Polityka pieniężna i fiskalna w gospodarce zamkniętej - Notatki - Ekonomia, Notatki z Ekonomia

Pobierz Polityka pieniężna i fiskalna w gospodarce zamkniętej - Notatki - Ekonomia i więcej Notatki w PDF z Ekonomia tylko na Docsity!

25. POLITYKA PIENIĘŻNA I FISKALNA W GOSPODARCE ZAMKNIĘTEJ

Założenia rozważań rozdziału:

• mamy do czynienia z gospodarką zamkniętą
• zakładamy stałość cen
• zmienną jest stopa procentowa

25.1.Nowe spojrzenie na funkcję konsumpcji. (w odniesieniu do modelu globalnego popytu konsumpcyjnego z rozdziału 21)

POPYT GLOBALNY-całkowite planowane wydatki na dobra i usługi. AUTONOMICZNY POPYT KONSUMPCYJNY-rozdział 21

I. Czynniki określające wielkość autonomicznych wydatków konsumpcyjnych: 1.Zasoby majątkowe gospodarstw domowych.  Wzrost realnej wartości majątku gospodarstw domowych (np. w wyniku hossy na giełdzie , która powoduje wzrost cen akcji przedsiębiorstw posiadanych przez te gospodarstwa) =>gospodarstwa domowe wydadzą część dodatkowych zasobów na zakup dóbr, usług =>wydatki konsumpcyjne autonomiczne (czyli niezależne od poziomu dochodów rozporządzalnych-rozdział 21) wzrosną =>w wyniku wzrostu majątku (nie dochodów rozporządzalnych) wykres całej funkcji konsumpcji przesuwa się w górę (wykres w rozdziale

 Opisane zjawisko to tzw. EFEKT MAJĄTKOWY (BOGACTWA)-polega na przesunięciu wykresu funkcji konsumpcji w górę (w dół) pod wpływem wzrostu (spadku) zasobów majątkowych gospodarstw domowych i zwiększenia (spadku) wydatków na każdym poziomie rozporządzalnych dochodów osobistych  Korelacje: a. podaż pieniądza a wartość majątku gospodarstw domowych

• wzrasta podaż pieniądza (pieniądz-jedna z form aktywów, w jakich gospodarstwa domowe lokują swój majątek)-wzrasta wartość majątku b. stopa procentowa a wartość majątku gospodarstw domowych
• obniżka stopy procentowej (musi być zrekompensowana, wywołuje więc wzrost cen obligacji i akcji)-gospodarstwa domowe, które owe akcje i obligacje posiadają staja się zasobniejsze 2.Dobra trwałego użytku i kredyt konsumpcyjny.  Ludzie majętni wydając więcej niż ich dochód rozporządzalny zmniejszają stan swego majątku (akcje, obligacje, rachunek w banku)  Ludzie ubożsi, nieposiadający takich wolnych aktywów, muszą zaciągać pożyczki (przeznaczane zazwyczaj na dobra konsumpcyjne trwałego użytku, np. TV), wówczas: Na wielkość ich wydatków konsumpcyjnych mają wpływ dwa aspekty kredytu konsumpcyjnego: *suma zaoferowanego kredytu-im wyższa tym więcej wydamy (zwiększenie podaży kredytu konsumpcyjnego przesunie wykres funkcji konsumpcji w górę, ludzie wydają więcej przy każdym poziomie dochodu rozporządzalnego) *koszt kredytu konsumpcyjnego-im wyższa stopa procentowa tym mniejsze rozmiary pożyczki i mniej wydajemy

1. • 2. • inne czynniki* =MECHANIZM TRANSMISYJNY (kiedy zmiany w sferze finansowej wywierają wpływ na zatrudnienie i produkcję w sferze realnej gospodarki)

*np. obniżki podatków: trwałe-konsumpcja wzrasta czasowe-nie wpływa znacząco na ów wzrost

II. Nowoczesne teorie popytu konsumpcyjnego (służące do interpretacji powyższych zjawisk):

1. Teoria dochodu permanentnego. Milton Friedman. Poziom konsumpcji nie zależy od bieżącego dochodu rozporządzalnego, ale od DOCHODU PERMANENTNEGO. Okresowo wysokie zarobki nie wpłyną znacząco na wzrost konsumpcji, zostaną raczej przeznaczone na oszczędności (wykorzystane w okresie niższego dochodu), gdyż ludzie nie lubią, aby ich konsumpcja wykazywała wahania. Tylko wówczas, gdy uznają trwałość wzrostu dochodów przerodzi się to w znaczący wzrost bieżącej konsumpcji. 2.Teoria cyklu życia. Franco Modigliani, Albert Ando. Ludzie prognozują wysokość swoich dochodów w różnych okresach swojego życia i na tej podstawie formułują swoje plany konsumpcji (lata, gdy wydatki są wyższe niwelują lata, gdy wydatki są niższe, o

wielkości całkowitego popytu konsumpcyjnego decyduje średni dochód). Może wystąpić zwiększenie oczekiwanych przyszłych dochodów, co spowoduje efekt bogactwa.

3. Ricardiańska równoważność (zbyt krańcowa, aby stanowić dobre narzędzie opisu rzeczywistych procesów gospodarczych). David Ricardo. Przyjmujemy, że wydatki państwa są stałe. Jeśli rząd obniża dziś podatki to musi jednocześnie wyeliminować dodatkowe obligacje w celu sfinansowania deficytu budżetowego. Obniżka podatków oznacza wzrost popytu globalnego. Wg. Ricardo nie. W przyszłości, aby móc spłacić odsetki z obligacji państwo będzie zmuszone podnieść podatki. W dłuższym okresie podatnicy nic nie zyskają, więc ulegną zmianie ich zamierzone wydatki.

25.2. Popyt inwestycyjny. Popyt inwestycyjny – wielkość autonomiczna, tj. niezależna od dochodu bieżącego i produkcji. Całkowite nakłady inwestycyjne – inwestycje w kapitał trwały (np. budynki, fabryki) i w kapitał obrotowy (zapasy).

Rozważamy popyt inwestycyjny sektora prywatnego.

I. Inwestycje w kapitał trwały.

1. Przedsiębiorstwa powiększają zasoby, ponieważ:  Za opłacalne uznają rozszerzenie skali produkcyjnej  Pozwoli to obniżyć koszty produkcji – bardziej kapitałochłonne metody wytwarzania (kapitałochłonność – proporcja zużycia czynników wytwórczych w procesie produkcji; relacja kapitał-praca).
2. Przedsiębiorstwo powinno zważyć koszty inwestycji (ponoszone już teraz) i korzyści (pojawiające się w przyszłości) – czy inwestycja przyniesie dostatecznie wysokie zyski, aby można było opłacić, wraz z odsetkami, kredyt zaciągnięty na jej finansowanie (przy czym im wyższa stopa procentowa, tym wyższa musi być stopa zwrotu).
3. Funkcja popytu inwestycyjnego (Makroe. str. 170) obrazuje zależność między planowanymi przez przedsiębiorstwa inwestycjami a poziomem stopy procentowej):  Im niższa stopa tym zrealizować można więcej inwestycji (większa ich ilość będzie w stanie zapewnić co najmniej zwrot kosztów kredytów)  Im dłuższy okres ekonomicznego użytkowania dobra, tym większe zyski przyniesie ono w czasie (tym wyższy kont takiego dobra), wzrost stóp procentowych powoduje odsiew projektów długoterminowych (ale nie krótkoterminowych). II. Inwestycje w zapasy.
4. Korzyści: A. Spekulacja – nastawienie się na zwyżkę cen (np. ropa naftowa) B. Zapasy jako wsad materiałowy w procesie produkcji (półprodukty), w którym są przetwarzane na wyroby gotowe C. zabezpieczenie – nagły wzrost popytu (przy niemożliwości nagłego wzrostu zdolności wytwórczych) tańsze od zwiększonych nakładów na prace (nowi pracownicy, płaca za prace w nadgodzinach) może okazać się utrzymywanie rezerwy zapasów (podobnie przy spadku popytu, co dotyczy kosztów odpraw pracowników itp.).
5. Koszty: A. przedsiębiorstwo zamraża pieniądze, które mogłyby przynosić odsetki.
6. Stopa procentowa – inwestycje w zapasy:  Wzrost s.p. podnosi koszt utrzymania zapasów (skłania więc przedsiębiorstwa do ograniczania inwestycji w zapasy)  Przewidywanie (spekulacja) dot. zysków (lub obniżka kosztów) prowadzi do większej wydolności kredytowej i do zwiększenia inwestycji w zapasy Ogólnie: spadek s.p. = wzrost popytu inwestycyjnego

25.3. Pieniądz, stopa procentowa, i popyt globalny.

 Spadek stopy procentowej = wzrost popytu inwestycyjnego  Spadek stopy procentowej = wzrost popytu konsumpcyjnego  Zwiększona podaż pieniądza = obniżka stopy procentowej (r.24) Mechanizm transmisyjny:  Zwiększenie podaży pieniądza  Niższa stopa procentowa

Sposób 2. – restrykcyjna polityka fiskalna i łagodna polityka pieniężna (odwrotnie niż w 1.). Sposób 3. – łagodna polityka fiskalna i pieniężna.  Spotęgowane efekty ekspansji (dobra, jeśli popyt globalny jest mały). Sposób 4. – restrykcyjna polityka fiskalna i pieniężna  (dobra, jeśli popyt globalny jest za duży). Gdy wielkość popytu globalnego jest właściwa lepszym wyborem wydaje się restrykcyjna polityka fiskalna i łagodna polityka pieniężna (gdyż wysoki poziom inwestycji jest czynnikiem sprzyjającym wzrostowi), w praktyce dużą rolę w wyborze modelu polityki f. i p. odgrywają czynniki tj. o Przewidywanie skutków o Zwiększona podaż pieniężna może wywołać inflację o ekonomiczne skutki polityki fiskalnej (np. pogląd, że wysoka stopa opodatkowania osłabia bodźce do pracy).

25.7. Ekonomia keynesowoka a aktywna postawa państwa.

Keynes: popyt globalny wyrzuca wielkość produkcji i zatrudnienia. Rząd przyjmuje odpowiedzialność za utrzymanie wysokiego i stabilnego poziomu popytu i zatrudnienia, prowadząc aktywną politykę interwencjonizmu. Ale: o model keyesowski zakłada dany, stały poziom cen (co gdy ulegną one zmianie?) o Keyes opisuje gospodarkę, w której występują niewykorzystane czynniki wytwórcy tj. kapitał, praca.