Podstawowe zagadnienia antropologii - Notatki - Kulturoznawstwo, Notatki z Kulturoznawstwo i wiedza o mediach

Pobierz Podstawowe zagadnienia antropologii - Notatki - Kulturoznawstwo i więcej Notatki w PDF z Kulturoznawstwo i wiedza o mediach tylko na Docsity!

Podstawowe zagadnienia antropologii

Motto: Istnieje wiele zabawnych rzeczy na świecie. Wśród nich wyobrażeniebiałego człowieka, że jest mniej dziki od innych dzikusów MARK TWAIN Antropologia kultury zagadnienia podstawowe (zakres, dziedziny, metody, podstawowe pojęcia i paradygmaty) Antropologia kulturowa jako nauka kłopoty pojęcioweNauka o człowieku, czyli jego funkcjonowanie biologiczne, psychologiczne, społeczne i kulturowe (1) nauka o człowieku jako wytwórcy kulturydefinicja. kultury Taylor kultura to całość złożona z wiedzy, wierzenia, sztuka, prawo, moralność, zwyczaje i inne wytwory działalności ludzkiej, nabyte przez człowieka jako członka społeczeństwa (2) nauka o różnorodności i inności nurt badający świat pozaeuropejski o nurt badający świat lokalny, czyli kulturę ludową, chłopską analizy ludów prostych, pierwotnych, przedpiśmiennych etnocentryzm my/oni dzikość a kultura; jak określił Burszta, antropologia kulturowa bada Inność poprzez pryzmat pojęcia kultury (3) ekspansja cywilizacji zachodniej wymusiła zmianę analiza przemian współczesnego świata np. antropologia społeczeństw złożonych, antropologia miasta, antropologia polityczna, antropologia prawna, antropologia rozwoju, subdyscypliny: etnolingwistyka, etnomedycyna, etnohistoria, etnomuzykologia Centralnym jest koncept kultury ludzka, wyuczona forma przystosowania się do środowiska naturalnego i pozwalająca na jego uniezależnienie się;człowiek to nie tylko homo sapiens, ale również homo creator, homo locquens, homo religiosus, homo faber, homo ludensAspekty rzeczywistości kulturowej:

1. jest zjawiskiem społecznym
2. jest rzeczywistością historyczną
3. jest systemem symboli
4. jest powiązaną całością o charakterze instrumentalnym
5. jest zjawiskiem psychologicznym Systematyzacja antropologii:
6. fizyczna,
7. społeczno-kulturowa,
8. archeologia,
9. lingwistyczna dziedzictwo Franza Boasaantropologia społeczna badania historyczno-porównawcze; w kręgu zainteresowań pozostają problemy struktury społecznej, antropologia kulturowa synchroniczne badanie nad kulturami, wzorami zachowań, zainteresowania: wytwory kultury.dzisiaj obie antropologie

spotykają się w pół drogi (Kempny, Nowicka) antropologia społeczno- kulturowa C.Levi-Strauss wyodrębnił etnografię, etnologię i atropologię Antropologia Socjologiaobserwator to przybysz z kultury europejskiej, musi przezwyciężyć kategorie własnego umysłu; zrozumienie kultury z punktu widzenia tubylców; samopoznanie społeczeństwa, nie ma bariery kulturowejperspektywa porównawcza może lecz nie musi przyjmować tej perspektywyorzeczenia o kulturze w duchu ujęć systemowych, holistycznych i interdyscyplinarnych separacja i fragmentacja wyodrębnia dla poszczególnych celów badawczych dziedzinyjednostka przedstawiciel, nosiciel norm i wzorów kulturowych depersonalizacja podejścia badawcze: holizm, metoda historyczna, metoda porównawczapytania antropologa:

1. Jaka jest natura kultury
2. W jaki sposób kultura wpływa na osobowość człowieka
3. Jaki kierunek przybiera ewolucja kulturowa
4. W jaki sposób kultura wpływa na ewolucję biologiczną
5. W jaki sposób kultura wpływa na stosunki pomiędzy istotami ludzkimi a środowiskiem naturalnym, w którym one żyją Tematy antropologii:
6. Istota kultury
7. Istota języka (język a myślenie, wpływ języka na kulturę)
8. początki kultury ludzkiej ewolucja
9. kultura a osobowość
10. wzory adaptacji do środowiska
11. organizacja ekonomiczna
12. organizacja polityczna
13. prawo
14. religia i magia
15. sztuka legendy, taniec, muzyka, malarstwo, rzeźba, opowiadania ludowe
16. tworzenie się grup społecznych i wzory interakcji społecznej
17. zmiana kulturowa dyfuzja, akulturacja, zanik kulturowy E. Nowicka, w książce Świat człowieka świat kultury pisze:antropolog jest badaczem kulturowej różnorodności i odmienności;celem antropologii jest badanie społeczeństw, których instytucje różnią się od znanych badaczowiosobliwości przedmiotu antropologii jest badanie określonego typu społeczeństw, nastawienie na subiektywny aspekt w badaniu zjawisk kultury oraz całościowe ujęciu człowieka i kulturyspołeczeństwo pierwotne: prostota i małe rozmiary dają możliwość ogarnięcia całości zjawisk kulturowychzmienia się przedmiot antropologii gdyż zanikają tego typu społeczności, ale pojawia się akulturacja oraz nowe zjawiska kulturowe jak świadomość etniczna, nacjonalizm czy elementy społeczeństw zachodnich

się klimatu, zmniejszenie wilgotności i pojawienie się sawanny; przejście do życia z lasu do sawanny pionowa postawa ciała, dwunożny chód, rozwój zmysłów w poszukiwaniu pożywienia, Australopitecus (to znaczy małpa południowa), żył od 5 do 1,5 miliona lat temu w Afryce Południowej, Środkowej i Wschodniej; od pasa w dół to ciało człowieka a od pasa w górę małpy dwunożny chód (przypominał truchcik) 120-130 cm wzrostu i ok. 40 kg wagi, mózg szympansa prowadzą społeczny, gromadny tryb życia i nastąpił pierwszy podział pracy w związku z wychowaniem dzieci na sawannie i poszukiwaniem pożywienia przez mężczyzn; używali prostych narzędzi ze skorup orzechów czy muszli, czyli wykorzystywali to co dała im przyroda; nie potrafił przenosić wody, nie miał ostrych narzędzi, ale umiał uciekać przed drapieżnikami; pożywieniem staje się mięso, jako pokarm wysokobiałkowy pozwala na lepszy rozwój; Homo habilis (człowiek umiejętny) Afryka i Indonezja żył w okresie 1,9 1,7 miliona lat temu, był podobnego wzrostu, ale miał większy mózg 660cm3 i posiadał ok. 4, miliarda neuronów (człowiek współczesny posiada ok. 5 miliardów); wszystkożerny, podobnej budowy ciała, ale był twórcą zespołu narzędziowego, tzw. człowiek oldowejski, który posiadał umiejętności ich wykorzystania do przecinania ostrych narzędzi, były to działania intencjonalne, i pierwszy przejaw kulturyHomo erectus (Pitekantropus) żył do 1 miliona do 200 tysięcy lat temu; posiadał już wszystkie cechy typowo ludzkie; żył w Afryce, Azji i Europie; 165-175 i 75 kg wagi; pojemność mózgoczaszki 750-1250 cm3 a współcześnie 1000-2000 cm3; żył ok. 800 tysięcy lat w różnych warunkach klimatycznych; ogromny wzrost objętości czaszki w stosunku do objętości ciała; był dobrym łowcą, potrafił powiększać terytorium i populację; zamieszkiwał jaskinie i schrony kamienne, sam budował osłony z wiatru i deszczu na kamiennych podstawach; znał ogień, który był podtrzymywany latami (tzn. że nie znał sposobów ich rozniecania); nastąpiła ewolucja metod obróbki kamienia; homo sapiens (człowiek ze Swanscombe, z eStreinheim, neandertalczyk) ten ostatni pojawił się 350 tysięcy lat temu Europa, Bliski Wschód i Afryka Północna pojemność czaszki 1700 cm3 wobec 1500 cm3 współczesnego człowieka, 165-175; krótsze nogi niż człowiek współczesny; prowadził bogate życie społeczne, był łowcą, twórcą kultury np. wyspecjalizowana broń myśliwska, kości zostały wykorzystane do wyrobu narządzi; pojawiają się intencjonalne pochówki o obrzędowym charakterze,Homo sapiens sapiens 40-35 tysięcy lat temu, tworzył on kulturę górnego paleolitu, wysoki stopień adaptacji do środowiska