







Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Pojęcie własności intelektualnej nie jest niczym nowym: W obecnych czasach przedmioty będące integralną częścią naszej codzienności stają się coraz bardziej.
Typologia: Streszczenia
1 / 13
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
11
WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA Podstawowe zagadnienia z zakresu własności intelektualnej dla nauczycieli Podstawowe zagadnienia z zakresu własności intelektualnej dla nauczycieli
Własność intelektualna chroni wytwory ludzkiego intelektu i umysłu, a prawa własności intelektualnej istnieją właśnie po to, by uchronić Cię przed podobną sytuacją. Pojęcie własności intelektualnej nie jest niczym nowym: W obecnych czasach przedmioty będące integralną częścią naszej codzienności stają się coraz bardziej złożone. Na przykład smartfon jest chroniony przez tysiące praw własności intelektualnej. Podobnie jest w przypadku większości przedmiotów i usług, bez których nie jesteśmy w stanie funkcjonować w obecnych czasach. Twoja szkoła prosi Cię o przygotowanie projektu na krajowy konkurs edukacyjny. Jesteś zmotywowa- ny(-a). Wpadasz na genialny pomysł. Wkładasz wiele wysiłku w przygotowanie szczegółowego pro- jektu, aby zdobyć nagrodę w imieniu swojej szkoły. Wtedy Twój były współpracownik, któremu ufa- łeś(-aś) i któremu pokazałeś(-aś) swoją pracę, przedstawia podobny projekt w imieniu swojej szkoły i zdobywa główną nagrodę. Jak się czujesz? Pojęcie własności intelektualnej nie jest niczym nowym. Niektórzy twierdzą, że sięga ono 500 r. p.n.e., kiedy to ludzie zaczęli wytwarzać narzędzia, aby zapewnić sobie przetrwanie i poprawić jakość życia. Pierwsze prawo własności intelektualnej pojawiło się, kiedy starożytne miasto w Wielkiej Grecji – Sy- baris – umożliwiło swoim obywatelom uzyskanie patentu na „wszelkie nowe ulepszenia luksusowych wyrobów”. Chciano w ten sposób nagrodzić tworzenie oryginalnych przepisów i wyrobów kuchennych. Od tamtej pory wynaleziono wiele nowych ulepszeń oraz wprowadzono przepisy w zakresie własności in- telektualnej. Cel prawa własności intelektualnej pozostał jednak niezmieniony przez wszystkie te lata, a jest nim pobudzanie kreatywności. Aby to osiągnąć, zapewnia się twórcy pewnego rodzaju wyłączne prawo do korzystania z utworu. Prawa autorskie
WzórWzór obejmuje wygląd dowolnego produktu (lub nawet części produktu) – kształt i kolor, użyte materiały, opakowanie, a więc praktycznie każdy wytworzony przedmiot może zostać zarejestrowany jako wzór. Ale wzór to pojęcie jeszcze szersze! Obejmuje loga, mapy, czcionki i wiele innych. Wzór nie musi być piękny, atrakcyjny czy artystyczny, musi być po prostu inny. ................................................................................................................................ Wzory
Nie istnieje żaden wymóg w zakresie rejestracji w odniesieniu do ochrony w zakresie praw autorskich. Utwór jest objęty ochroną już od momentu jego utworzenia. W niektórych państwach dostępne są opcjonalne procesy rejestracji. Proces rejestracji może okazać się przydatny, aby przedstawić dowody na istnienie utworu w określonym czasie. Okres ochrony prawa autorskiego jest bardzo długi. W UE okres ochrony obejmuje czas życia twórcy i 70 lat po jego śmierci. Prawa autorskie mają charakter terytorialny. Innymi słowy ochrona udzielana jest indywidualnie w poszczególnych krajach. Niemniej w ramach instrumentów międzynarodowych, takich jak konwencje międzynarodowe określające przepisy mające zastosowanie do państw na całym świecie, ustanawia się pewne normy minimalne dotyczące ochrony w zakresie praw autorskich. Utwory mogą być wykorzystywane bez zgody autora lub uprawnionego głównie do tych celów, istnieją jednak pewne wyjątki:
Często zadawane pytania (FAQ), mające na celu uświadomienie konsumentom, co jest zgodne z prawem, a co nie, jeżeli chodzi o korzystanie z treści objętych ochroną w zakresie praw autorskich i praw pokrewnych w internecie, można znaleźć pod następującym adresem: FAQ dotyczące praw autorskich EUIPO wykorzystywanie fragmentów utworu w charakterze ilustracji w celach dydaktycznych lub badawczych. wykorzystywanie krótkich cytatów zaczerpniętych z utworu na potrzeby przedstawienia krytyki lub recenzji; powielanie utworu do użytku prywatnego;
Znaki towarowe
Znak towarowy jest znakiem o charakterze odróżniającym, który identyfikuje towary i usługi jako pochodzące z konkretnego przedsiębiorstwa i odróżnia je od tych należących do jego konkurentów. Może to być słowo, obraz, symbol lub kształt, element graficzny, slogan, kolor, a nawet dźwięk. Znak towarowy sam w sobie nie jest chroniony. Jest on objęty ochroną w odniesieniu do produktów lub usług. A zatem marka Nike, jako nazwa, nie jest chroniona. Nazwa „Nike” jest jednak chroniona w odniesieniu do odzieży sportowej. Teoretycznie oznacza to, że ktoś mógłby użyć nazwy „Nike”, aby sprzedawać inne, niezwiązane z tą marką produkty, takie jak owoce i warzywa. Wyższy poziom ochrony mogą jednak uzyskać dobrze znane znaki towarowe (takie jak Nike), co oznacza, że niedozwolone jest używanie nazwy Nike w odniesieniu do innych towarów i usług niż buty. Znak towarowy jest prawem własności intelektualnej, które umożliwia przedsiębiorstwom:
Wzory
Wzór jest prawem własności intelektualnej, które obejmuje wygląd produktu. Jego definicja prawna stanowi, że wzór to wygląd zewnętrzny całości lub części produktu, wynikający z jego cech. Takimi cechami mogą być linie, kolory, kształty, faktury, kontury, materiały lub ornamentacje. Ta niezwykle szeroka definicja obejmuje niemalże każdy utwór o wyróżniających się cechach zewnętrznych. Poniższe elementy mogą podlegać ochronie jako wzory:
społeczeństwa przed dniem dokonania zgłoszenia.
całościowe wrażenie niż jakikolwiek udostępniony wcześniej wzór. „Poinformowany użytkownik” jest pośrednikiem, tj. nie jest ani twórcą, ani ekspertem technicznym.
Aby wzór był w pełni objęty ochroną, należy go najpierw zarejestrować. Wzory mogą być rejestrowane:
Wykazanie istnienia i własności wzoru. Ochrona zapewniana przez zarejestrowane prawa daje właścicielowi wzoru wyłączne prawo do jego używania. Właściciel zarejestrowanego wzoru może zakazać osobom trzecim używania wzoru objętego ochroną w różnych formach, w tym: wytwa- rzania, oferowania w obrocie, wprowadzania do obrotu, przywozu, wy- wozu lub używania produktu, w którym jest zawarty, oraz składowania takiego produktu w tych celach.
W Europie wzór może być objęty ochroną automatycznie, bez rejestracji we wszystkich państwach człon- kowskich. Ochrona ta podlega jednak ograniczeniom i udziela się jej jedynie na okres trzech lat od daty pierwszego publicznego udostępnienia wzoru na terenie Unii Europejskiej. Taka ochrona ma zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do identycznych kopii wzoru. Ten system ochrony jest w znacznej mierze wyko- rzystywany w branży mody.
Tajemnice przedsiębiorstwa
Pojęcie „tajemnica przedsiębiorstwa” może brzmieć staroświecko. W czasach natychmiastowego wyszu- kiwania w internecie istnieje bardzo małe prawdopodobieństwo, że czegoś nie wiemy lub nie możemy się dowiedzieć. Tajemnice przedsiębiorstwa nadal mają jednak – i prawdopodobnie zawsze będą miały
Tajemnica przedsiębiorstwa zachowuje swój status wyłącznie w przypadku, gdy ma charakter poufny. Informacja stanowiąca tajemnicę przedsiębiorstwa:
Nie. Tajemnice przedsiębiorstwa same w sobie nie są prawami własności intelektualnej. Właścicielowi tajemnicy przedsiębiorstwa nie przysługuje wyłączne prawo w zakresie tego tworu. Właściciel nie może powstrzymać konkurentów przed odkryciem tajemnicy lub wymyśleniem takich samych rozwiązań. Tajemnice przedsiębiorstwa mogą funkcjonować niezależnie od patentów lub uzupełniać je. Są one wy- korzystywane na dużą skalę w procesie twórczym prowadzącym do wprowadzenia innowacji. Do czasu zgłoszenia wynalazku w celu uzyskania ochrony patentowej wynalazca musi w szczególności zadbać o zachowanie poufności wynalazku w celu spełnienia wymogu w zakresie nowości. W ramach umowy franczyzy franczyzodawca zapewnia franczyzobiorcy odpowiednią wiedzę ekspercką, która jest systematycznie uzupełniana w celu zachowania przewagi konkurencyjnej w sieci franczyzowej. Tajemnice przedsiębiorstwa podlegają prawnej ochronie jedynie w przypadkach, gdy ktoś uzyskał dostęp do informacji poufnych w sposób bezprawny (np. poprzez szpiegostwo, kradzież czy wręczanie łapówek). Należy wykazać uzasadnione starania w celu zachowania poufnego charakteru. musi posiadać wartość biznesową, handlową lub ekonomiczną; nie może być znana; nie może być łatwa do odkrycia.
Patenty
Patent zapewnia wynalazcom ochronę ich wynalazków. Wynalazek to rozwiązanie konkretnego problemu technologicznego w postaci produktu lub procesu, które ułatwia nasze życie lub poprawia jego jakość. Jeżeli nowe rozwiązanie okaże się skuteczne, staje się ono potężnym narzędziem w rękach wynalazcy i zapewnia danemu przedsiębiorstwu istotną przewagę konkurencyjną na rynku. W związku z tym istnieje duże prawdopodobieństwo, że konkurenci będą chcieli stworzyć podobne lub identyczne produkty. Aby chronić wynalazcę i sprzyjać twórczości, patent pozwala wynalazcy uniemożli- wić innym przerabianie, wykorzystywanie, sprzedawanie lub importowanie produktu będącego kopią jego wynalazku. Patent uniemożliwia rozwój konkretnych technologii i wprowadzenie udoskonaleń, dlatego też jego okres ważności jest ograniczony. Maksymalny okres ochrony w przypadku patentu europejskiego wynosi 20 lat od dnia zgłoszenia patentowego. Wynalazkiem może być tak banalna rzecz, jak zabawka, lub tak złożona, jak broń jądrowa. Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych swego czasu uznał, że przedmiot patentu obejmuje „wszystko, co zostało stworzo- ne przez człowieka”. W Europie wynalazek musi spełniać następujące trzy kryteria, aby posiadać zdolność patentową: Na przykład: Wynalazkiem jest urządzenie chroniące uszy zwierząt, zwłaszcza psów długowłosych, przed zabrudzeniem karmą w trakcie jej spożywania. Urządzenie to posiada zazwyczaj walcowaty element osłaniający i chroniący uszy zwierzęcia oraz element umożliwiający umiesz- czenie tej walcowatej części oraz uszu zwierzęcia w taki sposób, aby nie dotykały pyska ani karmy podczas spożywania posiłku przez zwierzę.
Przedsiębiorstwo lub wynalazca mogą dokonać zgłoszenia patentowego:
słową.
może być tylko ich „kontynuacją”, czy też „odmianą”.
miejscu lub czasie.
Quiz dotyczący własności intelektualnej 1 Własność intelektualna... A istnieje od długiego czasu B składa się z zestawu praw C chroni wytwory D wszystkie powyższe 2 Własność intelektualna może... A chronić wynalazki B chronić utwory pisemne i prezentacje C stanowić wartość dodaną przedsiębiorstwa D wszystkie powyższe 3 Aby posiadać zdolność patentową, wynalazek musi... A stanowić nowość B być na jednym poziomie wynalazczym wyżej niż do- tychczas istniejące wynalazki C mieć zastosowanie przemysłowe D spełniać wszystkie powyższe wymogi 4 Znak towarowy... A chroni wynalazki B chroni informacje poufne C umożliwia odróżnienie produktów i usług D chroni wygląd produktów 5 Wzór... A to wygląd zewnętrzny całości lub części produktu B nie musi być zarejestrowany, aby być w pełni chronio- ny C musi posiadać wartość artystyczną D zazwyczaj nie posiada dużej wartości handlowej 6 Prawa autorskie zaczynają obowiązywać... A po opublikowaniu lub zaprezentowaniu danego utworu B automatycznie przy stworzeniu utworu C po zarejestrowaniu utworu D jeżeli utwór ma znaczną wartość 7 Które z poniższych są chronione prawami autor- skimi? A programy komputerowe i bazy danych B zdjęcia i nagrania wideo C zapisy nutowe i teksty piosenek D wszystkie powyższe 8 Jeżeli uczeń ma jakiś fantastyczny, innowacyjny pomysł, powinien... A zachować ostrożność, opowiadając o nim innym B dowiedzieć się, w jaki sposób może objąć go ochro- ną C opublikować go w mediach społecznościowych, aby dowiedziało się o nim jak najwięcej osób D odpowiedzi A i B są poprawne 9 Przeciętny smartfon jest objęty... patentami. A 250 B 2 500 C 25 000 D 250 000 10 Samochód jest chroniony... A patentami B znakiem towarowym i zarejestrowanym wzorem C prawem autorskim D wszystkie powyższe 10D 9D 8D 7D 6B 5A 4C 3D 2D Odpowiedzi: 1D