Pieśń XXIV Jana Kochanowskiego | Notatki Język polski

Temat: Sława poetycka i motyw nieśmiertelności poety w Pieśni XXIV Jana Kochanowskiego

W Pieśniach zawarł Kochanowski swój program poetycki i filozoficzny. Utwory zawarte w

tomie powstawały przez ponad dwadzieścia lat. Mistrzem dla Kochanowskiego był Horacy i

na nim wzorował on swoje utwory. W Pieśniach Kochanowski dawał odpowiedź na pytania

nurtujące zarówno renesansowego humanistę, jak i współczesnego nam czytelnika – jak żyć

godnie i mądrze?

Pieśń XXIV zKsiągwtórychporusza zagadnienia sławy poetyckiej, nieśmiertelności artysty i

sztuki.

Tytuł wiersza

Oznacza numer pieśni w zbiorze. Niekiedy za tytuł uchodzi też pierwszy wers utworu. Pieśń

XXIV rozpoczyna się od słów Niezwykłyminieledapióremopatrzony

Czas powstania utworu (kontekst historyczny, literacki)

Utwór ma charakter ponadczasowy i uniwersalny. Ważny natomiast jest jego kontekst

literacki – utwór jest nawiązaniem do pieśni Horacego pt. DoMecenasa zaczynającą się od

słów: „Niezwykłe mając i niekruche skrzydła wzlecę poeta z dwóch natur

złożony”.Kochanowski jak prawdziwy renesansowy humanista wzorował się na mistrzach ze

starożytności i powtarzał topos exegimonumentum. Myszkowski to mecenasem poety, a

narody, które o nim usłyszą, to nie Dakowie i Hiszpanie, lecz Tatarzy i Anglicy. Kochanowski

w przeciwieństwie do anonimowych twórców średniowiecznych tworzy dla swojej sławy.

Wie, że to, co stworzył, ma wartość, czuje się wybrańcem muz, tym, o którym nie zapomną

potomni. Poeta nie jest zwykłym człowiekiem, ale kimś wyjątkowym, o naturze ludzkiej i

boskiej – tej, która przeminie i tej nieśmiertelnej.

Cechy kompozycyjne:

Utwór składa się z 6 zwrotek czterowersowych, pisanych trzynastozgłoskowcem, ze

średniówką po siódmej sylabie (7+6). Rymy parzyste, żeńskie (aabbccdd itd.).

Utwór przybiera postać mowy zwróconej do słuchaczy:

teza (zwrotki 1. i 2.) – poeta nie umrze, tak jak zwykli śmiertelnicy,

dowody (zwrotki 3. – 5.) – poeta nie umiera, lecz przemienia się w ptaka,

wniosek (zwrotka 6.) – nakazy żegnającego się ze światem poety, który wie, że nie

umrze jak wszyscy.

Postać mówiąca w wierszu

Wyraźne „ja” liryczne już na samym początku pieśni („polecę, ani ja przebywać będę”).

Nastrój wiersza

Optymistyczny, pełen dumy i świadomości wartości własnej poezji.

Symbole w wierszu

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Pieśń XXIV Jana Kochanowskiego i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity!

Temat: Sława poetycka i motyw nieśmiertelności poety w Pieśni XXIV Jana Kochanowskiego W Pieśniach zawarł Kochanowski swój program poetycki i filozoficzny. Utwory zawarte w tomie powstawały przez ponad dwadzieścia lat. Mistrzem dla Kochanowskiego był Horacy i na nim wzorował on swoje utwory. W Pieśniach Kochanowski dawał odpowiedź na pytania nurtujące zarówno renesansowego humanistę, jak i współczesnego nam czytelnika – jak żyć godnie i mądrze? Pieśń XXIV z Ksiąg wtórych porusza zagadnienia sławy poetyckiej, nieśmiertelności artysty i sztuki. Tytuł wiersza Oznacza numer pieśni w zbiorze. Niekiedy za tytuł uchodzi też pierwszy wers utworu. Pieśń XXIV rozpoczyna się od słów Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony Czas powstania utworu (kontekst historyczny, literacki) Utwór ma charakter ponadczasowy i uniwersalny. Ważny natomiast jest jego kontekst literacki – utwór jest nawiązaniem do pieśni Horacego pt. Do Mecenasa zaczynającą się od słów: „Niezwykłe mając i niekruche skrzydła wzlecę poeta z dwóch natur złożony”.Kochanowski jak prawdziwy renesansowy humanista wzorował się na mistrzach ze starożytności i powtarzał topos exegimonumentum. Myszkowski to mecenasem poety, a narody, które o nim usłyszą, to nie Dakowie i Hiszpanie, lecz Tatarzy i Anglicy. Kochanowski w przeciwieństwie do anonimowych twórców średniowiecznych tworzy dla swojej sławy. Wie, że to, co stworzył, ma wartość, czuje się wybrańcem muz, tym, o którym nie zapomną potomni. Poeta nie jest zwykłym człowiekiem, ale kimś wyjątkowym, o naturze ludzkiej i boskiej – tej, która przeminie i tej nieśmiertelnej. Cechy kompozycyjne: Utwór składa się z 6 zwrotek czterowersowych, pisanych trzynastozgłoskowcem, ze średniówką po siódmej sylabie (7+6). Rymy parzyste, żeńskie (aabbccdd itd.). Utwór przybiera postać mowy zwróconej do słuchaczy:  teza (zwrotki 1. i 2.) – poeta nie umrze, tak jak zwykli śmiertelnicy,  dowody (zwrotki 3. – 5.) – poeta nie umiera, lecz przemienia się w ptaka,  wniosek (zwrotka 6.) – nakazy żegnającego się ze światem poety, który wie, że nie umrze jak wszyscy. Postać mówiąca w wierszu Wyraźne „ja” liryczne już na samym początku pieśni („polecę, ani ja przebywać będę”). Nastrój wiersza Optymistyczny, pełen dumy i świadomości wartości własnej poezji. Symbole w wierszu

 pióro– symbol twórczości pisarskiej, poetyckiej  muza – patronka poezji  Ikar – tu symbol odwagi i działania pełnego rozmachu Nawiązania do mitologii!  Ikar, muzy – postacie mitologiczne.  Tryjony i strumień Tybrowy – miejsca w mitologicznym Hadesie. Przesłanie wiersza Podmiot liryczny charakteryzuje siebie jako poetę obdarzonego niezwykłym talentem. Ma świadomość ogromnego daru, który otrzymał i wie, że jego imię nie zaginie po śmierci, że przetrwa wieki dzięki własnej twórczości. Poeta porównuje siebie do ptaka, który ma ponadludzką zdolność pokonywania przestrzeni, rozumienia świata lepiej od innych. Czuje się wolny jak Ikar, który poleciał ku słońcu, widział cały świat z góry, poznał tajemnice niedostępne innym ludziom. Jest sam – ponad światem. I cieszy się z tego. Środki poetyckie:  Dużo epitetów – „niezwykłym” (piórem), „ludnemi” (miasty), „równym” (szczęściu), „mój ulubiony” (Myszkowski), „czarnymi” (odnogami), (skóra) „chropawa”, (ptaka) „białego”, „nowe” (piórka), „sążeniste” (skrzydła), (Bosfora) „hucznego”, (Syrty) „cyrenejskie”, „poświęcony” (ptak), (pola) „zabiegłe”, „zimne” (Tryjony), „róznego” (świata), „waleczny” (Hiszpan), „głęboki”, „Tybrowy” (strumień), „próznym” (pogrzebie), „żadne” (narzekanie), (mar) „słanych”, (głosem) „żałobliwym”, (żołtarzów) „śpiewanych”.  Metafory (przenośnie) – ptak = poeta, skrzydła = natchnienie poetyckie, wolność.  Szyk przestawny – podnoszący uroczysty styl utworu oraz liczne przerzutnie zwiększające dynamikę pieśni. Analiza wiersza Pierwszy wers już jest zagadką. O kim mowa? O poecie? Szybko jednak okazuje się (już pierwszy wyraz drugiego wersu to wyjaśnia), że pióro jest atrybutem nie tylko poety. Wers drugi każe zastąpić obraz poety obrazem ptaka, a wers trzeci łączy oba obrazy – w ten sposób poznajemy dwoistość natury poety-ptaka: śmiertelnej i nieśmiertelnej. To dzięki przerzutni międzywersowej pierwsza zwrotka jest jakby zagadką, której odpowiedź poznajemy stopniowo, słowo po słowie. Ale dopiero ostatni wyraz zdania pozwala odczytać znaczenie w całości. Poeta czuje się lepszy od zwykłych śmiertelników, wyraża też przekonanie o wyższości poety ponad wszystkie ziemskie sprawy. We fragmencie tym można znaleźć echa biografii

Pieśń XXIV Jana Kochanowskiego, Notatki z Język polski

Dokumenty powiązane

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Pieśń XXIV Jana Kochanowskiego i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity!