Pedagogika społeczna: podstawowe pojęcia, Notatki z Pedagogika, badania pedagogiczne

Pobierz Pedagogika społeczna: podstawowe pojęcia i więcej Notatki w PDF z Pedagogika, badania pedagogiczne tylko na Docsity! PEDAGOGIKA SPOŁECZNA Środowisko – całość procesów ekologicznych, ekonomicznych, politycznych, społecznych, kulturalno – oświatowych i instytucjonalnych w ich wzajemnych związkach i zależnościach. W tym rozumieniu środowisko jest przestrzenią, w której społeczeństwo realizuje różne formy działalności, tworząc w ten sposób warunki własnego życia oraz zaspokajania materialnych i duchowych potrzeb. Środowisko społeczne- Należy przez nie rozumieć grupę lub grupy społeczne, do których należy jednostka, wraz z relacjami panującymi pomiędzy członkami grupy. wg.Znanieckiego – środowisko społeczne tworzą jednostki, grupy społ., z którymi człowiekstyka się w ciągu życia stale przez czas dłuższy lub tylko chwilowo, publicznie lub prywatnie, w sposób pośredni lub bezpośredni. Środowisko wychowawcze- Oznacza ono ogólne otoczenie, w jakim następuje rozwój jednostki, a więc zarówno otoczenie społeczne, jak i warunki geograficzne, ekonomiczne, kulturowe itd. Według Jana Szczepańskiego jest to część środowiska społecznego i kulturowego, które wywiera wpływ na wytwarzanie się trwałych postaw, poglądów, wiedzy, sposobów postępowania wychowanka. Środowisko lokalne – obok rodziny najważniejszy czynnik socjalizacji, nieodłączny i nieuchronny element otoczenia życia jednostki, cały system instytucji służących organizacji życia zbiorowego, ma sens terytorialny, demograficzny, instytucjonalny, kulturowy i regulacyjny, to gromada ludzi zamieszkujących ograniczone i względnie izolowane terytorium, posiadających i ceniących wspólną tradycje wartości i symbole, instytucje usługowe i kulturowe, świadomych jedności, odrębności i gotowości do wspólnego działania, żyjących w poczuciu przynależności i wewnętrznego bezpieczeństwa. Środowisko lokalne to gromada ludzi zajmująca ograniczone, względnie izolowane terytorium, posiadających wspólną tradycje, wartości, symbole, instytucje usługowe i kulturowe, świadomych jedności i odrębności, gotowości do wspólnego działania, żyjących w poczuciu przynależności i wewnętrznego bezpieczeństwa. Cechy: tożsamość etniczna, religijna, kulturowa, poczucie odrębności i względnej izolacji. Poczucie przynależności, więzi, względna jednolitość ekonomiczna i zawodowa. Siłami społecznymi - nazywamy zespół określonych czynników i wartości funkcjonujący w środowisku w postaci jednostkowych lub grupowych, jawnych bądź ukrytych uzdolnień wyrażających się w pozytywnym działaniu. Siły społeczne są także uznawane za synonim wychowania – ponieważ człowiek prawidłowo wychowany będzie działał społecznie. Źródła sił społecznych: Grupa rówieśnicza, Instytucje społeczne, Role społeczne odgrywane przez jednostkę, Sam człowiek, Sytuacje zagrożenia Halina Radlińska wyróżnia 4 typy sił społecznych: 1. Narastające 2. Zanikające 3. Jawne 4. Ukryte Funkcjesił społecznych: Kompensacyjna – wspieranie rozwoju wychowanków z trudnego środowiska społ., diagnoza środowiska, szukanie potencjalnych możliwości i niwelowanie braków; Animacyjna –spełniana przez jednostki i grupy szczególnie aktywne i zaangażowane w realizację pozytywnych idei; Integracyjna – to budowanie własnego zespołu wsparcia. Według Wierzbickiego najważniejszą kwestia jest aktywizacja i rozwój społeczności lokalnej, ponieważ wszelkie zmiany w społecznościach możliwe są tylko wówczas, gdy podejmowane są przede wszystkim przez sama społeczność zamieszkującą dany obszar. H. Radlińska- są to „aktualnie ujawniające się albo ukryte (potencjalne) wartości jednostek i grup społecznych, urządzeń i instytucji, dające pedagogowi społecznemu oparcie w jego pracach, jeśli zostaną one zaktywizowane i staną się czynnikami przewodnimi w przebudowie i asymilowaniu wartości" Diagnoza- rozpoznanie jakiegoś stanu rzeczy i jego tendencji rozwojowych na podstawie jego objawów, w oparciu o znajomość ogólnych prawidłowości. Edukacja środowiskowa – forma pracy socjalnej nastawiona na rozwój i aktywizację społeczności lokalnych. To ogół wpływów na jednostki i grupy ludzkie, sprzyjających takiemu ich rozwojowi i wykorzystywaniu własnych możliwości, aby w maksymalnym stopniu stały się twórczymi i świadomymi członkami wspólnoty społecznej, narodowej, kulturowej i globalnej. Edukacja środowiskowa jest sposobem na (samo)kształtowanie podmiotowości osób, grup i środowisk. Wykracza też poza granicę pasywnego odbioru określonych treści, by poprzez udział ludzi w praktyce społecznej kształtować postawy zaangażowane, a tą drogą – społeczeństwo aktywne i kreatywne[1]. Edukacja środowiskowa polega na popularyzacji wiedzy z zakresu funkcjonowania współczesnych systemów społecznych, ekonomicznych, prawnych, a także o wpływie, korzyściach i zagrożeniach rozwoju technologicznego i cywilizacyjnego. A także przejawia się w pobudzaniu społeczności lokalnych do rozwoju, aktywności społecznej, działania dla dobra wspólnego. Rodzina jako podstawowa komórka życia społecznego jest pierwszym i najważniejszym środowiskiem wychowawczym dziecka. Jest wspólnotą w najgłębszym i najpełniejszym tego słowa znaczeniu. Jest wspólnotą niezwykłą, stanowiącą model i normę dla wszystkich innych grup społecznych. W niej to właśnie zdobywa dziecko pierwsze doświadczenia, doznaje pierwszych odczuć emocjonalnych, przyswaja sobie obowiązujące wzorce i zasady współżycia, a także utożsamia się ze swoim najbliższym otoczeniem, szukając w nim miejsca dla siebie. Socjolog Jan Szczepański definiuje rodzinę jako "grupę złożoną z osób połączonych stosunkiem małżeńskim i rodzicielskim". Najważniejszymi funkcjami rodziny są: 1) funkcja prokreacyjna (biologiczna)- mająca na celu zrodzenie potomstwa, czyli zapewniają społeczeństwu ciągłość biologiczną, a także zaspokajanie potrzeb erotyczno-seksualnych małżonków; 2) funkcja opiekuńcza- polegająca na udzielaniu konkretnej pomocy członkom rodziny w różnych sytuacjach lub okolicznościach życiowych, gdy samie nie potrafią zaspokoić swoich podstawowych potrzeb; 3) funkcja gospodarcza (ekonomiczna)- dotyczy zapewniania członkom rodziny niezbędnych warunków do utrzymania się przy życiu, czyli dostarczanie rodzinie dóbr materialno-bytowych; 4) funkcja wychowawcza (socjalizacyjna)- przejawiająca się m.in. we wprowadzeniu członków rodziny w szeroko rozumiane życie społeczne łącznie z językiem ojczystym, obyczajami, wzorami zachowań i wartościami kulturowymi; 5) funkcja stratyfikacyjna- gwarantująca członkom rodziny określony status życiowy, wyznaczająca ich przynależność do określonej klasy lub warstwy społecznej; Są to najważniejsze funkcje rodziny, które muszą być spełnione dla właściwego rozwoju dziecka. Zadania orodiny: 1) zaspokojeniu podstawowych potrzeb biologicznych i psychospołecznych dzieci /potrzeba bezpieczeństwa, miłości, przynależności, uznania i samourzeczywistnienia; 2) umożliwieniu dzieciom aktywnego udziału w różnego rodzaju czynnościach i obowiązkach domowych, traktując ich zarazem jak pełnoprawnych partnerów życia rodzinnego; 3) dostarczanie pożądanych społecznie wzorów zachowań, wyzwalających u dzieci procesy identyfikacji z rodzicami; 4) przekazywaniu i przyswajaniu wartości, norm i zasad współżycia preferowanych w społeczeństwie , w którym żyją; 5) rozwijaniu i rozszerzaniu kontaktów międzyludzkich / pogłębianie u dzieci więzi emocjonalnej z krewnymi, przyjaciółmi i znajomymi Szkoła jako środowisko wychowawcze- Szkoła wprowadza uczniów w świat wiedzy naukowej, w ramach której wdraża ich do samodzielności, pomaga w podejmowaniu decyzji dalszej samorealizacji uczniów, przygotowuje do aktywnego udziału w życiu społecznym. Podmiotami szkoły są: • uczniowie, • nauczyciele, • rodzice. Uczniowie, uczestnicząc w życiu szkoły, nie tylko podlegają oddziaływaniu pracy wychowawczej nauczyciela i rodziców, ale również uczestniczą w procesie samorealizacji, samowychowania oraz współwychowania rówieśników. Nauczyciele oddziaływują wychowawczo w zależności od specyfiki przedmiotu.Przewiduje się doskonalenie nauczycieli w rożnych formach dokształcania zewnątrz i wewnątrzszkolnego.Rodzice są współgospodarzami środowiska wychowawczego szkoły.