Połączenia międzykomórkowe w tkankach zwierzęcych, Egzaminy z Biologia

Pobierz Połączenia międzykomórkowe w tkankach zwierzęcych i więcej Egzaminy w PDF z Biologia tylko na Docsity! Połączenia międzykomórkowe w tkankach zwierzęcych Wprowadzenie Przeczytaj Animacja Sprawdź się Dla nauczyciela Budowa połączenia zamykającego. Źródło: Open Stax, licencja: CC BY-NC-SA 4.0. Nanorurki jako nowy typ połączenia międzykomórkowego występującego u zwierząt Na początku bieżącego stulecia pojawiły się pierwsze doniesienia sugerujące, że komórki zwierzęce mogą się ze sobą komunikować także za pośrednictwem cienkich, błonowych rurek, zwanych tunelowymi nanorurkami (TNT). Błona nanorurek ma kontakt z błonami obu połączonych komórek i przypomina budową występujące u roślin plazmodesmy. Obecne pomiędzy komórkami nanorurki, zwane też czasem mostkami błonowymi, stanowią szlak komunikacyjny, w obrębie którego przebiegają zarówno procesy fizjologiczne, jak i procesy o charakterze patologicznym (np. szerzenie się infekcji wirusowych). Słownik błona podstawna warstwa substancji międzykomórkowej oddzielająca tkankę łączną od innych tkanek desmosom Połączenia zwierające (typu adherence) Połączenia szczelinowe (typu nexus) typ połączenia zwierającego, które warunkuje ścisłe przyleganie do siebie komórek na zasadzie zatrzasków lub rzepów filamenty cytokeratynowe element filamentów pośrednich zbudowane z keratyny; występują m.in. w nabłonku filamenty pośrednie składniki cytoszkieletu zbudowane z różnych białek, w nabłonku głównie z keratyn; zapewniają wytrzymałość mechaniczną połączeń międzykomórkowych hemidesmosom typ połączenia zwierającego występujący między błoną komórkową komórek nabłonkowych a błoną podstawną integryna receptor transbłonowy komórek zwierzęcych; umożliwia m.in. agregację i migrację komórek kadheryna białko rozpoznające i tworzące połączenia, które ułatwiają komórkom tego samego rodzaju przyleganie do siebie komórki beta wysp Langerhansa komórki endokrynne odpowiadające za wydzielanie insuliny konekson półkanał zbudowany z sześciu podjednostek białkowych (koneksyn), uczestniczący w tworzeniu połączeń międzykomórkowych typu nexus koneksyna białko transbłonowe tworzące w błonie komórkowej półkanał zwany koneksonem plazmodesmy cylindryczne kanały przechodzące przez ścianę komórkową, które umożliwiają bezpośrednią wymianę substancji (wody, cukrów, jonów i małocząsteczkowych związków sygnałowych) pomiędzy komórkami roślinnymi wyspy Langerhansa zgrupowania komórek beta tworzące skupienia (wyspy) w miąższu trzustki Ćwiczenie 3 Uzupełnij tabelę, przeciągając podane poniżej hasła w odpowiednie miejsca. Główna cecha, Przepuszczalność dla jonów i cząsteczek, Miejsce występowania, Przykład miejsca występowania Połączenia zamykające Połączenia zwierające Główna cecha Przepuszczalność dla jonów i cząsteczek Miejsce występowania Przykład miejsca występowania 輸 Ćwiczenie 4 Przyporządkuj podane poniżej sformułowania do grup opisujących desmosom i hemidesmosom. Desmosom Hemidesmosom Pośredniczy w oddziaływaniu komórka-błona podstawna. Inna nazwa to półdesmosom. Inna nazwa to plamka zwierająca. Licznie występuje w skórze – w miejscu kontaktu komórek nabłonkowych skóry z błoną podstawną. Jest to punktowe połączenie między błoną komórkową i błoną podstawną. Szczególnie licznie występuje między komórkami mięśnia sercowego. Jest to punktowe połączenie pomiędzy dwiema komórkami. Pośredniczy w przekazywaniu informacji pomiędzy komórkami. Ćwiczenie 5 Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. 醙 醙 醙 Ćwiczenie 6 Spośród propozycji podanych poniżej wybierz i wstaw do tekstu odpowiednie sformułowania. Połączenia jonowo-metaboliczne (typu nexus), zwane inaczej połączeniami , są pod względem częstości występowania typem połączeń i występują . wzajemną komunikację między komórkami. Odległość między komórkami jest znacznie mniejsza, niż w połączeniach zwierających i wynosi zwykle . Sąsiadujące ze sobą części błon komórkowych są wyposażone w struktury zwane . Każdy z nich zbudowany jest z podjednostek białkowych – . Stykają się one błonami, tworząc między sobą , który jest . od 2 do 4 nanometrów kanał jedynie w mózgu i mięśniach uszkadzają od 2 do 4 milimetrów koneksus najrzadszym hydrofilny sześciu najliczniejszym Umożliwiają koneksonami hydrofobowy obwódkę zwierającą pięciu we wszystkich typach tkanek koneksyn szczelinowymi Ćwiczenie 7 Łagodna pęcherzyca charakteryzuje się głównie utratą łączności międzykomórkowej, spowodowaną dysfunkcją desmosomów. Desmosomy, pomimo ich podstawowej funkcji, polegającej na utrzymywaniu czynności międzykomórkowej, należą do struktur dynamicznych, pozwalających na mobilność w obrębie naskórka. W podtrzymywaniu czynności międzykomórkowej główną rolę odgrywają jony wapnia. Wewnątrzkomórkowe stężenie jonów Ca może ulec zmianie, zarówno z powodu mutacji pompy wapniowej, jak również na skutek wiązania autoprzeciwciał do powierzchni komórek, co prowadzi do dziedzicznych chorób pęcherzowych oraz nabytych dermatoz o mechanizmie autoimmunologicznym. 2+ Źródło: Ewa Syguła, Ligia Brzezińska-Wcisło, Ewa Pierzchała, Grażyna Kamińska-Winciorek, Łagodna przewlekła pęcherzyca – współczesne poglądy na eopatogenezę, pdfs.semancscholar.org. Na podstawie przedstawionego tekstu i wiedzy własnej oceń poprawność stwierdzenia: „Pęcherzowe choroby skóry, w tym łagodna pęcherzyca, są spowodowane utratą szczelności połączeń zamykających”. Odpowiedź uzasadnij. 醙 難 gra dydaktyczna; analiza animacji. Formy pracy: praca indywidualna; praca w parach; praca w grupach; praca całego zespołu klasowego. Środki dydaktyczne: komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu; zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale; tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda; arkusze papieru A1 i flamastry. Przed lekcją: 1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‐materiał „Połączenia międzykomórkowe w tkankach zwierzęcych”. Uczniowie zapoznają się z treściami zawartymi w sekcji „Przeczytaj”. Następnie nauczyciel prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczenia nr 1 typu prawda/fałsz z sekcji „Sprawdź się”. 2. Uczniowie pozyskują samodzielnie dodatkowe informacje dotyczące tematu lekcji. Przebieg lekcji Faza wstępna: 1. Nauczyciel wyświetla cele zajęć z sekcji „Wprowadzenie”, a następnie wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu. 2. Raport z przygotowań. Zalogowany na platformie nauczyciel, przy użyciu raportu, kontroluje przygotowanie uczniów do lekcji: weryfikuje, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym e‐materiałem. Faza realizacyjna: 1. Prezentacje uczniów. Wskazani przed lekcją uczniowie prezentują i omawiają efekty swojej pracy. Nauczyciel oraz inni uczniowie zadają pytania prezentującym, w razie potrzeby uzupełniając ich wypowiedzi. 2. Mapa myśli. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy i rozdaje im arkusze papieru A1 oraz flamastry. Omawia zasady tworzenia mapy myśli: uczniowie mają na podstawie e‐materiału w graficzny sposób uporządkować oraz zapisać informacje dotyczące typów połączeń międzykomórkowych. Nauczyciel kontroluje pracę grup, w razie potrzeby wyjaśnia wątpliwości uczniów. Po upływie wyznaczonego czasu chętne osoby prezentują mapy myśli wykonane przez swoją grupę. 3. Praca z animacją pt. „Połączenia międzykomórkowe w tkankach zwierzęcych”. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium, z którym uczniowie mieli się zapoznać w ramach przygotowania do zajęć. Jeśli to konieczne, odtwarza je ponownie. Następnie uczniowie odczytują polecenie nr 1 („Wyjaśnij, w jakim celu powstały różne typy połączeń międzykomórkowych”) oraz polecenie nr 2 („Opisz budowę połączeń zwierających i szczelinowych”) i opracowują je w parach. Po wykonanej pracy dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy. 4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 7 (polegające na określeniu wpływu utraty szczelności połączeń zamykających na pęcherzowe choroby skóry) oraz nr 8 (polegające na określeniu, jaki typ poznanych połączeń międzykomórkowych wykazuje najwięcej podobieństw do nanorurek)w sekcji „Sprawdź się”. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi. Faza podsumowująca: 1. Nauczyciel dzieli klasę na 4- lub 5‐osobowe zespoły. Każdy zespół wyłania swojego lidera i wspólnie układa 10 pytań związanych z tematem lekcji. Pytania powinny być tak ułożone, żeby przeciwnicy mogli na nie odpowiedzieć jednym wyrazem. Nauczyciel inicjuje grę, zadając wszystkim grupom własne pytanie. Grupa, której lider zgłosi się pierwszy i odpowie poprawnie, rozpoczyna rywalizację. Nauczyciel nadaje kolejne numery pozostałym grupom, a następnie zapisuje je na tablicy. Lider grupy nr 1 zadaje pytanie wybranemu członkowi drużyny nr 2. Jeśli osoba ta poprawnie odpowie na pytanie, jej zespół zdobywa punkt, a ona sama zadaje pytanie wskazanemu przez nią członkowi grupy nr 3. Jeśli jednak członek grupy nr 2 nie potrafi udzielić poprawnej odpowiedzi, lider grupy nr 1 sam odpowiada na zadane przez siebie pytanie, a jego drużyna otrzymuje punkt. Następnie zadaje pytanie członkowi grupy nr 3 itd. Gra kończy się po zadaniu 10 pytań, a wygrywa grupa, która uzyska najwięcej punktów. Nauczyciel nadaje kolejne numery pozostałym grupom, a następnie zapisuje je na tablicy. 2. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji następuje omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”. Praca domowa: 1. Wykonaj ćwiczenia od 2 do 6 z sekcji „Sprawdź się”. Materiały pomocnicze: Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019. „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006. Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania animacji: Animację można wykorzystać na lekcji jako podsumowanie i utrwalenie wiedzy uczniów.