Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Podstawowe pojęcia z prawa własności intelektualnej, Egzaminy z Prawo własności intelektualnej

Zagadnienia z zakresu prawa własności intelektualnej opracowane pod kątem przygotowania do egzaminu

Typologia: Egzaminy

2019/2020

Załadowany 02.06.2020

maria-jesiolowska-1
maria-jesiolowska-1 🇵🇱

5

(4)

1 dokument

1 / 9

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
1. Pojęcie i kategorie praw własności intelektualnej.
Własność intelektualna oznacza rezultaty działalności twórczej w dziedzinie przemysłowej, naukowej i
artystycznej. Prawo własności jest najsilniejszym prawem, jakie istnieje.
Własność intelektualna:
a. Własność autorska – prawa autorskie (nie trzeba nigdzie rejestrować, z automatu tworzone są
prawa)
b. Własność przemysłowa – prawo własności przemysłowej (wykorzystywana w działalności
gospodarczej) – dla uzyskania praw chroniących musi być zarejestrowana w odpowiednim
urzędzie.
Utwór – każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalony w dowolny
sposób niezależnie od swojej wartości, przeznaczenia, sposobu powstania.
2. Przedmiot praw autorskich
„Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórcy o indywidualnym charakterze,
ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór)".
W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne,
naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
2) plastyczne;
3) fotograficzne;
4) lutnicze;
5) wzornictwa przemysłowego;
6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
7) muzyczne i słowno-muzyczne;
8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
9) audiowizualne (w tym filmowe).
Dzieło - związane jest z materialnym nośnikiem
Utwór - nie koniecznie związany jest z materialnym nośnikiem
Ochrona prawnoautorska nie obejmuje przedmiotu – nośnika – na którym utwór został ustalony. Cecha
„własna intelektualna twórczość” jest utożsamiana z pojęciem oryginalności.
Cechy definiujące utwór:
Działalność twórcza, oryginalność - Działalnością twórczą jest działalność, której rezultatem jest
wytwór intelektualny uznany za nowy, wzbogacający istniejący stan rzeczy.
Działalność odtwórcza - czyli naśladownictwo
Indywidualny charakter - założenie, że utwór ma piętno indywidualnego twórcy. Twórczość para
realna - czyli gdy 2 osoby stworzą to samo i nie jest to plagiat.
Kiedy mówimy o indywidualnych charakterze:
- jeśli chodzi o wynalazek to jest tu nowość w sensie obiektywnym - nowe rozwiązania, których jeszcze
nie było
- natomiast w innym przypadku nowe oznacza oryginalne w sensie subiektywnym tzn., że to już było,
ale twórca nadał temu nowe znaczenie np. dwie osoby malują obraz np. Rynek Krakowski to w sensie
obiektywnym to samo (bo zawsze będzie to rynek), natomiast w sensie subiektywnym nie, bo każdy z
nich może oddać swoje piętno, swoje oryginalne spojrzenie.
pf3
pf4
pf5
pf8
pf9

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Podstawowe pojęcia z prawa własności intelektualnej i więcej Egzaminy w PDF z Prawo własności intelektualnej tylko na Docsity!

1. Pojęcie i kategorie praw własności intelektualnej. Własność intelektualna oznacza rezultaty działalności twórczej w dziedzinie przemysłowej, naukowej i artystycznej. Prawo własności jest najsilniejszym prawem, jakie istnieje. Własność intelektualna: a. Własność autorska – prawa autorskie (nie trzeba nigdzie rejestrować, z automatu tworzone są prawa) b. Własność przemysłowa – prawo własności przemysłowej (wykorzystywana w działalności gospodarczej) – dla uzyskania praw chroniących musi być zarejestrowana w odpowiednim urzędzie. Utwór – każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalony w dowolny sposób niezależnie od swojej wartości, przeznaczenia, sposobu powstania. 2. Przedmiot praw autorskich „Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórcy o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór)". W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

  1. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
  2. plastyczne;
  3. fotograficzne;
  4. lutnicze;
  5. wzornictwa przemysłowego;
  6. architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
  7. muzyczne i słowno-muzyczne;
  8. sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
  9. audiowizualne (w tym filmowe). Dzieło - związane jest z materialnym nośnikiem Utwór - nie koniecznie związany jest z materialnym nośnikiem Ochrona prawnoautorska nie obejmuje przedmiotu – nośnika – na którym utwór został ustalony. Cecha „własna intelektualna twórczość” jest utożsamiana z pojęciem oryginalności. Cechy definiujące utwór: Działalność twórcza, oryginalność - Działalnością twórczą jest działalność, której rezultatem jest wytwór intelektualny uznany za nowy, wzbogacający istniejący stan rzeczy. Działalność odtwórcza - czyli naśladownictwo Indywidualny charakter - założenie, że utwór ma piętno indywidualnego twórcy. Twórczość para realna - czyli gdy 2 osoby stworzą to samo i nie jest to plagiat. Kiedy mówimy o indywidualnych charakterze :
  • jeśli chodzi o wynalazek to jest tu nowość w sensie obiektywnym - nowe rozwiązania, których jeszcze nie było
  • natomiast w innym przypadku nowe oznacza oryginalne w sensie subiektywnym tzn., że to już było, ale twórca nadał temu nowe znaczenie np. dwie osoby malują obraz np. Rynek Krakowski to w sensie obiektywnym to samo (bo zawsze będzie to rynek), natomiast w sensie subiektywnym nie, bo każdy z nich może oddać swoje piętno, swoje oryginalne spojrzenie.

Ile musi być tej oryginalności w utworze?  nie jest to ściśle określone  graniczne wytwory intelektu- czyli z małym natężeniem tej oryginalności np. życzenia, slogany reklamowe Rezultat pracy człowieka Ustalenie w dowolnej postaci - utrwalenie należy odróżnić od ustalenia. Utrwalenie jest jednoznaczne z posiadaniem nośnika. Ustalenie będzie wówczas, gdy z naszym utworem może zapoznać się inna osoba niż twórca np. przez zaśpiewanie. Jest to etap wcześniejszy niż utrwalenie . Prawa autorskie przenoszone są na mocy pisemnego oświadczenia pod rygorem nieważności. Prawo autorskie nie chroni idei i pomysłów (nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie) Prawo autorskie nie pełni funkcji cenzorskich. Dla powstania ochrony prawa autorskiego konieczne jest powstanie tylko tych dwóch powyższych przesłanek.

  1. wartość - nie ma znaczenia, z czego utwór jest wykonany, jeśli chodzi o wartości materialne. Artystyczna wartość może być powielona i jeśli będzie miała ten pierwiastek to będzie podlegała ochronie. Przesłanka ta nie ma znaczenia dla ustalenia ochrony prawa autorskiego. Sprawy z zakresu prawa autorskiego rozstrzygają sądy okręgowe.
  2. sposób wyrażenia - nie ma znaczenia czy jest to ekskluzywny sposób wyrażenia czy tez nie. Autorskie prawa wygasają po 70 latach od śmierci. Wszystkie inne działania (nie twórcze i nieprowadzące do powstania utworu, podlegają ochronie z art. 23 KC jako dobra osobiste). Wyłączenia z ochrony prawa autorskiego:
  • pomysły
  • odkrycia (gdy coś istnieje a ktoś wynosi to tylko na światło dzienne)
  • idee
  • procedury, zasady działania, koncepcje Prawo autorskie powstaje od chwili ustalenia nawet, jeżeli nie jest utwór ukończony, np. szkic pod warunkiem, że ma on już ten pierwiastek. Oznacza to, że nikt nie może dokończyć tego utworu bez zgody autora. Nie można kończyć pracy po kimś. 3. Podmiot praw autorskich (domniemanie co do faktu autorstwa) Prawo autorskie powstaje w sposób pierwotny na rzecz twórcy. Przepis ten wyraża podstawową zasadę prawa autorskiego, zgodnie z którą podmiotem pierwotnie uprawnionym jest twórca. Prawo autorskie powstaje ex lege na rzecz twórcy, natomiast wyjątki od tej zasady mogą wynikać wyłącznie z przepisu ustawy, a nie z woli stron1. Nabycie praw autorskich przez twórcę następuje ex lege wraz ze stworzeniem utworu i jest rezultatem nie aktu prawnego, lecz aktu realnego, określonych czynności faktycznych, psychologicznych. Nie można spowodować powstania prawa autorskiego na rzecz innej osoby niż twórca w drodze czynności prawnej, a zatem przyznanie w sposób pierwotny autorskich praw majątkowych innej osobie niż twórca nie stanowi materii objętej swobodą umów. Twórcą może być wyłącznie osoba fizyczna.
  1. uprawnienie nienaruszalności treści i formy utworu (prawo do integralności utworu). Nie wolno nikomu bez zezwolenia autora naruszać treści i formy dzieła. Nie wolno ingerować z wyjątkiem takich ingerencji, które są technicznym przygotowaniem do publikacji (np. korekta – poprawianie błędów ortograficznych, interpunkcyjnych i językowych). Odnośnie dzieł architektonicznych jego autor ma obowiązek sprawdzania dzieła na budowie w czasie jego realizacji, należy mu się za to odrębne wynagrodzenie określone w umowie.
  2. Prawo do rzetelnego wykonania utworu
  3. uprawnienie do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności
  4. uprawnienie do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu (czasami autor może zakazać korzystania ze swojego utworu (np. autor podręcznika z kryminalistyki, który miał służyć służbom był rozpowszechniany w zakładach poprawczych) 4.Cechy autorskich praw osobistych Cechy autorskich praw osobistych:  osobisty charakter – autorskie prawa osobiste mają za zadanie ochronę interes osobistego twórcy; mają niemajątkowy charakter, niedający się wyrazić wprost w kategoriach ekonomicznych, co nie przekreśla faktu, że reperkusje ich naruszenia mogą odbijać się w sferze majątkowej;  nieograniczoność w czasie – ochrona autorskich dóbr osobistych nie jest ograniczona w czasie i trwa wiecznie; więź z utworem trwa więc nawet po śmierci twórcy, czyli w sytuacji niemożności sprawowania przez niego pieczy nad dziełem i podejmowania środków prawnych w celu jej ochrony;  nieprzenoszalność i niezrzekalność – autorskie prawa osobiste nie mogą przechodzić na inne osoby ani być na nie przenoszone. Autorskie prawa osobiste– mimo nieograniczoności w czasie – nie podlegają dziedziczeniu. Nie można ich również przenieść na podstawie umowy ani się ich zrzec. Mimo niezbywalności autorskich praw osobistych za dopuszczalne uznaje się zrzeczenie się przez twórcę wykonywania (zobowiązania do niewykonywania) części (konkretnych) praw osobistych na rzecz osób trzecich. 5.Cechy autorskich praw majątkowych Autorskie prawo majątkowe:  „jest cywilnym prawem podmiotowym o charakterze bezwzględnym”1;  „jest cywilnym prawem podmiotowym o charakterze bezwzględnym. Głownie ze względu na charakter przedmiotu (dobro niematerialne) jest ono innym prawem niż własność i ma swe źródło w monopolu przyznanym przez ustawodawcę”2;  to suma istniejących w danej chwili praw do korzystania z utworu na wszystkich znanych polach eksploatacji. Definicja majątkowego prawa autorskiego „określa uprawnienie twórcy do korzystania z utworu jako wyłączne, skuteczne względem wszystkich prawo do decydowania o każdej formie korzystania z niego oraz do wynagrodzenia za to korzystanie, zastrzegając że odnośnie niektórych form korzystania może być on pozbawiony, w przypadkach ustawą przewidzianych, możliwości zakazania innym podmiotom korzystania z rozpowszechnionego utworu”. Cechy autorskich praw majątkowych:majątkowy charakter – autorskie prawa majątkowe mają na celu zabezpieczenie materialnego, ekonomicznego interesu twórcy lub podmiotu uprawnionego z tytułu autorskich praw majątkowych;  ograniczoność w czasie – autorskie prawa majątkowe wygasają po upływie określonego czasu; wygasalność autorskich praw majątkowych stanowi jedną z form ograniczenia monopolu autorskiego twórcy przysługującego mu z tytułu stworzenia utworu;

przenoszalność – autorskie prawa majątkowe mogą być przedmiotem dziedziczenia oraz obrotu na podstawie zawieranych umów prawnoautorskich. 6.Prawo do autorstwa utworu Prawo do autorstwa utworu jest podstawowym autorskim prawem osobistym tworcy. Bywa również nazywane prawem do ojcostwa utworu. Prawo to posiada dwa aspekty: negatywny i pozytywny. Aspekt pozytywny - gwarantujący tworcy decydowanie o tym, czy, a jeżeli tak, to w jaki sposób ma być oznaczone autorstwo utworu. Aspekt negatywny - zapewniający ochronę przed przypisywaniem sobie autorstwa przez osobę nieuprawnioną. Naruszeniem prawa do autorstwa utworu jest m.in.:

  • przywłaszczenie sobie autorstwa utworu, odnoszące się zarówno do nazwiska tworcy, jak i do jego pseudonimu;
  • pominięcie oznaczenia tworcy przy wydaniu utworu czy jego rozpowszechnieniu;
  • zaniechanie podania w swoim utworze tworcy utworu, z którego został zaczerpnięty cytat, albo podanie tych danych w sposób fałszywy;
  • inne formy nieprawidłowej atrybucji autorstwa. 7. Prawo do integralności utworu. Prawo do integralności utworu polega na zapewnieniu tworcy wyłączności decydowania o postaci, w jakiej dzieło ma się ukazać i być rozpowszechniane. Wynika z niego zakaz wprowadzenia do utworu zmian bez uprzedniej zgody twórcy. Stanowi ono prawo do poszanowania postaci dzieła nadanej przez twórcę. Prawo to wynika z przekonania, że skoro autorskie prawa osobiste stanowią przejaw osobowości tworcy wyrażonej w dziele, to tylko on ma możliwość dokonywania w nim zmian. Przykładami naruszenia prawa do integralności utworu są :  dodanie, usunięcie lub podmiana pewnych elementów (nawet jednego), jeżeli narusza więź tworcy z utworem;  opatrzenie tekstu ilustracjami niestosownymi do treści i charakteru utworu  barwienie czarno-białych filmów;  zniekształcenie dźwięku ilustracji muzycznej przy sporządzaniu kopii ekranowych oraz rozpowszechnianie tak spaczonego utworu pod nazwiskiem autora  produkcja kopii medalu, które ze względów technicznych mają nieostre kontury i zasadniczo różnią się od oryginalnego projektu. Przykłady naruszeń prawa do integralności utworu: naruszenia bezpośrednie
  • błędy i przeinaczenia powstałe w procesie reprodukcji dzieła (np. ortograficzne, interpunkcyjne),
  • pominięcie elementów utworu,
  • zmiana struktury utworu,
  • wprowadzanie skrótów do utworu,
  • zmiana formatu utworu. naruszenia pośrednie
  • zaprezentowanie dzieła w niewłaściwym kontekście,
  • modyfikacja ekspozycji dzieła lub elementów otaczających dzieło,
  • opatrzenie dzieła nieodpowiadającym jego przesłaniu podkładem muzycznym,
  • tendencyjny wybór fragmentów dzieła, prowadzący do wypaczenia ujawnionych w nim poglądów autora.

Treść autorskich praw majątkowych:

  • Prawo do korzystania z utworu - Prawo do korzystania z utworu obejmuje całość czynności eksploatacyjnych, zarówno faktycznych, jak i prawnych, odnoszących się do egzemplarza utworu, które zmierzają do stworzenia określonemu podmiotowi możliwości zapoznania się z utworem. pojęcie korzystania nie obejmuje samego zapoznawania się z utworem polegającego na czytaniu książki, odsłuchaniu utworów muzycznych, odtwarzaniu płyt CD i DVD czy oglądaniu filmów w kinie, telewizji czy na ekranie komputera, które nie wiążą się ze zwielokrotnieniem lub rozpowszechnieniem utworu.
  • Prawo do rozporządzania utworem- polega na możliwości dysponowania przysługującymi uprawnionemu autorskimi prawami majątkowymi i czerpania korzyści materialnych z eksploatacji dzieła - Prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu - w doktrynie uznaje się, że prawo do wynagrodzenia obejmuje przewidziane w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych przypadki, w których z mocy prawa uprawnionemu przysługuje określone wynagrodzenie stanowiące samodzielne uprawnienie, niebędące pochodną wykonywania prawa do korzystania z utworu i rozporządzania nim. Dotyczy to następujących kategorii sytuacji: a) uprawnienia do wynagrodzenia z tytułu korzystania z utworów w ramach niektórych postaci dozwolonego użytku publicznego b) droit de suite c) opłat renumeracyjnych d) wynagrodzenia za korzystanie z utworu audiowizualnego. 11. Przejście autorskich praw majątkowych (umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych, umowa licencyjna, dziedziczenie) Autorskie prawa majątkowe do utworu gasną z upływem lat siedemdziesięciu. Różnice dotyczą jedynie ustalenia początku biegu terminu.
  • Dziedziczenie: Po śmierci twórcy lub innej osoby, której przysługują autorskie prawa majątkowe, prawa te przechodzą w drodze dziedziczenia na spadkobierców testamentowych lub ustawowych. Na mocy dziedziczenia spadkobiercy uzyskują prawo o treści zbieżnej z prawem spadkodawcy. Mogą więc korzystać z utworu, rozporządzać prawem do korzystania z utworu i uzyskiwać wynagrodzenie przez cały czas trwania ochrony prawnoautorskiej (czyli co do zasady przez okres 70 lat od śmierci tworcy). Po upływie tego okresu autorskie prawa majątkowe wygasają, a utwór staje się częścią tzw. domeny publicznej. Korzystanie z utworu poza zakresem dozwolonego użytku oznacza wejście w zakres monopolu autorskiego. W prawie autorskim istnieją dwa podstawowe sposoby zrobienia tego w sposób legalny: uzyskanie licencji uprawnionego (umowa licencyjna) lub nabycie od niego autorskich praw majątkowych (umowa o przeniesienie praw). Umowa o przeniesienie praw majątkowych jest trochę jak umowa na sprzedaż mieszkania. Po jej podpisaniu jedyną osobą uprawnioną do korzystania z utworu staje się nabywca. Pierwotny uprawniony po jej podpisaniu traci wskazane w umowie prawa majątkowe i i nie może z nich korzystać. Autor powieści podpisał z wydawnictwem umowę o przeniesieniu praw autorskich. Oznacza to, że teraz wydawnictwo, a nie autor posiada wskazane w umowie prawa do tego tekstu. twórca nadal może korzystać z praw osobistych, ponieważ te są niezbywalne. Jednak w praktyce to osoba posiadająca prawa majątkowe kontroluje wykorzystanie utworu. Umowa licencyjna oznacza udzielenie zgody na wykorzystanie utworu, ale prawa majątkowe nadal pozostają przy licencjodawcy. Dzięki temu może on na przykład umowę licencyjną… wypowiedzieć. Dlatego umowy licencyjne są zawsze bardziej ryzykowne dla licencjobiorców. umowa o przekazaniu praw umowa licencyjna

twórca traci określone prawa majątkowe do swojego utworu (na określonym polu eksploatacji) upoważnia do korzystania z tych praw na określonym polu eksploatacji strona umowy staje się podmiotem praw strona umowy jest jedynie upoważniona do korzystania z praw przeniesienie praw na danym polu eksploatacji to akt jednorazowy można udzielić wielu licencji na danym polu eksploatacji, o ile mają one charakter niewyłączny Zarówno umowy licencyjne jak i umowy o przeniesienie praw podpisuje się na konkretne pola eksploatacji.

12. Odpowiedzialność z tytuły naruszenia autorskich praw osobistych Odpowiedzialność z tytułu naruszenia autorskich dóbr osobistych ma charakter obiektywny, jest niezależna od winy, złej/dobrej woli osoby, która dopuściła się naruszenia (dobra wiara - ma znaczenie dla „wymiaru” środków, które służą usunięciu skutków naruszenia, możliwości dochodzenia niektórych roszczeń). Roszczenia służące ochronie praw osobistych:

  • zaniechanie naruszenia
    • usunięcie skutków naruszenia, w szczególności złożenia oświadczenia o odpowiedniej treści i formie
  • zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej:
  • tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub
  • na żądanie twórcy – zobowiązanie sprawcy, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany cel społeczny
  • jeżeli naruszenie praw osobistych skutkuje powstaniem szkody w majątku twórcy można wystąpić o jej naprawienie na zasadach ogólnych 13.Odpowiedzialność z tytułu naruszenia autorskich praw majątkowych Naruszenie praw majątkowych - wkroczenie w monopol autorskoprawny poprzez przejęcie:
  • całego utworu, lub części (fragmentu), który spełnia przesłankę twórczości
    • w czasie, gdy trwają autorskie prawa majątkowe (okres życia twórcy i 70 lat po śmierci)
    • nie stosuje się przepisów art. 79 w przypadku, gdy korzystanie z utworu odbywa się na podstawie i w ramach odpłatnej licencji ustawowej lub licencji umownej bez zapłaty wynagrodzenia na rzecz podmiotu uprawnionego
  1. Podstawa prawna: art. 79-80 pr. aut.; kodeks cywilny, ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną Roszczenia z tytułu naruszenia praw majątkowych:
  • zaniechanie naruszenia
  • usunięcie skutków naruszenia
  • naprawienie wyrządzonej szkody: a) na zasadach ogólnych, b) poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej 2-krotności, a gdy naruszenie jest zawinione (wina umyślna, jak i nieumyślna) 3-krotności stosownego wynagrodzenia
  • wydanie uzyskanych korzyści
  • zapłata na rzecz Funduszu Promocji Twórczości
  • orzeczenie o dalszym rozporządzeniu bezprawnie wytworzonymi przedmiotami oraz środkami i materiałami użytymi do ich wytworzenia
  1. Kwestie proceduralne :