dr Bartłomiej Rokicki Ćwiczenia z Makroekonomii I
1
Rynek pracy i bezrobocie
Podstawowe definicje na rynku pracy:
• Ludność w wieku produkcyjnym – w zależności od definicji przyjmowanej przez urząd
statystyczny ludność w wieku 15 lat i więcej lub ludność w wieku 18 – 59/64
• Zasoby siły roboczej – obejmują one wszystkich pracowników najemnych zatrudnionych
w danym momencie oraz tych, którzy są zarejestrowani jako chętni do podjęcia pracy
(bezrobotni zarejestrowani).
• Ludność czynna zawodowo – jest to siła robocza powiększona o poborowych i
zawodowych żołnierzy oraz osoby pracujące na własny rachunek.
• Pracujący – osoby, które w danym tygodniu wykonywały pracę przynosząca zarobek lub
dochód lub nie pracowały z powodu choroby, urlopu itp., ale formalnie miały pracę
• Zatrudnieni – osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy (umowa o pracę,
powołanie, mianowanie, wybór)
• Bezrobotni BAEL – osoby w wieku 15–74 lata, które w badanym tygodniu nie pracowały,
w ciągu 4 tygodni poprzedzających badania aktywnie poszukiwały pracy, były gotowa
podjąć pracę; także osoby, które czekają na jej rozpoczęcie;
• Bezrobotni długookresowo – osoby utrzymujące się w bezrobociu przez ponad 12
miesięcy
• Bierni zawodowo – osoby w wieku produkcyjnym, nie zaliczone, ani do pracujących, ani
do bezrobotnych
• Współczynnik aktywności ekonomicznej – relacja aktywnych zawodowo do ludności w
wieku produkcyjnym
• Stopa zatrudnienia – relacja pracujących do ludności w wieku produkcyjnym
• Stopa bezrobocia – odsetek siły roboczej, która nie ma pracy, ale jest zarejestrowana jako
poszukująca pracy. W innym ujęciu stopa bezrobocia może być liczona jako odsetek
ludności czynnej zawodowo pozbawionej pracy (jest wtedy niższa, gdyż ludność czynna
zawodowo jest liczniejsza niż siła robocza).
• $aturalna stopa bezrobocia - występuje, gdy rynek pracy znajduje się w stanie
równowagi. Ma ona charakter całkowicie dobrowolny, gdyż obejmuje osoby nie chcące
podjąć pracy przy danym poziomie płacy realnej.
Podaż pracy – jej wielkość zależy od preferencji pracowników, którzy dzielą swój czas
pomiędzy pracę i odpoczynek. Zamiast zastanawiać się nad czynnikami determinującymi
podaż pracy możemy analizować czynniki wpływające na popyt na czas wolny, podobnie jak
w przypadku popytu na jakiekolwiek dobra. A zatem popyt na czas wolny będzie zależeć od:
• poziomu dochodu
• ceny czasu wolnego (będzie to równowartość płacy oferowanej pracownikowi)
• preferencji pracownika
Podobnie jak w przypadku popytu na dobra będziemy mieli do czynienia z występowaniem
efektu substytucyjnego i dochodowego:
