Podstawowe konstytucyjne prawa i wolności człowieka, Notatki z Prawo konstytucyjne

Pobierz Podstawowe konstytucyjne prawa i wolności człowieka i więcej Notatki w PDF z Prawo konstytucyjne tylko na Docsity! Prawo Konstytucyjne (26.11.19) Prawa i wolności jednostki Podstawowe regulacje praw człowieka Najważniejsza zasada godności człowieka art. 30 – z prawa godności wynika to, że prawa i wolności jednostki nie zależą od decyzji prawodawcy. Nie zależą bo źródłem jest godność człowieka. Godność jest przyrodzona tzn., że wynika z faktu urodzenia się człowiekiem, a więc z istoty człowieczeństwa. Godność jest przymiotem każdej osoby ludzkiej. Godność jako taka nie podlega zróżnicowaniu ze względu na cechy konkretnego człowieka, np. wykształcenie, zamożność, zdolności intelektualnej. Godność przysługuje człowiekowi przez całe życie. Refleksy widoczne są po śmierci, np. prawo do pochówku. Godność człowieka jest niezbywalna i nienaruszalna. Polega na tym, że sam zainteresowany nie może się jej zrzec. Nie mogą naruszać godności ani inni ludzie ani organy władzy publicznej. Acontratrio są zobowiązane (organy władzy publicznej) do poszanowania i ochrony godności jednostki. Art. 31 – Zasada wolności Do poszanowania wolności i praw są wezwane nie tylko organy władzy publicznej lecz także inni ludzie. Formuła: każdy może czynić wszystko to czego prawo nie zakazuje. Ta zasada wskazuje na zakaz podejmowania przez władze publiczne jakiejkolwiek interwencji w życie prywatne jednostek. Art. 7 - Organy władzy publicznej mogą działać wyłącznie na podstawie i w granicach obowiązującego prawa (ograniczenie praw i wolności jednostki). Art. 31 ust. 3 – ograniczenie praw i wolności jednostki. W aspekcie formalnym – mogą być nakładane tylko przez ustawę na konkretnych zasadach zgodnie z art. 31 (tylko przedstawiciele narodu czyli posłowie i senatorowie). W aspekcie materialnym – art. 31 ust. 3 zezwala na ograniczenie praw i wolności tylko ze względu na jedno z sześciu wartości: bezpieczeństwo, porządek publiczny, środowisko naturalne, zdrowie publiczne, moralność publiczną i wolności i prawa innych osób. Ograniczenia muszą odpowiadać zasadzie proporcjonalności oraz nie mogą naruszać istoty praw i wolności. W ten sposób ustawodawca formułuje zakaz nadmiernej ingerencji państwa (prawodawcy) w sferę praw i wolności. Art. 32 – zasada równości Każdy ma prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Z przeciwieństwa wynika to, że nikt nie może być dyskryminowany w życiu społecznym, politycznym, gospodarczym. Elementy:  Równość wszystkich wobec prawa,  Równe traktowanie wszystkich osób przez prawo publiczne,  Zakaz dyskryminacji. Art. 33 – Zasada równości kobiet i mężczyzn Równe prawo do kształcenia, zatrudnienia, awansów, jednakowego wynagrodzenia, do zabezpieczenia społecznego. Podmioty praw i wolności Prawa obywatelskie odnoszą się głównie do praw politycznych zwłaszcza wyborczych (art.62) oraz ekonomicznych, społecznych i kulturalnych. Obywatelstwo nabywa się przez urodzenie z rodziców będących obywatelami polskimi (ius sanguinis). Przeciwieństwem jest prawo ziemi (ius soli), nabywa się poprzez urodzenie na terytorium danego państwa. W Polsce zasadę prawa ziemi stosuje się pomocniczo gdy nie da się ustalić prawa krwi. Obywatelstwo można uzyskać w drodze decyzji prezydenta (art. 137). Utracić można w drodze zrzeczenia się, ale Prezydent RP musi wyrazić na to zgodę. Jeżeli korzystanie z danego prawa nie jest ograniczone dla obywateli mogą z niego skorzystać cudzoziemcy, bezpaństwowcy (apatrydzi). Zgodnie z artykułem 37 z praw i wolności korzysta każdy kto znajduje się pod władzą RP, a wyjątki określa ustawa. Dziecko Art. 72 – RP zapewnia ochronę praw dziecka i przysługują mu wszystkie prawa i wolności zagwarantowane przez Konstytucję. Art. 48 – Rodzie mają prawa do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Art. 53 ust. 3 – Wychowanie powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, wolność sumienia, wyznania, przekonania. Rodzice mają prawo do zapewnienia wychowania nauczenia moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami. Dziecko pozbawione władzy rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych. Organy publiczne są zobowiązane do wysłuchania dziecka i w miarę możliwości uwzględnić wolę dziecka. Na straży stoi Rzecznik Praw Dziecka. Do 16 roku życia nie można zatrudniać na stałe dzieci. Obowiązek nauki do 18 roku życia. Osoby Prawne Korzystają z praw i wolności jeżeli natura danej wolności lub prawa nie stoją temu na przeszkodzie. Prawa i wolności osobiste  Prawo do życia – najważniejsze, które otwiera katalog konstytucyjny praw i wolności; (na tle tego przepisu wymaga rozważenia kara śmierci, eutanazja, aborcja). Ustawodawca wobec tych kwestii uniknął wyraźnego ustosunkowania się.