Podstawowe mierniki poziomu rozwoju - Notatki - Marketing, Notatki z Marketing

Pobierz Podstawowe mierniki poziomu rozwoju - Notatki - Marketing i więcej Notatki w PDF z Marketing tylko na Docsity!

PODSTAWOWE MIERNIKI POZIOMU ROZWOJU

GOSPODARCZEGO

Rozwój gospodarczy jest długofalowym procesem przemian dokonujących się

w gospodarce. Obejmuje zarówno zmiany ilościowe, dotyczące wzrostu produkcji,

zatrudnienia, inwestycji, rozmiarów funkcjonującego kapitału, dochodów, spożycia i in.

wielkości ekonomicznych charakteryzujących gospodarkę od strony ilościowej (wzrost

gospodarczy), jak również towarzyszące im zmiany o charakterze jakościowym. Jest

terminem szerszym, ponieważ oprócz zmian ilościowych obejmuje zmiany jakościowe

(zmiany organizacji społeczeństw).

Korzyścią ze wzrostu gospodarczego i rozwoju gospodarczego jest podwyższenie

standardu życia, zwiększenie produkcji, lepsza sytuacja socjalna, większe bezpieczeństwo

publiczne.

Rozwój gospodarczy w świetle różnych aspektów:

 Rozwój gospodarczy w aspekcie rzeczowym wyraża się np. w szybszym

wzroście przemysłu przetwórczego niż wydobywczego oraz w jeszcze

szybszym wzroście sfery usług konsumpcyjnych w porównaniu ze wzrostem

całej sfery produkcji materialnej.

 Rozwój gospodarczy w aspekcie własności wyraża się w powstawaniu

własności państwowej i komunalnej, w rosnącym udziale wielkich korporacji

w ogólnym zasobie kapitału, np. w powstawaniu coraz większej liczby

międzynarodowych korporacji.

 Rozwój gospodarczy w aspekcie instytucjonalnym wiąże się z rosnącą rolą

instytucji państwowych, budżetu państwa oraz systemu bankowego i rynku

kapitałowego w funkcjonowaniu gospodarki narodowej.

Podsumowując można stwierdzić, że rozwojowi gospodarczemu towarzyszy

wewnętrzna transformacja społeczeństwa, zmiana jego struktury zawodowej i społecznej,

która sprzyja stopniowej poprawie jego bytu materialnego i społeczno - kulturowego.

Natomiast wzrost gospodarczy jest tym, do czego dąży każda gospodarka, uwzględniając

jednak zarówno jego zbyt wysoki, jak i zbyt niski poziom i występujące w tych przypadkach

korzyści i niekorzyści.

Do podstawowych mierników poziomu rozwoju gospodarczego zalicza

się:

PKB per capita – z ang. GDP per capita to jeden z najczęściej stosowanych na

świecie mierników zamożności państwa (społeczności w nim mieszkającej). Sposób jego

obliczania jest bardzo prosty – wartość P roduktu K rajowego B rutto danego państwa dzielimy

przez liczbę jego mieszkańców.

Wskaźnik

KRAJE

Wysoko rozwinięte Średnio rozwinięte Słabo rozwinięte

EKONOMICZNE

PKB per capita Na taką^ wysokość^ PKB per

capita wpływa zastosowanie nowoczesnych technologii w produkcji, co pozwala na obniżenie kosztów i zwiększenie dochodów. Dodatkowo nowoczesne gałęzie przemysłu podnoszą tą wartość. Również decydującą rolę w strukturze zatrudnienia pełnią usługi, które umożliwiają większe zarobki.

USA 33 836 $ / rok / os. Japonia 22 590 $ / rok / os.

Poziom PKB jest znacznie mniejszy niż w krajach wysoko rozwiniętych. Jest to głównie spowodowane różnicami w strukturze zatrudnienia, zwłaszcza znacznie mniejszym udziale usług. Specyficzną kategorię stanowią kraje naftowe – ich niższy poziom PKB wynika z niedemokratycznego ustroju, nierównomiernym podziale dochodów oraz nierozwiniętych innych gałęzi przemysłu.

Polska 12 220 $ / rok / os.

Niski poziom miernika wynika głównie ze struktury zatrudnienia skupiającej się na rolnictwie. W produkcji brakuje nowoczesnych technologii, co również wyklucza nowoczesne gałęzie przemysłu.

GOSPODARCZE

Struktura

towarowa

eksportu

Państwa z tej kategorii mają największy udział w wymianie usług. Eksportują głównie maszyny, urządzenia, sprzęt transportowy. Są to, więc produkty wysoce przetworzone, co wymaga nowoczesnej technologii.

Kraje średnio rozwinięte a zwłaszcza azjatyckie „tygrysy” eksportują głównie statki, samochody oraz artykuły elektroniczne oraz produkty przemysłu lekkiego, zwłaszcza do Ameryki Pn. i Europy.

Eksportowane są paliwa i surowce mineralne, używki oraz owoce. Są to, więc produkty nieprzetworzone, proces taki wymaga, bowiem technologii, wyszkolonej kadry pracowniczej i dużych nakładów pieniężnych, których tutaj brak.

Struktura

towarowa

importu

Kraje te mają rozwinięte wszystkie gałęzie gospodarki, importują, więc niewiele. Najwięcej sprowadzanych jest jednak maszyn oraz surowców niedostępnych w danych krajach.

Kraje te importują głównie maszyny oraz produkty przetworzone, co oznacza, że nie są one produkowane w tych państwach.

Import jest dość duży. Sprowadzane są żywność, maszyny oraz produkty przetworzone i spożywcze. Nie są natomiast importowane surowce, gdyż kraje te dysponują własnymi.

Ilość km

autostrad

Sprawna sieć komunikacyjna jest niezbędna ze względu na dużą ilość samochodów w kraju oraz rozwiniętą turystykę.

Holandia 334 km / 100 km^2 Japonia 230 km / 100 km^2

Nie istnieje tak duże zapotrzebowanie na autostrady jak w krajach wysoko rozwiniętych, głównie ze względu na ich mniejsze rozmiary. Brakuje również funduszy na nowe drogi.

Węgry 88,5 km / 100 km^2 Ukraina 28,2 km / 100 km^2

Kraje te nie posiadają autostrad.

DEMOGRAFICZNE

Przyrost

naturalny

Przyrost naturalny w tych krajach jest zerowy lub ujemny. Wynika to z popularnego modelu rodziny 2+1, znacznego nacisku na karierę zawodową oraz rozpowszechnionej antykoncepcji.

Niemcy –0,8 % Japonia 1 %

Przyrost naturalny utrzymuje się z reguły na niskim poziomie, głównie ze względu na zmianę modelu rodziny na 2+1. Innym powodem jest brak pieniędzy, który ogranicza potencjalnych rodziców. W Chinach prawo ogranicza liczbę dzieci w rodzinie.

Polska 0,1% Chiny 8,2 %

W państwach tych przyrost naturalny jest bardzo wysoki. Taki stan rzeczy jest wynikiem istnienia modelu rodziny wielodzietnej. Dzieci wykorzystywane są również do pracy w rolnictwie. Brakuje tu również rozpowszechnionej antykoncepcji.

Niger 27,7 % Egipt 16,8 %

Faza rozwoju

demograficznego

Należą do IV lub V fazy, co wynika z bardzo niskiego lub ujemnego przyrostu naturalnego.

V faza z powodu ujemnego przyrostu naturalnego.

Kraje słabo rozwinięte znajdują się w drugiej fazie, czyli przejściu lub eksplozji demograficznej.

Struktura

wiekowa

Kraje wysoko rozwinięte tworzą społeczeństwo starzejące się. Typ piramidy: stacjonarny.

Społeczeństwo dojrzałe. Typ piramidy: progresywny.

Społeczeństwo młode. Typ piramidy: progresywny.

Wskaźnik

śmiertelności

niemowląt (na

1000 urodzeń)

Dzięki powszechnie dostępnej, darmowej służbie zdrowia, profesjonalnej opiece medycznej oraz przestrzeganiu higieny śmiertelność niemowląt jest stosunkowo niska.

Niemcy 4,6 % Szwecja 4,4 %

Z powodu mniejszej dostępności do nowoczesnych technologii oraz sprawnej służby zdrowia, w krajach tych umiera więcej niemowląt niż w krajach wysoko rozwiniętych.

Łotwa 15,4 % Polska 7,8 %

Opieka medyczna jest trudno dostępna lub jej brak. Często również nieprzestrzegana jest higiena, co powoduje wysoką śmiertelność niemowląt.

Burgundia 99,1 % Bangladesz 102,8 %

Średni czas

trwania życia

W krajach tych średnia długość życia jest stosunkowo wysoka. Uwarunkowane jest to dobrą opieką zdrowotną oraz przestrzeganiem higieny.

Japonia

Opieka zdrowotna w tych krajach nie jest tak dobra jak w krajach wysoko rozwiniętych, mimo to długość życia wciąż jest dość wysoka.

Polska

Czas trwania życia jest bardzo krótki. Powodem tego jest trudno dostępna opieka medyczna oraz nie przestrzeganie higieny.

Nigeria

Mężczyźni 78 lat Kobiety 84 lata USA Mężczyźni 74 lata Kobiety 80 lat

Mężczyźni 70 lat Kobiety 78 lata Rosja^1 Mężczyźni 59 lata Kobiety 72 lat

Mężczyźni 44 lat Kobiety 48 lata Bangladesz Mężczyźni 61 lata Kobiety 62 lat

Wskaźnik

feminizacji

W państwach wysoko rozwiniętych kobiet jest więcej od mężczyzn. Powodem tego jest ich większa długość życia.

W tej kategorii, zależnie od kontynentu wskaźnik ten jest dość zróżnicowany. W Europie, podobnie jak w krajach wysoko rozwiniętych, więcej jest kobiet. Inaczej jest natomiast w krajach naftowych, gdzie można zaobserwować masowy napływ mężczyzn do pracy oraz w Indiach i Chinach, gdzie państwo prowadzi kontrole urodzeń, a rodzice najczęściej decydują się na chłopca.

W krajach słabo rozwiniętych przeważają mężczyźni. Spowodowane jest to dużą umieralnością kobiet podczas porodów oraz ich ciężką pracą.

Struktura

zatrudnienia

W krajach wysoko rozwiniętych największe zapotrzebowanie znajdują usługi. Natomiast przemysł i rolnictwo są wysoko zmechanizowane i nie wymagają tylu pracowników.

USA

Usługi 73% Przemysł 25% Rolnictwo 2%

W krajach średnio rozwiniętych struktura zatrudnienia zbliża się do tej w wysoko rozwiniętych. Główne przeszkody to m.in. duże rozdrobnienie gospodarcze oraz niska mechanizacja i wydajność rolnictwa.

Polska Usługi 46% Przemysł 28% Rolnictwo 26%

Zdecydowanie dominuje tutaj zatrudnienie w rolnictwie, ze względu na niską mechanizację oraz słabo rozwinięte usługi i przemysł.

Afganistan Usługi 16% Przemysł 20% Rolnictwo 64%

Wskaźnik

urbanizacji

Wysoki wskaźnik urbanizacji wynika ze struktury zatrudnienia, skupiającej się na przemyśle i usługach. Ośrodkami przemysłu i usług są, bowiem miasta.

Belgia 97% Dania 87%

W państwach średnio rozwiniętych wskaźnik ten jest niższy, jednak wzrasta, wraz z tym jak struktura zatrudnienia mniej skupia się na rolnictwie. W niektórych państwach, jak np. Brazylia następuje pozorna urbanizacja, tzn., że ludność przenosi się do miast w poszukiwaniu pracy, jednak tam tez jej nie znajduje. Tworzą się w ten sposób tzw. dzielnice nędzy.

Polska 63% Rosja 72%

Urbanizacja w tych krajach jest bardzo niska ze względu na słabo rozwinięty przemysł i usługi, przez co większość ludzi pracuje w rolnictwie.

Uganda 12% Etiopia 13%

Podsumowując można stwierdzić, że rozwojowi gospodarczemu towarzyszy

wewnętrzna transformacja społeczeństwa, zmiana jego struktury zawodowej i społecznej,

która sprzyja stopniowej poprawie jego bytu materialnego i społeczno - kulturowego.

Fragment z artykułu na temat gospodarki ze strony internetowej www.gazeta.pl

W zeszłym roku średnie i duże firmy znacząco polepszyły swoje wyniki

finansowe. To głównie dzięki nim nasza gospodarka tak szybko rośnie - mówią

ekonomiści.

Polska gospodarka w zeszłym roku z kwartału na kwartał rozwijała się coraz szybciej,

w całym roku wzrost gospodarczy osiągnął 5,8 proc. Tak dobry wynik nie byłby możliwy,

gdyby nie świetna kondycja firm. Główny Urząd Statystyczny podał, że w zeszłym roku

przychody przedsiębiorstw niefinansowych zatrudniających 50 i więcej osób wzrosły do

poziomu prawie 1,5 bln zł, a wynik finansowy netto wyniósł prawie 70 mld zł.

To rekordowe wyniki twierdzą ekonomiści.

• Im lepiej rozwijają się firmy, tym szybszy mamy rozwój gospodarczy - mówi Małgorzata

Krzysztoszek, ekonomistka Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych "Lewiatan". Bo

to firmy są odpowiedzialne za tworzenie około 70 proc. naszego PKB. Zdaniem Krzysztoszek

sytuacja przedsiębiorstw jest naprawdę znakomita, bo ich przychody rosną szybciej niż

koszty. Firmy cały czas się restrukturyzują, tną koszty i optymalizują produkcję. To między

innymi dzięki temu znacząco rosną ich zyski, a te przedsiębiorstwa, które mają straty,

zmniejszają je. Zyski netto firm zwiększyły się z 62,1 w 2005 r. do 77,9 mld zł w 2006 r. W

tym samym czasie firmy przynoszące straty zmniejszyły je z 10,7 do 8,1 mld zł. - To daje

szanse na kolejny dobry rok dla przedsiębiorstw i podstawę do szybkiego rozwoju

gospodarczego - mówi Krzysztoszek.