Paradygmat ewolucyjny w antropologii społeczno-kulturowej - Notatki - Kulturoznawstwo, Notatki z Kulturoznawstwo i wiedza o mediach

Pobierz Paradygmat ewolucyjny w antropologii społeczno-kulturowej - Notatki - Kulturoznawstwo i więcej Notatki w PDF z Kulturoznawstwo i wiedza o mediach tylko na Docsity!

Paradygmat ewolucyjny w antropologii społeczno-kulturowej

EWOLUCJONISTYCZNA ANTROPOLOGIA SPOŁECZNA przedstawiciele Edward Taylor, Lewis Morganuwagi wstępne:nie przedstawiciele tej orientacji nie realizowali badań w społeczeństwie badań terenowychw Anglii nie było granicy pomiędzy socjologią a antropologią społeczną. Zasady ewolucjonizmu

1. teza jedności natury ludzkiej;
2. uniwersalizm rozwoju kulturowego;
3. genetyczna ciągłość rozwoju (każdy stan wcześniejszy wpływa na późniejszy);
4. pogląd o ukierunkowanej zmianie kulturowej;
5. dyferencjalny charakter zmiany (od form prostych do złożonych);
6. gradualizm, czyli stadialność rozwoju;
7. unilinearyzm rozwoju w długich okresach czasu;
8. metoda porównawcza;
9. celem badań ewolucjonistycznych było poszukiwanie genezy zjawisk kulturowych;
10. kluczowa rola przeżytków kulturowychnauka o kulturze - Edward Burnett Taylora Cywilizacja pierwotna 1871 r. sformułował program nauki o kulturze oraz rozwinął studia szczegółowe.ewolucja kultury odwołanie do myśli społecznej francuskiego i szkockiego oświeceniaantropologia ewolucjonistyczna antropologia to naturalna historia rodzaju ludzkiego, najwyższy dział zoologii, nauka o rozwoju kulturyinterpretacja nowożytna mówi, że kultury pozaeuropejskie stanowią rezultat grzechu, kary boskiej i w konsekwencji upadkujego koncepcja znajdowała się w opozycji do Spencera, który badał społeczeństwo jako całość, Taylor rozkładał na części i poddawał je analizie przy pomocy metod porównawczych. Interesuje go śledzenie mitów, obyczajów, zagadek, gier, obrzędów. Wprowadza to antropologii definicja kultury: kultura czyli cywilizacja w szerokim etnograficznym sensie jest złożoną całością, która obejmuje wiedzę, wierzenia, sztukę, moralność, obyczaje oraz wszelki inne zdolności i nawyki zdobyte przez człowieka jako członka społeczeństwa .Studia nad rozwojem religii istota religii powiązana jest z rozwojem kultury i myślenia animizm (wiara w duchy) fetyszyzm, bałwochwalstwo, totemizm, wiara w życie pozagrobowe, formy zoolatrii, analizuje politeizm i monoteizm.koncepcja przeżytku kulturowego np. zwyczaje, przesądy, zabobony, zwyczaje, np. ognie świętojańskie Socjologiczna antropologia MorganaLewis Henry Morgan Społeczeństwo pierwotne 1877 zaadaptowany przez plemię Seneka otrzymał imię: Ta-ya-do-o-wab-rubAncient Society 1877 własna teoria rozwoju społecznegowprowadzenie do teorii ewolucji społecznej problematyki techniki i ekonomiki jako jednej ze zmiennych podstawowychpowiązanie

sprawy genezy organizacji politycznej za sprawą rozwoju własności prywatnejnajważniejszym aspektem ewolucji były przemiany sposobów zdobywania przez ludzi środków utrzymania A. Dzikość zbieranie owoców i orzechów; łapanie ryb i ogień; łuk i strzała B. Barbarzyństwo wyroby z gliny; oswojenie zwierząt; narzędzia żelazne; C. Cywilizacja alfabet fonetyczny i pismo. dzikość (a) niższy stan dzikości (od powstania człowieka do wprowadzenia rybołóstwa i nabycia posługiwania się ogniem ludy zbierackie) (b) średni (kończy się wraz z wynalezieniem łuku i strzały) (c) wyższy (zaczyna się wraz z wynalezieniem łuku i strzały a kończy wynalezieniem garncarstwa)barbarzyństwo (a) niższy stan (zaczyna się odrębność geograficzna Starego i Nowego Świata, na półkuli wschodniej kończy się wraz z oswojeniem zwierząt, a na zachodniej z uprawą kukurydzy za pomocą nawadniania oraz wykorzystaniem cegły) (b) średni od nabycia umiejętności wytopu rudy żelaza(c) - zaczyna się wynalezieniem obróbki żelaza, a kończy wynalezieniem alfabetu i pisma Cywilizacja znajomość pismapowyższy podział skonstruował w oparciu o poziom cywilizacyjny Europy i białej Amerykiapologia społeczeństwa pierwotnegobadanie konkretnych społeczeństw pars pro totostudia nad rozwojem rodziny studia Johanna Bachofena i Johna McLennana patriarchat, ale wcześniej był matriarchat, a wcześniej promiskuizm (amazonki miały być okresem przejściowym);Morgan brak struktur rodzinnych (życie w grupie, promiskuzim) rodzina swoista (punalua) wspólne małżeństwo braci ze wspólnymi żonami bądź sióstr ze wspólnymi mężami rodzina syndiasmiczna (parzysta) nietrwałe małżeństwo jednej pary rodzina patriarchalna (1 m + wiele kobiet) rodzina monogamiczna powstała wraz z rozwojem indywidualnej własnościznaczenie Morgana usystematyzował dane dotyczące różnych kultur świata, zbudował system pojęć i terminów NEOEWOLUCJONIZM (źródło: Paluch 1990) Leslie A. White (1900 - 1975)źródła intelektualne: przyjmuje założenia Morgana (rola własności) i materializm historyczny Marksa; dyferencjacja Spencerapodkreślał rolę środowiska przyrodniczego, jest to istotna zmienna w badaniach nad zmianami kulturowymi;antropologia to nauka o kulturze, ale kultura oznacza w tym przypadku odrębną i autonomiczną klasę zjawiskreprezentował skrajny determinizm kulturowyswoistość zjawisk kulturowych wiązał z symbolizmem, z jedynie ludzką zdolnością kreowania symboli i posługiwania się nimi. nadaje to specyficzny sens materialistycznej i technologicznie zorientowanej koncepcji White a.Podstawowa teza: Człowiek to nie tylko zwierzę posługujące się narzędziami oraz symbolamdefinicja kultury według White a to symbol