Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Pedagogika specjalna - wprowadzenie do przedmiotu, Notatki z Pedagogika, badania pedagogiczne

Definicje podstawowych pojęć i zagadnień fundamentalnych dla pedagogiki specjalnej

Typologia: Notatki

2015/2016

Załadowany 10.01.2016

klaudia_alagierska
klaudia_alagierska 🇵🇱

4.5

(2)

1 dokument

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Pedagogika specjalna - wprowadzenie do przedmiotu i więcej Notatki w PDF z Pedagogika, badania pedagogiczne tylko na Docsity!

PEDAGOGIKA SPECJALNA – ROK

1 SEMESTR 1 – PEDAGOGIKA

T: Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej

Dziedzina naukowa powstaje, gdy:

  • Obszar wzbudza szczególne zainteresowanie
  • Działaniom towarzyszy refleksja
  • Nowa dyscyplina wyłania się z dyscypliny już istniejącej
  • Nowa dyscyplina powstaje na styku dyscyplin Nauka - to nauczanie, uczenie się, morał- wskazówka, system stwierdzeń należycie uzasadnionych

Klasyfikacja wiedzy ludzkiej:

  • Nauki teoretyczne - wyjaśnianie faktów
  • Nauki praktyczne - praktyka

Nauki praktyczne - ustalają skuteczne oddziaływanie na rzeczywistość, zmienianie i przekształcanie, określanie i wykazywanie celów, formułowanie zasad, środków i metod postępowania

Pedagogika lecznicza ( heilpedagogik- heil- nienaruszony, nieuszkodzony)

Dostosowywanie sposobów i metod nauczania do możliwości i umiejętności uczniów oraz wychowanków

Ortopedagogika ( orthos- prawidłowy, właściwy)

Podkreśla stworzenie prawidłowego środowiska odpowiedniego dla dziecka

Heinrich Hamelman wyróżnił 3 rodzaje upośledzeń:

  • Predyspozycje percepcyjne( zmysłowe)- głusi, niewidomi, głuchoniemi
  • Ograniczenie przetwarzania informacji, skojarzeń( centralny układ nerwowy)- upośledzenie umysłowe, trudności wychowawcze
  • Ograniczenie wyrażania ekspresji- wady wymowy, uszkodzenia motoryczne

Definicje pedagogiki specjalnej:

  • Dykcik - nauka szczegółowa pedagogiki, a jej przedmiotem jest opieka, terapia, kształcenie i wychowanie osób z odchyleniami bez względu na stopnie
  • Sowa - nauka o nauczaniu i wychowaniu jednostek niepełnosprawnych odbiegających od normy psychicznej lub fizycznej
  • Sękowska - zajmuje się osobami obarczonymi niepełnosprawnością oraz ich rehabilitacją, a także niedostosowanymi społecznie i ich resocjalizacją
  • Obuchowska - przedmiot- ludzie, którzy mają problem z dostosowaniem się społecznie, dotyczy różnych niepełnosprawności motorycznych, a także umysłowych
  • Inne - rewalidacja społeczna dzieci upośledzonych, teoria i praktyka

Podział pedagogiki specjalnej:

  • Oligofrenopedagogika - upośledzeni umysłowo
  • (^) Surdopedagogika - osoby niesłyszące
  • Tyflopedagogika - uszkodzony narząd wzroku
  • Resocjalizacja - zaburzone normy społeczne
  • Terapia lecznicza - dzieci chore i ich terapia

Pedagogika specjalna prowadzi działania- kompensacyjne, resocjalizacyjne i terapeutyczne

Normy w znaczeniu:

  • Aksjologiczne- znaczenie oceniające, odnosi się do tego co jest etyczne, co jest akceptowane i ogólnie przyjęte np. miły stosunek do osób starszych
  • Teleologiczne- znaczenie celowościowe, odnosi się do funkcji organizmu lub urządzenia, które odpowiada celom i zadaniom jakim ma służyć np. prawidłowe funkcjonowanie nerek
  • Behawioralne- znaczenie zachowawcze, jak należy się zachowywać w danej sytuacji, w odniesieniu do ludzi: normy etyczne, kulturowe, społeczne, w odniesieniu do przedmiotu- normy techniczne
  • Wzorzec- to co jest przyjęte ogólnie, np. ortografia
  • Statystyka- to co znajduje się w obrębie średniej wartości, zależy od wymagań jakie stawiamy

T: OSOBA NIEPEŁNOSPRAWNA

Definicje:

Niepełnosprawność - stan naruszenia funkcji organizmu:

  • Wrodzony lub powstały na skutek choroby
  • Stały lub przemijający
  • W różnym stopniu ograniczający podczas pełnienia roli społecznej

„ Do osób niepełnosprawnych zalicza się osoby z długotrwałą obniżoną sprawnością fizyczną, umysłową, intelektualna lub sensoryczną, która ogranicza ich pełne i efektywne uczestnictwo w życiu społecznym na równych zasadach z innymi obywatelami” Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, ONZ 2006

Liczba osób niepełnosprawnych w Polsce:

Dzieci w wieku 0-15 lat- 3,7% Kobiety- 53%

  • redukcja pokrzywdzeń spowodowanych warunkami życia
  • korekcja obciążeń spowodowanych nadmiernymi wymaganiami

Niepełnosprawność edukacyjna to niemożliwa do tolerowania przez szkołę, ze względu na długotrwałość, rozległość i poziom nasilenia, rozbieżność między wymaganiami szkoły a możliwościami sprostania tym wymaganiom przez ucznia bez specjalnej pedagogicznej pomocy. (G. Szumski, 2006)

T: Rewalidacja i Rehabilitacja

  1. Drogi rewalidacji wg Marii Grzegorzewskiej
  2. Rewalidacja wg Ottona Lipkowskiego
  3. Definicje słownikowe
  4. Zadania rewalidacji
  5. Aktywizujące i realizujące podejście rewalidacyjne
  6. Obraz własnej osoby jako czynnik determinujący zachowanie i rewalidację

Validus = zdrowy, mocny, silny, żwawy, mający przewagę.

Habilis = zdatny, przydatny.

Ad 1 - Drogi rewalidacji wg Marii Grzegorzewskiej:

  • kompensacja braków (brak zmysłu wzroku, słuchu, odbieranie inf. przez obserwację mowy, zastępowanie brakującego zmysłu innym)
  • korygowanie zaburzeń (usuwanie wad, usterek, korygowanie ułożenia języka, wyrazistości mowy osoby niesłyszącej)
  • usprawnianie (ma związek z kompensacją, ćwiczenia i treningi narządów)
  • (^) dynamizowanie (wzmacnianie aktywności, motywowanie do przezwyciężania słabości)

Nadkompensacja - dążenie osoby niepełnosprawnej do osiągnięć, które są wbrew jej możliwości.

Punkt Archimedesowy – mocna strona

Ad 2 - Działania rewalidacyjne Ottona Lipkowskiego:

  • maksymalne rozwijanie się tych sił biologicznych, zadatków i cech, które są najmniej uszkodzone
  • wzmacnianie i usprawnianie uszkodzonych sfer psychicznych i fizycznych
  • wyrównywanie i zastępowanie deficytów rozwojowych.

Lipkowski nie mówił o motywowaniu, dynamizowaniu.

Ad 3 - Aleksandra Maciarz: Dziecko niepełnosprawne. Podręczny słownik terminów. Rehabilitacja (rewalidacja) to:

  • proces kompleksowych i skoordynowanych działań różnych służb i specjalistów zorientowanych na jak najlepsze usprawnienie i przygotowanie do samodzielnego życia w społeczeństwie osób niepełnosprawnych, na miarę ich możliwości psychofizycznych. Termin rehabilitacja stosowany jest w naukach i w praktyce medycznej, a termin rewalidacja w pedagogice

specjalnej i kształceniu specjalnym. W rehabilitacji dzieci i młodzieży dużą rolę odgrywa nauczanie i wychowanie specjalne. Wyróżnia się rehabilitację: fizyczną (leczenie, oprotezowanie, fizyczne usprawnienie), psychiczną ( psychoterapeutyczne łagodzenie postaw, zachowań i umiejętności społecznych), zawodową( poradnictwo i kształcenie zawodowe, tworzenie odpowiednich warunków pracy).

Wojciech Gasik Pedagogika Specjalna. Psychopedagogiczne i medyczne studium terminologiczne.

  • Zadaniem rewalidacji jest przywrócenie do pełnej normy osoby niepełnosprawnej – chorej, niedostosowanej społecznie z parcjalnymi deficytami. Jest to obszar oddziaływań pedagogiki terapeutycznej, resocjalizacyjnej i korekcyjnej.
  • Zadaniem rehabilitacji jest przywrócenie do możliwie pełnego życia osoby niepełnosprawnej – głuchej, niewidomej, kalekiej, upośledzonej umysłowo. W tym wypadku nie ma możliwości, tak jak w rewalidacji, powrotu do normy.

Osobę zrehabilitowaną można zrewalidować, ale.. Osoby zrewalidowane mają niską samoocenę, nie akceptuje stanu, nie ma radości życia.

Ad 4 - Zadania rewalidacji polegają również na:

  • zapobieganiu pogłębiania się istniejącego już niedorozwoju lub powstaniu innych dodatkowych upośledzeń
  • leczeniu i usprawnianiu narządów chorych lub zaburzonych oraz usprawnianiu osłabionych
  • stymulowaniu i dynamizowaniu ogólnego rozwoju przy wykorzystaniu sił organizmu oraz korzystnych czynników środowiskowych
  • wychowaniu i nauczaniu specjalnym (ogólnym i zawodowym) dostosowanych do wieku, sprawności fizycznej i umysłowej rewalidowanego oraz zapotrzebowania społecznego.

Ad 5 - Aktywizujące i realizujące podejścia: P. aktywizujące polega na inicjowaniu procesu u wychowanka, uczestniczenia w tym procesie, p. realizujące to oddziaływanie na czynności wychowanka by podjął jakieś ćwiczenia związane z usprawnieniem narządów/zmysłów.

Adaptacja do niepełnosprawności:

  • zewnętrzna (osoba realizuje czynności życiowe mimo swojej niepełnosprawności, ale nie musi akceptować swoich ograniczeń, można zaobserwować)
  • wewnętrzna (akceptacja – postawa aktywna lub bierna)

Auto-rewalidacja – postawa aktywna

Poziom przebieg procesu auto-rewalidacji:

  • poziom emocjonalny
  • (^) poziom behawioralny
  • poziom świadomościowy

(obok poziomu przebiegu procesu) Czynnik istotny do auto-rewalidacji:

  • pozytywne emocje
  • prospołeczne zachowania
  • koncepcja samego siebie

Autokreacja osoby niepełnosprawnej – auto-rewalidacja

  • troski o siebie
  • sprawności społeczno - interpersonalnych
  • korzystania ze środków zabezpieczenia społecznego
  • kierowania sobą
  • zdolności szkolnych
  • (^) wykonywania pracy
  • organizacji czasu wolnego

Musi wystąpić przez 18 rokiem życia.

Ad 3 - 2-3% populacji to osoby niepełnosprawne intelektualnie w tym: 89% niepełnosprawność w stopniu lekkim 6% niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym 3,5% niepełnosprawność w stopniu znacznym 1,5% niepełnosprawność w stopniu głębokim

inteligencja niższa niż przeciętna

  • dobra sprawność intelektualna, ale zaniedbanie pedagogiczne, brak stymulacji rozwoju intelektualnego.
  • dobre możliwości intelektualne lecz parcjalne deficyty poznawcze i motoryczne. Dysleksja rozwojowa.
  • (^) Spowolnione tempo procesów poznawczych lecz o prawidłowym przebiegu. Wolne reagowanie – przekraczają limity czasowe.
  • Dzieci upośledzone w st. lekkim, lecz na skutek dobrej pamięci mechanicznej, intensywnej stymulacji uzyskują podwyższone wyniki w testach.

Lekki stopień niepełnosprawności intelektualnej

  • Myślenie konkretno - wyobraźniowe. Potrafią dokonać operacji logicznych takich jak klasyfikacja, porównywanie, ale na konkretach. Zaburzone myślenie abstrakcyjne, uwidacznia się to zwłaszcza przy operacjach matematycznych.
  • Mowa odzwierciedla braki w myśleniu. Ubogi zasób słów; niektóre dzieci posługują się bogatym słownictwem, ale nie rozumieją znaczenia, nie trzymają się głównej myśli, wypowiadają zdania zaprzeczające temu co powiedziały wcześniej.
  • Spostrzeżenie cechuje ujmowanie globalne, spostrzegają mniej szczegółów niż dziecko w normie, trudność sprawia uchwycenie istotnych cech przedmiotu.
  • Uwaga rozpraszana przez inne bodźce, nietrwała, słabo podzielna. Obniżona ciekawość, dociekliwość.
  • Pamięć trudności w zapamiętywaniu, potrzebują dużo powtórzeń na różnym materiale. Pamięć logiczna słabo wykształcona. Dobra pamięć mechaniczna – mogą odtwarzać z pamięci długie teksty, ale bez zrozumienia.
  • Emocje charakteryzują się sztywnością, słabo rozwinięta zdolność opanowania popędów, nieadekwatne do sytuacji reakcje. Zachowania często impulsywne, pozbawione przemyśleń, przewidywania konsekwencji. W zabawach brak inicjatywy i samodzielności, słaby krytycyzm.
  • Zachowania społeczne bardzo zróżnicowane. Na jednym krańcu dzieci lękliwe, niepewne siebie na drugim – brak dystansu, natrętność, lepkość uczuciowa.
  • Osoby niepełnosprawne intelektualnie często charakteryzuje dyspraksja – nieprawidłowe planowanie ruchu, brak koordynacji, nie wyczuwają nacisku dłoni, często niszczą przedmioty. Mają trudności z zapinaniem guzików, wiązaniem sznurowadeł.

Głęboki stopień niepełnosprawności intelektualnej

  • Bardzo duże zróżnicowanie czynności orientacyjno - poznawczych od braku percepcji mimowolnej pamięci do szczątkowego występowania.
  • Mowa – często nie mówią, nie rozumieją mowy, wydają nieartykułowane dźwięki. Niektórzy wypowiadają pojedyncze wyrazy, rozumieją proste polecenia.
  • Emocje – proste; zadowolenie, niezadowolenie, czasami wyrażane gestami, uśmiechem, częsta zmiana nastroju.
  • Rozwój społeczny – prawie całkowity brak, nie potrafią dbać o siebie, wymagają stałej opieki.

Ad 4 - Przyczyny lekkiej niepełnosprawności intelektualnej

  • nie są znane 41%
  • czynniki dziedziczne 11%
  • choroby wczesnego dzieciństwa 12%
  • urazy mechaniczne lub psychiczne 10%
  • zaniedbania środowiskowe 26%

Etapy procesu patologizacji rozwoju wg Małgorzaty Kościelskiej

  • etap wstępny - związany z rodzicami (kondycja psychiczna, zdrowotna), czystość powietrza
  • etap I – powstanie uszkodzenia (zadziałanie czynnika uszkadzającego) np. infekcja, stan emocjonalny kobiety w ciąży.
  • etap II - negatywne sprzężenie zwrotne
  • etap III – usztywnienie procesów patologicznych
  • Upośledzenie wynikające z faktu uszkodzenia centralnego układu nerwowego
  • Upośledzenie wynikające z ograniczeń w rozwoju wskutek wadliwych warunków życia (dyskryminacja, niewłaściwe postawy, brak odpowiedniego nauczania i wychowania, bieda, maltretowanie dziecka.
  • Upośledzenie wynikające ze świadomości własnego upośledzenia hamujące rozwój i aktywność społeczną.

Przyczyny niepełnosprawności intelektualnej (kiedy przyczyna zaistniała)

  • prenatalne (przed urodzeniem)
  • okołoporodowe (podczas porodu)
  • poporodowe (po urodzeniu)

1866 r. Angielski lekarz opisał dzieci o charakterystycznym wyglądzie. (Zespół Downa) 1959 r. odkryto dlaczego dzieci rodzą się z Z. Downa Nie ma możliwości leczenia dziecka z Z. Downa

Przyczyny prenatalne: Zespół Downa - trisomia chromosomu 21 Fenyloketonuria – (zaburzenie przemiany aminokwasu fenyloalaniny) FAS – fetal alcochol syndrome (alkoholowy zespół płodowy)

T: Niepełnosprawność intelektualna

Problemy diagnozowania niepełnosprawności intelektualnej

  • Kiedy wkraczać z diagnozą upośledzenia umysłowego, szczególnie w przypadkach upośledzenia w stopniu lekkim?
  • Jakie metody diagnozy stosować, by poznanie dziecka było efektywnym ogniwem rewalidacji?
  • W jakich przypadkach stosować odroczenie obowiązku szkolnego?
  • Czy umiemy wykorzystać odroczenie na zapewnienie pomocy korekcyjno - usprawniającej?
  • Jaką opiekę roztoczyć nad dzieckiem z ryzyka upośledzenia umysłowego?

Postawy do osób niepełnosprawnych

A - Stosunek do osób niepełnosprawnych B - Źródło postaw C - Zachowanie dyskryminacyjne D - Stosunek Polaków do osób niepełnosprawnych

ad A - Stosunek do osób niepełnosprawnych: Pełna akceptacja – wspólne spędzanie czasu, wzajemna pomoc Częściowa akceptacja – życzliwość okazywana w trakcie okazjonalnych kontaktów, w trudnych sytualcjach okazywana pomoc, ale nie ma wspólnych spotkań Obojętność – unikanie kontaktów, które mogłyby zobowiązać do jakichkolwiek świadczeń na rzecz osoby i jej rodziny, pozdrowienia na ulicy. Swoim zachowaniem nie naruszają poczucia bezpieczeństwa i spokoju. Odrzucanie – unikanie jakichkolwiek kontaktów, jawne okazywanie lekceważenia, nieposzanowanie potrzeb wynikających ze stanu zdrowia osoby niepełnosprawnej np. skargi na stukanie protezą, na spadające przedmioty. Demonstrowana własna przewaga. Agresja – zaczepki, agresja słowna, przezwiska, utrudnianie życia, a nawet przemoc fizyczna – częste w stosunku do upośledzonych dzieci, do dzieci niepełnosprawnych rodziców.

ad B - Postawa to względnie stała struktura procesów poznawczych, emocjonalnych i zachowań odnoszących się do jakiegoś obiektu lub dyspozycja do pojawienia się tych procesów lub zachowań. Postawy mają znak – czyli są zabarwione pozytywnie lub negatywnie, mają siłę (akceptacja pełna, częściowa). Siła postawy odnosi się do każdego elementu postawy (intelekt, emocje, zachowanie, chęci poznania – zapoznania)

Struktura postaw negatywnych

  • Stereotypy przynależą do poznawczego komponentu postawy.
  • Uprzedzenie odnosi się do emocjonalnego komponentu postawy.
  • (^) Dyskryminacja behawioralny komponent postawy przekształcony z komponentu poznawczego i emocjonalnego.

ad C - Zachowania dyskryminacyjne

  • dystansowanie się – unikanie wchodzenia w bliskie i nieformalne kontakty, na emocjonalnym nieangażowaniu się w problemy osoby niepełnosprawnej.
  • Dewaluowanie – upowszechnianie własnych przekonań o negatywnych właściwościach określonej grupy niepełnosprawnych lub jej przedstawicieli.
  • Delegitymizacja – negatywny stosunek do niepełnosprawnych utrwalany w przepisach.
  • (^) Segregacja – fizyczne izolowanie osoby niepełnosprawnej lub grupy osób, utrudnianie dostępu do środowiska pełnosprawnych.
  • Eksterminacja – biologiczne wyniszczanie.

T: Tyflopedagogika

  1. Znaczenie wzroku
  2. Budowa narządu wzroku
  3. Co składa się na proces widzenia
  4. Co to znaczy dobrze widzieć
  5. Alfabet Braille
  6. Sfery zaburzonego rozwoju

Udział zmysłów w poznawaniu świata Wzrok 80% - 85% Słuch 12% - 10% Dotyk 3% - 2% Smak + węch 5% - 3%

Ad 1 - Znaczenie wzroku w życiu człowieka

  • Poznawanie rzeczywistości 80% - 85% informacji z otaczającego nas świata dociera poprzez wzrok
  • Działania praktyczne, koordynacja wzrokowo-ruchowa
  • Orientowanie się w przestrzeni, lokomocja
  • Komunikowanie się z otoczeniem – mowa ciała, przekaz pisany
  • Uczenie się przez naśladowanie

Ad 2 - Narząd wzroku:

  • Gałki oczne
  • Mięśnie umożliwiające ruchy gałki ocznej
  • Nerwy wzrokowe (od lewej do prawej)
  • twardówka
  • ciało rzęskowe
  • tęczówka
  • komora oka
  • rogówka
  • (^) soczewka
  • naczyniówka
  • nerw wzrokowy
  • plamka ślepa
  • plamka żółta
  • siatkówka
  • ciało szkliste

Ad 3 - Fizjologia widzenia Na proces widzenia składają się:

  • (^) czynności motoryczne gałek ocznych
  • czynności optyczne- skupianie i kierowanie wpadających do gałki ocznej promieni świetlnych na tzw. plamkę żółtą
  • czynności wzrokowe- reagowanie receptorów wzrokowych na bodźce świetlne oraz przekazywanie pobudzeń nerwowych do ośrodka wzrokowego w korze mózgowej

Czynności wzrokowe:

Słowa wyrażające treści wzrokowe niewidomi rozumieją w sobie znany sposób.

  • Barwa, jasność
  • Stosunki wielkościowe, przestrzenne
  • Coś czego nie można poznać dotykiem np. twarz ludzka

T: Surdopedagogika

Podstawy:

  • Klasyfikacja dysfunkcji słuchu
  • Kształcenie osób niesłyszących
  • Metody porozumiewania się osób niesłyszących
  • Głuchota a rozwój psychiczny

Kryteria dysfunkcji słuchu *percepcja dźwięku Ubytek słuchu - do 20 dB - norma Lekki ubytek słuchu - 20 - 40 dB Umiarkowany ubytek słuchu - 41 - 70 dB Znaczny ubytek słuchu – 71 – 90 dB Głęboki ubytek słuchu - powyżej 90 dB

Lekki ubytek słuchu – osoba ma trudności w słyszeniu i odbiorze wypowiedzeń z odległości 1m. Bez większych trudności może prowadzić rozmowę „twarzą w twarz”

Umiarkowany ubytek słuchu – Uczeń nie mając aparatu słuchowego nie odbiera prawie nic z lekcji. Może rozumieć tylko głośną mowę i to z odległości do 1m. Może mieć trudności z odbiorem i zrozumieniem innych dźwięków z otoczenia. Ma wadliwą artykulację, powinno uczestniczyć w terapii logopedycznej.

Znaczny ubytek słuchu – Słyszy jedynie głośne dźwięki z otoczenia. Mowa i język mogą się rozwijać tylko w efekcie wczesnej diagnozy i dzięki intensywnej rehabilitacji mowy w okresie przedszkolnym.

Głęboki ubytek słuchu - Znikome szanse na spontaniczny rozwój mowy i języka. Mowa może być niezrozumiała dla otoczenia.

  • czas wystąpienia wady
  • głuchota prelingwalna
  • głuchota interlingwalna (zaczęto uczyć mowy, ale nie opanowano jeszcze struktury języka)
  • głuchota postlingwalna (głuchota po opanowaniu mowy)

.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.-:-.

  • miejsce uszkodzenia narządu słuchu (nie narysuję, do sprawdzenia w necie, jak ktoś chce xd)

Głuchota przewodzeniowa – zaburzenia aparatu przewodzącego (ucha środkowego i coś tam)

Głuchota odbiorcza – uszkodzenie ucha wewnętrznego oraz dróg nerwowych, dróg słuchowych. Osoby nie odbierają wysokich tonów.

  • ze względu na przyczynę

Głuchota dziedziczna

Głuchota nabyta

  • w okresie życia płodowego
  • w czasie porodu
  • całkowita ślepota i całkowita głuchota ( 5% - 10% )
  • całkowita głuchota i słabowzroczność ( 20% )
  • słabowzroczność i niedosłuch ( 50% - 55% )
  • niedosłuch i całkowita ślepota ( 20% )

Osoby głuchoniewidome mogły urodzić się jako :

  • zdrowe, potem straciły
  • głuche – potem wzrok
  • niewidome – potem słuch
  • głuchoniewidome od urodzenia lub bardzo wczesnego dzieciństwa

Przyczyny :

  • różyczka
  • (^) wcześniactwo
  • zespół USHERA

ZESPÓŁ USHERA – wrodzone, obustronne odbiorcze uszkodzenie słuchu powiązane z postępującym uszkodzeniem wzroku na tle zwyrodnienia barwnikowego siatkówki. (genetyczne, trudne do zauważenia, zaczyna mieć trudności z odczytywaniem mowy, inne ustawianie się by lepiej widzieć osobę).

Kształcenie – przykłady sukcesu pedagogicznego :

  • Laura Bridgeman – Instytut Perkinsa w Bostonie
  • Helena Keller – Anna Sullivan
  • Olga Skorochodowa – Zagorsk ( Siergiej Posad )
  • Krystyna Hryszkiewicz – Laski
  • Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomym ( 1991 )
  • Plenery rzeźbiarskie w Orońsku

T: Rozległe zaburzenie rozwojowe związane z

uszkodzeniem mózgu

Autyzm wczesnodziecięcy

  • zaburzenia osiowe, objawy autyzmu
  • diagnostyka

Leo Kanner – 1943 – autyzm wczesnodziecięcy Hans Asperger Lorna Wing

Triada zaburzeń autystycznych:

  • zaburzenia relacji społecznych
  • zaburzenia komunikacji
  • (^) ograniczona aktywność i zainteresowania

Przyczyny są nierozpoznawalne, może to być środowisko – jego zatrucie, może być dziedziczne, zimne emocjonalnie matki – dziecko się zamykało w sobie, rezultat uszkodzenie pnia mózgu i płatów czołowych, ma trudności w kontaktach z rówieśnikami, czasem dzieci były nieleczone.

Charakterystyka :

  • nadmierna reakcja lub jej brak na dźwięk ( traktowane jak głuchy )
  • (^) może nie tolerować niektórych zapachów
  • może nie tolerować dotyku lub i jednocześnie szukając kontaktu, same aranżują
  • zazwyczaj nadpobudliwe
  • zaburzenia mowy
  • nie mają wspólnego wzorca mowy (zaczynają mówić, potem przestają, albo wcale)
  • słowotok nierozumiany
  • powtórzenia
  • osobliwa mowa ( o sobie mówią np. Janek )
  • nieadekwatne użycie zdań
  • nietypowa intonacja ( śpiewna, jednostajna )
  • (^) konkretne, prawdomówne, nie liczą się z innymi lub -
  • problemy w kontaktach – obca jest im empatia
  • dziwne zabawy (nitką przez 2 h)
  • układanie zabawek
  • nie potrafią się bawić w zabawy tematyczne
  • uważano, że z tego się wyrasta → chora umysłowo dorosła osoba, ale jest na zawsze – potem po prostu się dostosowuje
  • niechęć potem może się przerodzić w fobie

ASPERGER - ( opisał 4 dzieci, podobne do Kannera ), była praca zapomniana, użyta przez WING

- ZESPÓŁ ASPERGERA ( w odróżnieniu od Kannera )

WING wyróżniła 3 syndromy zaburzeń autystycznych :

  • unikające kontaktu
  • dystansujące
  • rzadko kontakt wzrokowy
  • ograniczona
  • lepiej się komunikują
  • zabawy urozmaicone a ) - potrafią nawiązać kontakt spontaniczny b ) - nie potrafią się wczuwać w stany emocjonalne rozmówcy

Różnice :

  • wrażliwość sensoryczna
  • zróżnicowana umiejętność komunikacji
  • poziom inteligencji ( od głębokiego do normy intelektualnej

METODY TERAPII:

  • TEACCHterapia i edukacja dzieci autystycznych oraz z zaburzeniami komunikacji Obserwacja stref rozwoju ( zaliczone, obiecująco, niezaliczone)
  • naśladowanie
  • percepcja (wzrokowa, słuchowa)
  • mała motoryka (koordynacja rąk, rysowanie kresek itd.)
  • duża motoryka (chód)
  • koordynacja wzrokowo-ruchowa (palcem po linii)
  • czynności poznawcze (zasób części ciała, figury, kolory)
  • (^) komunikacja, mowa czynna

Skala zachowań :

  • nawiązywanie kontaktów i reakcje emocjonalne
  • zabawa i zainteresowanie przedmiotami
  • reakcje na bodźce
  • mowa
  • HOLDING - (metoda wyuczonego kontaktu)
  • STOSOWANA ANALIZA BEHAWIORALNA – metoda wyodrębnionych prób, uczenie sytuacyjne

WYGLĄD :

autysta – sprawia wrażenie inteligentnego, ładny oligofrenik – jest dysproporcjonalny

WYGLĄD FIZ:

autysta – słaby oligofrenik – skłonność do otyłości

SPRAWNOŚĆ RUCHOWA:

autysta – nietypowa motoryka oligofrenik – ociężała