Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Prawo: notatki z zakresu prawa przedstawiające pojęcie i zakres materialnego prawa administracyjnego.
Typologia: Notatki
1 / 17
1. Pojęcie i zakres materialnego prawa administracyjnego.
Konstytucję stosuje się bezpośrednio – jeśli ustawy, rozporządzenia są sprzeczne z konstytucją to są nieważne. Prawo adm. mat. – jeden z działów prawa.
3 grupy:
Wprowadzanie aktów prawnych w życie (3 rodzaje):
Decyzje Konstytucyjne – taka, kiedy nabywa się prawo, którego się dotychczas nie miało, Deklaratoryjne – taka, która tylko stwierdza istnienie uprawnienia np: wydanie decyzji o przyznanie emerytury, wydanie dyplomu.
Adm. prowadzi rejestry I ewidencje. Nabycie samochodu i rejestracja w urzędzie. Wpis to tylko czynność, ale odmowa wpisania samochodu to już decyzja. Jak się odmawia ZAWSZE musi być decyzja (organ adm. musi wydać decyzję gdyż wtedy można ją zaskarżyć do NSA.
Różnice pomiędzy decyzją a zaświadczeniem. Decyzja – akt woli adm., zaświadczenie – akt wiedzy adm. (na podstawie rejestru).
Jedną z form konkretyzacji jest decyzja. Wójt wydaje rocznie 2,5 tys. Decyzji, dotyczą one ochrony środowiska, zabudowywania i zagospodarowania terenu, przyznania pomocy społecznej, konstytucyjnej wolności stowarzyszania się.
2. Administracyjno-prawna regulacja w zakresie praw i wolności obywatelskich.
a) Wolność słowa, przekazywanie informacji.
b) Stowarzyszenie i związki. STOWARZYSZENIA z założenia niezarobkowe, PCK, TPD, ZHP samorządne (członkowie opracowują program, wysokość składki) nie może mieć celów zarobkowych (zarobki rozdzielone między członków)
Partia zmierza do objęcia władzy, stowarzyszenie nie (jedynie wpływ na państwo). Organem nadzorującym stowarzyszenie jest organ administracji rządowej szczebla wojewódzkiego – wojewoda Można powiedzieć iż stowarzyszenia stanowią najbardziej rozpowszechnioną i przez to podstawową formę zrzeszania się obywateli. Byt prawny stowarzyszeń reguluje ustawa z 7 IV 1989r.- Prawo o stowarzyszeniach. Przepisom ustawy nie podlegają: a) organizacje społeczne działające na podstawie odrębnych ustaw lub umów mnr, których RP jest stroną, b) kościoły oraz inne związki wyznaniowe oraz ich osoby prawne, c) organizacje religijne, których sytuacja prawna jest uregulowana ustawami o stosunku pań do kościołów i innych związków wyznaniowych, d) komitety powstające w celu przygotowania wyborów do Sejmu i Senatu oraz do organów samorządu terytorialnego, jeżeli są one przeprowadzane na podstawie ustaw lub zarządzeń władz, e) partie polityczne. Wg ustawy stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o charakterze niezarobkowym, samodzielnie określającym swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne i opierającym swą działalność na pracy społecznej swych członków. Stowarzyszenie ma prawo uchwalać akty wew dotyczące jego działalności, a także zatrudniać pracowników do prowadzenia swych spraw. Członkami stow mogą być w zasadzie osoby fizyczne; przepisy przewidują szczególne członkostwo osób prawnych, a mianowicie jedynie w charakterze członków wspierających. Prawo tworzenia i uczestniczenia w stow przysługuje obywatelom polskim mającym pełną zdolność do czynności prawnych oraz nie pozbawionym praw publicznych. Małoletni w wieku od 16 do 18 lat mogą należeć do stow, ale nie mogą wchodzić w skład ich zarządów.
stosownego zgłoszenia o utworzeniu partii do ewidencji prowadzonej przez sąd wojewódzki. W zgłoszeniu zawarte powinno być określenie nazwy i siedziby partii oraz sposób wyłaniania organu upoważnionego do reprezentowania partii przy czynnościach prawnych, imiona, nazwiska i adresy oraz podpisy co najmniej 1000 osób. Z chwilą zarejestrowania uzyskuje osobowość prawną. Ustawa nie przewiduje odmowy przyjęcia zgłoszenia jako środka uniemożliwiającego powołanie partii. Charakterystyczne jest powierzenie stosowania środków nadzorczych Trybunałowi Konstytucyjnemu. Partie mogą czerpać środki finansowe dla realizacji swych celów ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów itp. Partie nie mogą korzystać z jakiegokolwiek wsparcia rzeczowego i pomocy finansowej pochodzących od osób zagranicznych w rozumieniu prawa dewizowego i osób prawnych z wyłącznym udziałem podmiotów zagranicznych. Może prowadzić działalność gospodarczą – dochód przeznaczony na cele statutowe. Partie otrzymują pomoc od państwa w formie dotacji: celowe (zapewnienie partii możliwości działania, tylko ta, która w ostatnich wyborach osiągnęła co najmniej 3% ogólnych głosów) podmiotowe (zależne od ilości osób wprowadzanych do parlamentu Funkcje partii politycznych:
Partia nie może posiadać jednostek organizacyjnych w zakładzie pracy. Likwidacja partii:
d) Zgromadzenia. Każdy może korzystać z pokojowego zgromadzania się, co najmniej 15 osób w celu wspólnych obrad lub wyrażania stanowiska. Każde zgromadzenie powinno mieć przewodniczącego. Wszystkie zgromadzenia publiczne mogą być organizowane beż żadnego zezwolenia władz. Wyjątek, gdy właściwa władza wyda zakaz urządzenia zgromadzenia. Konkretny powód – dlaczego zakazuje się, przyczyny, faktyczne zagrożenia. Zakaz wydaje wójt, burmistrz, prezydent, etc. Istnieje możliwość odwołania się od takiej decyzji.
Przepisy ustawy nie dotyczą zgromadzeń: a) organizowanych przez organy pań lub samorządu terytorialnego, b) odbywanych w ramach działalności kościołów, c) związanych z wyborami władz pań i samorządowych. Organizatorami zgromadzeń mogą być osoby mające pełną zdolność do czynności prawnych, osoby prawne, inne organizacje, a także grupy osób. Zgromadzeniem publicznym jest zgromadzenie organizowane na otwartej przestrzeni dostępnej dla nie określonych imiennie osób. Funkcje nadzorcze dotyczące zgromadzeń należą do gminy. Zorganizowanie zgromadzenia publicznego wymaga uprzedniego zawiadomienia organu gminy właściwego ze wzg na miejsce zgromadzenia. Zawiadomienie to organ powinien otrzymać nie później niż trzy dni, a najwcześniej 30 dni przed datą. Organ gminy ma obowiązek zakazać odbycia zgromadzenia jeżeli: 1) jego cel lub odbycie sprzeciwiają się ustawie lub naruszają przepisy ustaw karnych, 2) odbycie zgromadzenia może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach. Od decyzji zakazującej przysługuje odwołanie do wojewody. Zgromadzenie publiczne powinno mieć swojego przewodniczącego, który nie tylko odpowiada za sprawny przebieg zgromadzenia. Rozwiązanie zgromadzenia przez przedstawiciela organu gminy może mieć miejsce
wówczas, gdy jego przebieg zagraża życiu lub zdrowiu albo mieniu, albo gdy narusza przepisy ustawy bądź przepisy ustaw karnych.
ZWIĄZKI ZAWODOWE Ustawa o związkach zawodowych mówi, że związek to dobrowolna, samorządna organizacja ludzi pracy, powołana do obrony praw i reprezentowania ich interesów (pracowników, socjalnych) Prawo tworzenia związków zawodowych i wstępowania do nich mają pracownicy bez względu na podstawę stosunku pracy. Mają je także osoby wykonujące pracę na podstawie umowy ajencyjnej, jeżeli nie są pracodawcami. Do związków zawodowych mogą wstępować również osoby wykonujące pracę nakładczą. Przejście na emeryturę lub rentę nie pozbawia pracownika przynależności oraz prawa wstępowania do związków zawodowych. Również osoby bezrobotne zachowują prawo przynależności do związków zawodowych. Ustawa stanowi, że nikt nie może ponosić ujemnych następstw z powodu przynależności do związków zawodowych lub pozostawania poza nimi albo z powodu wykonywania funkcji związkowej. Związki zawodowe mają prawo tworzyć ogólnokrajowe zrzeszenia (federacje) związków zawodowych. Ogólnokrajowe związki zawodowe i zrzeszenia związków zawodowych mogą tworzyć ogólnokrajowe organizacje międzyzwiązkowe (konfederacje). Organizacje związkowe, w tym federacje i konfederacje, mają prawo tworzenia międzynarodowych organizacji pracowniczych i wstępowania do nich. Związki zawodowe mogą swobodnie określać w statutach i uchwałach swoje struktury organizacyjne, a także zasady członkostwa oraz sposoby sprawowania funkcji związkowych. Związek zawodowy powstaje z mocy uchwały o jego utworzeniu, podjętej przez co najmniej 10 osób uprawnionych do tworzenia związków zawodowych. Osoby, które podjęły uchwałę o utworzeniu związku zawodowego, uchwalają statut i wybierają komitet założycielski w liczbie od trzech do siedmiu osób. Komitet ten w terminie 30 dni od dnia utworzenia związku zawodowego składa wniosek o rejestrację związku w sądzie wojewódzkim właściwym miejscowo ze względu na siedzibę związku. Sąd odmawia rejestracji, jeżeli nie zostały spełnione wymogi ustawowe przy tworzeniu związku lub jeżeli statut związku nie jest zgodny z przepisami ustawy. Związek zawodowy oraz jego jednostki organizacyjne wskazane w statucie nabywają osobowość prawną z dniem zarejestrowania. Ustawa przewiduje kary dla osób, które w związku z zajmowanym stanowiskiem lub pełnioną funkcją przeszkadzają w tworzeniu zgodnie z prawem organizacji związkowej, utrudniają wykonywanie działalności związkowej prowadzonej zgodnie z prawem lub dyskryminacją pracownika z powodu przynależności do związku zawodowego, pozostawania poza związkiem zawodowym lub wykonywania funkcji związkowej. Do związków zawodowych nie mogą należeć żołnierze w czynnej służbie wojskowej. Nie mogą też brać czynnego udziału w działalności związków zawodowych, których byli członkami w chwili powołania do czynnej służby wojskowej. Natomiast ograniczone prawa związkowe mają funkcjonariusze policji i straży granicznej. Rozwiązać związek można tylko:
e) Wolność sumienia i wyznania.
Pozbawianie obywatelstwa O ile ktoś mieszka za granicą i wyrządza Polsce poważne szkody Konstytucja przewiduje, że można pozbawić obywatelstwa na wniosek prezydenta RP.
Uznanie za obywatela polskiego – wojewoda się tym zajmuje, prezydent jeżeli jest do niego prośba. Cudzoziemiec w Polsce – każdy kto nie jest polskim obywatelem. Aby przebywać na terenie polski wymagana jest wiza przy przekraczaniu granicy. Może uzyskać prawo pobytu, do pracy, do zatrudnienia, status uchodźcy. Może uzyskać prawo azylu (wydaje MSZ działaczom politycznym prześladowanym w ich krajach.
Działania adm. w stosunkach z obcokrajowcami Adm. musi przestrzegać praw człowieka. Skąd się wzięły? XVIII i XIX w. Dopiero po II wojnie światowej nastąpiła uniwersalizacja praw człowieka. Państwa, które utworzyły ONZ by zapobiec wojnom na świecie. Rada Europy już w 50 r. podjęła, zobowiązania członków RE do przestrzegania europejskiej konwencji ochrony praw człowieka i podstawą wolności. Polska zawiera różne umowy i powinna dotrzymać, nawet jeśli bezpośrednio jej nie dotyczą. Konwencja – szczególna umowa międzynarodowa, zobowiązuje władze państwowe wobec obywateli w obrocie międzynarodowym i wewnętrznym. Ma doniosłe znaczenie dlatego, że ustanawiając prawa powołała Międzynarodowy Trybunał Praw Człowiek (każdy obywatel może wnieść skargę). W Polsce od 93 r.
Prawa człowieka i obywatela. Rozdział II Konstytucji – prawa i podstawowe wolności człowieka:
Prawo osobiste. Art. 38 konstytucji – RP zapewnia każdemu obywatelowi prawną ochronę życia, art. 41 – o wolności i nietykalności osobistej każdego człowieka (decyzję o aresztowaniu wydaje prokurator, zgodę na tymczasowe aresztowanie po 48 godzinach może wydać sąd, niesłusznie zatrzymany ma prawo do odszkodowania w ciągu 1 roku), art. 14 – RP zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu, art. 54 – reglamentacja sądowa (rejestracja nowego pisma – ochrona przed nieuczciwą konkurencją. KRRiT – naczelny organ adm. rządowej, dba o: aby radio i TV przestrzegały pewnych norm (respektowały chrześcijański system wartości), wydaje
a) Obywatelstwo polskie.
Problematyka obywatelstwa leży na pograniczu pr adm i mnr. Polska ustawa o obywatelstwie przyznaje obywatelstwo wg dwóch zasad jednocześnie – zasady krwi, czyli dziecko otrzymuje obywatelstwo rodziców, i zasady ziemi, czyli dziecko otrzymuje obywatelstwo kraju w którym się urodziło. Ustawa nadaje obywatelstwo repatriantom. Repatriantami są cudzoziemcy narodowości lub pochodzenia polskiego, którzy przybyli do polski z zamiarem osiedlenia się na stałe, uzyskując na to zezwolenie właściwych władz. Nabycie obywatelstwa
polskiego może także nastąpić w drodze nadania lub uznania. Nadanie obywatelstwa może nastąpić, jeśli cudzoziemiec zamieszkuje w Polsce co najmniej 5 lat, na jego wniosek. Nadanie obywatelstwa rodzicom rozciąga się na dzieci. Nadanie obyw leży w kompetencji prezydenta RP. Uznanie za obywatela polskiego może mieć miejsce w innej sytuacji. Mianowicie gdy osoba nie posiadająca żadnego obywatelstwa lub o nieokreślonym obywatelstwie może być uznana na jej wniosek za obyw polskiego, jeżeli zamieszkuje w Polsce 5 lat. Obywatel polski chociażby równolegle posiadał obywatelstwo innego pań jest traktowany przez pań polskie zawsze wyłącznie jako obywatel polski. Możliwa jest utrata obyw polskiego. Przede wszystkim obyw polski może uzyskać od władz zezwolenie na nabycie obyw innego pań. Nabycie obyw innego pań przez osobę, która uzyskała takie zezwolenie, pociąga za sobą utratę obyw polskiego. Obywatel polski może też zostać pozbawiony obywatelstwa polskiego, jeżeli przebywa za granicą i zaistniała jedna z okoliczności wymienionych w ustawie. Nie można pozbawić obyw osoby która przebywa w Polsce. Posiadanie obyw polskiego ma znaczenie nie tylko na gruncie mnr, również w kraju ma to poważne znaczenie. Mianowicie szereg stanowisk lub działań jest zastrzeżonych tylko dla obyw Polski.
b) Cudzoziemcy.
Cudzoziemcy, czyli wszyscy nie posiadający obyw polskiego, są w Polsce objęci specjalną regulacją prawną (ustawa z 29 III 1963r.). Prawo o cudzoziemcach reguluje ogólne warunki przekroczenia granicy polskiej, w tym zagadnienie uzyskania wizy, odmowy udzielenia wizy lub jej unieważnienia, albo w niektórych przypadkach wprowadza instytucję odmowy wjazdu na teren RP. Prawo to reguluje także zagadnienia wydalenia cudzoziemca. Stały pobyt cudzoziemca na terenie RP możliwy jest pod warunkiem uzyskania tzw. karty stałego pobytu.
c) Ewidencja ludności.
System ewidencji ludności opiera się na instytucji obowiązku meldunkowego. Obowiązek ten obejmuje wszystkie osoby przebywające na terenie RP, z wyjątkiem personelu dyplomatycznego i konsularnego pań obcych, członków ich rodzin oraz innych osób zwolnionych z wykonywania tego obowiązku na mocy umów czy zwyczajów mnr. Obowiązek meldunkowy obejmuje zameldowanie i wymeldowanie się z miejsca pobytu stałego lub tymczasowego, a ponadto zameldowanie o urodzeniu dziecka, zmianie stanu cywilnego i o zgonie osoby. Wykonanie obowiązku meldunkowego nie rodzi żadnych szczególnych uprawnień i, co zdaje się być najistotniejsze, nie rodzi praw do lokalu, w którym dana osoba przebywa. Stanowi jednak dowód pobytu osoby w danym miejscu, z czym mogą wiązać się pewne konsekwencje prawne. Zasadniczo osoba, która przebywa w danej miejscowości pod tym samym adresem dłużej niż trzy doby, jest obowiązana zameldować się na pobyt stały lub czasowy. Cudzoziemiec musi dokonać tego obowiązku nie później niż 48 godzin po przekroczeniu granicy. Natomiast osoba, która przybywa do zakładu hotelarskiego, internatu lub szpitala obowiązana jest zameldować się na pobyt czasowy przed upływem 24 godz od przybycia. W tym przypadku termin jest jednakowy dla obywateli polskich i cudzoziemców, a zameldowanie wykonywane za pośrednictwem administracji hotelu lub szpitala. Osoby opuszczające miejsce stałego pobytu powinny dokonać wymeldowania. Obowiązek ten nie obejmuje osób zameldowanych czasowo. Okres zameldowania czasowego jest ograniczony do 2 miesięcy. Po upływie tego terminu dana osoba powinna zameldować się na pobyt stały.
a) Organy działające na rzecz bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Zapewnienie bezpieczeństwa oraz spokoju i porządku publicznego należy do zadań wielu organów adm publicznej. Część z nich odgrywa jednak w tym zakresie rolę podstawową, są one bowiem specjalnie powołane do realizacji zadań z dziedziny bezpieczeństwa. Tę adm specjalną tworzą: minister spraw wewnętrznych, policja, UOP. Ustawa o urzędzie ministra spraw wew ustanawia go jako naczelny organ adm pań realizujący politykę pań w dziedzinie ochrony bezpieczeństwa pań oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego, a także w dziedzinie ochrony przed bezprawnymi zamachami na życie i zdrowie ludzkie oraz mienie, ochrony granic pań i kontroli ruchu granicznego oraz ochrony przeciwpożarowej. MSW sprawuje nadzór nad działalnością policji, UOP, państwowej straży pożarnej i straży granicznej oraz podejmuje rozstrzygnięcia w zakresie powierzania tym instytucjom zadań w dziedzinie ochrony bezpieczeństwa w razie wątpliwości dotyczących ich właściwości. MSW ponadto koordynuje działania porządkowo-ochronne oraz czynności ratownicze w razie klęsk żywiołowych, koordynuje działania w zakresie ochrony tajemnicy pań i służbowej, wspiera działalność naukową i społeczną podejmowaną na rzecz przeciwdziałania przestępczości i zjawiskom kryminogennym. Policja jest podstawową instytucją służącą zapewnieniu bezpieczeństwa, porządku i bezpieczeństwa publicznego w praktyce. Wg ustawy policja jest umundurowaną i uzbrojoną formacją służącą społeczeństwu i przeznaczoną do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Do zasadniczych zadań policji należy: - ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra, - ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, - wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców, - kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych związanych z działalnością publiczną lub obowiązujących w miejscach publicznych. UOP stanowi organ wyodrębniony od policji, którego celem jest ochrona bezpieczeństwa pań i jego porządku konstytucyjnego. Do UOP należy w szczególności: - rozpoznawanie i przeciwdziałanie zagrożeniom godzącym w bezpieczeństwo, obronność, niezależność, całość i mnr pozycję pań, - zapobieganie i wykrywanie przestępstw szpiegostwa i terroryzmu oraz innych przestępstw godzących w bezpieczeństwo pań, a także ściganie ich sprawców, - rozpoznawanie i zapobieganie przestępstwom godzącym w podstawy ekonomiczne pań i ściganie ich sprawców, - zapobieganie i wykrywanie przestępstw o charakterze mnr, - przeciwdziałanie naruszeniom tajemnicy pań.
b) Warunki zatrzymania i aresztowania obywatela.
POZWOLENIE NA BROŃ Obejmuje całą broń palną - bojowa, myśliwska, alarmowa, sportowa, gazowa, sygnałowa i pneumatyczna, miotacze gazu białą – ostrza, noże, pałki, kusze, paralizatory elektryczne amunicja – ostra do broni palnej i ślepe naboje
Pozwolenie:
Wraz z pozwoleniem na broń dostaje się zaświadczenie na kupno amunicji, nie można ich wydawać osobno oraz osobą które nie ukończyły 21 lat, uzależnionym od alkoholu. Trzeba
posiadać zaświadczenie lekarskie oraz od psychologa z listy uprawnionych do tego. Pozwolenie nie można odstępować innym osobą. Trzeba być nie karalnym i zdać egzamin przed komisją z możliwości posługiwania się bronią. Przy zgubieniu trzeba zawiadomić policję.
Nie można samemu dokonywać przeróbek broni, pozwolenia wydaje komendant wojewódzki (czasem powiatowy) policji. Pozwolenie wydaje się na podstawie podania zainteresowanej osoby, stwierdzenia w jakim celu jej potrzebuje I czy przyszły posiadacz spełnia warunki ochrony osobistej, mienie, innych osób, kolekcjonerskich, pamiątkowych, szkoleniowych, łowieckich.
Dwa rodzaje pozwoleń na noszenie broni wyklucza możliwość noszenia broni
Pozwolenia nie wymaga się, jeśli ktoś posiada broń sprzed 1850 (muzealna) lub ręczne miotacze gazu obezwładniającego. Osoba musi mieć zaświadczenie uprawniające do nabycia broni i amunicji wraz z pozwoleniem na co najmniej 21 lat, orzeczenie lekarskie i psychologiczne z listy lekarzy zatwierdzonych. Posiadanej broni nie wolno odstępować innym osobom. Właściciel nie może być wcześniej karany I musi zdać specjalny egzamin przez komisją z umiejętności posługiwania się bronią. Jeśli broń zgubi – powinien niezwłocznie powiadomić komendanta policji.
c) Reglamentacja posiadania broni.
Wg ustawy broń oznacza broń palną krótką oraz broń sportową i myśliwską, amunicja zaś amunicje do tej właśnie broni. Reglamentacji na równi z bronią podlegają pistolety, rewolwery i inne przedmioty służące do miotania chemicznymi środkami obezwładniającymi oraz do odstrzeliwania amunicji alarmowej i sygnałowej, przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób ładunkami elektrycznymi, kusze oraz określone rodzaje broni białej, jak nunczaki i kastety czy ostrza ukryte w przedmiotach nie mających wyglądu broni. Broń można posiadać wyłącznie na podstawie pozwolenia organów policji. Reglamentacji administracyjnoprawnej w postaci określonych nakazów i szczególnych wymogów podlega handel bronią oraz amunicją. Wg ustawy materiałami wybuchowymi są ciała stałe, ciekłe lub gazowe, które pod działaniem bodźców fizycznych lub chemicznych zdolne są do przemiany wybuchowej, a w jej wyniku do niszczycielskiego oddziaływania na otoczenie. Nabywanie, przechowywanie i używanie materiałów wybuchowych możliwe jest tylko dla przemysłowych oraz eksploatacji rolnej i leśnej i wymaga pozwolenia.
d) Ochrona przeciwpożarowa.
Ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia i mienia przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniom poprzez: a) zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej, b) zapewnienie sił i środków do zwalczania pożaru i innego zagrożenia, c) prowadzenie działań ratowniczych. Osoby fizyczne, prawne, organizacje i instytucje korzystające ze środowiska, budynków i terenów mają obowiązek zabezpieczyć je przed
powstało 16 kas chorych, tyle co województw. 17 – ta kasa chorych to branżowa przeznaczona dla funkcjonariuszy policji, więziennictwa. Można się zapisać do jednej kasy chorych, można się przenieś dopiero po roku z kasy branżowej do ogólnej. 7,5% podstawowego wymiaru składki jest wielkość pensji. Kasa chorych zawiera umowę ze szpitalami oraz ambulatoriami. Zarządu (dyrektor + 4 członków) kasy chorych wybierana na 4 lata. Od każdej decyzji można się odwołać do sądu pracy. Lekarz pierwszego kontaktu kieruje do lekarzy specjalistów. b) Przeciwdziałanie alkoholizmowi i narkomani.
Ustawa przewiduje różne metody i formy przeciwdziałania alkoholizmowi. Zawiera też przepisy należąc do różnych gałęzi prawa – administracyjnego, cywilnego i karnego. Wg ustawy zadania w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi wykonuje się przez:
zapobiegania narkomanii realizowane są także przez leczenie, rehabilitację oraz resocjalizację osób uzależnionych. Leczenie tych osób prowadzą zakłady i placówki społecznej służby zdrowia. Poddanie się leczeniu, rehabilitacji oraz readaptacji jest dobrowolne, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w ustawie. Wyjątki dotyczą osób które nie ukończyły 18 lat, oraz osób pełnoletnich, które kontynuują przymusowe leczenie lub rehabilitację. Na leczenie przymusowe może skierować jedynie sąd rodzinny na wniosek przedstawiciela ustawowego, krewnych w linii prostej lub rodzeństwa albo poradni wychowawczo-zawodowej.
c) Zwalczanie chorób zakaźnych.
Wykrywanie chorób zakaźnych, zapobieganie ich szerzeniu się oraz leczenia tych chorób obecnie normuje ustawa z 13 XI 1963r. o zwalczaniu chorób zakaźnych i liczne przepisy wykonawcze wydane m.in. w sprawie powszechnych badań lekarskich dzieci i młodzieży, obowiązkowych szczepień ochronnych, zgłaszania przypadków zachorowań, podejrzeń o zachorowania i zgonów na choroby zakaźne, warunków zdrowia wymaganych ze wzg sanitarno-epidemiologicznych od osób wykonujących niektóre zajęcia zarobkowe.
6. Administracja pracy i spraw socjalnych.
Sprawy zatrudnienia, polityki socjalnej oraz pomocy społecznej należą do min pracy i polityki socjalnej oraz podległych mu organów i jednostek organizacyjnych. Do zadań ministra należy opracowanie założeń i realizacja polityki pań w zakresie: 1) zatrudnienia i efektywnego wykorzystania zasobów pracy, 2) organizacji i warunków pracy, 3) wynagrodzeń i innych świadczeń za pracę, 4) ubezpieczeń społecznych i świadczeń socjalnych oraz pomocy społecznej. W województwach zadania te wykonują wojewodowie.
a) Prawo o zatrudnieniu. Przeciwdziałanie bezrobociu.
Postępujące przekształcenia gospodarki polskiej pociągają za sobą z jednej strony bezrobocie, z drugiej zaś brak siły roboczej w nowo tworzonych działach przemysłu i usług. Jednocześnie trwa proces opuszczania kraju, przez młode energiczne i wykwalifikowane osoby w poszukiwaniu pracy, wyższych zarobków i lepszych warunków życia. Ustawa tworzy system organów ds. zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu oraz złagodzenia jego skutków, a także określa ich zadania i kompetencje. Do wykonania w/w zadań ustawa powołuje min pracy, krajowy urząd pracy oraz wojewódzkie i rejonowe urzędy pracy. Do zakresu działania krajowego urzędu pracy należy: - współtworzenie i realizacja polityki w zakresie rynku pracy,
i sztuki. Statut szkoły publicznej powinien określać w szczególności nazwę i typ szkoły oraz jej cele i zadania, organ prowadzący szkołę, organy szkoły oraz ich kompetencje, zakres zadań nauczycieli, zasady rekrutacji uczniów oraz ich prawa i obowiązki. Szkołą niepubliczną jest szkoła założona przez osobę fizyczną lub prawną inną niż gmina lub związek komunalny. Podmiot zakładający taką szkołę musi uzyskać wpis do ewidencji. Jedynie szkoły publiczne umożliwiają uzyskanie świadectw i dyplomów pań. Szkoła niepubliczna może uzyskać uprawnienie do wydawania świadectw pań jeżeli realizuje podstawy programowe oraz stosuje, ustalone przez ministra zasady klasyfikowania i promowania uczniów. Przymusowe korzystanie z instytucji oświaty oparte jest na tzw. obowiązku szkolnym. Polega on na przymusie pobierania nauki w zakresie szkoły podstawowej. Rozpoczęcie spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego może być odroczone nie dłużej niż o jeden rok. Decyzję w sprawie odroczenia obowiązku szkolnego podejmuje dyrektor szkoły publicznej po zasięgnięciu opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej. Można także zezwolić na spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą. Leży to w gestii dyrektora szkoły. Możliwe jest także wcześniejsze przyjęcie dziecka do szkoły podstawowej, dotyczy to tylko dzieci, które przed 1 września kończą 6 lat.
b) Upowszechnianie i ochrona dóbr kultury.
Dobrem kultury jest każdy przedmiot ruchomy lub nieruchomy, dawny lub współczesny, mający znaczenie dla dziedzictwa i rozwoju kulturalnego ze wzg na jego wartość historyczną, naukową lub artystyczną. Przepisy nakładają obowiązek ochrony ogółu dóbr kultury na wszystkich obywateli, organy pań i samorządowe, a w szczególności na właścicieli i użytkowników. Jednak ochrona oparta na konkretnych instytucjach prawnych nie dotyczy ogółu dóbr kultury, lecz tylko dobra: 1) wpisane do rejestru zabytków, 2) wchodzące w skład muzeów i bibliotek, 3) inne jeżeli charakter zabytkowy jest oczywisty. Wymienione dobra ok. się mianem zabytków. Ochroną dóbr kultury zajmują się: minister kultury i sztuki, generalny konserwator zabytków, dyrektorzy muzeów w stosunku do zabytków znajdujących się w muzeach itd. Wojewódzki konserwator zabytków prowadzi rejestr zabytków znajdujących się na terenie województwa. Do rejestru ni wpisuje się przedmiotów znajdujących się w muzeach i bibliotekach. Wpis dobra do rejestru zabytków pociąga za sobą poważne konsekwencje dla właściciela zabytku. Mianowicie ma on obowiązek dbania o zachowanie zabytku oraz użyczania zabytku dla celów wystawienniczych lub badawczych. Niespełnienie tych obowiązków może stanowić jedną z przesłanek przejęcia zabytku na własność pań. Przejęcie zabytku nieruchomego następuje w trybie przepisów o wywłaszczeniu nieruchomości, natomiast zabytek ruchomy zostaje przejęty na mocy decyzji za odszkodowaniem równym wartości zabytku. Na gruncie prawa o ochronie dóbr kultury istnieje generalny zakaz wywozu ich za granicę. Niektóre dobra nie podlegają temu zakazowi, jak np. dzieła twórców żyjących, dzieła rzemiosła wytworzone po 9 maja 1945r., materiały biblioteczne wydane po 9 maja 1945r. Wg postanowień obowiązującego prawa działalność kulturalna polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury. Działalność taką mogą prowadzić osoby fizyczne, prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej. Do najpopularniejszych form działalności kulturalnej należą: teatry, opery, kina, muzea, biblioteki, domy kultury, galerie itd. Te rozmaite formy ok. są przez ustawodawstwo mianem instytucji kultury, które mogą mieć charakter narodowych, państwowych albo komunalnych instytucji kultury. Istotną rolę w upowszechnianiu kultury pełni także radio i telewizja. Kinematografia obejmuje twórczość filmową i produkcję filmów, obrót filmami, działalność kin, kształcenie kadr filmowych.
Zarobkowa działalność, wytwórcza, handlowa, budowlana i usługowa. Podejmowanie i wykonywanie równe dla wszystkich, bez zagrożenia dla zdrowia, życia ludzkiego, wolności osobistej, ochrony środowiska. Nie dotyczy leśnictwa i rolnictwa, hodowli zwierząt, ogrodnictwa. Przedsiębiorca – osoba fiz. lub prawna, spółka prawa handlowego, która zawodowo i we własnym imieniu prowadzi działalność gospodarczą. Obowiązkowy wpis do rejestru przedsiębiorstw. ( nie dotyczy rolnictwa, hodowli zwierząt, ogrodnictwa warzywnictwa, leśnictwa,). Wykonywanie i podejmowanie działań
KONCESJA Zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej w dziedzinie, na którą państwo posiada monopol. Przedsiębiorca musi mieć konto bankowe i zawiadomić Urząd Skarbowy.
ZEZWOLENIA NA PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI dla każdego, o ile przedstawi, że odpowiada wszystkim warunkom wydania zezwolenia. Wydawane przez centralne i terenowe organy administr. Koncesję wydaje organ koncesyjny – minister, tylko w 8 działach: magazynowanie i przetwarzanie paliw i energii; ochrona osób i mienia; handel materiałami wybuchowymi; transport lotniczy, budowa i eksploatacja płatnych autostrad; przewozy kolejowe; rozpowszechnianie programów radiowych i TV MAŁY PRZEDSIĘBIORCA Zatrudnia mniej niż 50 pracowników, a jego przychód netto ze sprzedaży w poprzednim roku obrotowym nie przekracza 7 mln euro (równowartość zł) ŚREDNI PRZEDSIĘBIORCA Mniej niż 250 pracowników, przychód netto < niż 40 mln euro