Podstawowe pojęcia z okresu starożytności i średniowiecza literatury, Notatki z Język polski

Pobierz Podstawowe pojęcia z okresu starożytności i średniowiecza literatury i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity! Animizacja – nadawanie przedmiotom lub zjawiskom nieożywionym cech istot żywych np. ryczą fale. Archetyp – pierwotny, wzorzec postawy, odgrywanej roli, jakiegoś zawodu typu osobowości lub emocjonalnie nacechowanego miejsca. Carpe diem - (chwytaj dzień) hasło epikurejczyków nawołujące do korzystania z chwili. Fatum - przeznaczenie; nieszczęśliwy, ale niezawiniony przez człowieka przebieg jego życia „przekleństwo’’ ciążące na ludzkim losie, często także nad całą rodziną. Heroizm – postawa bohaterska, poświęcenie siebie i rezygnacji z celów osobistych na rzecz celu wyższego. Homo viator – (człowiek wędrowiec) topos w literaturze przedstawiający życie ludzkie jako nieustanną wędrówkę – celową, gdyż człowiek dąży do miejsca, które uznaje za ideał domu lub ojczyzny. Ironia tragiczna – działania bohatera, w których wyniku staje się on winny zbrodni i ponosi za nie karę, pomimo że postępował z najlepszymi intencjami. Katharsis – (oczyszczenie) uwolnienie od cierpienia, odreagowanie zablokowanego napięcia, stłumionych emocji, skrępowanych myśli i wyobrażeń. Liryzm – (mowa uczuć) wewnętrzne przeżycia osoby mówiącej. Mit – opowieść o charakterze religijnym, opowiadająca o dalekiej przeszłości. Non omnis moriar – (nie wszystek umrę/ nie całkiem umrę) pochodzący z Pieśni III Horacego "Wybudowałem pomnik" ("Exegi monumentum") świadczy o nieśmiertelności dziel antycznych, gdyż mimo, ze autorzy, artyści umrą, pozostaną po nich ich utwory, obrazy, rzeźby, które maja ogromne znaczenie w późniejszych czasach. Patos – polega na ukazywaniu zjawisk o charakterze monumentalnym i wzniosłym, o wysokich walorach uczuciowych powodujących stany napięcia emocjonalnego u odbiorców. Personifikacja – uosobienie, nadanie przemiotą zjawiska zwierzętom cech ludzkich. Porównanie homeryckie - szczególny rodzaj porównania, praktykowany przez Homera, widoczny i charakterystyczny dla eposu homeryckiego. Tak jak w zwykłym porównaniu istnieją tu dwa człony: porównywany i ten, do którego porównujemy, połączone spójnikiem jal, jakoby, jakby lub niby, służy plastycznemu obrazowaniu postaci, a w szczególności oddaniu stanów psychicznych bohaterów. Topos - powtarzający się motyw, który często występuje w obrębie literatury i sztuki danej kultury, cywilizacji. Wskazuje na jedność kulturową danego kontynentu czy na istnienie pierwotnych wzorców myślenia człowieka. Tragizm - kategoria estetyczna, oznaczająca konflikt równorzędnych wartości moralnych, w wyniku którego jednostka, działająca świadomie w imię wielkiego i szlachetnego celu, jest skazana na klęskę. Wina tragiczna - w tragedii starożytnej błędne rozpoznanie i fałszywa ocena własnej sytuacji przez bohatera. Bohater, nieświadomy rzeczywistego znaczenia okoliczności, w jakich się znalazł, popełnia czyny prowadzące do katastrofy. Utwór metapoetycki – utwór o poezji, jej twórcy i samej sztuce tworzenia Mitologizmy - związki frazeologiczne mające swoje korzenie w mitologii greckiej i rzymskiej. Symbolika grecko - rzymska – np. róża – kwiat miłości, atrybut afrodyty i jej syna Erosa, Jej słodki zapach i czerowny zmysłowy kolor budza skojarzenia z erotyką. Kwiat ten też ma ciernie co symbolizuje cierpienie. Motywy Antyczne: Motyw cierpienia Motyw ojczyzny Motyw wojny Motyw wędrówki Motyw miłości Bogowie i patronały: Afrodyta - bogini miłości i piękna Apollo - bóg słońca i sztuki