ciemniejsza była jego barwa, tym papirus był słabszej jakości. Wspólną cechą wszystkich papirusów była różnica pomiędzy obydwiema stronami karty. Strona, na której paski ułożone były poziomo to recto i na niej najchętniej pisano. Druga strona to verso. Papirus był powszechnie używany w Egipcie, Grecji, Rzymie i wielu innych krajach europejskich do VI w n.e. Pergamin Innym materiałem pisarskim wyrabianym powszechnie do XII w n.e. był pergamin. Na ogół pergamin wyrabiano ze skór owczych, cielęcych i kozich. Usuwano sierść, skórę skrobano, aż stawała się cienka. Następnie zanurzano ją w wodzie wapiennej, aby usunąć tłuszcz. Kolejnym etapem było suszenie i nacieranie mieloną kredą. Na końcu całą powierzchnię gładzono. Materiał ten w znakomity sposób nadawał się do pisania – posiadał gładką i dostatecznie mocną powierzchnię jednakową z obu stron. Był trwalszy od papirusa. Papier W czasie, gdy dokumenty papirusowe i pergaminowe gromadziły się w bibliotekach rzymskich w dalekich Chinach wynaleziono papier. Dokonał tego Chińczyk Tsai-Loun z liści morwy i kory bambusowej. Ale musiało minąć ok. 700 lat, aby wynalazek ten dotarł do Europy. Tajemnicę wyrobu papieru przejęli Arabowie od chińskich jeńców. W połowie XII wieku sposób produkcji papieru przeniknął do Hiszpanii i zarazem do Europy. Kiedy w 1857 roku na skutek chemicznej obróbki drewna pozyskano masę celulozową, upowszechniono w ten sposób produkcję papieru i obniżono koszty jego wytworzenia. Współczesny papier Dzisiejsza produkcja papieru jest całkowicie zmechanizowana. O jakości wyrobu decydują w zasadniczy sposób surowce pobrane do jego wytworzenia. Obecnie papier klasyfikuje się na dwie zwyczajowe grupy towarowe: 1) wytwory papiernicze 2) przetwory papiernicze Wytwory papiernicze Mówiąc o wytworach papierniczych przytaczamy tu jednocześnie samą definicję papieru. Papierem, który jest wytworem papierniczym nazywamy spilśniony produkt ukształtowany w postaci arkuszy lub wstęg, powstający z włókien roślinnych zawieszonych w wodzie, osiadłych na sicie i wysuszonych, z ewentualnym dodatkiem wypełniaczy, środków zaklejających i barwników. [wypełniacze – białe pigmenty, którymi pokrywa się włókna] Inna, krótsza definicja papieru – jest to wytwór papierniczy w postaci arkuszy lub wstęgi o gramaturze do 250 g/m2. [gramatura – masa jednostkowa, tzn. masa wyrobu w gramach przypadająca na m2] Przetwory papiernicze Przetwory papiernicze – to produkty otrzymywane przez poddanie wyrobów papierniczych obróbce chemicznej i fizykochemicznej (np. powlekanie) lub mechanicznej (np. wykrawanie) lub poddanie obu tym procesom jednocześnie. Surowce Podstawowym surowcem do produkcji papieru jest drewno. Wykorzystuje się takie drzewa jak: sosna, jodła, topola, świerk, osika i brzoza. Z drewna w wyniku obróbki chemicznej otrzymuje się masę celulozową. Masę celulozową natomiast otrzymuje się w wyniku rozpuszczenia ligniny, która wiąże poszczególne włókna w roślinie. Usunięcie ligniny sprawia, że struktura drewna zmienia się na masę pojedynczych włókien, w których dominującym składnikiem jest celuloza. Wytwory papiernicze uzyskiwane z mas celulozowych to tzw. Wytwory bezdrzewne. Czyli w efekcie obróbki chemicznej z drewna otrzymuje się masę celulozową, a w efekcie obróbki mechanicznej – ścier drzewny. Z tych dwóch surowców uzyskuje się większość papieru na świecie. Ścier drzewny uzyskuje się na skutek mechanicznego ścierania drewna. Wyróżniamy tu ścier biały (głównie z drewna świerkowego), ścier chemiczny (jeżeli drewno poddano wcześniej impregnacji) i ścier brązowy ( najpierw zastosowano tu parowanie drewna pod ciśnieniem – najczęściej sosnowego) Surowce pomocnicze 1) wypełniacze – białe pigmenty nakładane na włókna; wyrób dzięki temu jest bielszy i nieprzezroczysty 2) środki zaklejające – kleje żywiczne, kleje zwierzęce 3) środki koagulujące 4) barwniki 5) pigmenty 6) środki wodoutrwalające 7) woda – służy do przyrządzenia masy papierniczej, do mycia i płukania; najlepiej, jeżeli woda jest czysta i miękka. Proces produkcji 1) Przygotowanie masy papierniczej • Mielenie masy papierniczej – mielące noże gładzą, rozgniatają i tną masę; etap ten wpływa na prawie wszystkie późniejsze właściwości papieru • Zaklejanie papieru – dzięki temu procesowi papierowi nadaje się odpowiedni stopień zaklejanie tzn. odporność na przenikanie i rozlewanie różnych cieczy; odbywa się to w wyniku dodania do masy papierniczej kleju lub kleju na powierzchnię papieru. • Wypełnianie papieru – tutaj używa się wypełniaczy; do masy papierniczej oraz na włóknach dodaje się białe pigmenty; dzięki temu papierowi nadaje się wyższą białość, nieprzezroczystość, miękkość i gładkość powierzchni; powoduje to jednak obniżenie wytrzymałości papieru i stopnia zaklejania • Barwienie – przy pomocy jednej lub kombinacji kilku substancji barwiących można papierowi nadać odpowiednią barwę; stosuje się tutaj barwniki i pigmenty barwiące • Rozcieńczanie WADY WYTWORÓW PAPIERNICZYCH Wady te mogą całkowicie zdyskwalifikować produkt. Papier, w którym zauważy się takie wady jest bezpośrednio na miejscu produkcji zawracany z powrotem. • Cętkowatość – spowodowana jest obecnością drzazg, węgla, gumy, żywicy, rdzy • Drobne dziurki – pogarszające wygląd papieru; powstają gdy podczas suszenia wstęgi papieru wykruszają się z niego. • Papier może się naelektryzować, co spowoduje, że do jego powierzchni przyczepią się różne drobne zanieczyszczenia • Przegniecenie – spowodowane jest nadmiernym sprasowaniem papieru; w efekcie tego papier jest w niektórych miejscach bardziej przezroczysty. • Skłonność do pylenia – to kolejne wada papieru, która uwidacznia się w momencie tarcia, zginania lub wstrząsania papierem; w skutek tego następuje gorsza jakość wydruków na takim papierze. Inne wady to: • Zmarszczki i fałdy • Zła dwustronność papieru • Obecność pyłu i ścinków na papierze • Sfalowane brzegi • Nie płaskie leżenie FORMATY PAPIERU Format arkusza papieru określa się w milimetrach. Rozróżnia się 3 szeregi formatów: A, B,C. Formaty zasadnicze to te z szeregu A (od A0 do A10) Formaty pomocnicze są z szeregu B i C (od B0 do B10 i od C0 do C10) Zasady obliczania formatów są następujące: krótszy bok arkusza papieru ma się do dłuższego jak 1: F 0 D 62 [1,414] tj. jak bok kwadratu do jego przekątnej. Przykład: strona 254 Tutaj przy podziale na mniejsze arkusze np. z arkusza A2 na A3 krotszy bok staje się automatycznie dłuższym w arkuszu A3 a dłuższy z arkusza A2 staje się krótszym w arkuszu A3 itd. STRONA FILCOWA a STRONA SITOWA Strona sitowa różni się zawsze od filcowej tym, że jest bardziej szorstka i porowata, mniej biała i słabiej zaklejona, wskutek mniejszej zawartości wypełniacza i kleju. PRZETWORY PAPIERNICZE Powstają one w wyniku przetworzenia wytworów papierniczych na wyroby o konkretnym zastosowaniu. Można je podzielić na: 1) ARTYKUŁY PAPIERNICZE SZKOLNE 1).)a zeszyty szkolne A5 1).)b bruliony A4 i A5 do 192 kartek 1).)c zeszyty specjalne (do nut, do rysowania, do wycinanek, milimetrowe, do stenografii 1 ) 1).)d teczki rysunkowe – w oprawie twardej lub półtwardej 1).)e szkicowniki 1).)f bloki rysunkowe, techniczne, malarskie 1).)g bibuła do zeszytów 1).)h nalepki na zeszyty 1).)i okładki papierowe 1).)j kalka logarytmiczna 2) ARTYKUŁY PAPIERNICZE biurowe 2).)a bloki biurowe 2).)b kopiały ołówkowe (do odręcznego sporządzania notatek wraz z kopią) 2).)c kołoteczki i kołobruliony 1 stenografia – sposób szybkiego pisania za pomocą znaków umownych 2).)d książki do księgowania 2).)e książki kancelaryjne (ze skorowidzem lub bez) 2).)f notatniki 2).)g segregatory teczki i okładki do akt 2).)h futerały i nalepki do segregatorów 2).)i kalki (maszynowe, ołówkowe, hektograficzne – do matryc papierowych) 2).)j taśmy do maszyn liczących (np. do kas fiskalnych) 2).)k podkłady na biurka 3) Papiery i tektury uszlachetnione 3).)a papiery kolorowe (np. bibułka) 3).)b papiery powlekane (klejem, żywicą, woskami, samoprzylepne) 3).)c papiery nasycone i sklejane (laminowany folią z tworzyw sztucznych, metalizowany, asfaltowany) 3).)d papiery i tektury wytłaczane i falowane 3).)e fibra (otrzymywany przez sprasowanie i wysuszenie papieru nasyconego chlorkiem cynku; do wyrobu uszczelek, walizek) tektura sklejona na pudełka 4) Opakowania z tektury, papieru i ścieru 4).)a kartonaże (z tektury falistej, litej lub krytej) 4).)b worki papierowe 4).)c torby i torebki papierowe (różnego kształtu) 4).)d pozostałe np. kubki parafinowane, tacki tekturowe, wytłaczanki do jaj 5) Przetwory papiernicze do celów przemysłowych 5).)a cewki 5).)b tuleje (element w postaci krótkiego odcinka rury, zwykle walcowej, czasem z kołnierzem, stopniowaniem, żebrami wzmacniającymi, dnem) 5).)c ramki do nawijania tkanin 5).)d osłonki do lamp 5).)e pochewka do baterii 5).)f uszczelka techniczna z papieru i tektury 5).)g membrany głośnikowe 5).)h wkładki pyłochłonne 6) Galanteria papiernicza i inne przetwory papiernicze 6).)a artykuły do korespondencji (koperty, bloki listowe, papier listowy, papeterie, bilety wizytowe) 6).)b artykuły higieniczne - papier toaletowy, wata celulozowa – lignina [stosowana jako materiał opatrunkowy ze względu na znaczną zdolność wchłaniania wody] , papier śniadaniowy, pieluchy, chusteczki, ręczniki, serwetki, podpaski, podstawki do piwa, obrusy papierowe. 6).)c galanteria papiernicza – klasery, notesy, karty do gry, serpentyny i konfetti 6).)d przetwory o charakterze pamiętnikarskim – albumy, pamiętniki, dyplomy, laurki 6).)e pozostałe – tapety, lepy na muchy