Pobierz Podstawowe terminy z zakresu prawa pracy i więcej Notatki w PDF z Prawo pracy tylko na Docsity!
1) STOSUNEK PRACY- POWSTANIE
Nawiązuje się na mocy oświadczeń woli stron bądź innych zdarzeń z którymi ustawa łączy jego powstanie (przystąpienie do pracy, orzeczenie sądu o przywrócenie pracownika do pracy). Najczęściej podstawą stosunku nawiązania pracy jest umowa o pracę. Może to nastąpić na podstawie powołania, wyboru na stanowisko, jeżeli z wyboru wynika obowiązek pracy w charakterze pracownika. W określonych przypadkach uzasadnionych szczególnym charakterem pracy określonych odrębnymi przepisami stosunek pracy powstaje na podstawie mianowania. Nawiązanie stosunku pracy wymaga zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika. Art. 11 Kc
2) ZAWARCIE UMOWY
Umowa o pracę to oświadczenie woli stron według którego jedna strona (pracownik) zobowiązuje się świadczyć w sposób ciągły, powtarzający się na rzecz drugiej strony (pracodawca), pracę określonego rodzaju, a druga zatrudnić pracownika za wynagrodzenie. Umowa odznacz się cechami, które pozwalają zaliczyć ją do kilku rodzajów umów ogólnej nauki o zobowiązaniu: dwustronnie zobowiązująca, odpłatna, konsensualna.
3) PODSTAWOWE SKŁADNIKI TREŚCI
UMOWY
Art. 29 KP przewiduje, że umowa o pracę powinna określać:
- strony- oznaczenie stron umowy dotyczy pracodawcy w przypadku złożonych form gospodarczych lub organizacyjnych, może nie być jasne kto zatrudnia pracownika
- daty zawarcia
- rodzaj umowy
- warunki pracy i płacy
a w szczególności:
1. Rodzaj pracy
Może być określony poprzez nazwę stanowiska, funkcji oraz oznaczenie zespołu czynności, które będzie wykonywać pracownik. Opis może być uzupełniony dodatkowym, szczegółowym wyliczeniem obowiązków w oddzielnym dokumencie (zakres czynności, stanowiska, karta pracy).
2. Miejsce wykonywania pracy
Może być określone poprzez podanie adresu osoby fizycznej lub jednostki organizacyjnej będącej pracodawcą. Miejscem może być siedziba pracodawcy, określona placówka lub jednostka organizacyjna poza tą placówką
3. Wynagrodzenie za pracę we
wskazaniem składnika wynagrodzenia
Umowa powinna określać wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy ze wskazaniem jako składników. Kodeks nie przesądza na ile powinno być to szczegółowe. Wynagrodzenie zasadnicze należy podać wyraźnie, nie zawsze dodatkowe sumy wynagrodzenia- premie. Te kwestie reguluje regulamin premiowania
4. Wymiar czasu pracy
Oznacza rozmiar zatrudnienia- cały etat czy część
5. Termin rozpoczęcia
Termin rozpoczęcia pracy oznacza ustalenie terminu nawiązania stosunku pracy w razie braku ustalenia. W umowie stosunek pracy nawiązuje się z dniem zawarcia umowy. Jeśli to nie zostało określone to z chwilą dopuszczenia pracownika. Od daty nawiązania współpracy liczy się okres zatrudnieni, co może wpływać na uprawnienia pracownika. Jedynie określenie rodzaju pracy stanowi składnik konieczny umowy o pracę. Nie są umowami o pracę porozumienia obejmujące samo zobowiązanie kandydata na pracownika doświadczenia bliżej nieokreślonego rodzaju pracy, na nieoznaczonym stanowisku.
4) POSTANOWIENIA DODATKOWE UMOWY
O PRACĘ
- przy umowie zawartej na czas powyżej 6 miesięcy należy zamieścić klauzulę o 2 tygodniowy wypowiedzeniu.
- odpowiedzialność pracownika za mienie powierzone
Regulacje kodeksowe dotyczące umowy o pracę nie przekreślają zasady swobody umów, tzn. że strony umowie mogą regulować dodatkowo inne kwestie pod warunkiem, że nie pogarszają one sytuacji pracownika określonej przepisami prawa pracy.
5) ZAKAZ KONKURENCJI
Umowa o pracę może obejmować zakaz konkurencji. Zgodnie z art. 101 pracownik nie może bez zgody pracodawcy w zakresie odrębnej umowy, prowadzić konkurencyjnej wobec niego działalności, świadczyć pracy na rzecz innego podmiotu prowadzącego taką działalność, niezależnie od podstawy prawnej tej pracy. Zakaz nie działa z mocy prawa, musi być zawarta oddzielna umowa. Umowa o zakazie musi być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Pracodawca, który poniesie szkodę w skutek naruszenia tego zakazu będzie mógł domagać się odszkodowania na zasadach określonych w kodeksie. Ponad to pracownik może ponosić odpowiedzialność za naruszenie tego zakazu, naruszenie innych obowiązków pracowniczych do zwolnienia natychmiastowego włącznie.
6) PRZESŁANKI
Jeżeli pracownik ma dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę to strony na mocy umowy mogą rozciągnąć zakaz konkurencji na określony czas po ustaniu zatrudnienia. Kodeks nie ogranicza czasu trwania zakazu. Pracownik ma prawo do odszkodowania płatnego w ratach miesięcznych, które nie może być niższe niż 25% wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika przed ustaniem stosunku prawnego. Zakaz przestaje obowiązywać w razie ustania przyczyn, które go uzasadniają lub niewywiązania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania. Zwolnienie pracodawcy z odszkodowania jest możliwe w drodze porozumienia stron o rozwiązaniu umowy o zakazie lub jej wcześniejszego rozwiązania w drodze wypowiedzenia, jeżeli umowa to przewiduje.
7) FORMY ZAWARCIA UMOWY
- w drodze negocjacji
- przyjęcie oferty
- dopuszczenie do pracy
8) FORMA UMOWY O PRACĘ
Zawarta na piśmie, kodeks jednakże nie ustanawia rygoru nieważności umów o pracę bez zachowania
formy pisemnej. Jedyną sankcją wchodzącą w grę jest obowiązek pisemnego potwierdzenia przez pracodawcę umowy, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy. Jeśli nie potwierdzi umowy, stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika- grzywna.
9) RODZAJE UMÓW O PRACĘ
Kodeks pracy rozróżnia 4-podane odmiany umów o pracę zwanych w kodeksie rodzajami:
a) Na okres próbny
b) Na czas określony
c) Na czas wykonywania
określonej pracy
d) Na czas nieokreślony - bezterminowo
Zawarcie umowy określonego rodzaju zależy w zasadzie od woli stron, które powinny w umowie określić rodzaj tej umowy (są od tego wyjątki umowa okres próbny 1x, umowa na czas określony 2x, jeśli zostanie zawarta 3x to jest to traktowane jako umowa na czas nieokreślony).
10) UMOWA NA ZASTĘPSTWO
Jest odmianą umowy na czas określony.
Jest ona zawierana na czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy pracownika zastępowego. Ponieważ pracownik zostaje zatrudniony w celu zastępstwa innego pracownika to umowa ta rozwiązuje się z chwilą powrotu do pracy pracownika zastępowego.
Wyróżniamy dwa elementy odróżniające tę umowę od klasycznej umowy na czas określony:
• W przypadku umowy na czas określony jeśli
termin zakończenia pada po 3 m-cu ciąży to ulega ona przedłużeniu do dnia rozwiązania
1. Umowę tą nie kontynuuje się w
przypadku kobiet w ciąży do dnia porodu
2. Możliwość wypowiedzenia tej
umowy z mocy prawa i czas ten wynosi 3- dni.
11) UMOWY NA OKRES PRÓBNY
Kodeks pracy unormował umowę na okres próbny jako jedną z umów terminowych. Umowa ta różni się od innych umów term. szczególnym znaczeniem. Służy ona w celu sprawdzenia pracownika. Można ją zawrzeć max na 3m-ce, nie więcej. Jest to termin szczytowy, może być też krótszy niż 3m-ce. Zwolnienia nie wpływają na kolongate umowy.
12) UMOWY NA CZAS OKREŚLONY
Jest zawierana bądź do końca okresu ustalonego kalendarzowo, bądź do momentu dającemu się w czasie oznaczyć przez wskazanie faktu, który powinien w przyszłości nastąpić. Jest to zatem umowa zawierająca termin końcowy stosunku pracy.
Zastępowanie umowy na czas nieokreślony umowami na czas określony utrzymuje pracownika w stanie niepewności. Dlatego zgodnie z art.25 1 § Kodeksu pracy trzecia umowa na czas określony przekształca się z mocy prawa w umowę na czas nieokreślony. Jeżeli przerwa między kolejnymi umowami nie przekracza 1 m-ca. To ograniczenie nie dotyczy umów zawieranych na zastępstwo oraz prac dorywczych i sezonowych. Kodeks nie przewiduje wyraźnych ograniczeń co do długości trwania umowy. Zawarcie umowy na np. 10 lat (bardzo długi okres) może być uznana za sprzeczne ze społeczno- gospodarczym przeznaczeniem umowy lub zasadami współżycia społecznego art. KP, jeżeli nie znajduje uzasadnienia w potrzebie czasowego zatrudnienia pracownika. Zgodnie z przepisami prawa pracy w umowie na czas określony zawartej na czas dłuższy niż 6 m-cy pracodawca może zawrzeć klauzurę dającą prawo rozwiązania umowy o pracę za 2 tyg. wypowiedzeniem. W tej sytuacji nie ma konieczności podawania przyczyny wypowiadania umowy.
13) UMOWA NA CZAS
WYKONYWANYWANIA
OKREŚLONEJ PRACY
Jest odmianą umowy terminowej zawieraną w celu świadczenia przez pracownika pracy, wchodzącej w zakres pewnego oznaczonego i z góry ograniczonego w czasie zadania np.. budowa jakiegoś obiektu, sporządzanie koncepcji rozwoju, remont budynku, sporządzanie bilansu. Umowy tego rodzaju różnią się od umów na czas określony, tym że nie wskazują nawet pośrednio daty zakończenia stosunku pracy, lecz ustanie tego stosunku uzależniają ogólnie od przyszłego zdarzenia w postaci zakończenia określonej pracy. Te umowy zawierane są wówczas, gdy istnieje możliwość określenia precyzyjnego czasu trwania umowy.
14) UMOWA NA CZAS NIEOKREŚLONY
Jest to umowa bezterminowa, najkorzystniejsza dla pracownika bowiem stwarza najdalej idącą ochroną trwałości stosunku pracy. Umowa zawarta na czas nieokreślony może być przez pracodawcę rozwiązana przez wypowiedzenie tylko z uzasadnionych powodów i dodatkowo jeżeli pracownik jest reprezentowany przez związek zawodowy i to po uprzedniej konsultacji z danym pracownikiem art.38KP.
15) NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY
Na podstawie powołania , wyboru, mianowania i spółdzielczej umowy o pracę. Polskie prawo pracy posługuje się innymi niż umowa podstawami nawiązania stosunku pracy. Znajdują one zastosowanie w tych sytuacjach, gdy rodzaj stanowiska lub charakter zatrudnienia uzasadnia inny sposób nawiązania i rozwiązania stosunku pracy powołanie i wyboru, w tym zwłaszcza możliwość natychmiastowego odwołania powołanego pracownika lub rozwiązanie stosunku pracy z momentem wygaśnięci mandatu.
16) POWOŁANIE
Powołanie wypełnione zostało w KP jako odrębna od umowy o pracę podstawa nawiązania stosunku pracy. Powołanie jest aktem mocą, którego powierza się danej osobie określone przez prawo stanowisko kierownicze lub inne samodzielne (z wyłączeniem stanowisk obsadzonych na podstawie mianowania lub wyboru) oraz nawiązuje z nią stosunek pracy. Zgodnie z art. 68§1 KP stosunek pracy na podstawie powołania nawiązuje się w przypadkach określonych w odrębnych przepisach szczególnych. Przesłanką powstania takiego stosunku pracy jest uprzednia zgoda pracownika. W praktyce często stosunek pracy nawiązuje się na podstawie powołania w wyniku konkursu. O ile przepisy szczególne dotyczą powołania nie stanowią inaczej to do tego stosunku stosuje się przepisy umowy na czas nieokreślony.
17) WYBÓR
Jest jedną z form powierzenia kandydatowi określonych funkcji (stanowiska) w drodze decyzji (uchwały) najczęściej organu kolegialnego. Jeżeli z wyboru wynika jednocześnie obowiązek wykonywania pracy w charakterze pracownika to na podstawie aktu wyboru nawiązuje się także stosunek pracy art.73§1 KP. Np. na czas wyboru nawiązuje się stosunek pracy z wójtem, burmistrzem. Z radnymi, senatorami czy posłami nie nawiązuje się stosunku pracy.
18) MIANOWANIE
Inaczej nominacja. Tradycyjnie oznacza w nauce prawa powierzenie obywatelowi na drodze aktu administracyjnego stanowiska związanego z wykonywanie funkcji z zakresu działania administracji tzw. Inwestyture, powodujące zarazem powstanie stosunku służbowego o charakterze administracyjno-prawnym. O mianowaniu stanowi art.73KP. Zakres podmiotowy mianowania ogranicza się do szeroko rozumianej służby publicznej. Mianowanie jako podstawa stosunku pracy występuje w szerszym zakresie administracji rządowej i państwowej.
19) SPÓŁDZIELCZA UMOWA O PRACĘ
Członek spółdzielni pracy obowiązany jest pozostawać z tą spółdzielnią w stosunku pracy. Stosunek ten nawiązuje się na podstawie szczególnej umowy zwanej spółdzielczą umową o pracę. Wzajemne relacje stron reguluje prawo spółdzielcze.
20) ZMIANA STOSUNKU PRACY
Na strukturę każdego stosunku pracy składają się elementy podmiotowe (strony) oraz treściowe (prawa i obowiązki stron). Zmiana stosunku pracy w szerokim znaczeniu oznacza każdą zmianę w tym podmiotową. Zmiana stosunku pracy w węższym znaczeniu, czyli gdy zmianie podlega treść lub zmiana nawiązania. Pojęcie zmiany treści stosunku pracy nie są objęte tzw. nieistotne zmiany warunków pracy w tym zwłaszcza takie, które mieszczą się w uprawnieniach kierowniczych pracodawcy kształtowane są w drodze jego poleceń. Zmiany, które mają charakter istotny : zmiana wygrodzenia, stanowiska, czasu pracy. Zmiana treści stosunku pracy na niekorzyść pracownika może nastąpić tylko w przypadkach określonych w ustawie na mocy czynności i zdarzeń prawnych w szczególności jest
to możliwe w drodze czynności dwustronnej – porozumienia stron lub jednostronnie – wypowiedzenie zmieniające (jeśli jeden ze
składników jest niekorzystne).
21) POROZUMIENIE ZMIENIAJĄCE
Jest to dwustronna czynność prawna obejmująca zgodne oświadczenie woli pracodawcy i pracownika w przedmiocie zmiany treści stosunku pracy lub podstawy jego nawiązania. Dopuszczalność zawierania tego rodzaju porozumień nie budzi wątpliwości mimo braku w KP przepisu zezwalającego wyraźnie na dokonywanie takich zmian. Jeżeli bowiem strony mogą w sposób umowny ukształtować treści stosunku pracy, a także nawiązać go na mocy porozumienia art.30§1 KP to są one również uprawnione do przeobrażania treści istniejącego stosunku. Porozumienie takie nie podlega żadnym ograniczeniom. Skutek następuje z datą na porozumieniu lub w chwili jego podpisania.
22) JEDNOSTRONNE WYPOWIEDZENIE
Wypowiedzenie zmieniające warunki pracy lub płac. Wypowiedzenie zmieniające jest jednostronną czynnością prawną wywołującą zamierzony skutek prawny w postaci zmian warunków pracy lub płacy z upływem okresy wypowiedzenia lub rozwiązanie umowy o pracę. Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy uważa się za dokonane jeżeli pracownikowi zaproponowano na piśmie nowe warunki.
23) SKUTKI WYPOWIEDZENIA
W momencie złożenia wypowiedzenia zmieniającego pracownik może w określony sposób odmówić przyjęcia nowych warunków. W zależności od tego czy pracownik wyraża przepisami prawnymi zgodę na zaproponowane nowe warunki następują dwa skutki wypowiedzenia:
• Wypowiedzenie powoduje z upływem okresu
wypowiedzenia zmianę treści stosunku pracy, gdy pracownik przyjął nowe warunki (zarówno w sposób wyraźny lub dorozumiany).
• Wypowiedzenie zmieniające przekształciło się
w wypowiedzenie rozwiązujące stosunek pracy czyli tzw. Wypowiedzenie definitywne z upływem okresu wypowiedzenia, gdy pracownik odmówił przyjęcia nowych warunków.
Oświadczenie o (odmowie) przyjęcia nowych warunków może być złożone zasadniczo przed upływem połowy okresu wypowiedzenia. Pracodawca powinien poinformować o tym pracownika w piśmie wypowiadającym warunki pracy i płacy, jeżeli tego bowiem nie uczyni to pracownik może złożyć oświadczenie do końca okresu wypowiedzenia.
starych warunkach).
30) TREŚĆ CZYNNOŚCI PRAWNYCH
Czynność prawna wywołuje skutki nie tylko w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, zasad współżycia społecznego, ustawowych zwyczajów art.56kc. Zgodnie z tą regulacją musimy wyjaśnić kilka pojęć.
A więc na treść czynności prawnych, na które składa się oświadczenie woli stron rekonstruowane na podstawie odpowiednich reguł interpretacyjnych. Treścią umowy sprzedaży będą zgodnie postanowienie stron wskazujące jaką rzecz ma sprzedawca przenieść na własność kupującego i jaką cenę kupujący ma zapłacić sprzedawcy za tą rzecz.
31) TREŚĆ STOSUNKU CYWILNO-
PRAWNEGO
Treść stosunku cywilno- prawnego jest tylko w podstawowym swym kształcie wyznaczona przez treść oświadczeń woli ( art. 59 kc). Bowiem treść stosunku cywilno-prawnego określa się dodatkowo na podstawie ustawy, zasad współżycia społecznego i ustawowych zwyczajów. Wskaźniki te pełnią tutaj funkcję ostatecznie określają jak mają zachować się strony. Do treści stosunku sprzedaży będą należały nie tylko oświadczenie woli stron umowy, ale i postanowienie ustawy określające np. jaką odpowiedzialność ponosi sprzedawca w razie gdy rzecz sprzedana ma wadę.
32) SWOBODA KSZTAŁTOWANIA
TREŚCI CZYNNOŚCI PRAWNYCH
(autonomia woli stron)
Czynność prawna może nie tylko spełniać funkcję instrumentu prawnego, za pomocą którego podmioty same kształtują swoje stosunki cywilno- prawne…….., gdy przysługuje im swoboda decydowania co do ich treści. Konsekwentny ustawodawca konstruując czynności prawne pozostawia odpowiednie pole swobody. Z zakresu pozostawienia swobody regulacji nie należy identyfikować z pojęciem zasady swobody kształtowania treści czynności prawnych. To ostanie pojęcie wyraża bowiem normę o ogólnej doniosłości w myśl, której podmiotom przysługuje kompetencja do kształtowania treści czynności prawnej oraz że przepisy prawne dotyczą tej kwestii należy interpretować na rzecz tej kompetencji. Tak ujęta zasada znajduje uzasadnienie normatywne w konstytucji RP o zasadzie wolności gospodarczej.
W uchwale Sądu Najwyższego z 10.01.1990r. (OSN poz. 74)Sąd Najwyższy stwierdził:
Konstytucji proklamuje zasada wolności gospodarczej i wszelkie wyłączenie od tej zasady i ograniczenia mogą wynikać z wyraźnego przepisu ustawy lub przepisu wydanego na podstawie ustawy.
33) OGRANICZENIA SWOBODY
KSZTAŁTOWANIA CZYNNOŚCI
PRAWNYCH
W każdym systemie prawnym także w takim, w którym obowiązuje zasada swobody kształtowania czynności prawnych zakres treści czynności prawnych jest zawsze ograniczony regułami typu ogólnego.
Ograniczenie swobody kształtowania treści czynności prawnej można usystematyzować :
1. prawa przyrody
2. normy bezwzględnie wiążące
3. obejście ustawy
4. zasady współżycia społecznego
lub podobne klauzule generalne
ad. 1/ prawa przyrody :to ograniczenie wynika z prawa rzymskiego ( art. 387 kc) – umowa o świadczenie niemożliwe jest nieważna np. ty mi zdejmiesz gwiazdę z nieba a ja ci zapłacę. Postanowienie to dotyczy wszelkich czynności prawnych.
ad.2 / normy bezwzględnie wiążące nie dopuszczalne są postanowienia czynności prawnych , które byłyby niezgodne z zakazem wyrażonym w normach bezwzględnie wiążących a w tym in semi interpretowanych. Charakter seimperatywny mają normy prawa (pracy) regulują pewien minimalny standard. Przy czym oceny te muszą opierać się na konkretnych przepisach prawnych. Służą one ochronie interesów publicznych kojarzących się często z określonymi wartościami i normami moralnymi, zagwarantowanie zasady autonomii podmiotów z bezpieczeństwem, ze wsparciem strony słabszej, z umocnieniem demokratycznego i rynkowego ustroju społecznego. Bardzo dobrym przykładem w literaturze jest ten dotyczący kary umownej.
Kary umowne zgodnie z art., 483 p.1 kc karę umowną można zastrzec tylko za niewykonania zobowiązania niepieniężnego. Jeżeli więc zastrzeżonoby ją za nie wykonanie zobowiązania pieniężnego (zwrot długu, zapłata ceny) to zastrzeżenie takie należy uznać za nieważne art.58kc
Czynność prawna jest sprzeczna z ustawą nie tylko wtedy, gdy zawiera postanowienie z nią niezgodne, ale również wtedy, gdy nie zawiera postanowienie, nakaz przez prawa.
Art. 239 mówi jakie postanowienia powinna zawierać umowa o ustanowieniu użytku wieczystego
Tego rodzaju normy prawne ograniczają swobodę kształtowania treści czynności prawnych. Ponadto należy podkreślić, że podmioty publiczne nie mogą w drodze umów czynności prawnych przekazywać swoich zadań publicznych innym podmiotom bez szczególnego upoważnienia ustawowego. Po przystąpieniu Polski do UE za nieważne uznać należy także czynność prawną sprzeczną z bezwzględnie wiążącą normą prawa wspólnotowego, bezpośrednio skierowaną do podmiotów prawa cywilnego.
ad. 3 Obejście ustawy
art. 58 kc na równi z czynnościami sprzecznymi z ustawą traktuje się czynności mające na celu obejście ustawy. Rozumie się przez to określoną czynność wprawdzie bezpośrednio nie objętą zakazem prawnym ale przedsięwzięta w celu osiągnięcia skutku zakazanego przez prawo. Obejściem zakaz dokonanym czynnościom samym sobą. Art. 108 kcbyłoby dokonanie czynności prawnej przez osobę fizyczną, osobę prawną, której
ta sama osoba fizyczna pełni funkcję organu. Nie tylko więc treści, ale i sam cel dokonania czynności prawnych znany obu stronom. Jeżeli koliduje z zakazami prawnymi powoduje jej nieważność.
ad.4 Zasady współżycia społecznego
W nawiązaniu do poprzedniego wyjaśnienia należy stwierdzić, że niedopuszczalna jest nie tylko taka czynność, której treści, ale i cel godzi uznane powszechnie wartości i reguły moralne odnoszące się do stosunków między ludzkich (zmowa uczestników licytacji w celu uniemożliwienia zakupu samochodu za niższą cenę, wymuszenie współautorstwa podręcznika przez wykorzystanie zależności służbowych)
34) SWOBODY ZAWIERANIA UMÓW :
Pomimo tego, że umowy dochodzą do skutku przez złożenie woli obu stron (konsensus) złożone w dowolny sposób, to jednak w praktyce wytworzyły się określone typy ich zawierania. Ogólna ich regulacja zawarta w kodeksie cywilnym ułatwia rozstrzyganie ewentualnych sporów mogących powstać na tym tle oraz przyspiesza i upraszcza tryb zawierania umów.
Wyróżnia się 3 typy formuły zawierania umów :
1/oferta i jej przyjęcie
2/negocjacje
3/aukcja i przetarg
ad.1 OFERTA – przez ofertę rozumie się oświadczenie drugiej strony woli zawarcia umowy określającej istotne postanowienia tej umowy art. 66§1 kc.
Chodzi tu zatem o stanowczą propozycję zawarcia umowy, która to propozycja zawiera zarazem konieczne elementu jej treści.( określenie stron elementu umowy, przedmiotu umowy, ceny )Dzięki tym cechom oferty umowa może dojść do skutku , inaczej mówiąc zostać zawarta w następstwie prostego jej przyjęcia przez adresata. Przyjęcie oferty jest oświadczeniem woli. Wyraża ona wyłącznie wole zawarcia umowy o treści określonej w ofercie. Np. Ala mówi do Krzysia pokaż mi książkę. Wymienię tą książkę na atlas. Krzyś odpowiada: zgoda
Propozycje, które wyrażają ogólna gotowość podmiotu do zawarcia umowy czyli wykazują zainteresowanie daną sprawą nie są ofertami. ( nie stanowcze) „zastanawiam się”
Propozycje niepełne nie zawierają koniecznych elementów zawarcia umowy nie mają charakteru oferty (wskazanie przedmiotu ale bez ceny). Tego rodzaju oświadczenie określa się mianem zaproszeń do zawarcia umowy, złożenia oferty lub wszczęcia negocjacji.
W wielu jednak przypadkach mogą pojawić się wątpliwości czy dane oświadczenie należy interpretować jako ofertę , czy jedynie jako zaproszenie do zawarcia umowy. Wątpliwości rozstrzygać należy na podstawie ogólnych reguł wykładni oświadczenia woli art. 65 kc.
Jeżeli jednak zastosowanie tych reguł nie doprowadzi do jednoznacznych wyników należy posłużyć się norma określaną w art. 71 kc.
Zgodnie z art. 71 kc ogłoszenia , reklamy i inne informacje skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób należy uznać w razie wątpliwości nie za ofertę ale za zaproszenie do zawarcia umowy.
Treść art. 71kc, że pojęcie oferty obejmuje nie tylko oświadczenie woli kierowane do indywidualnie lub rodzajowo oznaczonych adresatów, ale również do nieoznaczonego kręgu osób. Nie jest przy tym konieczne aby użyto terminu oferta. W konsekwencji art. 543kc wg., którego wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży. Sens tego przepisu nie podlega bowiem wyjątkowemu dopuszczeniu oferty skierowanej do nieoznaczonego kręgu osób, lecz nie wyjaśnieniu znaczenia wskazanych w tym przepisie zachowań przedsiębiorcy - jako złożenia przez niego oferty. Chodzi więc tu o konkretną regułę interpretacyjną, nie zamyka wiec ona drogi do uznania za ofertę innych także zachowań, które na podstawie ogólnych reguł interpretacyjnych można uznać za złożenie stanowczej propozycji zawarcia umowy skierowanej do ogółu, z tych względów charakter ofert kierowanych do ogółu mają także zachowania przedsiębiorcy, polegające na wystawieniu automatów przeznaczonych nie tylko do sprzedaży (rzeczy, biletów), ale do świadczenia różnych usług (fotograficznych, przechowalnia bagażu, telefonicznej).
35) SKUTKI ZŁOŻENIA OFERTY
art.66§3 kc
• jeżeli osoba składająca ofertę jest
związana ofertą.
Stan związania polega na tym ,że adresat oferty „ oblat”- sam może poprzez jej przyjęcie doprowadzić do zawarcia umowy lub przez nieprzyjęci nie zawrze umowy.
Złożenie oferty w doktrynie traktuje się jako oświadczenie woli stanowiące jedynie element procesu powstania czynności prawnej ( dwustronnej umowy)
W świetle tej koncepcji Oblatowi przysługuje kompetencja do przyjęcia oferty.
Stan związania z ofertą powstaje w różnym czasie. Decyduje o tym czy oferta jest kierowana do : 1/ indywidualnego adresata
2/ czy jest skierowana do nieokreślonego kręgu adresatów
ad.1. W pierwszym przypadku wiąże ona od momentu przedstawienia jej adresatowi w taki sposób aby mógł on zapoznać się z jej treścią ad. 2 w drugim przypadku wiąże od momentu ogłoszenia ( ART. 61 1 )
36) USTANIE ZWIĄZANE Z OFERTĄ
Stan związania jest dla oferenta uciążliwy, bowiem musi się liczyć z przyjęciem oferty przez Oblata i w związku z tym pozostawać w gotowości do wykonania umowy. Z tego względu ustawodawca określa kiedy stan ten ustaje.
Przede wszystkim bierzemy pod uwagę termin określony w ofercie, a jeśli nie został określony to ustawa wyróżnia 2-sytuacje.
• Gdy oferta została złożona w obecności
drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź bez uzasadnionego opóźnienia. Odpowiedź może jednak dojść z opóźnieniem ze względu na zakłócenia środków łączności. Zgodnie z art.67kc jeżeli oświadczenie o przyjęciu oferty nadeszła z opóźnieniem lecz z jego treści lub okoliczności wynika, że zostały nadesłane w czasie właściwym. Umowa dochodzi do skutku, chyba że składający ofertę zawiadomi niezwłocznie drugą stronę iż wskutek opóźnienia odpowiedzi POCZYTUJE umowę jako niezawartą.
• Oferta skierowana do ogółu może być w
każdej chwili cofnięta lub zmieniona, chyba że oferent oznaczy termin związania, jeżeli cofnięcie lub zmiana są nieskuteczne w stosunku do osób, które oferty przyjęły.
Natomiast w stosunkach między przedsiębiorcami oferta może być wywołana jeżeli umowa nie została jeszcze zawarta, a oświadczenie o odwołaniu oferty zostało złożone OBLATOWI jeszcze przed wysłaniem przez niego oświadczenia o przyjęciu oferty, której określono termin związania- przyjęcia bo z jej treści wynika, że nie można jej odwołać
37) PRZYJĘCIE OFERTY
Dorozumiane przyjęcie oferty w myśl art.68kc jeżeli przedsiębiorca otrzymał od osoby
Z którą pozostaje w stałych stosunkach gospodarczych ofertę zawarcia umowy w ramach swojej działalności brak niezwłocznej odpowiedzi poczytuje się do przyjęcia oferty…..
38) PRZYJĘCIE OFERTY Z
ZASTRZEŻENIEM
Dokonuje się przez przyjęcie złożenie oświadczenie woli, które zawiera całkowitą aprobatę treści zaproponowanej umowy. Natomiast oświadczenie woli, w którym adresat przyjmuje ofertę z zastrzeżeniem zmiany lub uzupełnienia jej treści poczytuje się za nową ofertę.
Dochodzi do odwrócenia stron
• Przyjęcie oferty z zastrzeżeniem między
profesjonalistami (przedsiębiorcami
Odmienność regulacji między przedsiębiorcami polega na tym, że jeżeli odpowiedź na ofertę zawiera jej akceptację jednak z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnień niezmieniając istotnie treść oferty, to umowę uważa się za zawartą z uwzględnieniem zastrzeżeń wskazanych w odpowiedzi na nią. Nie dochodzi wszakże do zawarcia umowy w przypadkach określonych w §2 art.68§1kc mających na względzie autonomię polistron.
jeżeli w samej ofercie wskazano, że nie można jej przyjąć z zastrzeżeniem
jeżeli w samej treści oferent niezwłocznie sprzeciwił się włączeniu zastrzeżeń do umowy
jeżeli oblat w odpowiedzi na ofertę uzależnił jej przyjęcie od zgody oferenta na włączenie zastrzeżeń do umowy, a zgody tej niezwłocznie nie otrzymał
39) NEGOCJACJE-
Jest to drugi uregulowany sposób zawierania umów (art. 72 kc).
Negocjacje to prowadzenie pewnego procesu mającego na celu wypracowanie wspólnego stanowiska dotyczy wszystkich postanowień umowy, które są przedmiotem negocjacji.
40) ZAWARCIE UMOWY W DRODZE
NEGOCJACJI :
Natomiast przy negocjacjach zgodnie z art. 72 kc dopiero uzgodnienie wszystkich postanowień umowy, które były przedmiotem negocjacji stanowi podstawę do uznania ,że umowa została zawarta. Zakres prowadzonych negocjacji określa wiec minimalną treść jaka powinna być objęta konsensusem stron.
41) AUKCJE(ustna) i PRZETARGI
(pisemne)
Należy uznać za odrębny – trzeci obok oferty i negocjacji sposób zawierania umów. Wyróżnia się tym, że ma charakter postępowania wieloetapowego i eliminacyjnego zarazem. Ich celem jest umożliwienie podmiotowi zainteresowanemu w zawarciu określonej umowy wyboru najkorzystniejszej dla niego oferty spośród ofert zgłoszonych przez uczestników tych postępowań i zawarcie z wybranym oferentem umowy.
Wszyscy uczestnicy wspomnianych postępowań maja zarazem takie same prawa i obowiązki oraz podlegają jednolitym regułą postępowania.
Tę formę regulują inne akty prawne – tj. ustawa o zamówieniach publicznych.
42) OGŁOSZENIE AUKCJI LUB
PRZETARGU:
Oba wspomniane postępowania inicjuje podmiot zamierzający zawrzeć określoną umowę zwany organizatorem aukcji lub przetargu ( art. 70 1 § 4 ).
Organizator przejawia inicjatywę zawarcia umowy w drodze aukcji albo przetargu przez ogłoszenie jednego z tych postępowań.
Na zlecenie i rachunek podmiotu zamierzającego zawrzeć umowę funkcję organizatora może pełnić inny podmiot w szczególności przedsiębiorca specjalizujący się w tego typu działaniach np. dom aukcyjny.
Organizator przejawia inicjatywę zawarcia umowy w drodze aukcji lub przetargu przez ogłoszenie jednego z tych postępowań art. 70 §2 kc
43) TREŚĆ OGŁOSZENIA MUSI
ZAWIERAĆ :
