Pobierz Polityczne, społeczne i gospodarcze skutki II wojny światowej i więcej Notatki w PDF z Historia tylko na Docsity! 1 Polityczne, społeczne i gospodarcze skutki II wojny światowej II wojna światowa Ta wojna była jak dotychczas największym konfliktem zbrojnym w dziejach świata. Trwała od 1 września 1939 roku do 2 września 1945 roku. Stronami konfliktu były z jednej strony III Rzesza Niemiecka, Włochy, Japonia i państwa je wspierające, z drugiej strony - państwa zgrupowane wokół koalicji antyhitlerowskiej Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Związku Radzieckiego. Konsekwencje II wojny światowej - Konsekwencje wojny to przede wszystkim wielki ubytek ludności. - II wojna światowa pochłonęła 50 mln ofiar, z czego 20 mln zginęło w wyniku ludobójstwa. - Dla niektórych społeczności, takich jak np. Żydzi czy Romowie wojna skończyła się niemal całkowitą zagładą. - Niemal 80% całkowitej liczby ofiar to mieszkańcy Europy. - Dla 35 mln ludzi wojna skończyła się trwałym kalectwem. - Ogromna liczba osób została pozbawiona jakiegokolwiek schronienia. - Spośród narodów europejskich największe straty poniosła Polska - 6 mln ofiar śmiertelnych. - Duże straty poniosło także ZSRR, którego aż ponad 3 mln obywateli zginęło w samej niewoli niemieckiej. - Konsekwencje wojny to nie tylko straty w ludności. - Gospodarka światowa niemal całkowicie legła w gruzach. Nastąpił kryzys gospodarczy, szybko rosła inflacja. - Narastający głód nękający ludzi w Europie spowodowany zniszczeniem rolnictwa.- brak zboża i susza - Przemieszczenia i migracje ludności w latach 1945-1949. Polacy powracali na ziemię ojczystą, jak i przesiedlano obcokrajowców z ziem polskich, którym kierowało Ministerstwo Ziem Obiecanych do Spraw Repatriacji Niemców - Pojawienie się syndromu KZ (skrót od Konznentrazion) - u ludzi, którzy ocaleli w obozach koncentracyjnych i nie tylko, polegający na trudnościach w dostosowaniu się do życia w nowych warunkach, odnalezienie swego miejsca w społeczeństwie i przywróceniu równowagi psychicznej. - Znaczne zniszczenie polskiej infrastruktury - przemysł został zniszczony w 32%, rolnictwo i gospodarka leśna w 35%, wartość majątku narodowego zmniejszyła się o 38%, komunikacja i transport o 50%. - Kryzys Finansowy - obciążenia wojenne, zadłużenie i w efekcie dewaluacja pieniądza doprowadziły do poważnego osłabienia Wielkiej Brytanii i Francji. Zmniejszyła się też ich kontrola nad posiadłościami kolonialnymi, co doprowadziło do wzmocnienia ruchów niepodległościowych na obszarze Azji i Afryki. Pozytywny skutek: powołanie do życia Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) w 1945r. Podstaw powstania ONZ należy szukać już w 1941r., kiedy doszło do spotkania prezydenta USA Franklina Roosevelta z premierem brytyjskim Winstonem Churchillem na pancerniku "Prince of Wales". W jego trakcie przedstawiciele obu państw podpisali 14.08.1941r. Do głównych zadań ONZ należy m.in.: - dążenie do zapewnienia pokojowych stosunków między państwami - dążenie do utrzymania między narodami przyjaznych stosunków zgodnie z zasadami równouprawnienia i samostanowienia - rozwiązywanie konkretnych problemów w sferze gospodarczej, społecznej, kulturalnej na świecie Zimna wojna oznacza okres napięcia między USA i ZSRR, kiedy to świat podzielił się na dwa, wrogie bloki. Za czas trwania zimnej wojny uznaje się lata 1947–1991. Podstawowe informacje: - czas trwania: 1947–1991, - strony konfliktu: USA oraz ZSRR i jego państwa satelickie,czyli tzw. blok wschodni, - sojusze: NATO i Układ Warszawski, - organizacje gospodarcze: EWG i RWPG. W 1949 roku sojusznicy USA zawarli Pakt Północnoatlantycki NATO,do którego weszły USA, W.Brytania, Francja, Belgia, Dania, Holandia, Islandia, Kanada, Luksemburg, Norwegia, Włochy i Portugalia. W 1954 powstał Pakt Azji Południowo-Wschodniej SEATO.W odpowiedzi blok wschodni utworzył w 1955 roku Układ Warszawski, zrzeszający ZSRR i jego państwa satelickie w Europie. Główne przyczyny zimnej wojny to: wyścig zbrojeń, wyścig kosmiczny, walka o wpływy na terenach peryferyjnych i wojny zastępcze, działania propagandowe, kiedy to w bloku wschodnim następowała intensywna indoktrynacja ludności oraz izolacja i uniemożliwianie kontaktów z zachodem. Natomiast w bloku antykomunistycznym stworzono radia dla Europy wschodniej (Głos Ameryki, BBC, Radio Wolna Europa),zaś w kulturze pojawiały się motywy walki z komunizmem, szpiegostwo i infiltracja. 2 Kryzys między wielkimi mocarstwami - sposoby działania. Zimna wojna oznacza konflikt bez walki zbrojnej między głównymi przeciwnikami. Starcia zbrojne odbywały się na peryferiach, między innymi państwami, wspieranymi przez ZSRR i USA. Przebieg zimnej wojny - główne konflikty: kryzys irański 1946, blokada Berlina Zachodniego 1948- 1949, wojna w Korei (1950- 1953), kryzys sueski, kryzys kubański 1962, wojna w Wietnamie (1964- 1975), inwazja radziecka na Afganistan (1979- 1989). Konsekwencje zimnej wojny - Destabilizacja gospodarcza w innych krajach: Międzynarodowe decyzje podjęte zarówno przez Stany Zjednoczone, jak i Związek Radziecki w zakresie ich korzyści miały poważny wpływ na wewnętrzne systemy polityczne i gospodarcze mniejszych narodów, zarówno w Ameryce Łacińskiej, jak iw regionach Europy Zachodniej.. Pogorszenie się systemu gospodarczego, który doprowadziłby do końca Związku Radzieckiego, dotknęło także wszystkie kraje, które oficjalnie przyjęły jego wytyczne, a które teraz zostały osierocone, bez odpowiedniego aparatu, na którym można by się utrzymać, takiego jak Kuba. - Wojny cywilne i wojskowe Wojny takie jak w Korei, Wietnamie i Afganistanie to tylko niektóre przykłady konfliktów pobocznych generowanych przez zimną wojnę. Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się komunizmu, Stany Zjednoczone zaangażowały się i brały udział w konfliktach narodów azjatyckich, bezpośrednio lub przez uzbrojenie sił oporu przeciwko Sowietom. - Większa obecność nuklearna na świecie - Upadek Związku Radzieckiego Żelazna kurtyna potoczna nazwa granicy (w okresie zimnej wojny) między Związkiem Radzieckim i podporządkowanym mu państwom Europy Środkowej a Europą Zachodnią, której użył w lutym 1945 roku Joseph Goebbels w odniesieniu do terenów opanowanych przez ZSRR a powielił Winston Churchill 5 marca 1946 roku, podczas przemówienia w amerykańskim mieście Fulton. Żelazna kurtyna istniała do 1989 roku, czyli do momentu przejęcia władzy przez Solidarność w Polsce i upadku muru berlińskiego. Ostatecznym aktem potwierdzającym koniec starego porządku był rozpad Związku Radzieckiego w 1991 roku. Plan Marshalla Po II wojnie światowej zrezygnowały z polityki izolacjonizmu. Nowy prezydent Harry Truman 12.03.1947 r. wprowadził doktrynę powstrzymywania (containmentu), zwaną doktryną Trumana. Zakładała ona udzielenie wszelkiej pomocy (finansowej, politycznej i militarnej) państwom i narodom, którym zagrażała komunistyczna mniejszość. Impulsem dla uchwalenia tej doktryny była sytuacja Turcji i Grecji. Metody realizacji doktryny Trumana: plan Marshalla – George C. Mashall, sekretarz stanu, USA, który w czerwcu 1947 r. przedstawił Europejski Plan Odbudowy - plan pomocy gospodarczej dla Europy; chciano szybko podnieść poziom życia Europejczyków i dzięki temu powstrzymać rozwój tendencji komunistycznych w zrujnowanych krajach, - realizacja planu lata 1948 – 1951 r. 5 - przystąpiło 16 państw zachodnioeuropejskich, które utworzyły OEEC – Organizację Europejskiej Współpracy Gospodarczej, która koordynowała pomocą, - USA przeznaczył 17 mld $ udzielając krajom europejskim bezzwrotnej pożyczki (zwrócił pieniądze miały kraje neutralne podczas II wojny). Kraje bloku radzieckiego odrzuciły pomoc pod naciskiem ZSRR - dzięki pomocy finansowej kraje te w ciągu trzech lat zostały odbudowane i uzyskały poziom rozwoju gosp. sprzed wojny, utworzenie baz wojskowych, w Europie i poza nią, które „okrążały by” ZSRR, utworzenie NATO – Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego (4.04.1949 r.),