Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Pary Izotopiczne, Izotopia, Struktura Tematyczno-Rematyczna, Następstwo Tematyczne, Notatki z Lingwistyka

Powtórzenie powyższych tematów

Typologia: Notatki

2019/2020

Załadowany 27.01.2020

adrian-baranowski
adrian-baranowski 🇵🇱

4.5

(2)

1 dokument

1 / 6

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
1. Struktura Tematyczno-Rematyczna
W dużym skrócie można powiedzieć, że każde zdanie posiada swoją strukturę tematyczno-
rematyczną. Temat (datum, topic) jest tym, o czym się mówi, natomiast Remat (jądro,
novum, focus) to to, co mówi się o temacie.
Jan Spaceruj
Jan (temat) spaceruje (remat)
Co robi Jan? - spaceruje, bo nie chodzi, bo nie biega, bo nie jedzie.
!! Tematu w zdaniu nie można zanegować, remat można.
Spaceruje Jan
Spaceruje (temat) Jan (remat)
Kto spaceruje? Jan, bo nie Paweł, Piotr, Krzysztof
W zależności od szyku zdania tematem może być inny element.
2. Następstwo tematyczne
Zdania rozwijają się naturalnie, jednak pewne zasady rozwijania tych zdań możemy
wyróżnić. Domyślnie zdania dotyczą jakiegoś określonego tematu, który możemy
wyróżnić i wyodrębnić. Następne zdanie w ciągu wypowiedzi rozwija dany temat, lub
zmienia go na następujących zasadach:
a) tematyzacja rematu ( następstwo łańcuchowe )
Do podanego zdania dobudowuje się kolejne, przyjmując jednocześnie, że Remat zdania
poprzedzającego, staje się Tematem zdania następującego. Przykład:
Klasa pojechała na wycieczkę. Wycieczki były częścią roku szkolnego. Rok szkolny trwał od
września do czerwca. W Czerwcu rozpoczynały się wakacje. Wakacje trwały do września.
Jest to najprostszy sposób tworzenia kolejnych zdań, których kohezja i koherencja są zgodne.
Pamiętaj, że nie musisz powtarzać konkretnych słów ze zdania poprzedniego. Możesz używać
par izotopicznych, o których powiem później.
b) tematyzacja tematu ( następstwo szeregowe )
Do podanego zdania dobudowujesz kolejne, jednak w tym wypadku nie dochodzi do zmiany
TEMATU, dodajesz po prostu kolejne rematy do tego samego TEMATU. Przykład:
pf3
pf4
pf5

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Pary Izotopiczne, Izotopia, Struktura Tematyczno-Rematyczna, Następstwo Tematyczne i więcej Notatki w PDF z Lingwistyka tylko na Docsity!

  1. Struktura Tematyczno-Rematyczna W dużym skrócie można powiedzieć, że każde zdanie posiada swoją strukturę tematyczno- rematyczną. Temat (datum, topic) jest tym, o czym się mówi, natomiast Remat (jądro, novum, focus) to to, co mówi się o temacie. Jan Spaceruj Jan ( temat ) spaceruje ( remat ) Co robi Jan? - spaceruje, bo nie chodzi, bo nie biega, bo nie jedzie. !! Tematu w zdaniu nie można zanegować, remat można. Spaceruje Jan Spaceruje ( temat ) Jan ( remat ) Kto spaceruje? Jan, bo nie Paweł, Piotr, Krzysztof W zależności od szyku zdania tematem może być inny element.
  2. Następstwo tematyczne Zdania rozwijają się naturalnie, jednak pewne zasady rozwijania tych zdań możemy wyróżnić. Domyślnie zdania dotyczą jakiegoś określonego tematu, który możemy wyróżnić i wyodrębnić. Następne zdanie w ciągu wypowiedzi rozwija dany temat, lub zmienia go na następujących zasadach: a) tematyzacja rematu ( następstwo łańcuchowe ) Do podanego zdania dobudowuje się kolejne, przyjmując jednocześnie, że Remat zdania poprzedzającego, staje się Tematem zdania następującego. Przykład: Klasa pojechała na wycieczkę. Wycieczki były częścią roku szkolnego. Rok szkolny trwał od września do czerwca. W Czerwcu rozpoczynały się wakacje. Wakacje trwały do września. Jest to najprostszy sposób tworzenia kolejnych zdań, których kohezja i koherencja są zgodne. Pamiętaj, że nie musisz powtarzać konkretnych słów ze zdania poprzedniego. Możesz używać par izotopicznych, o których powiem później. b) tematyzacja tematu ( następstwo szeregowe ) Do podanego zdania dobudowujesz kolejne, jednak w tym wypadku nie dochodzi do zmiany TEMATU , dodajesz po prostu kolejne rematy do tego samego TEMATU. Przykład:

Klasa pojechała na wycieczkę. Jej liczebność nie była wcale tak duża. Wielu uczniów zdecydowała się odpuścić ten bezsensowny wyjazd. Uczniowie obejrzeli nudny film dokumentalny. Jak widzisz temat pozostaje bez zmian, cały czas mówi się o Klasie, zmienia się natomiast remat, czyli to, co mówi się o tej klasie. c) Derywacja tematyczna W dużym uproszczeniu opiera się to na tym, że konieczne jest znalezienie pewnego Hipertematu, który połączyć może dwa lub więcej tematów zdań. Wszystkie one mówią zatem o odniesieniu do tego samego nadrzędnego tematu! Przykład: Muzeum Narodowe stoi w Pradze na Placu Wacława. Inny ważny budynek, Teatr Narodowy, znajduje się na bulwarze. Jak widzisz, tematem drugiego zdania jest Inny ważny budynek czyli temat jest "derywowany" - inaczej wyprowadzony - z nadrzędnego pojęcia ważne praskie budynki. Zarówno wspomniane Muzeum Narodowe, jak i Teatr Narodowy, stanowią WAŻNE PRASKIE BUDYNKI. Inny przykład: Rynek w Białymstoku jest piękny. Wszystkie miasta , posiadają niezwykle oryginalną zabudowę w centrum. Jak widzisz "Białystok" jest tutaj tematem, a derywacją tematyczną są Wszystkie Miasta, które posiadają niezwykle piękną zabudowę w centrum miasta. W związku z tym kolejne zdania opowiadały będą o pięknie zabudowy w centrum. Tematem nadrzędnym - naszym hipertematem - jest w związku z tym porównanie zabudowy w centrach miastach! W wypadku Tworzenia tego typu następstwa tematycznego potrzebny TEMAT NADRZĘDNY , który niekoniecznie musi być wyrażony bezpośrednio w zdaniu. d) Tematyzacja wypowiedzi Tę metodę następstwa tematycznego najczęściej spotkać można w pracach naukowych. Polega ona na TEMATYZACJI całej poprzedzającej wypowiedzi, albo jej dużej części. Przykład: [Piszesz rozprawkę]... Podsumowując dotychczasowe argumenty, można stwierdzić, że... [piszesz podsumowanie na podstawie wcześniejszych argumentów]

Masz wykonać ten rozkaz natychmiast - ten nakaz (rozkaz) presuponuje, że mam nad Tobą jakieś zwierzchnictwo. To kwestia roli w konwersacji. Może dotyczyć przełożonego, który rozkazuje swojemu podkomendnemu wykonanie czegoś. Wracam za moment - presuponuje, że wrócę niedługim okresie czasu od momentu, w którym próbujesz się do mnie dostać. Spotkajmy się o tej samej godzinie co wczoraj, tam gdzie wczoraj. - Tutaj presuponowane masz w zasadzie dwie informacje. Zarówno o MIEJSCU - bo wiesz, gdzie spotkaliśmy się wczoraj oraz o CZASIE , bo wiesz, o której spotkaliśmy się wczoraj.  Presupozycja semantyczna - moim zdaniem najciekawsza - dotyczy tego, co presuponujemy już w samym tekście, a nie tak jak do tej pory, wiedzy pozatekstowej. Odpowiednie zwroty w samym tekście mogą presuponować dodatkowe informacje, które wykraczają wiedzą poza aspekt tekstu. Zjadłbym jeszcze coś - Wiem zatem, że już coś jadłem, ale ciągle chciałbym więcej To mi nie wystarcza - Wiemy o tym, że coś już mam, ale ciągle chciałbym więcej. Brak kontekstu uniemożliwia odbiór tej wypowiedzi, bo ciągle nie wiadomo o co chodzi. Studia wyższe powinny być bardziej przystępne dla studentów. - oznacza to, że studia wyższe są przystępne, ale najwyraźniej w stopniu niewystarczającym dla studentów.

  1. Izotopia i Pary Izotopiczne Izotopia łączy się nierozerwalnie ze spójnością tekstu. Dzięki zastosowaniu par izotopicznych rozpoznajemy tekst, jako poprawny i ciągły zbiór zdań, które są ze sobą połączone w pewien sposób! Par izotopiczne stosuje się wobec tego do elementarnego opisu powiązań międzyzdaniowych!  Proste powtórzenie wyrazu: Przyszedłem do Ciebie. Ciebie tam nie było. - w dwóch następujących po sobie zdaniach powtórzone zostaje dokładnie to samo słowo. Pamiętać trzeba tylko o tym, że z punktu widzenia stylistycznego jest to zabieg niepoprawny!!! XD  Derywaty słowotwórcze od poprzednio użytego wyrażenia: Spałem całą noc i kolejny dzień. Spanko jest najlepszym, co mi się na tych studiach zdarzyło.
  • W tym wypadku tworzymy wyrazy oparte o wyraz początkowy. Spaja to tekst, bo ciągle wiemy, o co chodzi.

Pronominalizacja ( zastąpienie pełnoznacznej nazwy zaimkiem ) : a) Anafora - czyli zastąpienie pełnej nazwy zaimkiem. Na śniadanie, obiad i kolację będę jadł hamburgery. Uwielbiam je zwłaszcza, gdy nie mam czasu na gotowanie. b) Katafora - czyli zastąpienie zaimka pełną nazwą: Zatrzymała go zanim uderzył w słup. Ten samochód nie wytrzymałby takiego uderzenia.Substytucja synonimu: Zjadłem najlepszego maczka w życiu. Konsumowanie w restauracji pod złotymi łukami nie służy mojej wadze. - tutaj nawet dwa synonimy XD  Substytucja nazwy pospolitej za własną Karynka była najpiękniejszą kobietą na roku. Nigdy nie spotkałem tak zjawiskowej kobiety.Substytucja hiperonimu przez hiponim i na odwrót: Marta, Krzysiek i Grzesiek nie pracowali na dzisiejszej zmianie. Pracownicy Heliosa postanowili razem pójść się napić. - tutaj dość niejednoznacznie, ale dodatkowo zawiera presupozycję semantyczną!!!! 😄  Wyszczególnienie przypadków indywidualnych Ludzie to dziwna rasa. Kacper nie myje ząbków, Grzegorz siusia do umywalki, Alan nie robi kupy poza domem.Wprowadzenie wyrażeń współpodrzędnych: W czasach gimnazjum grał w piłkę nożną. Na uczelni postanowił spróbować koszykówki