Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Podstawowe pojęcia ekonomiczne, Schematy z Prawoznawstwo

Dokument zawiera wprowadzenie do podstawowych pojęć ekonomicznych, takich jak definicja ekonomii, modele ekonomiczne, popyt i podaż, rodzaje rynków, pieniądz i inflacja, funkcje Narodowego Banku Polskiego oraz międzynarodowe organizacje finansowe. Dokument szczegółowo omawia te zagadnienia, dostarczając kompleksowej wiedzy na temat podstaw ekonomii. Może być przydatny dla studentów kierunków ekonomicznych lub osób zainteresowanych zrozumieniem podstawowych mechanizmów gospodarczych.

Typologia: Schematy

2023/2024

Załadowany 24.10.2024

Ewelina_F
Ewelina_F 🇵🇱

4.7

(27)

111 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Podstawowe pojęcia ekonomiczne i więcej Schematy w PDF z Prawoznawstwo tylko na Docsity! Podstawowe pojęcia ekonomiczne i ich zastosowanie Ekonomia - notatki Podstawowe pojęcia ekonomiczne Ekonomia to nauka zajmująca się zachowaniem podmiotów gospodarczych w dziedzinie wykorzystania ograniczonych środków, które mogą być w rozmaity sposób zastosowane w sferze produkcji, podziału, wymiany i konsumpcji. Jednym z podstawowych pojęć ekonomii jest rzadkość. Wszyscy przez całe życie muszą dokonywać różnych wyborów, ponieważ nie można mieć wszystkiego równocześnie. Każda firma, a także rząd, musi selekcjonować wydatki, ponieważ nie mogą posiadać wszystkiego. Wynika to z ograniczoności (rzadkości) zasobów, to znaczy rzeczy potrzebnych do wytwarzania dóbr i usług niezbędnych do zaspokojenia pragnień. Kiedy wszystkie zasoby są w pełni wykorzystane, nic więcej nie da się wyprodukować. Niemal wszystko jest rzadkie: żadna ilość dóbr nie jest w stanie całkowicie usatysfakcjonować społeczeństwa, bez względu na stopień zamożności każdy chce mieć więcej. Ekonomia nazywa ten stan nieograniczonością potrzeb ludzkich. Przedmiot zainteresowania ekonomii częściowo pokrywa się z zagadnieniami badanymi w ramach innych nauk społecznych, ale ekonomia zajmuje się głównie relacjami zachodzącymi między kupującym a sprzedającym oraz analizą rynku. Ekonomia jest jedyną nauką, która bada związki i współzależności zachodzące w całej gospodarce narodowej w celu ustalenia warunków racjonalnej alokacji środków i maksymalizowania korzyści podmiotów gospodarczych. Tradycyjnie ekonomię dzieli się na mikroekonomię, która zajmuje się zachowaniem indywidualnego konsumenta, przedsiębiorcy, handlowca, rolnika, oraz makroekonomię, która skupia swoją uwagę na badaniu takich wielkości jak całkowity dochód gospodarki, odsetek osób zatrudnionych, przepływ kapitału. Ponadto wyróżnia się ekonomię pozytywną, która zajmuje się naukowymi i obiektywnymi wyjaśnieniami funkcjonowania gospodarki, oraz ekonomię normatywną, która opiera się na subiektywnym systemie wartościowania. Nowoczesna ekonomia jako odrębna nauka powstała w XVIII wieku, kiedy ekonomiści opracowali metody badania oraz sposoby wyjaśniania, jak ludzie, firmy oraz narody wykorzystują dostępne im zasoby. Obecnie ekonomiści, uwzględniając oddziaływanie handlu zagranicznego i wzajemne powiązania gospodarcze na świecie, wyróżniają również międzynarodowe stosunki gospodarcze oraz gospodarkę światową jako odrębne działy ekonomii. Modele ekonomiczne i proces gospodarowania Modelem ekonomicznym nazywamy każde uproszczone twierdzenie, diagram lub wzór, którym posługujemy się, aby zrozumieć zdarzenia ekonomiczne. W wielu wypadkach przy rozwiązywaniu problemów ekonomicznych trzeba wyjść poza model, szczególnie gdy dotyczą one kwestii społecznych, ponieważ wymaga to uwzględnienia opinii różnych środowisk, pewnych opcji politycznych oraz wartości etycznych. Proces gospodarowania przebiega w czterech etapach: Wytwarzanie (produkcja) odbywa się w przedsiębiorstwie. Celem jest wyprodukowanie dobra ekonomicznego. Mówi się, że ten etap jest najważniejszy. Podział dóbr i usług wytworzonej produkcji między różne grupy społeczne. Wymiana dóbr i usług między podmiotami gospodarczymi. Konsumpcja dóbr i usług przez gospodarstwa domowe. Wymiana (handel) na rynku Składniki wymiany Towar Usługa Praca Kapitał Podział W przeciwieństwie do wytwarzania, wymiany i spożycia, podział jest najtrudniejszy do zanalizowania. Występują trzy główne miejsca lub rodzaje podziału: Pierwotny - w przedsiębiorstwie, podział wytworzonego dobra ekonomicznego na: Płacę należną pracownikom Wartość dla pracodawcy Wtórny - drugie miejsce podziału poprzez budżet do wspólnej kasy (podatki) Ostateczny - dzieli wartość na spożycie w gospodarstwie domowym i na inwestycje w przedsiębiorstwie 1. 2. 3. 4. • • • • 1. 2. 3. 4. 5. Czynniki kształtujące popyt Popyt na dany towar zależy od: - Poziomu ceny danego dobra - Wysokości realnych dochodów - Poziomu cen dóbr substytucyjnych i komplementarnych - Oczekiwań zmian cen i dochodów - Indywidualnych preferencji konsumenta - Liczby konsumentów Rodzaje popytu Popyt efektywny - zgłaszany i możliwy do zrealizowania Popyt potencjalny - zgłaszany, ale nie możliwy w danej chwili do zrealizowania Malejąca użyteczność krańcowa Zmniejszająca się użyteczność krańcowa tłumaczy, dlaczego są potrzebne niższe ceny, aby zwiększyć poziom popytu. Elastyczność popytu Elastyczność określa, w jakim stopniu zmiana ceny wpływa na poziom popytu. Elastyczność oblicza się, dzieląc procentowe zmiany popytu przez procentowe zmiany ceny. Podaż Definicja podaży Podaż to ilość danego towaru, którą sprzedający zaoferują do sprzedaży w danym momencie i miejscu w zależności od poziomu cen. Kształt krzywej podaży Typowa krzywa podaży, w odróżnieniu od krzywej popytu, jest rosnąca. Przyczyny zmian w podaży Zmiany w kosztach produkcji Zmiany cen innych dóbr, szczególnie gdy łatwo jest zmienić profil produkcji Oczekiwania producentów co do przyszłych cen • • 1. 2. 3. Rola państwa w gospodarce rynkowej - ciąg dalszy Koncepcje roli państwa Zwolennicy państwa "minimum" (liberałowie) - państwo powinno zapewniać społeczeństwu swobodne możliwości działania, pełniąc rolę "nocnego stróża" i dbając o stanowienie i przestrzeganie prawa, nie mieszając się w gospodarkę. Etatyści - państwo powinno aktywnie uczestniczyć w życiu gospodarczym, dbać o równomierny rozwój i sprawiedliwy podział dochodu narodowego, korygując mechanizm rynkowy w mniejszym lub większym zakresie. Interwencjonizm państwowy Wielki kryzys lat trzydziestych pokazał, że mechanizm rynkowy nie funkcjonuje w sposób doskonały, co doprowadziło do większej ingerencji państwa w gospodarkę. Nacjonalizacja Etatystyczne metody wiążą się z upaństwawianiem (nacjonalizacją) przedsiębiorstw, szczególnie w przemyśle ciężkim, wydobywczym, energetyce, transporcie, ochronie zdrowia i szkolnictwie. Państwo staje się poważnym (czasem głównym) dostawcą dóbr i usług. Wady nadmiernej ingerencji państwa Podnoszenie kosztów i osłabianie konkurencyjności Rozrastanie się biurokracji i mnożenie zbędnych regulacji Ograniczanie motywacji do efektywnego działania Rola państwa w gospodarce Interwencjonizm państwowy a gospodarka rynkowa Społeczeństwa mogą dokonać wyboru między dwoma modelami gospodarczymi: - Państwo opiekuńcze z wysokimi podatkami, ale zapewniające równość i bezpieczeństwo socjalne - Gospodarka liberalna, w której każdy jest "kowalem własnego losu" i musi samodzielnie zapewnić środki do życia Osoby młode i w średnim wieku, z dobrymi perspektywami zawodowymi, zazwyczaj opowiadają się za ograniczoną ingerencją państwa w gospodarkę. Natomiast osoby starsze oraz o niskich kwalifikacjach częściej głosują na partie popierające interwencjonizm państwowy. • • • • • Cele ekonomiczne państwa Większość Polaków zgodzi się, że główne cele ekonomiczne państwa powinny obejmować: - Rozwój gospodarczy i podniesienie poziomu życia - Pełne zatrudnienie - Stabilność cen - Wolność gospodarcza - Bezpieczeństwo socjalne - Równość szans - Wzrost wydajności Zakres ingerencji państwa w gospodarkę Państwo odgrywa kluczową rolę w: - Stanowieniu i egzekwowaniu prawa, w tym prawa własności - Ochronie konkurencji rynkowej przed monopolami - Zapewnieniu produkcji dóbr i usług użyteczności publicznej Państwo może oddziaływać na gospodarkę poprzez: - Przepisy prawne - System podatkowy - Dotacje - Perswazję Państwo zapewnia również pomoc socjalną dla osób, które nie są w stanie samodzielnie zarobić na utrzymanie, oraz podejmuje działania stabilizujące gospodarkę. Struktura podmiotowa rynku Rodzaje rynku różnią się pod względem: - Liczby firm - Charakterystyki produktu (homogeniczny czy zróżnicowany) - Możliwości kształtowania cen - Barier wejścia i wyjścia Najbliżej idealnej konkurencji doskonałej sytuują się giełdy, jednak większość rynków charakteryzuje się konkurencją monopolistyczną lub oligopolem. Monopol oznacza rynek z jednym sprzedającym, który może ustalać ceny w dowolnym punkcie krzywej popytu. Monopol i rola państwa w gospodarce W rzeczywistości gospodarczej monopol pełny występuje często w postaci przedsiębiorstw publicznych, takich jak gazownie, elektrownie, transport publiczny czy oczyszczalnie miast. W takich przypadkach instytucje rządowe, takie jak ministerstwa, urzędy wojewódzkie, miejskie i gminne, ingerują w funkcjonowanie tych przedsiębiorstw monopolistycznych, mając na względzie dobrobyt ekonomiczny całej społeczności. Integracja rządowa dotyczy najczęściej ustalania taryf i opłat za usługi przedsiębiorstw publicznych. Pieniądz Pieniądz jest powszechnie akceptowanym środkiem wymiany dóbr i usług oraz miernikiem ich wartości. Może nim być cokolwiek, co będzie akceptowane przy płatnościach za dobra i usługi. Od najdawniejszych czasów cenne metale, takie jak złoto, srebro i miedź, były najpopularniejszymi formami pieniędzy, jednak nie były to jedyne środki płatnicze. Ograniczenia CPI Wiele ekspertów uważa, że CPI jest nie tyle miarą inflacji, co wskaźnikiem zmian kosztów utrzymania. W praktyce, występują różnice między koszykiem 'codziennym', a 'statystycznym'. Ceny niektórych towarów czy usług rosną szybciej niż innych, a konsumenci reagują na zmiany cen, np. kupując tańsze substytuty (efekt substytucji). Pojawiają się też nowe dobra i usługi, które z opóźnieniem pojawią się w koszyku 'statystycznym', co może prowadzić do przeszacowania rzeczywistej inflacji przez CPI. Innym problemem w posługiwaniu się wskaźnikiem CPI są porównania w dłuższym okresie czasu. Wynikają one z tego, że wiele towarów i usług obecnych w bieżącym koszyku nie istniało w przeszłości (np. kuchenki mikrofalowe). Część z dóbr i usług, np. komputer, figuruje na liście, ale urzędy statystyczne nie uwzględniają tego, że dzisiejszy komputer jest zupełnie inny niż kiedyś, co może odzwierciedlać jego cena. Wskazuje się również na tzw. 'nierówności inflacyjne' - różnice w strukturze towarów i usług oraz w strukturze wydatków różnych grup społecznych. Rodzaje miar inflacji Inflacja może być mierzona wskaźnikiem punktowym (np. od grudnia do grudnia) lub wskaźnikiem średniorocznym. W Polsce od początku procesu transformacji gospodarki tempo wzrostu cen, a tym samym i poziom wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, jest coraz mniejsze, co jest skutkiem realizacji przez Narodowy Bank Polski polityki antyinflacyjnej, kontroli poziomu stóp procentowych i podaży pieniądza. Cykliczność inflacji Inflacja jest cykliczna. Co roku najwyższa inflacja występuje zimą, szczególnie w styczniu. Wynika to zarówno ze wzmożonych zakupów świątecznych w grudniu, jak i zmian cen ustalanych przez rząd (np. cena energii elektrycznej) i zwyczajowo podwyższanych na początku roku. Po gwałtownym wzroście na początku roku tempo inflacji opada, by podnieść się znowu na przednówku, następnie wraz ze spadkiem cen artykułów rolnych miesięczna stopa inflacji spada do zera, a czasem ogólny poziom cen nawet obniża się. Po wakacjach inflacja znowu nieco przyspiesza i zwalnia, by znów zwiększyć się w grudniu i styczniu i cykl rozpoczyna się od nowa. Rodzaje inflacji Inflacja podażowa (kosztowa) - rosną koszty produkcji, np. wzrost cen surowców i materiałów, wzrost oprocentowania kredytów, wzrost ceł, podatków. Inflacja strukturalna - zmiana struktury produkcji, np. zastępowanie ziemniaków frytkami lub chipsami. Inflacja dochodowa - walka o podział dochodów między różne grupy społeczne. 1. 2. 3. Inflacja ukryta - trwała nadwyżka popytu nad ograniczoną podażą dóbr i usług przy względnie stałym i administracyjnie regulowanym poziomie cen rynkowych. Tempo wzrostu cen W zależności od tempa wzrostu cen możemy rozróżnić: a. inflację pełzającą - nie rodzącą zbyt negatywnych skutków b. inflację kroczącą - wzrost cen sięga kilkunastu % w skali rocznej c. inflację galopującą - wzrost cen od kilkudziesięciu do 100% w skali rocznej d. hiperinflację - wzrost cen o więcej niż 50% w skali miesiąca Skutki inflacji Inflacja powoduje m.in.: - redystrybucję dochodu narodowego na rzecz grup bogatszych kosztem ludzi biedniejszych - spadek wartości pieniądza, czyli jego deprecjację - zniechęcenie do oszczędzania - obniżenie ciężaru spłaconych kredytów - duże zamieszanie w kalkulacji kosztów produkcji - wzrost stopy oprocentowania kredytów na działalność inwestycyjną - osłabienie eksportu - dewaluację waluty krajowej - zamieszanie na rynku papierów wartościowych - pogłębienie niepewności jutra i obniżenie realnych dochodów ludności Sposoby walki z inflacją Według współczesnej teorii neokeynestowskiej, walka z inflacją powinna obejmować: 1. Hamowanie wzrostu cen przez odpowiednie hamowanie wzrostu płac pieniężnych. 2. Dążenie do likwidacji deficytu budżetowego. 3. Odpowiednią regulację dopływu pieniądza do obiegu za pośrednictwem polityki banku centralnego. 4. Likwidację monopoli i dążenie do konkurencji doskonałej. Pojęcie banku Bank to przedsiębiorstwo zajmujące się gromadzeniem pieniędzy, inwestowaniem ich, udzielaniem kredytów oraz prowadzeniem operacji finansowych. Dochodami własnymi banku są odsetki od udzielanych kredytów oraz opłaty i prowizje za wykonywane usługi. Narodowy Bank Polski Narodowy Bank Polski to bank centralny, któremu przysługuje wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej. Pełni on m.in. funkcje nadzoru bankowego, emisyjną, realizacji polityki pieniężnej oraz funkcję banku gospodarki narodowej. 4. Instytucje finansowe międzynarodowe Międzynarodowy Fundusz Walutowy Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) powstał w 1944 roku. Jego głównym celem jest zapewnienie wymienialności walut państw członkowskich i utrzymanie stałego kursu wymiany. Ma to znaczenie dla wymiany międzynarodowej, planowania długoterminowego oraz stabilizacji cen. Drugim zadaniem MFW jest udzielanie pomocy finansowej krajom członkowskim w celu zmniejszenia deficytu bilansu płatniczego i zapobieżeniu w ten sposób głębokiej dewaluacji waluty. Bank Światowy Bank Światowy powstał w celu pomocy w odbudowie i rozwoju krajów europejskich po II wojnie światowej oraz udzielania kredytów na finansowanie projektów (odbudowa dróg, elektrowni, środków transportu, itd.). Celem stało się stworzenie kapitałów dla tych gospodarek. Od lat 60- tych głównym celem Banku Światowego stało się udzielanie pożyczek i pomocy krajom mniej zamożnym, przełamanie barier rozwoju gospodarczego. Od lat 80-tych Bank Światowy udzielał pomocy krajom postkomunistycznym, dążąc do przechodzenia tych państw na gospodarkę rynkową. Stopy procentowe Stopy procentowe krótkoterminowe Podstawowym narzędziem polityki pieniężnej Banku Centralnego są stopy procentowe. Stopy procentowe krótkoterminowe występują na rynku pieniężnym. Najważniejsze krótkoterminowe stopy procentowe to: - Stopa redyskontowa - stopa naliczana przez bank centralny przyjmujący od banków komercyjnych, wcześniej przez nie zdyskontowane, weksle pochodzące z obrotu gospodarczego. - Stopa lombardowa - stopa naliczana przez bank centralny, który udziela bankom komercyjnym kredytu pod zastaw skarbowych papierów wartościowych. - Stopa repo - ustalana przez bank centralny na potrzeby operacji otwartego rynku, według której bank centralny udziela lokat i przyjmuje pożyczki od banków komercyjnych. - Rentowność bonów skarbowych - wyznaczana w wyniku przetargów na okresy 4, 8, 13, 26, 39 i 52 tygodni. - Stopa oprocentowania depozytów międzybankowych - kwotowana w systemie bid (Wibid) i offer (Wibor), odzwierciedlająca średnią stopę procentową, po której banki komercyjne są gotowe pożyczać lub przyjmować depozyty. Stopy procentowe długoterminowe Długoterminowe stopy procentowe kształtują się na rynku kapitałowym. Należą do nich stopy oprocentowania obligacji skarbowych, obecnie emitowanych na 2, 5 i 10 lat o stałym oprocentowaniu oraz 3-letnich o zmiennym oprocentowaniu. Przestrzenne zróżnicowanie polskiego bezrobocia Najniższe wskaźniki bezrobocia notuje się na terenach leżących wokół wielkich miast, będących dużym i zróżnicowanym rynkiem pracy. Rodzaje (formy) bezrobocia Bezrobocie wynikające z niedopasowań strukturalnych Bezrobocie związane z niedopasowaniami strukturalnymi obejmuje: Bezrobocie frykcyjne - powstaje w związku z powolnością przystosowań struktury podaży siły roboczej i struktury popytu na siłę roboczą na rynku pracy. Jest to zjawisko normalne w gospodarce, w której struktura siły roboczej oraz liczba oferowanych miejsc pracy zmieniają się nieustannie. Obejmuje ono niemożliwy do obniżenia poziom bezrobocia, występujący w każdym dynamicznym społeczeństwie. Tworzą je osoby o ułomnościach fizycznych lub psychicznych, które utrudniają im podjecie pracy oraz osoby chwilowo pozbawione pracy ze względu na zmianę zawodu. Bezrobocie strukturalne - to taki rodzaj bezrobocia, które powstaje w rezultacie niedopasowań struktury siły roboczej i popytu na siłę roboczą przede wszystkim ze względu na rozbieżność ludzkich kwalifikacji i rodzaju oferowanej pracy w warunkach zmieniającego się popytu i produkcji. U podstaw tych niedopasowań leżą procesy upadku lub rozwoju pewnych branż i gałęzi, związane z tendencjami postępu technicznego i kierunkami międzynarodowego podziału pracy. Bezrobocie to może mieć charakter dosyć trwały, gdyż jego likwidacja wymaga zazwyczaj dłuższego okresu w związku z koniecznością zmiany zawodu, kwalifikacji, czy nawet miejsca zamieszkania. Bezrobocie związane z nadwyżką całkowitej podaży siły roboczej nad całkowitym popytem na siłę roboczą Wśród ekonomistów istnieją zasadnicze rozbieżności poglądów w kwestii przyczyn tego bezrobocia, rozróżniamy więc np.: Bezrobocie keynesowskie - wynikające z niedostatku popytu - powstaje kiedy popyt globalny (konsumpcyjny i inwestycyjny) zmniejszył się, a płace i ceny nie zdążyły dostosować się, co przeszkodziło przywróceniu pełnego zatrudnienia. Ponieważ skala popytu globalnego ulega koniunkturalnym wahaniom, ten typ nazywamy także bezrobociem koniunkturalnym. Bezrobocie klasyczne (neoklasyczne) - oznacza rodzaj bezrobocia pojawiającego się wtedy, kiedy płaca jest rozmyślnie utrzymywana powyżej poziomu, przy którym krzywe podaży pracy i popytu na nią się przecinają. Może to być spowodowane albo działalnością związków zawodowych, albo ustawodawstwem określającym wysokość płac • • • • minimalnych, które powoduje, że płace utrzymywane są na poziomie wyższym od poziomu równowagi. Ogólnie bezrobocie można także podzielić na: Bezrobocie dobrowolne - charakteryzuje się tym, że pracownik po utraceniu pracy nie decyduje się podjąć innego rodzaju pracy za mniejsze wynagrodzenie, lub nie godzi się na obniżenie płac (jako całość pewnej gałęzi przemysłu) do poziomu rentowności przy zachowaniu poprzedniego poziomu zatrudnienia i produkcji. Bezrobocie przymusowe - charakteryzuje się tym, że pracownik jest gotów zaakceptować przedłożoną mu ofertę pracy za obowiązującą na rynku płacę, a mimo to nie może znaleźć zatrudnienia. Nowa ekonomi klasyczna tłumaczy je istnieniem ustawowej gwarancji płacy minimalnej i przede wszystkim działalnością związków zawodowych. Spowodowane jest względną sztywnością płac w stosunku do produkcyjności pracy. Skutki bezrobocia Bezrobocie nie jest zjawiskiem negatywnym tylko dla osób nim dotkniętych w skali masowej (a taka występuje w Polsce), jest ogromnym ciężarem dla całej gospodarki kraju: W skali makroekonomicznej pociąga za sobą drenaż finansów publicznych na zasiłki i inne świadczenia socjalne oraz na programy przeciwdziałania bezrobociu. Powoduje zmniejszenie dochodów budżetowych państwa, ponieważ bezrobotni nie płacą podatków dochodowych, nie płacą składek na ubezpieczenie społeczne, nie kupują towarów (ukryty podatek pośredni). Praca jest ważnym czynnikiem produkcji. Masowe bezrobocie oznacza niepełne wykorzystanie tego czynnika. Niemożność znalezienia pracy skłania młodych, wykształconych ludzi do emigracji zarobkowej. Przykładowe skutki bezrobocia w krajach zachodnich: Bezrobocie powoduje pogorszenie stanu zdrowia fizycznego i psychicznego w społeczeństwie. W USA stwierdzono, że wzrostowi bezrobocia o 1% w ciągu 6 lat towarzyszył wzrost umieralności na choroby serca o 1,9%. Z badań niemieckich wynika, że bezrobotni po 1,5 rocznym okresie pozostawania bez pracy odznaczają się znacznie gorszym stanem zdrowia niż pracujący. Wzrasta przestępczość wśród bezrobotnych. Obecnie w Polsce następuje gwałtowny wzrost przestępczości, szczególnie w rejonach ogarniętych bezrobociem. Wzrasta liczba rozwodów. Młodzi bezrobotni są grupą najbardziej zagrożoną skutkami dezaktywacji zawodowej. To właśnie u nich obserwuje się trwałe – i groźne społecznie – zmiany w psychice. • • • • • • • • • • • Działania rządu w celu ograniczenia bezrobocia Rząd powinien: Ograniczyć swoją rolę w gospodarce np. poprzez szeroką prywatyzację (konkurencyjność przynosi wzrost gospodarczy i w konsekwencji wzrost zatrudnienia). Znosić bariery administracyjne utrudniające rozwój (biurokracja, koncesje, zezwolenia) i przeciwdziałać korupcji. Utrzymywać niskie obciążenia podatkowe i składkowe (ZUS). Pobrane przez Marysia Szelestowicz ([email protected]) lOMoARcPSD| 19777869 • • •