Pobierz Pedagogika specjalna - wprowadzenie do przedmiotu i więcej Notatki w PDF z Pedagogika, badania pedagogiczne tylko na Docsity!
PEDAGOGIKA SPECJALNA – ROK
1 SEMESTR 1 – PEDAGOGIKA
T: Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej
Dziedzina naukowa powstaje, gdy:
- Obszar wzbudza szczególne zainteresowanie
- Działaniom towarzyszy refleksja
- Nowa dyscyplina wyłania się z dyscypliny już istniejącej
- Nowa dyscyplina powstaje na styku dyscyplin Nauka - to nauczanie, uczenie się, morał- wskazówka, system stwierdzeń należycie uzasadnionych
Klasyfikacja wiedzy ludzkiej:
- Nauki teoretyczne - wyjaśnianie faktów
- Nauki praktyczne - praktyka
Nauki praktyczne - ustalają skuteczne oddziaływanie na rzeczywistość, zmienianie i przekształcanie, określanie i wykazywanie celów, formułowanie zasad, środków i metod postępowania
Pedagogika lecznicza ( heilpedagogik- heil- nienaruszony, nieuszkodzony)
Dostosowywanie sposobów i metod nauczania do możliwości i umiejętności uczniów oraz wychowanków
Ortopedagogika ( orthos- prawidłowy, właściwy)
Podkreśla stworzenie prawidłowego środowiska odpowiedniego dla dziecka
Heinrich Hamelman wyróżnił 3 rodzaje upośledzeń:
- Predyspozycje percepcyjne( zmysłowe)- głusi, niewidomi, głuchoniemi
- Ograniczenie przetwarzania informacji, skojarzeń( centralny układ nerwowy)- upośledzenie umysłowe, trudności wychowawcze
- Ograniczenie wyrażania ekspresji- wady wymowy, uszkodzenia motoryczne
Definicje pedagogiki specjalnej:
- Dykcik - nauka szczegółowa pedagogiki, a jej przedmiotem jest opieka, terapia, kształcenie i wychowanie osób z odchyleniami bez względu na stopnie
- Sowa - nauka o nauczaniu i wychowaniu jednostek niepełnosprawnych odbiegających od normy psychicznej lub fizycznej
- Sękowska - zajmuje się osobami obarczonymi niepełnosprawnością oraz ich rehabilitacją, a także niedostosowanymi społecznie i ich resocjalizacją
- Obuchowska - przedmiot- ludzie, którzy mają problem z dostosowaniem się społecznie, dotyczy różnych niepełnosprawności motorycznych, a także umysłowych
- Inne - rewalidacja społeczna dzieci upośledzonych, teoria i praktyka
Podział pedagogiki specjalnej:
- Oligofrenopedagogika - upośledzeni umysłowo
- (^) Surdopedagogika - osoby niesłyszące
- Tyflopedagogika - uszkodzony narząd wzroku
- Resocjalizacja - zaburzone normy społeczne
- Terapia lecznicza - dzieci chore i ich terapia
Pedagogika specjalna prowadzi działania- kompensacyjne, resocjalizacyjne i terapeutyczne
Normy w znaczeniu:
- Aksjologiczne- znaczenie oceniające, odnosi się do tego co jest etyczne, co jest akceptowane i ogólnie przyjęte np. miły stosunek do osób starszych
- Teleologiczne- znaczenie celowościowe, odnosi się do funkcji organizmu lub urządzenia, które odpowiada celom i zadaniom jakim ma służyć np. prawidłowe funkcjonowanie nerek
- Behawioralne- znaczenie zachowawcze, jak należy się zachowywać w danej sytuacji, w odniesieniu do ludzi: normy etyczne, kulturowe, społeczne, w odniesieniu do przedmiotu- normy techniczne
- Wzorzec- to co jest przyjęte ogólnie, np. ortografia
- Statystyka- to co znajduje się w obrębie średniej wartości, zależy od wymagań jakie stawiamy
T: OSOBA NIEPEŁNOSPRAWNA
Definicje:
Niepełnosprawność - stan naruszenia funkcji organizmu:
- Wrodzony lub powstały na skutek choroby
- Stały lub przemijający
- W różnym stopniu ograniczający podczas pełnienia roli społecznej
„ Do osób niepełnosprawnych zalicza się osoby z długotrwałą obniżoną sprawnością fizyczną, umysłową, intelektualna lub sensoryczną, która ogranicza ich pełne i efektywne uczestnictwo w życiu społecznym na równych zasadach z innymi obywatelami” Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, ONZ 2006
Liczba osób niepełnosprawnych w Polsce:
Dzieci w wieku 0-15 lat- 3,7% Kobiety- 53%
- redukcja pokrzywdzeń spowodowanych warunkami życia
- korekcja obciążeń spowodowanych nadmiernymi wymaganiami
Niepełnosprawność edukacyjna to niemożliwa do tolerowania przez szkołę, ze względu na długotrwałość, rozległość i poziom nasilenia, rozbieżność między wymaganiami szkoły a możliwościami sprostania tym wymaganiom przez ucznia bez specjalnej pedagogicznej pomocy. (G. Szumski, 2006)
T: Rewalidacja i Rehabilitacja
- Drogi rewalidacji wg Marii Grzegorzewskiej
- Rewalidacja wg Ottona Lipkowskiego
- Definicje słownikowe
- Zadania rewalidacji
- Aktywizujące i realizujące podejście rewalidacyjne
- Obraz własnej osoby jako czynnik determinujący zachowanie i rewalidację
Validus = zdrowy, mocny, silny, żwawy, mający przewagę.
Habilis = zdatny, przydatny.
Ad 1 - Drogi rewalidacji wg Marii Grzegorzewskiej:
- kompensacja braków (brak zmysłu wzroku, słuchu, odbieranie inf. przez obserwację mowy, zastępowanie brakującego zmysłu innym)
- korygowanie zaburzeń (usuwanie wad, usterek, korygowanie ułożenia języka, wyrazistości mowy osoby niesłyszącej)
- usprawnianie (ma związek z kompensacją, ćwiczenia i treningi narządów)
- (^) dynamizowanie (wzmacnianie aktywności, motywowanie do przezwyciężania słabości)
Nadkompensacja - dążenie osoby niepełnosprawnej do osiągnięć, które są wbrew jej możliwości.
Punkt Archimedesowy – mocna strona
Ad 2 - Działania rewalidacyjne Ottona Lipkowskiego:
- maksymalne rozwijanie się tych sił biologicznych, zadatków i cech, które są najmniej uszkodzone
- wzmacnianie i usprawnianie uszkodzonych sfer psychicznych i fizycznych
- wyrównywanie i zastępowanie deficytów rozwojowych.
Lipkowski nie mówił o motywowaniu, dynamizowaniu.
Ad 3 - Aleksandra Maciarz: Dziecko niepełnosprawne. Podręczny słownik terminów. Rehabilitacja (rewalidacja) to:
- proces kompleksowych i skoordynowanych działań różnych służb i specjalistów zorientowanych na jak najlepsze usprawnienie i przygotowanie do samodzielnego życia w społeczeństwie osób niepełnosprawnych, na miarę ich możliwości psychofizycznych. Termin rehabilitacja stosowany jest w naukach i w praktyce medycznej, a termin rewalidacja w pedagogice
specjalnej i kształceniu specjalnym. W rehabilitacji dzieci i młodzieży dużą rolę odgrywa nauczanie i wychowanie specjalne. Wyróżnia się rehabilitację: fizyczną (leczenie, oprotezowanie, fizyczne usprawnienie), psychiczną ( psychoterapeutyczne łagodzenie postaw, zachowań i umiejętności społecznych), zawodową( poradnictwo i kształcenie zawodowe, tworzenie odpowiednich warunków pracy).
Wojciech Gasik Pedagogika Specjalna. Psychopedagogiczne i medyczne studium terminologiczne.
- Zadaniem rewalidacji jest przywrócenie do pełnej normy osoby niepełnosprawnej – chorej, niedostosowanej społecznie z parcjalnymi deficytami. Jest to obszar oddziaływań pedagogiki terapeutycznej, resocjalizacyjnej i korekcyjnej.
- Zadaniem rehabilitacji jest przywrócenie do możliwie pełnego życia osoby niepełnosprawnej – głuchej, niewidomej, kalekiej, upośledzonej umysłowo. W tym wypadku nie ma możliwości, tak jak w rewalidacji, powrotu do normy.
Osobę zrehabilitowaną można zrewalidować, ale.. Osoby zrewalidowane mają niską samoocenę, nie akceptuje stanu, nie ma radości życia.
Ad 4 - Zadania rewalidacji polegają również na:
- zapobieganiu pogłębiania się istniejącego już niedorozwoju lub powstaniu innych dodatkowych upośledzeń
- leczeniu i usprawnianiu narządów chorych lub zaburzonych oraz usprawnianiu osłabionych
- stymulowaniu i dynamizowaniu ogólnego rozwoju przy wykorzystaniu sił organizmu oraz korzystnych czynników środowiskowych
- wychowaniu i nauczaniu specjalnym (ogólnym i zawodowym) dostosowanych do wieku, sprawności fizycznej i umysłowej rewalidowanego oraz zapotrzebowania społecznego.
Ad 5 - Aktywizujące i realizujące podejścia: P. aktywizujące polega na inicjowaniu procesu u wychowanka, uczestniczenia w tym procesie, p. realizujące to oddziaływanie na czynności wychowanka by podjął jakieś ćwiczenia związane z usprawnieniem narządów/zmysłów.
Adaptacja do niepełnosprawności:
- zewnętrzna (osoba realizuje czynności życiowe mimo swojej niepełnosprawności, ale nie musi akceptować swoich ograniczeń, można zaobserwować)
- wewnętrzna (akceptacja – postawa aktywna lub bierna)
Auto-rewalidacja – postawa aktywna
Poziom przebieg procesu auto-rewalidacji:
- poziom emocjonalny
- (^) poziom behawioralny
- poziom świadomościowy
(obok poziomu przebiegu procesu) Czynnik istotny do auto-rewalidacji:
- pozytywne emocje
- prospołeczne zachowania
- koncepcja samego siebie
Autokreacja osoby niepełnosprawnej – auto-rewalidacja
- troski o siebie
- sprawności społeczno - interpersonalnych
- korzystania ze środków zabezpieczenia społecznego
- kierowania sobą
- zdolności szkolnych
- (^) wykonywania pracy
- organizacji czasu wolnego
Musi wystąpić przez 18 rokiem życia.
Ad 3 - 2-3% populacji to osoby niepełnosprawne intelektualnie w tym: 89% niepełnosprawność w stopniu lekkim 6% niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym 3,5% niepełnosprawność w stopniu znacznym 1,5% niepełnosprawność w stopniu głębokim
inteligencja niższa niż przeciętna
- dobra sprawność intelektualna, ale zaniedbanie pedagogiczne, brak stymulacji rozwoju intelektualnego.
- dobre możliwości intelektualne lecz parcjalne deficyty poznawcze i motoryczne. Dysleksja rozwojowa.
- (^) Spowolnione tempo procesów poznawczych lecz o prawidłowym przebiegu. Wolne reagowanie – przekraczają limity czasowe.
- Dzieci upośledzone w st. lekkim, lecz na skutek dobrej pamięci mechanicznej, intensywnej stymulacji uzyskują podwyższone wyniki w testach.
Lekki stopień niepełnosprawności intelektualnej
- Myślenie konkretno - wyobraźniowe. Potrafią dokonać operacji logicznych takich jak klasyfikacja, porównywanie, ale na konkretach. Zaburzone myślenie abstrakcyjne, uwidacznia się to zwłaszcza przy operacjach matematycznych.
- Mowa odzwierciedla braki w myśleniu. Ubogi zasób słów; niektóre dzieci posługują się bogatym słownictwem, ale nie rozumieją znaczenia, nie trzymają się głównej myśli, wypowiadają zdania zaprzeczające temu co powiedziały wcześniej.
- Spostrzeżenie cechuje ujmowanie globalne, spostrzegają mniej szczegółów niż dziecko w normie, trudność sprawia uchwycenie istotnych cech przedmiotu.
- Uwaga rozpraszana przez inne bodźce, nietrwała, słabo podzielna. Obniżona ciekawość, dociekliwość.
- Pamięć trudności w zapamiętywaniu, potrzebują dużo powtórzeń na różnym materiale. Pamięć logiczna słabo wykształcona. Dobra pamięć mechaniczna – mogą odtwarzać z pamięci długie teksty, ale bez zrozumienia.
- Emocje charakteryzują się sztywnością, słabo rozwinięta zdolność opanowania popędów, nieadekwatne do sytuacji reakcje. Zachowania często impulsywne, pozbawione przemyśleń, przewidywania konsekwencji. W zabawach brak inicjatywy i samodzielności, słaby krytycyzm.
- Zachowania społeczne bardzo zróżnicowane. Na jednym krańcu dzieci lękliwe, niepewne siebie na drugim – brak dystansu, natrętność, lepkość uczuciowa.
- Osoby niepełnosprawne intelektualnie często charakteryzuje dyspraksja – nieprawidłowe planowanie ruchu, brak koordynacji, nie wyczuwają nacisku dłoni, często niszczą przedmioty. Mają trudności z zapinaniem guzików, wiązaniem sznurowadeł.
Głęboki stopień niepełnosprawności intelektualnej
- Bardzo duże zróżnicowanie czynności orientacyjno - poznawczych od braku percepcji mimowolnej pamięci do szczątkowego występowania.
- Mowa – często nie mówią, nie rozumieją mowy, wydają nieartykułowane dźwięki. Niektórzy wypowiadają pojedyncze wyrazy, rozumieją proste polecenia.
- Emocje – proste; zadowolenie, niezadowolenie, czasami wyrażane gestami, uśmiechem, częsta zmiana nastroju.
- Rozwój społeczny – prawie całkowity brak, nie potrafią dbać o siebie, wymagają stałej opieki.
Ad 4 - Przyczyny lekkiej niepełnosprawności intelektualnej
- nie są znane 41%
- czynniki dziedziczne 11%
- choroby wczesnego dzieciństwa 12%
- urazy mechaniczne lub psychiczne 10%
- zaniedbania środowiskowe 26%
Etapy procesu patologizacji rozwoju wg Małgorzaty Kościelskiej
- etap wstępny - związany z rodzicami (kondycja psychiczna, zdrowotna), czystość powietrza
- etap I – powstanie uszkodzenia (zadziałanie czynnika uszkadzającego) np. infekcja, stan emocjonalny kobiety w ciąży.
- etap II - negatywne sprzężenie zwrotne
- etap III – usztywnienie procesów patologicznych
- Upośledzenie wynikające z faktu uszkodzenia centralnego układu nerwowego
- Upośledzenie wynikające z ograniczeń w rozwoju wskutek wadliwych warunków życia (dyskryminacja, niewłaściwe postawy, brak odpowiedniego nauczania i wychowania, bieda, maltretowanie dziecka.
- Upośledzenie wynikające ze świadomości własnego upośledzenia hamujące rozwój i aktywność społeczną.
Przyczyny niepełnosprawności intelektualnej (kiedy przyczyna zaistniała)
- prenatalne (przed urodzeniem)
- okołoporodowe (podczas porodu)
- poporodowe (po urodzeniu)
1866 r. Angielski lekarz opisał dzieci o charakterystycznym wyglądzie. (Zespół Downa) 1959 r. odkryto dlaczego dzieci rodzą się z Z. Downa Nie ma możliwości leczenia dziecka z Z. Downa
Przyczyny prenatalne: Zespół Downa - trisomia chromosomu 21 Fenyloketonuria – (zaburzenie przemiany aminokwasu fenyloalaniny) FAS – fetal alcochol syndrome (alkoholowy zespół płodowy)
T: Niepełnosprawność intelektualna
Problemy diagnozowania niepełnosprawności intelektualnej
- Kiedy wkraczać z diagnozą upośledzenia umysłowego, szczególnie w przypadkach upośledzenia w stopniu lekkim?
- Jakie metody diagnozy stosować, by poznanie dziecka było efektywnym ogniwem rewalidacji?
- W jakich przypadkach stosować odroczenie obowiązku szkolnego?
- Czy umiemy wykorzystać odroczenie na zapewnienie pomocy korekcyjno - usprawniającej?
- Jaką opiekę roztoczyć nad dzieckiem z ryzyka upośledzenia umysłowego?
Postawy do osób niepełnosprawnych
A - Stosunek do osób niepełnosprawnych B - Źródło postaw C - Zachowanie dyskryminacyjne D - Stosunek Polaków do osób niepełnosprawnych
ad A - Stosunek do osób niepełnosprawnych: Pełna akceptacja – wspólne spędzanie czasu, wzajemna pomoc Częściowa akceptacja – życzliwość okazywana w trakcie okazjonalnych kontaktów, w trudnych sytualcjach okazywana pomoc, ale nie ma wspólnych spotkań Obojętność – unikanie kontaktów, które mogłyby zobowiązać do jakichkolwiek świadczeń na rzecz osoby i jej rodziny, pozdrowienia na ulicy. Swoim zachowaniem nie naruszają poczucia bezpieczeństwa i spokoju. Odrzucanie – unikanie jakichkolwiek kontaktów, jawne okazywanie lekceważenia, nieposzanowanie potrzeb wynikających ze stanu zdrowia osoby niepełnosprawnej np. skargi na stukanie protezą, na spadające przedmioty. Demonstrowana własna przewaga. Agresja – zaczepki, agresja słowna, przezwiska, utrudnianie życia, a nawet przemoc fizyczna – częste w stosunku do upośledzonych dzieci, do dzieci niepełnosprawnych rodziców.
ad B - Postawa to względnie stała struktura procesów poznawczych, emocjonalnych i zachowań odnoszących się do jakiegoś obiektu lub dyspozycja do pojawienia się tych procesów lub zachowań. Postawy mają znak – czyli są zabarwione pozytywnie lub negatywnie, mają siłę (akceptacja pełna, częściowa). Siła postawy odnosi się do każdego elementu postawy (intelekt, emocje, zachowanie, chęci poznania – zapoznania)
Struktura postaw negatywnych
- Stereotypy przynależą do poznawczego komponentu postawy.
- Uprzedzenie odnosi się do emocjonalnego komponentu postawy.
- (^) Dyskryminacja behawioralny komponent postawy przekształcony z komponentu poznawczego i emocjonalnego.
ad C - Zachowania dyskryminacyjne
- dystansowanie się – unikanie wchodzenia w bliskie i nieformalne kontakty, na emocjonalnym nieangażowaniu się w problemy osoby niepełnosprawnej.
- Dewaluowanie – upowszechnianie własnych przekonań o negatywnych właściwościach określonej grupy niepełnosprawnych lub jej przedstawicieli.
- Delegitymizacja – negatywny stosunek do niepełnosprawnych utrwalany w przepisach.
- (^) Segregacja – fizyczne izolowanie osoby niepełnosprawnej lub grupy osób, utrudnianie dostępu do środowiska pełnosprawnych.
- Eksterminacja – biologiczne wyniszczanie.
T: Tyflopedagogika
- Znaczenie wzroku
- Budowa narządu wzroku
- Co składa się na proces widzenia
- Co to znaczy dobrze widzieć
- Alfabet Braille
- Sfery zaburzonego rozwoju
Udział zmysłów w poznawaniu świata Wzrok 80% - 85% Słuch 12% - 10% Dotyk 3% - 2% Smak + węch 5% - 3%
Ad 1 - Znaczenie wzroku w życiu człowieka
- Poznawanie rzeczywistości 80% - 85% informacji z otaczającego nas świata dociera poprzez wzrok
- Działania praktyczne, koordynacja wzrokowo-ruchowa
- Orientowanie się w przestrzeni, lokomocja
- Komunikowanie się z otoczeniem – mowa ciała, przekaz pisany
- Uczenie się przez naśladowanie
Ad 2 - Narząd wzroku:
- Gałki oczne
- Mięśnie umożliwiające ruchy gałki ocznej
- Nerwy wzrokowe (od lewej do prawej)
- twardówka
- ciało rzęskowe
- tęczówka
- komora oka
- rogówka
- (^) soczewka
- naczyniówka
- nerw wzrokowy
- plamka ślepa
- plamka żółta
- siatkówka
- ciało szkliste
Ad 3 - Fizjologia widzenia Na proces widzenia składają się:
- (^) czynności motoryczne gałek ocznych
- czynności optyczne- skupianie i kierowanie wpadających do gałki ocznej promieni świetlnych na tzw. plamkę żółtą
- czynności wzrokowe- reagowanie receptorów wzrokowych na bodźce świetlne oraz przekazywanie pobudzeń nerwowych do ośrodka wzrokowego w korze mózgowej
Czynności wzrokowe:
Słowa wyrażające treści wzrokowe niewidomi rozumieją w sobie znany sposób.
- Barwa, jasność
- Stosunki wielkościowe, przestrzenne
- Coś czego nie można poznać dotykiem np. twarz ludzka
T: Surdopedagogika
Podstawy:
- Klasyfikacja dysfunkcji słuchu
- Kształcenie osób niesłyszących
- Metody porozumiewania się osób niesłyszących
- Głuchota a rozwój psychiczny
Kryteria dysfunkcji słuchu *percepcja dźwięku Ubytek słuchu - do 20 dB - norma Lekki ubytek słuchu - 20 - 40 dB Umiarkowany ubytek słuchu - 41 - 70 dB Znaczny ubytek słuchu – 71 – 90 dB Głęboki ubytek słuchu - powyżej 90 dB
Lekki ubytek słuchu – osoba ma trudności w słyszeniu i odbiorze wypowiedzeń z odległości 1m. Bez większych trudności może prowadzić rozmowę „twarzą w twarz”
Umiarkowany ubytek słuchu – Uczeń nie mając aparatu słuchowego nie odbiera prawie nic z lekcji. Może rozumieć tylko głośną mowę i to z odległości do 1m. Może mieć trudności z odbiorem i zrozumieniem innych dźwięków z otoczenia. Ma wadliwą artykulację, powinno uczestniczyć w terapii logopedycznej.
Znaczny ubytek słuchu – Słyszy jedynie głośne dźwięki z otoczenia. Mowa i język mogą się rozwijać tylko w efekcie wczesnej diagnozy i dzięki intensywnej rehabilitacji mowy w okresie przedszkolnym.
Głęboki ubytek słuchu - Znikome szanse na spontaniczny rozwój mowy i języka. Mowa może być niezrozumiała dla otoczenia.
- głuchota prelingwalna
- głuchota interlingwalna (zaczęto uczyć mowy, ale nie opanowano jeszcze struktury języka)
- głuchota postlingwalna (głuchota po opanowaniu mowy)
.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.
- miejsce uszkodzenia narządu słuchu (nie narysuję, do sprawdzenia w necie, jak ktoś chce xd)
Głuchota przewodzeniowa – zaburzenia aparatu przewodzącego (ucha środkowego i coś tam)
Głuchota odbiorcza – uszkodzenie ucha wewnętrznego oraz dróg nerwowych, dróg słuchowych. Osoby nie odbierają wysokich tonów.
Głuchota dziedziczna
Głuchota nabyta
- w okresie życia płodowego
- w czasie porodu
- całkowita ślepota i całkowita głuchota ( 5% - 10% )
- całkowita głuchota i słabowzroczność ( 20% )
- słabowzroczność i niedosłuch ( 50% - 55% )
- niedosłuch i całkowita ślepota ( 20% )
Osoby głuchoniewidome mogły urodzić się jako :
- zdrowe, potem straciły
- głuche – potem wzrok
- niewidome – potem słuch
- głuchoniewidome od urodzenia lub bardzo wczesnego dzieciństwa
Przyczyny :
- różyczka
- (^) wcześniactwo
- zespół USHERA
ZESPÓŁ USHERA – wrodzone, obustronne odbiorcze uszkodzenie słuchu powiązane z postępującym uszkodzeniem wzroku na tle zwyrodnienia barwnikowego siatkówki. (genetyczne, trudne do zauważenia, zaczyna mieć trudności z odczytywaniem mowy, inne ustawianie się by lepiej widzieć osobę).
Kształcenie – przykłady sukcesu pedagogicznego :
- Laura Bridgeman – Instytut Perkinsa w Bostonie
- Helena Keller – Anna Sullivan
- Olga Skorochodowa – Zagorsk ( Siergiej Posad )
- Krystyna Hryszkiewicz – Laski
- Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomym ( 1991 )
- Plenery rzeźbiarskie w Orońsku
T: Rozległe zaburzenie rozwojowe związane z
uszkodzeniem mózgu
Autyzm wczesnodziecięcy
- zaburzenia osiowe, objawy autyzmu
- diagnostyka
Leo Kanner – 1943 – autyzm wczesnodziecięcy Hans Asperger Lorna Wing
Triada zaburzeń autystycznych:
- zaburzenia relacji społecznych
- zaburzenia komunikacji
- (^) ograniczona aktywność i zainteresowania
Przyczyny są nierozpoznawalne, może to być środowisko – jego zatrucie, może być dziedziczne, zimne emocjonalnie matki – dziecko się zamykało w sobie, rezultat uszkodzenie pnia mózgu i płatów czołowych, ma trudności w kontaktach z rówieśnikami, czasem dzieci były nieleczone.
Charakterystyka :
- nadmierna reakcja lub jej brak na dźwięk ( traktowane jak głuchy )
- (^) może nie tolerować niektórych zapachów
- może nie tolerować dotyku lub i jednocześnie szukając kontaktu, same aranżują
- zazwyczaj nadpobudliwe
- zaburzenia mowy
- nie mają wspólnego wzorca mowy (zaczynają mówić, potem przestają, albo wcale)
- słowotok nierozumiany
- powtórzenia
- osobliwa mowa ( o sobie mówią np. Janek )
- nieadekwatne użycie zdań
- nietypowa intonacja ( śpiewna, jednostajna )
- (^) konkretne, prawdomówne, nie liczą się z innymi lub -
- problemy w kontaktach – obca jest im empatia
- dziwne zabawy (nitką przez 2 h)
- układanie zabawek
- nie potrafią się bawić w zabawy tematyczne
- uważano, że z tego się wyrasta → chora umysłowo dorosła osoba, ale jest na zawsze – potem po prostu się dostosowuje
- niechęć potem może się przerodzić w fobie
ASPERGER - ( opisał 4 dzieci, podobne do Kannera ), była praca zapomniana, użyta przez WING
- ZESPÓŁ ASPERGERA ( w odróżnieniu od Kannera )
WING wyróżniła 3 syndromy zaburzeń autystycznych :
- unikające kontaktu
- dystansujące
- rzadko kontakt wzrokowy
- ograniczona
- lepiej się komunikują
- zabawy urozmaicone a ) - potrafią nawiązać kontakt spontaniczny b ) - nie potrafią się wczuwać w stany emocjonalne rozmówcy
Różnice :
- wrażliwość sensoryczna
- zróżnicowana umiejętność komunikacji
- poziom inteligencji ( od głębokiego do normy intelektualnej
METODY TERAPII:
- TEACCH – terapia i edukacja dzieci autystycznych oraz z zaburzeniami komunikacji Obserwacja stref rozwoju ( zaliczone, obiecująco, niezaliczone)
- naśladowanie
- percepcja (wzrokowa, słuchowa)
- mała motoryka (koordynacja rąk, rysowanie kresek itd.)
- duża motoryka (chód)
- koordynacja wzrokowo-ruchowa (palcem po linii)
- czynności poznawcze (zasób części ciała, figury, kolory)
- (^) komunikacja, mowa czynna
Skala zachowań :
- nawiązywanie kontaktów i reakcje emocjonalne
- zabawa i zainteresowanie przedmiotami
- reakcje na bodźce
- mowa
- HOLDING - (metoda wyuczonego kontaktu)
- STOSOWANA ANALIZA BEHAWIORALNA – metoda wyodrębnionych prób, uczenie sytuacyjne
WYGLĄD :
autysta – sprawia wrażenie inteligentnego, ładny oligofrenik – jest dysproporcjonalny
WYGLĄD FIZ:
autysta – słaby oligofrenik – skłonność do otyłości
SPRAWNOŚĆ RUCHOWA:
autysta – nietypowa motoryka oligofrenik – ociężała