Pobierz Podmiotowość osoby niepełnosprawnej - Notatki - Etyka i więcej Notatki w PDF z Etyka tylko na Docsity! Podmiotowość osoby niepełnosprawnej (potrzeby edukacyjne, zdrowie społeczne) Zainteresowanie osobami z różnymi rodzajami dysfunkcji, ich potrzebami i możliwościami podlega ciągłej ewolucji. Analizując dane z literatury omawiającej problemy osób niepełnosprawnych w ciągu ostatnich stu lat, można zaobserwować zmiany w podejściu do procesu terapii, edukacji, socjalizacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością. Obecnie, pogląd na funkcjonowanie osób niepełnosprawnych wskazuje na celowość i trafność w podejmowaniu przez nie same decyzji i branie odpowiedzialności za swoje postawy i rozwój. Rozważania na temat poczucia jakości życia niepełnosprawnych, pozytywnych postaw społecznych warunkujących skuteczną rehabilitację, to tylko niektóre tematy i problemy poruszane. Edukacja, rehabilitacja i socjalizacja osób niepełnosprawnych są przedmiotem licznych dyskursów na gruncie medycyny, psychologii, socjologii, prawa, antropologii, pedagogiki i pedagogiki specjalnej. Rezultatem tego jest wzmocnienie troski o osoby będące w gorszej sytuacji rozwojowej, czy społecznej. Trudno jednak obecny stan uznać za zadowalający. Czym zatem jest podmiotowość? Literatura pedagogiczna i psychologiczna określa ,,podmiot” jako człowieka mającego ,,tożsamość” wyróżniającą go od innych ,że jego własna działalność zależy w znacznym stopniu od niego samego. W ostatnich kilkunastu latach wzrosło zainteresowanie problemem człowieka. Podejmują ją między innymi różne nauki szczegółowo próbując określić podmiotowość. I tak np.: mówi się o poczuciu podmiotowości , potrzebie podmiotowości , podmiotowym traktowaniu wychowanka, ucznia, niepełnosprawnego, pracownika. Jednocześnie wskazuje się na cechy człowieka, świadczące o jego podmiotowym bycie. W związku z tym podkreśla się wolność, możność decydowania, niezależność i w tym związaną emancypację, posiadanie praw, równości w relacjach. Wartym wytłumaczenia byłoby również samo pojęcie niepełnosprawności. Według ustawy o pomocy społecznej niepełnosprawność oznacza niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albo zaliczenie do grupy inwalidów lub legitymowanie się stopniem niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Wyróżnia się ponadto: inwalidztwo – częściowa niezdolność do wykonywania pracy zawodowej, spowodowana długotrwałym lub trwałym naruszeniem sprawności organizmu. O inwalidztwie mówi się, gdy choroba trwa powyżej sześciu miesięcy. kalectwo – niedorozwój, brak lub nieodwracalne uszkodzenie narządu lub części ciała (trwałe uszkodzenie organizmu). Może, ale nie musi spowodować zmniejszenia lub utraty zdolności do pracy zawodowej. W Polsce, podobnie jak w wielu krajach świata, podejmowane są działania, których celem jest stworzenie osobom niepełnosprawnym warunków do rozwoju i udziału w życiu społecznym na równi ze sprawnymi obywatelami. Działania na rzecz integracji tej grupy osób prowadzone są w dwóch obszarach. Jeden obszar, który jest skierowany bezpośrednio na osoby z ograniczoną sprawnością, obejmuje opiekę medyczną, leczenie indywidualne, profesjonalną pomoc (np. system rehabilitacji, pomocy społecznej). Druga płaszczyzna to działania dotyczące środowiska społecznego i fizycznego, w którym osoby niesprawne funkcjonują (np. pomoc w adaptacji mieszkań, dostępność komunikacji, urzędów, placówek kulturalnych, odpowiednie zatrudnienie, współtworzenie prawa). Ukształtowany w Polsce model kompleksowej rehabilitacji zakłada uwzględnienie wszystkich rodzajów potrzeb osoby niepełnosprawnej w procesie rehabilitacyjnym. Postępowanie terapeutyczne łączy rehabilitację psychologiczną, medyczną, społeczną i zawodową. Podział ten ma znaczenie jedynie metodyczne, ponieważ w praktyce rehabilitacja jest procesem ciągłym, a poszczególne jej etapy nakładają się i uzupełniają. Dzięki założeniom wypracowanym przez Polską Szkołę Rehabilitacji, tj. powszechność, wczesne zapoczątkowanie, kompleksowość, ciągłość – rehabilitacja odgrywa istotną rolę w integracji niepełnosprawnych ze społeczeństwem. Ważnym zagadnieniem jest podmiotowy charakter samego procesu wychowania, a więc konieczność takiego doboru metod, środków, form pracy i oddziaływania wychowawczego, by wspomagały kształtowanie się podmiotowego, osobistego charakteru aktywności osoby niepełnosprawnej . Uznanie podmiotowości osób uczestniczących w procesie wychowania możliwe jest dzięki przyjęciu, iż jest to proces, w którym wychowawca i uczeń są równie ważni . Wielicki, uważa , że podmiotem jest ten, kto: pełni rolę społeczną, kieruje swoimi stanami psychicznymi i swoją aktywnością, ma wpływ na zdarzenia, pozostaje w stałym procesie samodoskonalenia się, przekraczania ,,samego siebie” i własnych granic, rozszerza stale zakres podmiotowości swojej i środowiska społecznego; ułatwia realizację podmiotowości drugiemu człowiekowi. Natomiast Gorlach i Seręga uważają, że człowiek będący podmiotem posiada zdolność do pobierania, przetwarzania i generowania informacji, zdolność do wchłaniania wpływów otoczenia, do transformacji tych wpływów, określony system wiedzy ,informacji dotyczących świata, system wartości i ocen, programów działania, nawyków i umiejętności . Podmiotowość w edukacji odnosi się najczęściej do uczniów i nauczycieli, rzadziej do rodziców. Inaczej jednak jest w przypadku osób niepełnosprawnych, gdzie w większości przypadków to właśnie rodzic pełni funkcje również nauczyciela. Cechami zasadniczymi podmiotowości zespołu edukacyjnego, tworzącymi kontakt aksjologiczny, organizacyjny, etyczno-moralny i wychowawczy są: 1.Autonomia - zależność . 2.Pluralizm - wyłączność. 3.Partnerstwo i demokratyzm - indywidualizm i autorytaryzm. 4.Samodzielność i swoboda działania - ograniczanie samodzielności i swobody działania. 5.Zmiana - stagnacja. 6. Integracja - dezintegracja. 7.Tolerancja - swoista ksenofobia. Powyższe cechy, nie wyczerpują oczywiście wszystkich kontekstów podmiotowości. Podmiotowość osób niepełnosprawnych w tworzeniu odpowiednich warunków edukacyjnych ma miejsce wtedy, gdy: -korzystają z możliwości doboru treści, form i technik pedagogicznego działania;