Pobierz Plan wynikowy z języka polskiego dla klasy II gimnazjum do ... i więcej Egzaminy w PDF z Filozofia tylko na Docsity! 1 Plan wynikowy Ponad słowami klasa 2 część 1 Zgodnie z ramowym planem nauczania na semestr przypada ok. 60 godzin lekcyjnych języka polskiego dla zakresu podstawowego oraz dodatkowe 30 godzin − dla zakresu rozszerzonego. Prezentowany plan wynikowy jest autorską propozycją realizacji materiału zawartego w podręczniku Ponad słowami w pierwszym semestrze klasy 2. Łącznie obejmuje 89 godzin lekcyjnych, przy czym część tematów wskazano jako obligatoryjne (61 godzin dla zakresu podstawowego oraz 9 godzin dla zakresu rozszerzonego), m.in. z uwagi na zapisy podstawy programowej, a pozostałe – jako fakultatywne. Dzięki temu każdy nauczyciel może dostosować niniejszy plan do liczby godzin, którą dysponuje, oraz do możliwości i potrzeb danego zespołu klasowego. Oznaczenia w tabeli: * zakres rozszerzony materiał obligatoryjny materiał fakultatywny Numer i temat lekcji Środki dydaktyczne Teksty i materiał ilustracyjny Zagadnienia Zakres podstawowy – wymagania określone dla zakresu podstawowego Uczeń: Zakres rozszerzony – wymagania dodatkowe Uczeń: Liczba godzin Odniesienia do podstawy programowej ROMANTYZM – O EPOCE 1. i 2. Romantyzm – wprowadzenie do epoki • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Romantyzm”, s. 10–15 • oś czasu • Jacques-Louis David, Bonaparte na Przełęczy św. Bernarda • Thomas Phillips, Lord Byron w stroju albańskim • pojęcia i terminy: preromantyzm, romantyzm, burza i napór (Sturm und Drang), irracjonalizm, naród, panteizm, indywidualizm, młodość, bunt, ludowość, orientalizm, Wielka Emigracja • daty: 1789 – rewolucja francuska, 1848–1849 – Wiosna Ludów, 1822 – wydanie przez Adama Mickiewicza Ballad i romansów, 1830 – powstanie listopadowe, 1864 – klęska powstania styczniowego • postacie: Napoleon, George Byron, Adam Mickiewicz • podaje etymologię nazwy epoki • przedstawia rolę rewolucji francuskiej w procesie kształtowania się nowej epoki • wymienia wydarzenia historyczne mające wpływ na formowanie się nowej epoki • określa, na czym polegała specyfika romantyzmu polskiego • prezentuje ramy czasowe romantyzmu europejskiego i polskiego • opisuje życie codzienne w romantyzmie • wykorzystuje dzieła malarskie Jacques'a-Louisa Davida oraz Thomasa Phillipsa do omówienia kontekstu historycznego epoki • charakteryzuje zjawisko dandyzmu 2 I.1.1 I.2.1 I.3.1 2 3. Filozofia w epoce ducha • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Romantyzm”, s. 16–17 • Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Wykłady z filozofii dziejów (fragmenty) • pojęcia i terminy: subiektywizm, metafizyka, idealizm, mesjanizm, teza, antyteza, synteza • postacie: Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Johann Gottlieb Fichte • charakteryzuje ogólne tendencje filozoficzne epoki • wyjaśnia przyczyny popularności mesjanizmu w Polsce • prezentuje istotę triady Hegla • czyta ze zrozumieniem fragment dzieła Hegla zamieszczony w podręczniku • przedstawia najważniejsze tezy filozofii Hegla • referuje poglądy filozoficzne Johanna Gottlieba Fichtego na podstawie informacji umieszczonych w podręczniku oraz dostępnych źródłach 1 I.1.1 I.1.5 I.3.1 *II.3.3 4. i 5. Sztuka romantyczna • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Romantyzm”, s. 18–26 • William Turner, Katastrofa „Minotaura” • Piotr Michałowski, Hetman Stefan Czarniecki na koniu • Henry Fuseli, Koszmar • Eugène Delacroix, Kobiety algierskie, Wolność wiodąca lud na barykady • John Everett Millais, Ofelia • Théodore Géricault, Tratwa „Meduzy” • François Rude, Wymarsz ochotników w 1792 r. • Caspar David Friedrich, Skały kredowe na Rugii • Francisco Goya, Rozstrzelanie powstańców madryckich • budynek • pojęcia i terminy: pejzaż, historyzm, malarstwo historyczne, neogotyk, ogród angielski, orientalizm • postacie: Henry Fuseli, Caspar David Friedrich, Francisco Goya • wskazuje i ilustruje przykładami najważniejsze tematy sztuki romantycznej • wymienia cechy charakterystyczne stylu romantycznego i objaśnia je na przykładach • omawia wpływ gotyku na sztukę romantyczną • podaje nazwiska najważniejszych twórców romantyzmu i wymienia ich dzieła • analizuje romantyczne dzieło sztuki • wyjaśnia, na czym polega specyfika teatru romantycznego • podaje cechy romantycznego pejzażu • wymienia nazwiska twórców polskiego malarstwa romantycznego • wypowiada się na temat muzyki romantycznej • wyjaśnia różnice między teatrem romantycznym a klasycystycznym 2 I.1.1 *I.1.1 II.1.1 I.3.1 5 bohatera werterowskiego • porównuje Księdza (antagonistę Gustawa) ze Starcem z Romantyczności • analizuje sens przestrogi wygłoszonej przez Gustawa • omawia funkcję ekspresji słownej w wypowiedziach Gustawa • odnajduje w utworze cechy dramatu romantycznego *II.3.2 12. i 13. Poetycki świat Orientu • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Romantyzm”, s. 40–42 i 24 • Adam Mickiewicz, Stepy akermańskie, Burza, Bakczysaraj w nocy • Théodore Géricault, Tratwa „Meduzy” • pojęcia i terminy: sonet, Orient, orientalizm, rysy bajroniczne, podróż romantyczna • postacie: Pielgrzym • wymienia cechy gatunkowe sonetu obecne w utworach Adama Mickiewicza • łączy tematykę utworów z biografią poety • określa funkcję środków stylistycznych zastosowanych w analizowanych utworach • omawia kreację podmiotu lirycznego w wierszach • charakteryzuje obraz Orientu przedstawiony w wierszu Bakczysaraj w nocy • dokonuje pisemnej analizy i interpretacji wybranego sonetu Adama Mickiewicza • odnosi budowę sonetów Mickiewicza do tradycji gatunku • porównuje sonet Burza z obrazem Théodore’a Géricault Tratwa „Meduzy” 2 II.1.1 II.1.2 II.1.3 II.2.1 II.2.2 II.2.3 II.2.4 II.3.1 II.3.2 *II.3.4 14., 15., 16., 17. i 18. Dziady cz. III Adama Mickiewicza • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Romantyzm”, s. 43–47 • Adam Mickiewicz, Dziady cz. III • Heinrich Friedrich Füger, Prometeusz • Francisco Goya, Kolos • pojęcia i terminy: filomaci i filareci, improwizacja, mesjanizm, prometeizm, teodycea, martyrologia, dramat romantyczny • postacie: Konrad, Ksiądz Piotr • referuje treść Dziadów cz. III • przedstawia okoliczności powstania dramatu • odnosi treść scen więziennych do biografii Adama Mickiewicza • interpretuje przemianę Gustawa w Konrada • omawia problem teodycei w Wielkiej Improwizacji • analizuje kreację Konrada w odwołaniu do Wielkiej Improwizacji • objaśnia, czym jest prometeizm na podstawie Wielkiej Improwizacji • wymienia wątki biblijne obecne w Widzeniu Księdza Piotra • definiuje mesjanizm na podstawie Widzenia Księdza Piotra • wskazuje elementy stylizacji • analizuje „pieśń wampiryczną” Konrada • określa funkcję Małej Improwizacji • omawia rolę epizodu przedstawiającego historię pani Rollison • porównuje sceny oniryczne w Dziadach cz. III • bierze udział w dyskusji na temat dwóch prezentowanych postaw wobec Boga – Konrada i Księdza Piotra • zestawia treści zawarte w Wielkiej Improwizacji z wymową dzieł Heinricha Friedricha Fügera Prometeusz oraz Francisca Goi Kolos • wypowiada się na temat koncepcji poezji i poety zaprezentowanej w III cz. Dziadów 5 II.1.1 II.1.2 II.1.3 II.2.1 II.2.2 II.2.3 II.2.4 II.3.1 II.3.2 II.3.4 II.4.2 II.4.3 *II.2.3 6 apokaliptycznej w Widzeniu Księdza Piotra • prezentuje obraz społeczeństwa polskiego na podstawie scen Salon warszawski, Pan Senator • interpretuje słowa Wysockiego: Nasz naród jak lawa... • wyjaśnia symbolikę przypowieści Żegoty • omawia cechy dramatu romantycznego na podstawie Dziadów cz. III • charakteryzuje Konrada jako bohatera romantycznego • interpretuje Ustęp oraz Do przyjaciół Moskali pod kątem obrazu społeczeństwa rosyjskiego • uzasadnia twierdzenie, że Widzenie Księdza Piotra miało dodać otuchy ówczesnym Polakom 19., 20., 21., 22. i 23. Pan Tadeusz Adama Mickiewicza • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Romantyzm”, s. 48–52 • Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz • Pan Tadeusz, reż. Andrzej Wajda • pojęcia i terminy: inwokacja, epopeja narodowa, ironia romantyczna, bohater dynamiczny • postacie: ksiądz Robak (Jacek Soplica), Klucznik • streszcza Pana Tadeusza Adama Mickiewicza • podaje i objaśnia pełen tytuł dzieła • omawia genezę Pana Tadeusza w świetle Epilogu • prezentuje tło historyczne epopei • wypowiada się na temat sposobu ukazania warstw szlacheckich • określa funkcję opisów przyrody • charakteryzuje Jacka Soplicę- księdza Robaka jako bohatera dynamicznego • wymienia cechy, dzięki którym Pan Tadeusz jest uznawany za epopeję narodową • omawia ewolucję bohatera w twórczości Adama Mickiewicz • odnosi tematykę Pana Tadeusza do życiorysu Adama Mickiewicza • zestawia romantyczny obraz natury z opisami przyrody w Panu Tadeuszu • analizuje i ocenia adaptację filmową Pana Tadeusza w reżyserii Andrzeja Wajdy 5 II.1.1 II.1.2 II.1.3 II.2.1 II.2.2 II.2.3 II.2.4 II.3.1 II.3.2 II.3.4 *II.3.4 24. Ostatnie wiersze Adama Mickiewicza • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Romantyzm”, s. 53–54 • Adam Mickiewicz, [Nad wodą wielką i czystą…], [Polały się łzy…] • Charles Gleyre, Wieczór (stracone • pojęcia i terminy: wyznanie autobiograficzne, lapidarność, Liryki lozańskie, Collège de France, Koło Sprawy Bożej, Legion • omawia kreację podmiotu mówiącego w obu wierszach • charakteryzuje sposób przedstawienia natury w wierszu Nad wodą wielką i czystą... • określa funkcję zastosowanych środków językowych (paralelizm, • określa, na czym polega nowatorstwo formy Liryków lozańskich 1 II.1.1 II.1.2 II.2.2 II.2.4 II.3.1 II.3.2 II.3.4 7 złudzenia) Mickiewicza klamra kompozycyjna, rymy wewnętrzne i zewnętrzne, anafory) • analizuje, w jaki sposób poeta ukazał problem przemijania oraz kolejne etapy życia podmiotu lirycznego • wypowiada się na temat działalności wieszcza w ostatnich latach życia 25. Podsumowanie wiadomości na temat Adama Mickiewicza • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Romantyzm”, s. 55 • pojęcia i terminy: rozum i wiara, ludowość, werteryzm, miłość, ojczyzna, wallenrodyzm, mesjanizm, natura, historia, szlachta, podróż • dzieła: Romantyczność, Dziady cz. IV, Sonety krymskie, Dziady cz. III, Pan Tadeusz, Liryki lozańskie • podaje najważniejsze wydarzenia w biografii Adama Mickiewicza • wymienia i charakteryzuje omawiane utwory poety • wskazuje kluczowe tematy i motywy w twórczości Mickiewicza • wykazuje znaczenie poezji Mickiewicza dla rozwoju literatury polskiej • wypowiada się na temat twórczości Adama Mickiewicza w kontekście jego biografii • podejmuje dyskusję temat dotyczącą znaczenia poezji Mickiewicza dla rozwoju literatury polskiej 1 I.1.1 II.2.1 *I.2.1 26. Słowacki o Polsce i Polakach w Grobie Agamemnona • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Romantyzm”, s. 56–67 • Juliusz Słowacki, Grób Agamemnona • pojęcia i terminy: Termopile, Cheronea • postacie: Juliusz Słowacki, Leonidas, Agamemnon • omawia kreację podmiotu mówiącego w utworze • odnosi symbolikę Termopil i Cheronei do historii Polski • wyjaśnia obecne w tekście symbole (m.in. czerep rubaszny, dusza anielska) • referuje opinię podmiotu lirycznego o Polakach zawartą w utworze • podejmuje dyskusję na temat diagnozy podmiotu lirycznego dotyczącej Polski i Polaków oraz jej aktualności w XXI w. • omawia odwołania mitologiczne w utworze Słowackiego 1 II.1.1 II.1.2 II.2.1 II.2.2 II.2.4 II.3.1 II.3.2 II.3.4 *II.2.3 27. Nostalgia emigranta – Hymn [Smutno mi, Boże!] • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Romantyzm”, s. 58–59 • Juliusz Słowacki, Hymn [Smutno mi, Boże!] • pojęcia i terminy: hymn, epifora • omawia kreację podmiotu lirycznego • analizuje sposoby przedstawienia natury i tworzenia nastroju w utworze • określa relację pomiędzy zastosowanym gatunkiem literackim a treścią wiersza • interpretuje Hymn w kontekście biografii Juliusza Słowackiego oraz w wymiarze uniwersalnym • dokonuje analizy porównawczej Hymnu Juliusza Słowackiego i Stepów akermańskich Adama Mickiewicza 1 II.1.1 II.1.2 II.1.3 II.2.1 II.2.2 II.2.4 II.3.1 II.3.2 II.3.4 10 109–113 poprawność językową i stylistyczną III.1.2 36. i 37. Poezja Cypriana Norwida • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Romantyzm”, s. 71–77 • Cyprian Norwid, Fortepian Szopena (fragment), Bema pamięci żałobny- rapsod, W Weronie • pojęcia i terminy: norwidowska filozofia sztuki, rapsod, aluzja literacka, wiersz nieregularny • postacie: Cyprian Norwid, Fryderyk Chopin, Józef Bem, Romeo i Julia • określa rodzaj liryki i adresata w utworach: Fortepian Szopena i Bema pamięci... • dzieli utwór na części tematyczne • interpretuje symbole użyte w wierszu Fortepian Szopena • omawia koncepcję sztuki przedstawioną w Fortepianie Szopena • interpretuje motto wiersza Bema pamięci... w kontekście całego utworu • analizuje sposób, w jaki Norwid osiągnął w utworze nastrój żałoby • omawia tradycje pogrzebowe przedstawione w Bema pamięci... • interpretuje sposób przedstawienia pochówku Józefa Bema i przesłanie utworu • określa funkcję graficznych wyróżników użytych w wierszu • podejmuje dyskusję o roli wybitnych jednostek we współczesnym świecie w odniesieniu do wiersza Bema pamięci... • analizuje funkcję środków stylistycznych użytych w wierszu W Weronie • interpretuje wymowę wiersza W Weronie • analizuje sposób, w jaki wiersze Norwida nawiązują do konwencji romantycznej, oraz wyjaśnia, na czym polega ich odmienność • redaguje pisemną analizę i interpretację wybranego wiersza Norwida • określa efekt zastosowania nowatorskiej formy wiersza w utworze Fortepian Szopena • odnajduje w wierszu W Weronie odwołania do dramatu Szekspira Romeo i Julia 2 II.1.1 II.1.2 II.2.1 II.2.4 II.2.5 II.3.1 II.3.2 II.3.4 II.4.2 *II.2.3 *II.2.5 38. Ćwiczenia maturalne – wypowiedź ustna • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Romantyzm”, s. 114–116 • Cyprian Norwid, W Weronie • teksty krytycznoliterackie Jana Zygmunta Jakubowskiego i Teresy Kostkiewiczowej • analizuje temat wypowiedzi ustnej • wybiera i interpretuje odpowiedni materiał literacki • wygłasza uporządkowaną wypowiedź, dbając o jej formę językową 1 I.1.1 II.1.2 II.3.1 III.1.1 III.1.2 III.1.3 III.1.4 11 *39. Faust Johanna Wolfganga Goethego • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Romantyzm”, s. 78–80 • Johann Wolfgang Goethe, Faust. Tragedia (fragmenty) • Eugène Delacroix, Faust i Mefistofeles • pojęcia i terminy: pakt z diabłem, życie jako wędrówka, ból istnienia • postacie: Faust, Mefistofeles • streszcza Fausta • charakteryzuje głównego bohatera na podstawie cytowanego fragmentu • wymienia przyczyny, które skłoniły Fausta do podpisania paktu z Mefistofelesem • interpretuje warunki paktu • wyjaśnia słowa diabła, który mówi, kim jest • relacjonuje podróż Fausta w czasie i przestrzeni • określa funkcję postaci Małgorzaty dla ideowej wymowy utworu • interpretuje postać Fausta jako metaforę człowieczeństwa • tłumaczy zakończenie utworu • wypowiada się na temat obrazu szatana w Fauście • porównuje historię Hioba z dziejami Fausta • zestawia wizerunek Fausta ukazany na obrazie Eugène’a Delacroix z omawianym tekstem 1 (3) II.1.1 II.1.2 II.1.3 II.2.1 II.2.2 II.2.4 II.3.1 II.3.2 II.3.3 II.3.4 II.4.2 II.4.3 *II.2.3 ROMANTYZM – NAUKA O JĘZYKU 40. Język jako system znaków • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Romantyzm”, s. 81–84 • Jean Aitchison, Ziarna mowy. Początki i rozwój języka (fragmenty) • pojęcia i terminy: znaki naturalne, symptomy, ikony, znaki konwencjonalne, kod, kompetencja językowa, akt komunikacji, komunikat językowy, model aktu komunikacji, tabu językowe, slang, synkretyzm rodzajowy, funkcje języka (ekspresywna, impresywna, poetycka, fatyczna, metajęzykowa, • wyjaśnia różnice pomiędzy znakami naturalnymi a konwencjonalnymi i podaje ich przykłady • rozróżnia stronę znaczącą od znaczonej znaku językowego • prezentuje schemat komunikacyjny według Jakobsona i go objaśnia • wymienia funkcje języka i ilustruje je przykładami • omawia specyfikę współczesnego modelu komunikacji • wylicza najważniejsze cechy stylu romantycznego • wyjaśnia zależność pomiędzy stylem romantycznym a odzwierciedlanym przezeń obrazem świata • wskazuje cechy stylu romantycznego • omawia funkcję perswazyjną w wybranym przekazie reklamowym • podaje różnice między polszczyzną oficjalną a używaną w internecie 1 I.1.1 I.3.1 I.3.2 I.3.3 I.3.4 12 poznawcza) na przykładach ROMANTYZM – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE 41. Podsumowanie wiadomości na temat romantyzmu • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Romantyzm”, s. 85 • Maria Janion, Do Europy tak, ale razem z naszymi umarłymi (fragmenty) • Witold Gombrowicz, Dziennik 1953– 1956 (fragmenty) • pojęcia i terminy: znużenie romantycznym patriotyzmem, paradygmat romantyczny w czasach niepodległości, wyczerpanie siły perswazyjnej ideałów romantycznych • Mickiewicz – twórca mitologii narodowej • podejmuje dyskusję na temat funkcjonowania paradygmatu romantycznego we współczesnej Polsce w kontekście fragmentu książki Marii Janion • omawia relację pomiędzy funkcjonowaniem paradygmatu romantycznego a kwestią niepodległości • określa wpływ Adama Mickiewicza na tworzenie polskich mitów • wyjaśnia, na czym polega różnica pomiędzy stosunkiem do romantyzmu Marii Janion i Witolda Gombrowicza • formułuje opinię o paradygmacie romantycznym oraz wpływie Mickiewicza na kształtowanie się polskiej tożsamości narodowej 1 I.1.1 I.1.2 I.1.5 *I.1.2 42. Powtórzenie wiadomości • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Romantyzm”, s. 86–88 • mapa myśli • tło historyczne epoki • nauka i oświata • filozofia • sztuka • literatura: romantyczne gatunki literackie, motywy • wzorce osobowe • selekcjonuje i hierarchizuje wiadomości zdobyte podczas lekcji • powtarza i utrwala wiadomości • powtarza wiadomości przeznaczone dla zakresu rozszerzonego 1 I.2.1 I.2.3 ROMANTYZM – NAWIĄZANIA 43. Śladami romantyzmu • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Romantyzm”, s. 89 • wpływ romantyzmu na kulturę współczesną • funkcjonowanie romantycznych gatunków literackich i postaw romantycznych w następnych epokach • rola romantyzmu w dziejach kultury polskiej • rozpoznaje wpływ romantyzmu w dziełach sztuki • przedstawia wpływ romantyzmu na epoki późniejsze • wskazuje gatunki romantyczne funkcjonujące we współczesnej kulturze • omawia rolę światopoglądu romantycznego w dziejach kultury polskie • podaje konkretne przykłady wpływu idei romantycznych na sztukę późniejszych epok • podejmuje dyskusję na temat wpływu światopoglądu romantycznego na polską historię i kultur 1 I.1.1 I.2.1 III.1.1 *44. Mickiewicz w Kole Sprawy Bożej • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział • Krzysztof Rutkowski, Braterstwo albo śmierć. Zabijanie • pojęcia i terminy: Koło Sprawy Bożej, towiańczycy, sekta • postać: Andrzej • prezentuje wiadomości na temat Koła Sprawy Bożej Andrzeja Towiańskiego • omawia zasady funkcjonowania 1 I.1.1 I.1.2 I.1.5 *I.1.2 15 opublikowanie przez Auguste’a Comte’a Kursu filozofii pozytywnej, 1851 – otwarcie wystawy światowej w Londynie, 1855 – wystawa obrazów Gustave’a Courbeta pod szyldem Realizm, 1859 – ogłoszenie teorii ewolucji przez Karola Darwina w pracy O powstawaniu gatunków, 1865 – zniesienie niewolnictwa w Stanach Zjednoczonych, 1866 – wydanie Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego, 1874 – ukończenie budowy Opery Paryskiej, 1876 – wynalezienie telefonu przez Alexandra Grahama Bella, 1882 – uruchomienie w Nowym Jorku pierwszej elektrowni miejskiej, 1885 – odkrycie przez Ludwika Pasteura szczepionki przeciwko wściekliźnie, 1889 – wzniesienie wieży Eiffla w Paryżu 52. Wprowadzenie do pozytywizmu • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Pozytywizm”, s. • oś czasu • pojęcia i terminy: pozytywizm, inteligencja, praca organiczna, praca u podstaw, asymilacja • wyjaśnia różnicę znaczeniową terminu pozytywizm w Europie i Polsce • określa ramy czasowe pozytywizmu • opisuje przemiany cywilizacyjne na • podejmuje dyskusję na temat powstania styczniowego • porównuje zjawiska kulturowe w Polsce i na Zachodzie w drugiej połowie XIX w. 1 I.1.1 *I.1.1 I.2.1 *I.2.1 I.2.2 16 118–120 i 122 Żydów, emancypacja kobiet • postacie: Ignacy Łukasiewicz, Helena Modrzejewska, Jan Matejko, Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus (Aleksander Głowacki) • daty: 1853 – skonstruowanie lampy naftowej przez Ignacego Łukasiewicza, 1862– 1869 – działalność Szkoły Głównej Warszawskiej, 1863– 1864 – powstanie styczniowe, 1864 – uwłaszczenie chłopów w Królestwie Polskim, 1869–1876 – występy Heleny Modrzejewskiej na scenach warszawskich, 1871 −opublikowanie manifestu pozytywistów My i wy w „Przeglądzie Tygodniowym”, 1878 – wystawienie Bitwy pod Grunwaldem Jana Matejki, 1884–1888 – ukazywanie się kolejnych tomów Trylogii Henryka Sienkiewicza, 1890 – wydanie książkowe Lalki Bolesława Prusa ziemiach polskich w okresie pozytywizmu • analizuje rolę powstania styczniowego w kształtowaniu się pozytywizmu • omawia hasła pozytywizmu 53. Filozofia pozytywna • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, • Auguste Comte, Rozprawa o duchu filozofii pozytywnej • pojęcia i terminy: filozofia pozytywistyczna, • wyjaśnia istotę filozofii pozytywnej • czyta ze zrozumieniem fragment tekstu filozoficznego • przedstawia światopogląd pozostałych twórców filozofii pozytywistycznej 1 I.1.1 I.1.2 I.1.5 17 dział „Pozytywizm”, s. 124–125 socjologia • postacie: Auguste Comte, John Stuart Mill, Herbert Spencer, Hipolit Taine, Aleksander Świętochowski • wymienia i omawia najważniejsze założenia filozofii Auguste’a Comte’a • charakteryzuje filozofię pozytywną 54. i 55. Sztuka drugiej połowy XIX w. • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Pozytywizm”, s. 126–134 • Gustave Courbet, Kamieniarze •Adolphe-William Bouguereau, Narodziny Wenus • Jan Matejko, Zawieszenie dzwonu Zygmunta na wieży katedry w roku 1521 w Krakowie • John Absolon, Crystal Palace • bazylika Sacré Coeur w Paryżu • Jean François Millet, Anioł Pański • Jean François Millet, Kobiety zbierające kłosy • Gustave Caillebotte, Cykliniarze • Opera Paryska • Józef Chełmoński, Babie lato • Aleksander Gierymski, Żydówka z pomarańczami • wieża Eiffla • Émile Constantin Meunier, Robotnik • terminy i pojęcia: realizm, akademizm, naturalizm, eklektyzm, malarstwo historyczne, historyzm, komedia, farsa, dramat społeczny, dramat obyczajowy • postacie: Gustave Courbet, Józef Chełmoński • na wybranym przykładzie wyjaśnia założenia realizmu • wymienia nazwiska najważniejszych twórców i dzieła drugiej połowy XIX w. • analizuje tekst kultury według wskazanych kryteriów • omawia architekturę drugiej połowy XIX w. • wyjaśnia przyczyny popularności malarstwa historycznego w Polsce • omawia specyfikę teatru drugiej połowy XIX w. • wypowiada się na temat muzyki drugiej połowy XIX w. • analizuje i ocenia dzieła realistyczne oraz wybrane dzieło polskiego malarstwa historycznego 2 I.1.1 *I.1.1 II.1.1 I.3.1 20 polskiego, retrospekcja, narracja, idealista, marionetki • wypowiada się na temat świata przedstawionego powieści • odnajduje elementy światopoglądu pozytywistycznego w utworze • prezentuje idealizm trzech bohaterów: Ignacego Rzeckiego, Stanisława Wokulskiego i Juliana Ochockiego • analizuje narrację w Lalce • interpretuje tytuł powieści • wskazuje w utworze realizację toposu theatrum mundi • charakteryzuje sposób przedstawienia miłości w książce • analizuje losy i postawę głównego bohatera jako postaci tragicznej oraz w kontekście światopoglądu pozytywistycznego • analizuje postać Izabeli Łęckiej i wyraża opinię na jej temat • wymienia cechy Lalki jako powieści dojrzałego realizmu • omawia kompozycję utworu • odnajduje w utworze elementy języka ezopowego II.3.1 II.3.2 II.3.3 II.4.2 II.4.3 67. Ćwiczenia maturalne – czytanie ze zrozumieniem • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Pozytywizm”, s. 173–176 • Olga Tokarczuk, Lalka i perła (fragmenty) • czyta ze zrozumieniem tekst nieliteracki • formułuje odpowiedzi na pytania do tekstu na podstawie wskazówek 1 I.1.1 I.1.2 68. Ćwiczenia maturalne – wypowiedź ustna • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Pozytywizm”, s. 185–188 • Aleksander Gierymski, Powiśle • Bolesław Prus, Lalka (fragmenty) • analizuje temat wypowiedzi ustnej • interpretuje obraz w kontekście dzieła literackiego • wygłasza uporządkowaną wypowiedź, dbając o formę językową 1 I.1.1 II.1.2 II.3.1 III.1.1 III.1.2 III.1.3 III.1.4 69. Podsumowanie wiadomości na temat Bolesława Prusa • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział • pojęcia i terminy: asymilacja Żydów, emancypacja, praca u podstaw, kupiec i • podaje najważniejsze wydarzenia w biografii Bolesława Prusa • wymienia i charakteryzuje omawiane utwory pisarza • wypowiada się na temat poglądów Prusa w kontekście jego twórczości • podejmuje dyskusję o znaczeniu twórczości pisarza dla literatury 1 I.1.1 II.2.1 *I.2.1 21 „Pozytywizm”, s. 151 fabrykant, wynalazki i uczeni, realizm, świat jako teatr, romantyzm i pozytywizm, Warszawa, kronika • utwory: Lalka, Faraon, Kroniki tygodniowe • wskazuje kluczowe tematy i motywy w twórczości Prusa • uzasadnia znaczenie twórczości Bolesława Prusa dla rozwoju literatury polskie polskiej 70., 71., 72. i 73. Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Pozytywizm”, s. 152–154 • Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara • pojęcia i terminy: etyka, zbrodnia filozoficzna, konflikt rozumu i wiary religijnej, powieść polifoniczna, Petersburg • opisuje sposób przedstawienia miejsca akcji (Petersburg) oraz wpływ tak skonstruowanej przestrzeni na głównego bohatera • omawia teorię Rodiona Raskolnikowa, która popchnęła go do zbrodni • charakteryzuje głównych bohaterów: Raskolnikowa i Sonię • analizuje przyczyny popełnienia zbrodni przez bohatera • przedstawia konflikt rozumu i wiary uosobiony w postaciach Raskolnikowa i Soni • wypowiada się na temat znaczenia snów dla wymowy powieści • omawia koncepcję człowieczeństwa zaprezentowaną w utworze • wykazuje polifoniczność tekstu • bierze udział w dyskusji na temat współczesnych problemów etycznych w kontekście filozofii Rodiona Raskolnikowa • odnosi światopogląd głównego bohatera do współczesnych Dostojewskiemu koncepcji filozoficznych • analizuje postać Arkadiusza Swidrygajłowa jako sobowtóra Rodiona Raskolnikowa 4 II.1.1 II.1.2 II.1.3 II.2.1 II.2.2 II.2.4 II.3.1 II.3.2 II.3.3 II.4.2 II.4.3 74. Ćwiczenia maturalne – pisanie wypracowania • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Pozytywizm”, s. 177–180 • Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara (fragmenty) • analizuje temat wypracowania • gromadzi materiał potrzebny do napisania pracy • pisze pracę, dbając o zachowanie odpowiedniej kompozycji oraz poprawność językową i stylistyczną 1 I.1.1 I.2.1 II.1.2 II.3.1 III.1.1 III.1.2 *75. i 76. Ojciec Goriot Honoriusza Balzaka • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Pozytywizm”, s. 155–157 • Honoriusz Balzak, Ojciec Goriot • pojęcia i terminy: Komedia ludzka, realizm • postacie: Honoriusz Balzak, ojciec Goriot • omawia cechy powieści realistycznej na podstawie utworu Balzaka • charakteryzuje XIX-wieczne społeczeństwo francuskie • omawia wpływ środowiska na postawę człowieka w odwołaniu do Ojca Goriota 2 II.1.1 II.1.2 II.1.3 II.2.1 II.2.2 II.2.4 II.2.5 22 • porównuje opis Paryża w Ojcu Goriocie z opisem Warszawy w Lalce • w kontekście powieści Balzaka podejmuje dyskusję na temat dylematów młodych ludzi wkraczających w dorosłe życie II.3.1 II.3.2 II.3.3 II.4.2 77. Ćwiczenia maturalne – pisanie wypracowania • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Pozytywizm”, s. 181–184 • Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara (fragmenty) • analizuje temat wypracowania • gromadzi materiał potrzebny do napisania pracy • pisze pracę, dbając o zachowanie odpowiedniej kompozycji oraz poprawność językową i stylistyczną 1 I.1.1 I.2.1 II.1.2 II.3.1 III.1.1 III.1.2 POZYTYWIZM – NAUKA O JĘZYKU 78. Odmiany języka polskiego • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Pozytywizm”, s. 158–160 • Joanna Furgalińska, Ślónsko godka. Ilustrowany słownik dla Hanysów i Goroli (fragment) • terminy i pojęcia: język ogólny, odmiana oficjalna i nieoficjalna, odmiany terytorialne, gwary, dialekty, mazurzenie, gwara miejska, języki środowiskowe i zawodowe, indywidualizacja języka, mowa pozornie zależna • klasyfikuje odmiany języka narodowego • wyjaśnia, skąd wzięły się różnice we współczesnym języku polskim • odróżnia odmianę nieoficjalną języka od oficjalnej • wymienia podstawowe dialekty polszczyzny • tłumaczy przyczyny powstania języków środowiskowych i zawodowych • charakteryzuje styl literatury pozytywistycznej • na wybranym przykładzie ilustruje cechy stylu literatury pozytywistycznej • wyjaśnia, w jaki sposób styl literatury pozytywistycznej odzwierciedla światopogląd epoki 1 I.3.1 I.3.5 POZYTYWIZM – PODSUMOWANIE I POWTÓRZENIE 79. Podsumowanie wiadomości na temat pozytywizmu • podręcznik do języka polskiego Ponad słowami, dział „Pozytywizm”, s. 161 • Józef Bocheński, Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów (fragmenty) •Jerzy W. Borejsza, Piękny wiek XIX (fragmenty) • terminy i pojęcia: zabobon, pozytywista, organicznik, jestestwo narodowe • przytacza opinie autorów na temat pozytywizmu • analizuje podłoże różnego postrzegania pozytywizmu przez obu pisarzy • omawia stosunek Józefa Bocheńskiego do filozofii Auguste’a Comte’a • przedstawia zasługi pozytywizmu 1 I.1.1 I.1.5