Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Podstawowe notatki (informacje) z zakresu ekonomii, Notatki z Ekonomia

Ekonomia-rynek, popyt, podaż, struktura podmiotowa rynku, pieniądz, inflacja To są zagadnienia które tu znajdziesz, mam nadzieję że się spodoba, to moja pierwsza notatka, życzę miłego dnia!

Typologia: Notatki

2019/2020

Załadowany 04.09.2021

knur69
knur69 🇵🇱

1 dokument

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Podstawowe notatki (informacje) z zakresu ekonomii i więcej Notatki w PDF z Ekonomia tylko na Docsity! EKONOMIKA Ekonomia - to nauka zajmująca się zachowaniem podmiotów gospodarczych w dziedzinie wykorzystania ograniczonych środków, które mogą być w rozmaity sposób zastosowane w sferze produkcji, podziału, wymiany i konsumpcji. Ekonomia jest jedyną nauką, która bada związki i współzależności zachodzące w całej gospodarce narodowej w celu ustalenia warunków racjonalnej alokacji środków i maksymalizowania korzyści podmiotów gospodarczych. Tradycyjnie ekonomię dzieli się na mikroekonomię (microeconomics), która zajmuje się zachowaniem indywidualnego konsumenta, przedsiębiorcy, handlowca, rolnika oraz makroekonomię (macroeconomics), która skupia swoją uwagę na badaniu takich wielkości jak całkowity dochód gospodarki, odsetek osób zatrudnionych, przepływ kapitału. Pod pojęciem ekonomii pozytywnej rozumie się stwierdzenia będące naukowym i obiektywnym wyjaśnieniem funkcjonowania gospodarki (na przykład do ekonomii pozytywnej należy stwierdzenie "Dwukrotne zwiększenie opodatkowania wyrobów tytoniowych spowoduje spadek ich konsumpcji”), natomiast sądy ekonomiczne oparte na subiektywnym systemie wartościowania określane są mianem ekonomii normatywnej (przykładowo "Rząd polski powinien prowadzić politykę mającą na celu obniżenie poziomu konsumpcji wyrobów tytoniowych"). Modelem ekonomicznym nazywamy każde uproszczone twierdzenie, diagram lub wzór, którym posługujemy się, aby zrozumieć zdarzenia ekonomiczne. Proces Gospodarowania: 1. Wytwarzanie (produkcja) odbywa się w przedsiębiorstwie. Celem jest wyprodukowanie dobra ekonomicznego. Mówi się, że ten etap jest najważniejszy. 2. Wymiana (handel) odbywa się na rynku. Składniki wymiany: O towar O usługa O praca O kapitał 3. Podział - w przeciwieństwie dom wytwarzania, wymiany i spożycia, najtrudniejsze do zanalizowania. Trzy główne miejsca lub rodzaje podziału: O pierwotny - w przedsiębiorstwie, podział wytworzonego dobra ekonomicznego na: płacę należną pracownikom wartość dla pracodawcy O wtórny - drugie miejsce podziału poprzez budżet do wspólnej kasy (podatki) O ostateczny - dzieli wartość na spożycie w gospodarstwie domowym i na inwestycje w przedsiębiorstwie 4. Spożycie (konsumpcja) - odbywa się w gospodarstwie domowym. Jestto wykorzystanie wcześniej wytworzonego dobra ekonomicznego. Mechanizm rynkowy to proces regulowania decyzji konsumentów i producentów, który dokonuje się poprzez rynek niezależnie od woli poszczególnych podmiotów gospodarczych w celu osiągnięcia równowagi rynkowej. Rynek to ogół transakcji kupna - sprzedaży towarów dokonujących się w sposób dobrowolny i ciągły, w wyniku, których zostają określone cechy nominalne oraz ilości nabywczych i sprzedawanych towarów. Założenia modelu gospodarki rynkowej — Na rynku działają tylko dwa podmioty gospodarcze (gospodarstwa domowe czyli konsumenci i przedsiębiorcy) występujące w roli sprzedawców i nabywców. Podmioty gospodarcze spotykają się na rynku dóbr i usług oraz na rynku czynników produkcji — Podmioty gospodarcze działają na rynku w warunkach konkurencji doskonałej tzn. że na rynku działa wielu konsumentów oraz wielu producentów wykonujących jednorodne dobro. Poszczególni uczestnicy rynku nie mają wpływu na poziom i zmianę ceny danego dobra, która jest kształtowana przez mechanizm rynkowy. " Wszyscy uczestnicy rynku mają jednakowy dostęp do informacji. Każdy sprzedawca i nabywca ma swobodę wyboru kontrahenta. Rynek i wolna przedsiębiorczość oznacza gospodarkę, w której decyzje podejmowane są niezależnie przez wielu kupujących oraz sprzedających. Oprócz sprzedających i kupujących innym ważnym elementem systemu rynkowego jest prywatna własność. Pod pojęciem "własność prywatna" rozumiemy prawo osób prywatnych oraz finm do posiadania środków produkcji. W gospodarce rynkowej środki produkcji są własnością osób prywatnych. Własność prywatna daje ludziom motywację do wykorzystywania tego, co posiadają w celu produkowania tych wyrobów, które korzystnie mogą sprzedać i dzięki temu osiągnąćzyski. Pragnienie osiągania zysków jest kolejnym elementem gospodarki rynkowej. Czynnik ten, nazywany często motywem zysku, stanowi jakby motor napędowy działań ludzkich, i sprawia, że produkują oni rzeczy, których pragną kupujący. Motyw zysku dostarcza również sprzedającym pobudek do utrzymywania kosztów produkcji na jak najniższym poziomie. Niższe koszty umożliwiają im bowiem zwiększenie zysku, czyli różnicy pomiędzy kosztami i ceną sprzedaży, lub zredukowanie ceny tak, aby sprzedawać taniej od konkurencji, lub osiągnięcie tych dwóch celów jednocześnie. Popyt. Prawo popytu Z punktu widzenia struktury podmiotowej rynku, rodzaje rynku powstają w oparciu o porównywanie cech ekonomicznych, sklasyfikowanych w odpowiedni sposób grup producentów. Pod uwagę bierzemy tu ilość i rozmiary producentów, ich udziały w rynku, charakterystykę ekonomiczną produkowanego przez nich towaru (jednorodny czy zróżnicowany), bariery wejścia i wyjścia z rynku ( łatwość konsekwencje wejścia do danej branży lub też jej opuszczenia), możliwość kształtowania cen rynkowych. Na tej podstawie ekonomia analizuje zachowanie się podmiotów gospodarczych w takich warunkach rynkowych jak np. monopol, oligopol, konkurencja doskonała itp. Ich właściwości przedstawia poniższa tabela: Liczba Możliwość Wejście i wyjście z Cecha firm Produkt kształtowania ceny rynku Przykłady Konkurencja Dużo - > doskonała małych Homogeniczny Żadna Brak barier Rynek rolny Jedna N a Olbrzymia, choć Bardzo trudne, choć w „_, Monopol > je posia alacy ograniczona długim okresie możliwe SEC duża / substytutów rozmiarami popytu do przezwyciężenia energetyczna rynkowego p Ycię: Konkurencja Wiel Zróżnico: w k k Wzglądnie łatw. Handel monopolistyczna iele różnicowany wąskim zakresie /zględnie łatwe detaliczny Zróżnicowany lub Ograniczona Rynek Oligopol Kilka y zachowaniem innych Poważne przeszkody samochodów, standaryzowany Br j oligopolistów stali Konkurencja doskonała Prawo popytu i podaży funkcjonuje idealnie tylko w warunkach konkurencji doskonałej, zwanej też wolną konkurencją. Aby rynek był doskonale konkurencyjny, muszą zostać spełnione następujące warunki: Wielu kupujących i sprzedających. Żadna osoba ani też grupa ludzi nie może mieć wpływu na kształtowanie warunków rynkowych. Homogeniczność (jednorodność) towaru. Do sprzedaży oferowane są identyczne dobra i usługi bez znaku towarowego, tak że nabywcy nie są w stanie rozróżnić zaoferowanych do sprzedaży dóbr i usług. El Doskonała informacja. Wszyscy potencjalni uczestnicy rynku dysponują dokładną informacją o cenach i transakcjach. Jeśli wyczerpująca wiedza na te tematy nie jest możliwa, to musi być spełniony warunek, aby żaden z uczestników rynku nie dysponował wiedzą większą niż pozostali. Warunek ten bywa czasami spełniany na giełdach finansowych. Brak barier wejścia i wyjścia. Kupujący i sprzedający mogą w każdej chwili wejść na rynek lub wycofać się z niego bez ograniczeń. Przykłady: Giełdy samochodowe, giełdy papierów wartościowych itp.. Monopol Rynek, na którym jest tylko jeden sprzedający, określany jest mianem rynku monopolistycznego. Jeśli natomiast występuje jeden kupujący to nazywany jest on monopolistą. W przypadku monopolu podaż jest ustalana przez jedną firmę. Umożliwia to jej określenie ceny w dowolnym punkcie krzywej podaży. Jaką cenę wybierze? Oczywiście taką, która przyniesie największe zyski. Monopole charakteryzują się następującymi cechami: Jest jeden sprzedający. Fl Nie ma substytutów (wyrobów zastępczych). Produkt sprzedawany przez monopolistę różni się od wyrobów oferowanych przez inne firmy. Kupujący muszą albo zapłacić cenę monopolisty, albo obyć się bez danego produktu. Fl Firmy konkurencyjne nie mogą wejść na rynek, na którym istnieje monopol, z powodu barier. Chodzi tutaj zarówno o bariery prawne, np. konieczność zdobycia koncesji, jak i bariery finansowe, np. olbrzymie koszty potrzebne na uruchomienie produkcji. Przykłady: Gazownie, transport publ., elektrownie, urzędy, ministerstwa itp.. Konkurencja monopolistyczna Sytuacja zbliżona do konkurencji doskonałej istnieje tylko na niektórych rynkach. Prawda jest zaś taka, że większość firm bardzo stara się, by przekonać klienta, że ich wyrób lub oferowana usługi są wyjątkowe i niepowtarzalne. Sytuację, w której wielu producentów dostarcza podobne, lecz nie takie same produkty, określa się mianem konkurencji monopolistycznej. Działania mające na celu wywołanie wrażenia wyjątkowości danego wyrobu określamy jako różnicowanie (dywersyfikację) produktu. Tak naprawdę nie chodzi wcale o faktyczne jego zróżnicowanie, ale o stworzenie przeświadczenia, że klienci kupują produkt inny od pozostałych. Różnicowanie wyrobów dotyczy większości nabywanych dóbr i usług. Oligopol Oligopol oznacza rynek zdominowany przez kilka (zwykle od trzech do pięciu) dużych firm. W miarę jak zmienia się struktura rynkowa gałęzi (z wielu firm sprzedających zróżnicowane produkty wyłania się kilka firm dominujących w branży) ekonomiści mówią, że zmienia się stopień koncentracji. Stopień koncentracji określa udział największych firm w całości sprzedaży. Pieniądz Pieniądz - powszechnie akceptowany środek wymiany dóbr i usług oraz miernik ich wartości, także środek tezauryzacji oraz środek zwalniania z zobowiązań, może nim być cokolwiek, co jest będzie akceptowane przy płatnościach za dobra i usługi. Cechy pieniądza: Fl Poręczność - współczesne pieniądze muszą być na tyle nieduże i lekkie, żeby ludzie mogli je z łatwością nosić przy sobie. Stabilność - wartość pieniądza powinna być mniej więcej taka sama dzisiaj, jak i jutro, nie powinna podlegać większym wahaniom w czasie. W krajach, gdzie wartość pieniądza zmienia się (rośnie lub spada), ludzie będą gromadzili pieniądze, gdy będą oczekiwać wzrostu ich wartości, a wydawali je możliwie najszybciej, gdy będą uważali, że wartość ich będzie maleć z dnia na dzień. Zarówno jedno, jaki drugie działanie może być bardzo szkodliwe dla gospodarki. Trwałość - materiał wybrany na pieniądz musi być odpowiednio trwały. Z tego powodu większość krajówdo produkcji pieniędzy stosuje papier wysokiej jakości. F Jednolitość - pieniądze (monety czy banknoty) o takich samych nominałach powinny mieć identyczną wartość. Fl Podzielność - jedną z podstawowych zalet pieniądza jest możliwość jego podziału. Rozpoznawalność - pieniądze powinny być łatwo rozpoznawalne i trudne do podrobienia. Jakość papieru oraz specjalne znaki graficzne sprawiają, że współczesne pieniądze są trudne do sfałszowania. Funkcje pieniądza: miernik wartości, rodek wymiany w procesie kupna-sprzedaży, środek tezauryzacji (gromadzenia pieniędzy) Wartość pieniądza - realna wartość pieniądza zależy nie od jego nominału, lecz od siły nabywczej, czyli ilości i jakości dóbr, które można za określoną sumę pieniędzy nabyć. Rosnące ceny powodują, że za tą samą sumę pieniędzy możemy coraz mniej kupić. Formy pieniądza Gotówkowa - pieniądz gotówkowy jest prawnym środkiem płatniczym. Oznacza to, że prawo wymaga, aby był on powszechnie akceptowany przy regulowaniu wszelkiego typu zobowiązań finansowych. Nasi wierzyciele nie mogą więc odmówić przyjęcia gotówki jako formy płatności za nasze zobowiązanie (chyba że umowa, w której wyniku ono powstało, stanowi inaczej). Bezgotówkowa - występuje w formie zapisu na rachunku bankowym właściciela. Szybki rozwój elektroniki wpłynął na dalsze usprawnienia rozliczeń bezgotówkowych poprzez pojawienie się tzw. pieniądza elektronicznego (karty płatnicze), będącego formą pieniądza gotówkowego. Czek - papier wartościowy za pomocą którego wystawca rozporządza swymi pieniędzmi złożonymi na koncie bankowym. Jest formą przekazu pieniężnego między podmiotami gospodarczymi oraz osobami fizycznymi. Pełni też funkcję polecenia wypłacenia przez bank lub przelania na inne konto określonej kwoty z rachunku wystawcy. Zmiany wartości pieniądza