polisensoryczne poznawanie świata metodą, Streszczenia z Psychologia

Pobierz polisensoryczne poznawanie świata metodą i więcej Streszczenia w PDF z Psychologia tylko na Docsity!

POLISENSORYCZNE POZNAWANIE ŚWIATA METODĄ

„PORANNEGO KRĘGU”

MULTISENSORY CONGNITION OF THE WORLD WITH THE USE

OF THE „MORNING CYCLE” METHOD

Karolina Czerwińska, Katarzyna Essen, Renata Franczyk, Weronika Kantor, Patrycja Kulak, Angelika Malinowska, PL Wysza szkola zawodowa v Nowom Saczi Streszczenie Metoda „Porannego Kręgu” polega na stymulacji wszystkich zmysłów dziecka za pomocą bodźców docierających ze świata przyrody. Podstawowe symbole wykorzystywane w tej metodzie to: barwy, zapachy, smaki, żywioły, wrażenia dotykowe i termiczne. Zmieniają się one cyklicznie w pracy edukacyjnej w zależności od pory roku, stąd nazwa metody. Ważne jest, aby nauczyciel w trakcie zajęć tą metodą zadbał o pozytywną atmosferę, w której dominuje poczucie bezpieczeństwa i wzajemnego zaufania. W artykule przedstawiamy przykładowe scenariusze zajęć dla nauczycieli pracujących z dziećmi w wieku przedszkolnym odpowiadające poszczególnym porom roku. Słowa kluczowe: metoda „Porannego Kręgu”, polisensoryczność, pory roku, bodźce, zmysły. Abstract The „Morning Circle” method is a stimulation of all child's senses through stimuli coming from the world of nature. The basic symbols are: colours, fragrances, flavours, elements, as well as tactile and thermic sensations. All of them change cyclically, depending on the season, hence the name of this method. The important thing for a teacher is to create the atmosphere of security and mutual trust. In this article we present the examples of lesson plans intended for kindergarten children and corresponding with seasons. Key words: „Morning Circle” method, multi-sensory perception, seasons, stimuli, senses.

1. O potrzebie stymulacji polisensorycznej dzieci Już podczas życia płodowego do mózgu dziecka dostarczane są bodźce ze świata zewnętrznego, które są systematyzowane, a następnie przetwarzane w odpowiednie reakcje o celowym działaniu. Zaistnienie tego procesu w układzie nerwowym powoduje szereg zjawisk integracyjnych. Aby dziecko rozwijało się prawidłowo, jego mózg i zmysły powinny być systematycznie stymulowane. Jeżeli mózg nie otrzyma odpowiedniej ilości bodźców z narządów zmysłów, jego komórki obumierają. W trakcie pobudzania zmysłów należy pokazywać dziecku, w jaki sposób można zrealizować daną czynność. Dzięki temu jego mózg przystosuje się do oddziałujących bodźców sensorycznych w trakcie procesu uczenia się. Według specjalistów mamy w tym przypadku do czynienia z plastycznością pamięciową. Natomiast za tworzenie się nowych połączeń synaptycznych i przywrócenie utraconych funkcji mózgowych odpowiedzialna jest plastyczność kompensacyjna. Warto dodać, że podczas stymulacji, dochodzi do połączeń między neuronami, które systematycznie się rozwijają i dojrzewają, co z kolei definiowane jest w literaturze przedmiotu jako plastyczność rozwojowa dziecka (Kossut, 1994, za: Ryłko, 2014). Noworodek widzi, słyszy i odczuwa bodźce, które dochodzą do niego ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego. Wyposażony jest w odruchy, za pomocą których może przetrwać i żyć. Zaś dzięki zdolności do

porządkowania wrażeń z otaczającego świata dojrzewają jego układy: nerwowy i sensoryczny a dziecko osiąga prawidłowy rozwój wyższych funkcji, takich jak percepcja wzrokowa, słuchowa, mowa, czytanie i pisanie. Taka sytuacja ma miejsce, jeśli przebieg procesów integracji sensorycznej w początkowych latach jego życia jest optymalny. Dlatego tak ważne jest polisensoryczne pobudzanie zmysłów dziecka, będące najlepszym sposobem przekazywania różnorodnych informacji o otaczającej rzeczywistości (tamże, s. 220). Autorzy publikacji naukowych i metodycznych dowodzą, że metody oddziaływania wielozmysłowego odgrywają ważną rolę we współczesnej edukacji. Jedną z nich jest metoda „Porannego Kręgu”, opracowana przez H. Abel. Natomiast R. Kufel, P. Kufel, J. Kielin opisali i wprowadzili tę metodę do środowiska edukacyjnego. Stosowana jest ona przede wszystkim w terapii osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym, znacznym i głębokim. Jednakże wielu nauczycieli wychowania przedszkolnego wykorzystuje ją również w pracy z dziećmi, które są w normie intelektualnej (Moczia i Godawa, 2009, s. 102-103), bo i dla nich jest ona stymulująca i wspierająca rozwój.

2. Poznawanie świata zmysłami przez dzieci w wieku przedszkolnym w świetle psychologii rozwoju M. Kielar-Turska określa średnie dzieciństwo jako okres trwający od 4 do 6 roku życia. Charakteryzuje go optymalny poziom rozwoju sensorycznego, który umożliwia poruszanie się w najbliższym środowisku i docieranie do przedmiotów interesujących dziecko. Na tym etapie rozwoju jednostka zdobywa różnorodne doświadczenia, dotyczące obiektów fizycznych oraz relacji zachodzących między nimi (2014, s. 83). Człowiek rozwija się przez całe życie, ale to czego nabył w dzieciństwie za pomocą zmysłów, pozostaje jedną z podstawowych wskazówek dla rozwoju poznawczego w jego przyszłości. Rozwój człowieka od narodzin do dorosłości jest przedmiotem licznych opracowań naukowych, z których wynika, że jednostka przechodząc przez poszczególne okresy życia rozwija sfery swojej osobowości: emocjonalną, społeczną, fizyczną i intelektualną, w których zmysły pełnią ważną funkcję w poznawaniu otaczającego świata. Należy dodać, że głównym narządem sterującym i kontrolującym zachowania organizmu w środowisku jest mózg. Dzięki otrzymywaniu odpowiednich bodźców spełnia on swoją rolę wydobywając je w procesach analizowania i syntetyzowania informacji pochodzących z doznań zmysłowych. Za pomocą zmysłów dzieci od najmłodszych lat kontaktują się z najbliższym otoczeniem, co umożliwia im poznawanie jego właściwości i kształtowanie relacji zachodzących między organizmem a środowiskiem. Warto podkreślić, że zaspokojenie ciekawości świata i potrzeby wiedzy wiąże się z poznawczym aspektem doświadczeń zmysłowych człowieka. Zdaniem Cz. Matusewicza „doznania zmysłowe są mentalną, subiektywną reprezentacją świata” (2006, s. 55). Z tego wynika, iż każda jednostka odbiera bodźce w indywidualny sposób. Aby stymulacja płynąca z otoczenia stała się mózgowym doznaniem, niezbędne są trzy czynniki wspólne dla wszystkich zmysłów: transdukcja, adaptacja sensoryczna i progi. P. G. Zimbardo, R. L. Johnson, V. McCann (2010) uważają, że transdukcja jest przemianą jednej informacji w drugą tj. bodźca fizycznego w impuls nerwowy. Natomiast adaptacja sensoryczna to proces zmniejszającej się wrażliwości komórek receptorowych na przedłużającą się stymulację. Autorzy wyróżniają także dwa progi wyznaczające granice wrażeń: absolutny i różnicy. Pierwszy z nich odnosi się do różnych rodzajów stymulacji, które potrzebują minimalnej ilości energii fizycznej do wywołania wrażeń zmysłowych. Drugi dotyczy umiejętności dokonywania osądu, co jest najmniejszą fizyczną różnicą między dwoma bodźcami (s. 29-35). Reasumując należy podkreślić, że wszystkie zmysły człowieka funkcjonują na podobnych zasadach, ale reagują na odmienne informacje, które przesyłają do właściwych obszarów przetwarzania w mózgu.

trójkąty. Dzieci zapoznają się z samogłoską „a”. Żywiołem zimy jest woda (Kufel, Kufel i Kielin, 2009, s. 177-181). Podsumowując rozważania teoretyczne warto zauważyć, że we współczesnej rzeczywistości edukacyjnej nauczyciel- wychowawca pełni znaczącą rolę. To właśnie nauczyciel powinien wspierać i otwierać przed dziećmi rozmaite możliwości – drzwi wychodzące na świat. Niekoniecznie wszystkie muszą przez nie przejść. Już samo to, że do nich dotrą i wyjrzą przez nie, będzie ich sukcesem. Pobudzanie wszechstronnej aktywności wielozmysłowej nie jest łatwe. Możliwości percepcyjne i rozwojowe dzieci związane z ich wiekiem odgrywają istotną rolę w procesie stymulacji sensorycznej, dlatego są to ważne czynniki w realizacji procesu nauczania. Polisensoryczne poznawanie świata jest wkomponowane w naturalną ciekawość i aktywność jednostki dając jej poczucie sprawstwa w najbliższym otoczeniu. Kluczowe z punktu widzenia edukacji przedszkolnej jest polisensoryczne poznawanie świata, dlatego w celu lepszego zrozumienia sensu metody „Porannego Kręgu” poniżej zamieszczone są przykładowe scenariusze zajęć przeznaczone dla nauczycieli, którzy pracują z dziećmi w wieku przedszkolnym.

5. Praktyczne wykorzystanie metody „Porannego Kręgu” w zajęciach edukacyjnych w przedszkolu – scenariusze zajęć Temat bloku: Polisensoryczne poznawanie świata za pomocą metody „Porannego Kręgu”. Temat dnia: Poznajemy wiosnę wszystkimi zmysłami. Grupa: 5 - latków Cele: Ogólne: − stymulacja polisensoryczna, −pobudzanie i rozwijanie aktywności dziecka, − nawiązywanie z dziećmi dialogu emocjonalnego i czynnościowego. Operacyjne: dziecko: − wymienia elementy środowiska przyrodniczego charakterystyczne dla danej pory roku: wiosna − ziemia, kwiaty, słońce, − rozumie pojęcia: słodki, kwaśny, cicho, głośno, − wokalizuje głoskę „o”, − uderza w bębenek w odpowiednim rytmie, − manipuluje materiałem przyrodniczym (ziemia, cebulki kwiatów, woda). Metody nauczania wg Marii Kwiatowskiej (Klim- Klimaszewska, 2012) : − czynna: samodzielnych doświadczeń, − słowne: instrukcje i objaśnienia, opowiadanie, − percepcyjne: pokaz i obserwacja. Formy organizacji zajęć: indywidualna, zbiorowa i grupowa praca jednolita. Środki dydaktyczne: świeca o zapachu cytrynowym, krem do rąk o zapachu cytrynowym, ziemia, woda, cebulki kwiatów, bębenki, plasterki cytryny posypane cukrem, zdjęcia przedstawiające wiosenne kwiaty, odtwarzacz CD, nagranie z odgłosami: szumu lasu, śpiewu ptaków, brzęczenia owadów, tekst wiersza Jana Brzechwy „Przyjście wiosny”. Przebieg zajęć:

1. Zapalenie lampki o zapachu cytrynowym.
2. Podawanie lampki przez dzieci siedzące w kręgu obok siebie, wymienienie imienia osoby, do której wędruje lampka; zwrócenie uwagi na zapach (wąchanie kolejno przez dzieci zapachu unoszącego się z lampki) i cechy ognia – jasny, ciepły; dotykanie lampki w celu

odczucia ciepła.

3. Śpiewanie powitalnej piosenki, w której wymienia się po kolei imię każdego dziecka. Dwukrotnie powtarzane są słowa: Witaj... (imię dziecka) , jak się masz, jak się masz, wszyscy cię witamy, wszyscy cię witamy, bądź wśród nas na melodię piosenki: “Panie Janie...”.
4. Krótkie opowiadanie o wiośnie, podczas którego zapoznajemy dzieci ze zmianami, jakie zachodzą w przyrodzie. Nauczyciel pokazuje dzieciom zdjęcia różnych kwiatów wiosennych.
5. Czytanie tekstu wiersza J. Brzechwy „Przyjście wiosny”, barwnie opisującego tę porę roku, połączone z odtwarzaniem nagranych odgłosów wiosny (śpiewu ptaków, brzęczenia owadów, szumu lasu). Jan Brzechwa „Przyjście wiosny” (Brzechwa, 2016); _Naplotkowała sosna Że już się zbliża wiosna. Kret skrzywił się ponuro:

• Przyjedzie pewno furą… Jeż się najeżył srodze:
• Raczej na hulajnodze. Wąż syknął :-Ja nie wierzę, Przyjedzie na rowerze. Kos gwizdnął: - Wiem coś o tym, Przyleci samolotem.
• Skąd znowu – rzekła sroka- Ja z niej nie spuszczam oka I w zeszłym roku w maju Widziałam ją w tramwaju.
• nieprawda! Wiosna zwykle Przyjeżdża motocyklem.
• A ja wam dowiodę, Że właśnie samochodem.
• Nieprawda bo w karecie! W karecie? Cóż pan plecie? Oświadczyć mogę krótko, Że płynie właśnie łódką! A wiosna przyszła pieszo. Już kwiatki za nią spieszą, Już trawy przed nią rosną I szumią – Witaj wiosno._

6. Spotkanie z żywiołem. Dzieci dotykają i wyczuwają strukturę ziemi. Obserwują, jak nauczyciel sadzi cebulkę kwiatu do ziemi i podlewa wodą. Następnie kolejno każde dziecko sadzi wybraną cebulkę pod nadzorem nauczyciela.
7. Nauczyciel pokazuje instrument muzyczny - bęben. Wystukuje na bębnie rytm, który następnie, po kolei wystukują dzieci.
8. Zaciemnienie sali. Nauczyciel podchodzi do każdego dziecka z lampką zapachową i wymawia jego imię. Dziecko, do którego podchodzi nauczyciel odpowiada głoską (o).
9. Okrywanie dzieci zielonymi tkaninami, samodzielne uwalnianie się dzieci i ściąganie z siebie tkaniny.
10. Zastosowanie bodźców smakowych. Nauczyciel częstuje dzieci plasterkami cytryny

3. Wspólne śpiewanie piosenki na powitanie- nauczyciel wraz z dziećmi śpiewa piosenkę pt. Podaj proszę swoje dłonie. Podaj, proszę, swoje dłonie i uśmiechnij się. Teraz powiedz swoje imię, zapoznamy się.
4. Dzieci kolejno wymieniają swoje imiona, wypowiadając je zwracając głowę w stronę sąsiada.
5. Po przywitaniu wszystkich dzieci, prowadzący każdemu dziecku daje na dłonie oliwkę o zapachu różanym. Pokazuje, w jaki sposób należy wmasować w dłonie oliwkę, dzieci naśladują wykonywane czynności. Następnie zbliżają dłonie do nosa, aby poczuć jej różany zapach.
6. Nauczyciel czyta wiersz Juliana Tuwima pt. Dzieci w polu. Julian Tuwim, Dzieci w polu (Tuwim, 2001). Idą dzieci ścieżką. Z prawej strony owies, Z lewej strony łubin żółty i pachnący, A na łące, w dali, stadko białych owiec I chłopczyk i piesek, stada pilnujący. A nad wszystkim słońce złotym blaskiem świeci, Promieniami ciepła cały świat przenika: I tę ścieżkę polną i idące dzieci, Owiec, łubin, owce, pieska i chłopczyka.
7. Pogadanka na temat wiersza. Nauczyciel rozmawia z dziećmi o lecie jako porze roku i o letnich miesiącach. Podkreśla, że jedną z podstawowych cech lata jest słoneczna pogoda, ciepłe powietrze oraz wakacje.
8. Spotkanie z żywiołem – powietrze. W celu poznania ciepłego powietrza prowadzący dmucha ciepłym strumieniem powietrza przy użyciu suszarki do włosów. Nauczycielka pyta dzieci: jakie jest powietrze z suszarki - ciepłe czy zimne?, co to jest powietrze? , do czego służy?
9. Nauczyciel kładzie na środku dywanu przedmioty takie jak: muszle, kamyki, bursztyny oraz worek z żółtym piaskiem. Dzieci oglądają przedmioty, dotykają, określają kształt, kolor, masę - czy jest ciężkie, czy lekkie oraz wielkość – małe, czy duże. Przed zajęciami nauczyciel przygotowuje dla każdego dziecka plastikowe butelki. Do nich nalewa wodę sięgającą do połowy butelki. Podczas zajęć każde dziecko otrzymuje plastikową butelkę z wodą. Zadaniem dzieci jest wrzucenie do butelki wybranych przedmiotów znajdujących się na środku dywanu. Gdy dzieci zakończą zadanie prowadzący rozdaje zakrętki i prosi, aby zakręciły butelki. Następnie sprawdza, czy wszystkie dzieci mają mocno zakręconą butelkę. Dzieci samodzielnie potrząsają, obracają butelkę i obserwują zachodzące zjawiska: co spada na dno? jak miesza się woda z piaskiem, kamykami, bursztynami oraz muszelkami?
10. Słuchanie szumu morza. Prowadzący odtwarza szum morza i prosi dzieci, aby naśladowały dźwięk morza wypowiadając głoskę „i”. Następnie naśladując morską falę- dzieci trzymają się za ręce i poruszają się do przodu i do tyłu.
11. Zapoznanie z instrumentem muzycznym - grzechotką. Prowadzący prezentuje dzieciom instrument muzyczny - grzechotkę i wydobywa z niej dźwięk. Następnie wszystkie dzieci otrzymują grzechotki i naśladują wybijany rytm przez nauczyciela.
12. Nauczyciel włącza muzykę relaksacyjną z odgłosami lata. Następnie podchodzi do

każdego dziecka i owija go czerwoną chustą. Dzieci samodzielnie zdejmują z siebie chusty i oddają je nauczycielowi.

13. Poznanie słodkiego smaku. Każde dziecko próbuje konfitur z wiśni i opisuje, jaki ma smak a także mówi, czy lubi taki smak.
14. Gaszenie świeczki zapachowej – wybrane dziecko zdmuchuje płomień świecy.
15. Śpiewanie piosenki pożegnalnej pt. Prawa ręka. Prawa ręka, lewa ręka, prawa noga, lewa noga, cały tułów oraz głowa – żegnają was. Zajęcia prowadzone metodą „Porannego Kręgu” - latem pozwalają dziecku poznać otaczający świat przyrody, który oddziałuje na wszystkie zmysły. Kolor czerwony, który jest symbolem lata, ożywia i pobudza dzieci. Próbowanie konfitury wiśniowej pozwala dziecku poznać słodki smak. Zaś dźwięk grzechotki oraz szum morza dostarcza wrażeń muzycznych. Poprzez zapalenie świeczki o zapachu różanym pobudzany jest zmysł węchu. Odpowiednio przygotowany wystrój sali do prowadzenia zajęć metodą “Porannego Kręgu” pozwala dzieciom odpowiednio je przeżyć.

---

Temat bloku:** Polisensoryczne poznawanie świata za pomocą metody „Porannego Kręgu”. Temat dnia: Poznajemy jesień wszystkimi zmysłami. Grupa: 5 – latków Cele Ogólne: − stymulacja wszystkich zmysłów, − kształtowanie umiejętności współpracy w grupie. Operacyjne: dziecko: − rozpoznaje zapach lawendy i smak miodu, − naśladuje odgłosy wiatru, − śpiewa poznaną piosenkę o jesieni, − tworzy pracę plastyczną – kolaż. Metody nauczania: − słowne: rozmowa, nauka piosenki, − oglądowe: obserwacja i pokaz, udostępnianie sztuki – utwór muzyczny, − czynne: metoda zadań, objaśnienia, instrukcje. Formy organizacji zajęć: indywidualna, zbiorowa, grupowa praca jednolita.

Rozdmuchiwanie liści znajdujących się w ogrodzie przedszkolnym przy użyciu wiatraka, dzieci naśladują kołyszące się na wietrze drzewa.

6. Zapoznanie z instrumentem muzycznym – dzwonami rurowymi. Nauczyciel prezentuje dzieciom dzwony rurowe i wydobywa z nich dźwięki, następnie każde dziecko podchodzi do instrumentu i próbuje na nim grać.
7. Zaciemnienie sali przedszkolnej poprzez zasłonienie okien. Następnie nauczyciel szuka z lampką dzieci, które ukryły się w różnych zakątkach sali. Gdy dziecko usłyszy swoje imię wypowiedziane przez nauczyciela reaguje na nie wypowiadając głoskę „e”.
8. Okrywanie dzieci żółtymi materiałami, samodzielne uwalnianie się przez dzieci i ściąganie z siebie materiałów.
9. Próbowanie miodu, określanie jego smaku. Dzieci odpowiadają na pytanie nauczyciela; jaki smak ma miód?
10. Podział dzieci na cztery grupy i wykonanie kolaży ze zgromadzonych darów jesieni, omówienie przygotowanych prac i tworzenie wystawy. Każda grupa po kolei przedstawia pozostałym, jakich materiałów użyła do wykonania kolażu i co on przedstawia. Po prezentacji dzieci wraz z nauczycielem zamieszczają kolaże w galerii swoich prac znajdującej się w sali.
11. Gaszenie lampki zapachowej i pożegnanie uczestników. Zajęcia prowadzone metodą „Porannego Kręgu” jesienią są dla dzieci dobrą okazją, aby zapoznać się ze zmianami zachodzącymi w trakcie tej pory roku w przyrodzie. Uczą się one dostrzegania tych zmian i poszukiwania ich przyczyn. Ponadto mogą zapoznać się z naturalnymi okazami charakterystycznymi dla tej pory roku takimi jak: owoce z sadu, kasztany, żołędzie i orzechy. W trakcie zajęć poznają kształt, wielkość i kolor zgromadzonych materiałów. Poprzez te zajęcia nauczyciel oddziałuje także na pozostałe zmysły: zapoznaje wychowanków z delikatnym i kojącym zapachem lawendy, słodkim smakiem miodu, odgłosami wiatru i dźwiękami dzwonów rurowych. Ponadto dzieci uczą się współpracy w grupie i tworzenia prac plastycznych z różnorodnych przedmiotów.

---

Temat bloku:** Polisensoryczne poznawanie świata za pomocą metody „Porannego Kręgu”. Temat dnia: Poznajemy zimę wszystkimi zmysłami. Grupa: 5 - latków Cele Ogólne: − rozwijanie zmysłów, − rozwijanie pozytywnych emocji i uczuć, − rozwijanie koordynacji wzrokowo – ruchowej, − utrwalenie głoski „a”, − usprawnianie pracy rąk i dłoni, − integracja grupy. Operacyjne: dziecko: − zna miętowy smak, − rozumie i reaguje na polecenia nauczyciela, − reaguje na dotyk, − reaguje na zmianę temperatury, − wie, jak należy ubrać się w zimie, − zna zimowe miesiące, − rozpoznaje dźwięk dzwonka i trójkąta oraz potrafi na nich zagrać,

− współpracuje z innymi dziećmi. Metody nauczania: − słowne: rozmowa, − oglądowe: obserwacja, pokaz, − czynne: metoda zadań, objaśnienia, instrukcje. Formy organizacji zajęć: indywidualna, zbiorowa, grupowa praca jednolita. Środki dydaktyczne: świeca zapachowa miętowa, miętowy olejek, pastylki miętowe, instrumenty (dzwonki, trójkąty), kostki lodu, tekst wiersza Marii Konopnickiej pt. „Zła zima” , gazety, płyta CD z nagraniem odgłosu chodzenia po śniegu, tekst piosenki pożegnalnej, tekst piosenki piosenka na powitanie, odtwarzacz CD. Przebieg zajęć:

1. Prowadzący zaprasza wszystkie dzieci na dywan. Dzieci siadają w kręgu.
2. Zapalenie świecy o miętowym zapachu. Prowadzący zapala świecę i przechodzi z nią wokół siedzących w kręgu dzieci, aby mogły zaobserwować cechy ognia – gorący, niebezpieczny, czerwony.
3. Powitanie wszystkich. Dzieci siedzą w kręgu i śpiewają piosenkę „Wszyscy są”. „Wszyscy są, witam Was, zaczynamy – już czas! Jestem ja, jesteś Ty. Raz, dwa, trzy! (Bednarczyk, 2011). W tym czasie dzieci masują swoje ręce miętowym olejkiem zapachowym.
4. Prowadzący czyta wiersz Marii Konopnickiej pt. „Zła zima”. Maria Konopnicka Zła zima ( 1988 ). Hu! Hu! Ha! Nasza zima zła! Szczypie w nosy, szczypie w uszy Mroźnym śniegiem w oczy prószy, Wichrem w polu gna! Nasza zima zła! Hu! Hu1 Ha! Nasza zima zła! Płachta na niej długa, biała, W ręku gałąź oszroniała, A na plecach drwa... Nasza zima zła! Hu! Hu! Ha! Nasza zima zła! A my jej się nie boimy, Dalej śnieżkiem w plecy zimy, Niech pamiątkę ma! Nasza zima zła!
5. Pogadanka na temat wiersza. Prowadzący rozmawia z dziećmi o aktualnej porze roku, o zimowych miesiącach, o pogodzie, temperaturze powietrza, o tym jak i dlaczego należy się ubierać w zimie.
6. Spotkanie z żywiołem. Nauczyciel rozdaje dzieciom do ręki kostki lodu, aby mogły poczuć chłód oraz zaobserwować, co dzieje się z lodem pod wpływem ciepła ich dłoni.
7. Prowadzący rozdaje dzieciom kartki z niepotrzebych już gazet. Ich zadaniem jest zgnieść kartkę i uformować z niej kulkę podobna do śnieżki. Następnie każde dziecko stara się trafić kulką - śnieżką do wyznaczonego celu. Może to być kosz lub miska bądź obręcz z hula – hop.
8. Zabawy z instrumentami. Prowadzący pokazuje dzieciom, jak wygląda trójkąt i dzwonki, jakie wydają dźwięki oraz jak należy na nich grać.
9. Prowadzący rozdaje wszystkim dzieciom instrumenty – trójkąty i dzwonki. Wraz z nauczycielem dzieci grają na instrumentach. Przy uderzeniu w trójkąt wszystkie dzieci wypowiadają „zimową” głoskę – „a”.

ZIMBARDO, P. G., JOHNSON R. L., MCCANN, V. 2015. Psychologia. Kluczowe koncepcje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2015. ISBN: 978- 83 - 01 - 16330 - 3. Netografia MARKIEWICZ, D. 2010. Poranny Krąg. Stymulacja polisensoryczna według pór roku. Pozyskano z: http://www.sosw2kielce.pl/wp-content/uploads/2010/03/Stymulacja- polisensoryczna.doc