Podstawowe pojęcia dydaktyki. Nauczania-uczenie się. wychowanie, Notatki z Pedagogika, badania pedagogiczne

Pobierz Podstawowe pojęcia dydaktyki. Nauczania-uczenie się. wychowanie i więcej Notatki w PDF z Pedagogika, badania pedagogiczne tylko na Docsity! pojęcie wychowania uczenie się w sensie • wąskim: W wąskim znaczeniu oznacza on świadome i zamierzone zdobywanie wiadomości i umiejętności. • szerokim uczenie się – w znaczeniu szerokim rozumiane jest w psychologii jako proces nabywania przez jednostkę względnie trwałych zmian w zachowaniu się na podstawie jej indywidualnego doświadczenia. uczenie zależy od wielu czynników zewnętrznych (atmosfera pozbawiona lęku i stresu) Uczenie się: czynniki zapamiętywania np. jak słuchamy muzyki, jak chodzimy, czy leżymy Ważna jest motywacja do nauki, motyw to bodziec skłaniający do określonego działania Okoń, wyróżnia 4 rodzaje uczenia się - uczenie przez przyswajanie: uczeń - przez przezywanie (coś co się przeżyło lepiej się pamięta) - przez odkrywanie - działanie Aktywność osoby uczącej się ważna jest planowość Pojecie : nauczanie to swoisty rodzaj działalności społecznej wykonywany przez nauczycieli do uczniów których celem jest wywołanie zmian w uczniach w ich systemie wartości, planowa praca nauczyciela z uczniami, polegająca na utrwalaniu ich wiedzy, zmiany ich zachowania, wartości w toku tego nauczania Nauczanie – planowa i systematyczna praca nauczyciela z uczniami, polegająca na wywołaniu oraz utrwaleniu zmian w ich wiedzy, dyspozycjach i postępowaniu  w wyniku przekazywanej wiedzy Nauczanie – swoisty rodzaj działalności społecznej wykonywanej przez nauczycieli w stosunku do uczniów, której celem jest wywołanie określonej zmiany w uczniach tzn. W ich postępowaniu, dyspozycjach i osobowości. Cechy nauczania: •obieg informacji między nauczycielem a uczniem umożliwiający opanowanie określonej wiedzy •zdolność ucznia do podejmowania decyzji regulujących jego stosunek do rzeczywistości •tworzenie systemu wartości ucznia przez ukazywanie mu różnych wartości moralnych, estetycznych i społecznych •podejmowanie działalności praktycznej przez uczniów odpowiednio scharmonizowanej z opanowaniem wiedzy o rzeczywistości Cechy nauczania • obieg informacji między nauczycielem a uczniem • zdolność ucznia do podejmowania decyzji w stosunku do otaczającej go rzeczywistości • tworzenie systemu wartości ucznia, przez pokazywanie mu rożnych systemów wartości, spośród nich wybiera te które są dla niego ważne • podejmowanie praktycznej działalności przez uczniów, uczeń zdobywa wiedzę ogólnokształcącą Mogą być rożne style nauczania • autorytarny • reaktywny tzw liberalny (nauczyciel daje swobodę uczniom) Modele nauczania • podające (podawanie gotowej wiedzy) • nauczanie pojęć- nauczanie myślenia logicznego (różne myślenie w zależności od wieku dziecka) • nauczanie bezpośrednie • poszukujący (twórcze rozwiązywanie problemów, stwarzanie sytuacji problemowych) • współpracy • bezpośrednie Kształcenie – ogół czynności i przepisów pozwalających ludziom uzyskanie orientacji w otaczającej rzeczywistości. Dzięki tym czynnościom ludzi uzyskują zasób wiedzy, umiejętności i sprawności, a rezultat kształcenia nazywamy wykształceniem.  Rodzaje kształcenia: •kształcenie ogólne – opanowani wiedzy i zdobycie podstawowych umiejętności niezbędnych do funkcjonowania w społeczeństwie. •kształcenie specjalistyczne – przyswajanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do wykonywania zawodu •kształcenie ustawiczne – proces ciągłego doskonalenia kwalifikacji ogólnych i zawodowych •kształcenie równoległe – odbywa się przez wpływ środowiska masowego przekazu oraz oddziaływanie różnorodnych organizacji •kształcenie korespondencyjne – zaoczne, gdzie człowiek samodzielnie realizuje jakiś przedmiot, bądź kierunek studiów z dala od uczelni, wykorzystując komputer lub listownie •kształcenie stacjonarne – organizacja procesu kształcenia, która polega na uczestnictwie we wszystkich zajęciach dydaktyczno – wychowawczych w odróżnieniu od kształcenia w ramach szkół zaocznych •kształcenie nieformalne – świadoma i zorganizowana działalność mająca na celu poszerzenie wiedzy w jednej dyscyplinie.\\ 6. Zasada trwałości wiedzy i umiejętności; Zasada ta wskazuje na potrzebę takiego organizowania przez nauczyciela procesu nauczania, jaki umożliwia uczniom gruntowne opanowanie zasadniczego materiału, tak że będą oni w stanie zawsze odtworzyć go z pamięci i posługiwać się nim zarówno dla celów szkolnych, jak i pozaszkolnych. W dążeniu do trwałości wiedzy i umiejętności proces nauczania – uczenia się powinien przebiegać zgodnie z jego prawidłowościami, przy respektowaniu wszystkich zasad kształcenia. Utrwalanie wiadomości i umiejętności poprzez powtarzanie nie zapewnia na ogół tak trwałych wiadomości, jak rozwiązywanie dostępnych uczniom problemów. Uczniowie po sformułowaniu problemu poszukują pomysłów jego rozwiązania, uzasadniają je w świetle posiadanej wiedzy. Odwołanie się do nabytej wiedzy wpływa korzystnie na jej trwałość. Trwałość wiadomości i umiejętności zapewnia operowanie nimi w działaniu praktycznym. Do najważniejszych reguł odnoszących się do realizacji zasady trwałości należy zaliczyć: • przygotowanie i prowadzenie zajęć tak, aby zapewnić każdemu uczniowi aktywny udział, • stosowanie ćwiczeń mających na celu utrwalenie przerobionego materiału, aby wszyscy uczniowie go dobrze zrozumieli, • przekazywanie informacji należy łączyć w układy logiczne, a uczniów trzeba wdrażać do naukowej weryfikacji praw, zasad, reguł, • należy stosować systematyczną kontrolę wyników nauczania i oceny pracy ucznia, co wpływa korzystnie na trwałość jego wiedzy 7. indywidualizacji i zespołowości Zasada ta sprowadza się do takiego organizowania procesu nauczania – uczenia się, w którym z jednej strony uwzględnione są indywidualne możliwości każdego ucznia, z drugiej zaś współpraca i współdziałanie wszystkich uczniów. Konieczność zachowania indywidualnego podejścia do ucznia w warunkach pracy zespołowej jest podstawą w tej zasadzie. Indywidualne możliwości mogą obejmować właściwości psychiczne (wyobraźnia, spostrzegawczość, myślenie, pamięć), możliwości intelektualne, fizyczne i emocjonalne warunkujące motywację, postawę, stopień aktywności. Dobra znajomość uczniów pozwala nauczycielowi określić poziom ich rozwoju i możliwości psychofizyczne i dostosować treści i wymagania pod względem zakresu i jakości. Nauczyciel powinien pracować z całą klasą i indywidualnie z uczniami. Zasada ta nakazuje: • w tematyce zajęć treści wymagające zespołowego działania i jednocześnie zdolności i umiejętności poszczególnych uczniów, • w trakcie zajęć wykorzystywać różne formy pracy zespołowej z możliwością pełnienia różnych funkcji organizacyjnych, • różnicować zadania dydaktyczne uwzględniając w zespołach jednostki utalentowane i mające trudności z opanowaniem wiedzy/umiejętności, • poznanie cech osobowych uczniów, co umożliwi dostosowanie metod kształcenia 8. kształcenia umiejętności uczenia się Zasada ta określa związek między celami a wynikami nauczania. Dotyczy funkcjonowania i optymalizacji wielu czynników biorących udział w procesie dydaktycznym, jak metody pracy nauczyciela i uczniów oraz treść i warunki ich pracy. Poprawiając jakość uczenia się, zwiększa się jego wydajność. Działalność dydaktyczna powinna być postrzegana w kategoriach efektywności. Zasada ta może być realizowana zarówno pod katem skuteczności, jak i ekonomiczności. Określenie poziomu efektywności kształcenia w aspekcie skuteczności wymaga precyzyjnego i adekwatnego do potrzeb sformułowania celów kształcenia. Aspekt ekonomiczny odnosi się do kosztów prowadzenia kształcenia. Wzrost kosztów wiąże się ze stosowaniem nowoczesnych technologii i środków dydaktycznych. 9. zasada ustawiczności kształcenia Kształcenie ustawiczne jest i będzie realizowane instytucjonalnie oraz na drodze samokształcenia. Zasada ta wskazuje na potrzebę ciągłej aktualizacji zdobytej wiedzy i umiejętności oraz podążanie za rozwojem nauki, techniki i systematyczne podnoszenie kwalifikacji. W procesie kształcenia należy rozbudzać potrzebę dalszego uczenia, rozwijać zainteresowania, wyrabiać umiejętności i nawyki samokształceniowe. Zasada ta przejawia wartości i intencje wszystkich zasad nauczania, ponieważ charakteryzuje ona kształt i kierunek współczesnego procesu kształcenia.