Podstawowe Pojęcia Ekonomiczne: Wprowadzenie do Mikro- i Makroekonomii, Egzaminy z Ekonomia

Pobierz Podstawowe Pojęcia Ekonomiczne: Wprowadzenie do Mikro- i Makroekonomii i więcej Egzaminy w PDF z Ekonomia tylko na Docsity!

PODSTAWOWE POJĘCIA

EKONOMICZNE

EKONOMIA – JEST NAUKĄ O PROCESACH GOSPODARCZYCH, WYKRYWA I

OPISUJE PRAWIDŁOWOŚCI RZĄDZĄCE TYMI PROCESAMI (PROCESY PRODUKCJI,

PODZIAŁU, WYMIANY I KONSUMPCJI ŚRODKÓW ZASPOKAJANIA LUDZKICH

POTRZEB).

MIKROEKONOMIA – BADA PRZEDE WSZYSTKIM POSZCZEGÓLNE ELEMENTY

TWORZĄCE GOSPODARKĘ, TAKIE JAK: GOSPODARSTWA DOMOWE,

PRZEDSIĘBIORSTWA, SEKTORY I GAŁĘZIE GOSPODARKI, RYNKI OKREŚLONYCH

PRODUKTÓW I USŁUG, ANALIZUJE SPOSÓB DZIAŁANIA ORAZ ZACHOWANIA SIĘ

NA RYNKU POSZCZEGÓLNYCH PRODUCENTÓW I KONSUMENTÓW, BADA

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI PRODUKCJI ORAZ

PODAŻY POSZCZEGÓLNYCH PRODUKTÓW I USŁUG ROZMIARÓW POPYTU NA NIE

ORAZ WYSOKOŚCI ICH CEN.

PRODUKCJA JEST PROCESEM, W KTÓRYM ZATRUDNIONE SĄ CZYNNIKI

WYTWÓRCZE (ZIEMIA, PRACA, KAPITAŁ, PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ) I DZIĘKI

KTÓREMU ZOSTAJĄ WYTWORZONE DOBRA ORAZ USŁUGI W CELU

ZASPOKOJENIA POTRZEB LUDZKICH.

OPRÓCZ PRODUKTÓW ISTNIEJĄ TEŻ TZW. DOBRA WOLNE , NIE BĘDĄCE

WYNIKIEM PRODUKCJI, WYSTĘPUJĄCE W PRZYRODZIE W POSTACI

NADAJĄCEJ SIĘ DO ZASPOKOJENIA OKREŚLONEJ POTRZEBY LUDZKIEJ. W

PRAKTYCE ZASOBY TEGO TYPU DÓBR WYCZERPUJĄ SIĘ, ZACHODZI WIĘC

POTRZEBA RACJONALNEGO ICH WYKORZYSTANIA.

PRODUKCJA JEST MOŻLIWA DZIĘKI WYKORZYSTANIU CZYNNIKÓW PRODUKCJI. WYODRĘBNIA SIĘ

ZAZWYCZAJ TRZY PODSTAWOWE CZYNNIKI PRODUKCJI :

• PRACĘ;
• ZIEMIĘ;
• KAPITAŁ.

PRACA – JEST TO ZESPÓŁ ŚWIADOMYCH I CELOWYCH CZYNNOŚCI CZŁOWIEKA, DZIĘKI KTÓRYM

ODDZIAŁUJE ON NA OTACZAJĄCĄ GO PRZYRODĘ I PRZEKSZTAŁCA JĄ.

ZIEMIA – OBEJMUJE SZEROKO ROZUMIANE ZASOBY NATURALNE, CZYLI ZIEMIĘ W ŚCISŁYM TEGO SŁOWA

ZNACZENIU (ZIEMIĘ UPRAWNĄ, GRUNTY POD ZABUDOWĘ, TERENY REKREACYJNE) ORAZ WSZELKIE

ZAWARTE W NIEJ BOGACTWA NATURALNE, LASY, WODY ITD.

KAPITAŁ – OBEJMUJE POTRZEBNE DO PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ BUDYNKI, MASZYNY,

URZĄDZENIA, ŚRODKI TRANSPORTU, NARZĘDZIA, SUROWCE I ZAPASY PRODUKTÓW (KTÓRE MOŻEMY

OKREŚLIĆ JAKO KAPITAŁ FIZYCZNY) ORAZ RÓŻNEGO TYPU ŚRODKI FINANSOWE NP. PIENIĘŻNE, PAPIERY

WARTOŚCIOWE (KAPITAŁ FINANSOWY).

POPYT NA DANE DOBRO JEST TO ILOŚĆ TEGO DOBRA, JAKĄ NABYWCY SĄ W STANIE NABYĆ PO OKREŚLONEJ CENIE I W OKREŚLONYM CZASIE. CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA POPYT :

• CENA
• POZACENOWE DETERMINANTY POPYTU:

✔ DOCHODY NABYWCÓW

✔ CENY DÓBR KOMPLEMENTARNYCH I SUBSTYTUCYJNYCH

✔ OCZEKIWANE ZMIANY SYTUACJI RYNKOWEJ

✔ GUSTY I PREFERENCJE NABYWCÓW

✔ ZMIANA LICZBY I STRUKTURY LUDNOŚCI

ZMIANA POPYTU MOŻE NASTĘPOWAĆ W WYNIKU RÓWNOCZESNYCH ZMIAN WIELU CZYNNIKÓW.

PRAWO POPYTU

WZROST CENY POWODUJE SPADEK POPYTU, SPADEK CENY POWODUJE

WZROST POPYTU.

ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY POPYTEM A CENĄ JEST NA OGÓŁ ZALEŻNOŚCIĄ

ODWROTNĄ.

CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE PODAŻ:

▪ POPYT NA DANE DOBRO LUB USŁUGĘ ▪ CENA DANEGO DOBRA LUB USŁUGI ▪ MOŻLIWOŚCI WYTWÓRCZE PRODUCENTÓW ▪ CENA CZYNNIKÓW PRODUKCJI ▪ TECHNOLOGIA ▪ POZIOM RYZYKA ▪ POLITYKA GOSPODARCZA PAŃSTWA

GRA POPYTU I PODAŻY TO ISTOTA MECHANIZMU RYNKOWEGO, W WYNIKU TEJ GRY KSZTAŁTUJE

SIĘ CENA.

CENA RÓWNOWAGI JEST TO CENA, PRZY KTÓREJ WIELKOŚĆ POPYTU RÓWNA SIĘ WIELKOŚCI PODAŻY. PRZY TEJ CENIE NA RYNKU NIE POJAWIAJĄ SIĘ ANI NADWYŻKI, ANI NIEDOBORY I WSZYSTKIE TRANSAKCJE MOGĄ BYĆ ZREALIZOWANE.

KONKURENCJA JEST TO PROCES ZA POMOCĄ KTÓREGO UCZESTNICY RYNKU,

DĄŻĄC DO REALIZACJI SWYCH INTERESÓW, PRÓBUJĄ PRZEDSTAWIĆ OFERTY

KORZYSTNIEJSZE OD INNYCH POD WZGLĘDEM CENY, JAKOŚCI LUB INNYCH

CECH WPŁYWAJĄCYCH NA DECYZJĘ ZAWARCIA TRANSAKCJI.

MONOPOL OZNACZA SYTUACJĘ, W KTÓREJ WYSTĘPUJE JEDNO

PRZEDSIĘBIORSTWO MAJĄCE WYŁĄCZNOŚĆ NA PRODUKCJĘ I ZBYT

JAKIEGOŚ TOWARU, PRZEDSIĘBIORSTWO TAKIE KONTROLUJE SYTUACJĘ

RYNKOWĄ, MA MOŻLIWOŚCI USTALENIA ROZMIARÓW PODAŻY I

WYSOKOŚCI CENY.

MONOPSON TO WYŁĄCZNY NABYWCA JAKIEGOKOLWIEK TOWARU, USŁUGI

LUB ZASOBU.

OLIGOPOL CHARAKTERYZUJE SIĘ TYM, ŻE MAŁA LICZBA PRODUCENTÓW LUB

SPRZEDAWCÓW DOMINUJE NAD CAŁYM RYNKIEM DANEGO WYROBU.

KARTEL TO POROZUMIENIE KILKU FIRM DĄŻĄCYCH DO ZMONOPOLIZOWANIA

RYNKU (ZWIĘKSZENIA ZYSKU).

HOLDING TO ZWIĄZEK POMIĘDZY PRZEDSIĘBIORSTWAMI, ODZNACZAJĄCY SIĘ

TYM, ŻE WCHODZĄCE W JEGO SKŁAD PODMIOTY SĄ SPÓŁKAMI

KAPITAŁOWYMI I JEDNA ZE SPÓŁEK POSIADA UDZIAŁY ALBO AKCJE INNYCH

SPÓŁEK, W WYNIKU ZAWARCIA TAKIEGO POROZUMIENIA POWSTAJE

ZALEŻNOŚĆ POMIĘDZY PODMIOTAMI, PONIEWAŻ POSIADANE UDZIAŁY LUB

AKCJE ZAPEWNIAJĄ SPÓŁCE DOMINUJĄCEJ (SPÓŁCE – MATCE ),

MOŻLIWOŚĆ WPŁYWU NA DZIAŁANIA POZOSTAŁYCH SPÓŁEK.

MIERNIKIEM INFLACJI JEST STOPA INFLACJI.

STOPA INFLACJI JEST PROCENTOWĄ ZMIANĄ POZIOMU CEN OBLICZANĄ

ZGODNIE Z FORMUŁĄ.

DEFLACJA TO UTRZYMUJĄCY SIĘ SPADEK POZIOMU CEN.

BEZROBOTNY TO OSOBA W WIEKU PRODUKCYJNYM, KTÓRA JEST ZDOLNA I GOTOWA DO PODJĘCIA PRACY NA TYPOWYCH WARUNKACH WYSTĘPUJĄCYCH W GOSPODARCE ORAZ POZOSTAJĄCA BEZ PRACY, POMIMO PODJĘCIA POSZUKIWAŃ PRACY. RODZAJE BEZROBOCIA : ✔ BEZROBOCIE STRUKTURALNE ZWIĄZANE Z NIEDOPASOWANIEM STRUKTURALNYM, POWSTAJE W WYNIKU NIEDOPASOWANIA STRUKTURY PODAŻY SIŁY ROBOCZEJ I POPYTU NA SIŁĘ ROBOCZĄ PRZEDE WSZYSTKIM W ASPEKCIE KWALIFIKACYJNYM, ZAWODOWYM I REGIONALNYM, U PODSTAW LEŻĄ PROCESY UPADKU LUB ROZWOJU PEWNYCH GAŁĘZI (BRANŻ).

WYRÓŻNIAMY RÓWNIEŻ BEZROBOCIE:

• SEZONOWE
• KONIUNKTURALNE
• UKRYTE
• JAWNE
• CHRONICZNE

MIERNIKIEM POZIOMU BEZROBOCIA JEST STOPA BEZROBOCIA.

B – STOPA BEZROBOCIA

B – LICZBA BEZROBOTNYCH

S – LICZBA AKTYWNYCH ZAWODOWO