pieniadz i równowaga, Notatki z Ekonomia

Pobierz pieniadz i równowaga i więcej Notatki w PDF z Ekonomia tylko na Docsity! ISTOTA PIENIADZA, JEGO FUNKCJE I RÓWNOWAGA NA RYNKU PIENIĄDZA Pieniądz to powszechnie akceptowany środek płatniczy za bezpośrednie zakupy dóbr i usług oraz środek służący do spłacania długów / zobowiązań/. Musiał się pojawić, aby ułatwić dokonywanie transakcji wymiany pomiędzy podmiotami, ponieważ relacje wymienne rozwijały się coraz bardziej. Nim się historycznie pojawił wymieniano towar na towar czyli była to wymiana barterowa, co wymagało zbieżności potrzeb , czasu i miejsca utrudniając wymianę. Pojawienie się pieniądza rozbija akt wymiany na dwa odrębne tj. kupna i sprzedaży , które są oddzielone w czasie i przestrzeni. Pieniądz można wymienić na każdy towar lub usługę. Forma pieniądza zmieniała się : od pieniądza towarowego , którego era kończy się wraz z pieniądzem złotym, do obecnego pieniądza papierowego , który jest pieniądzem symbolicznym, którego wartość inaczej siła nabywcza przewyższa koszt jego wytworzenia . O ile złoto współcześnie nie spełnia już funkcji pieniądza i pieniądz nie ma z nim już żadnej więzi, to ma określoną wartość użytkową np. można wykorzystać go do wyrobu biżuterii czyli przedstawia realną wartość . Ma wartość ponad czasową i w czasach kryzysów popyt na złoto i inne kruszce rośnie. Natomiast pieniądz papierowy wycofany z obiegu jest bezużytecznym kawałkiem papieru ; może z czasem mieć wartość numizmatyczną. Współcześnie obok pieniądza symbolicznego papierowego występuje też pieniądz bezgotówkowy , którego kreacja jest oparta na wierzytelnościach osób fizycznych i prawnych wobec banków. Nowoczesny pieniądz jest” czystą fikcją”, konwencją społeczną i dlatego kluczową rolę w jego funkcjonowaniu odgrywa zaufanie. Jest instrumentem finansowym o cechach dobra publicznego czyli usługi świadczone przez pieniądz są dobrem publicznym. Ma charakter pieniądza kierowanego co oznacza , że wielkość jego emisji / obiegu/ zależy od tego , jak nią sterują władze monetarne. Podstawowe funkcje jakie spełnia pieniądz to : - jest środkiem wymiany inaczej cyrkulacji czy płatniczym; w spełnianiu tej funkcji nie jest istotnym rodzaj pieniądza, ważnym jest jego posiadanie jako pełnoprawnego środka płatniczego; - jest jednostką rozliczeniową czyli taką jednostką walutową/ np. PLN/ , w której wyrażone są ceny i w której prowadzi się rozliczenia; - jest środkiem do regulowania odroczonych zobowiązań / płatności/; w momencie zapłaty np. czynszu widoczna jest ta funkcja; z tą funkcją łączy się pojawienie kredytu; - jest środkiem przechowywania wartości inaczej tezauryzacji; tutaj ważna jest forma oszczędzania czy w pieniądzu gotówkowym czy też w jego zamianie np. na dzieła sztuki , nieruchomości ; dobrze jest dywersyfikować / różnicować/ portfel aktywów aby zmniejszać ryzyko a zwiększać zyski z nich; Posiadanie pieniądza przynosi nam korzyść, dlatego zgłaszamy popyt na niego. Czynniki określające wielkość popytu na pieniądz / inaczej na jego realny zasób/ to : 1/ wielkość realnych dochodów osiąganych przez podmioty ; ich wzrost powoduje wzrost popytu na pieniądz a gdy dochód maleje to popyt na pieniądz spada; wielkość dochodów określa wielkość wydatków podmiotów na dobra i usługi; gdy one rosną to wydatki też i potrzebujemy do tego pieniądz w tej podstawowej funkcji; ponadto dochody określają też poziom naszych oszczędności i dlatego przy ich wzroście możemy zgłaszać większy popyt na pieniądz w tej funkcji tezauryzacji ; 2/ wysokość stopy procentowej , która określa koszt utraconych korzyści wynikający z nieulokownia pieniędzy w oprocentowanych aktywach ; gdy stopa procentowa rośnie , to popyt na pieniądz maleje, wtedy wzrasta koszt posiadania pieniądza i wydawania jako środka płatniczego ; pieniądz drożeje; odwrotnie jest przy spadku stopy procentowej; czyli wtedy oszczędzanie pieniądza w systemie bankowym jest mniej opłacalnym ; pieniądz tanieje i rośnie korzyść z jego posiadania; Powyższe determinanty mają charakter realny . Poziom cen wpływa na wielkość popytu na pieniądz w ujęciu nominalnym. I tak: - jeżeli ceny rosną to nominalnie potrzebujemy większej ilości pieniądza do nabycia takiego samego koszyka dóbr i usług jak przed wzrostem cen / realnie popyt się nie zmienia/; - jeżeli ceny spadają, to popyt na pieniądz w ujęciu nominalnym spada a w realnym nie zmienia się; Należy pamiętać, że dochód realny to dochód nominalny podzielony przez poziom cen. Według kryterium preferencji płynności możemy zgłaszać popyt na pieniądz gotówkowy. płynność to szybkość ,pewność i niski koszt związany z zamianą danego aktywu / np. czek/ na gotówkę; Popyt na gotówkę/ 100% płynność/ możemy zgłaszać z następujących motywów: - transakcyjnego, gotówka konieczna do zawarcia transakcji kupna ; motyw ten wynika z tego ,że płatności i wpływy nie są zsynchronizowane w czasie; - przezornościowego, ; rezerwa gotówki na nieprzewidziane okoliczności; nieoczekiwane wydatki; Motywy transakcyjny i przezornościowy odzwierciedlają popyt na pieniądz jako środka wymiany. - portfelowego ; za gotówkę nabywamy różne aktywa jako sposób na oszczędzanie i tworzenie majątku; zaleca się dywersyfikację portfela aktywów by zmniejszać ryzyko nawet za cenę mniejszego zysku;