Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Polityka przemysłowa - Notatki - Ekonomia, Notatki z Ekonomia

Ekonomia: notatki z zakresu mikro e makroekonomii polityki przemysłowej; istota, cele, instrumenty

Typologia: Notatki

2012/2013

Załadowany 03.06.2013

Konrad_88
Konrad_88 🇵🇱

4.6

(101)

304 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Polityka przemysłowa - Notatki - Ekonomia i więcej Notatki w PDF z Ekonomia tylko na Docsity! Pytania z tematów u Pawełka Burszowskiego na sobotę - polityka budżetowa: rodzaje polityki budżetowej -polityka dochodowa pojęcie instrumenty -polityki dochodowej -charakterystyka polityki zatrudnienia -polityka regionalna -polityka przemysłowa -polityka gospodarki żywnościowej 1. 2. 3. POLITYKA PRZEMYSŁOWA – ISTOTA, CELE, INSTRUMENTY Polityka przemysłowa rozpatrywana jest w kontekście dostosowania aparatu produkcyjnego do wymogów konkurencji międzynarodowej oraz oligopolistycznej między przedsiębiorstwami z różnych krajów. Polityka przemysłowa to działalność interwencyjna państwa prowadzona w stosunku do przemysłu, a polegająca na modyfikacji alokacji dokonywanej przez rynek. Aktywny rodzaj polityki przemysłowej ma za zadanie pobudzanie zmian strukturalnych w przemyśle, innowacyjności oraz podnoszenie efektywności i konkurencyjności międzynarodowej przedsiębiorstw przemysłowych. Działania ochronne stanowią drugi typ działań stosowanych w polityce przemysłowej. Celem ich jest utrzymanie poziomu zatrudnienia w schyłkowych gałęziach przemysłu. Chodzi o zapewnienie bezpieczeństwa ekonomicznego kraju przez utrzymanie zdolności produkcyjnych. Kryteria ingerencji w kształtowanie struktury przemysłu – należy popierać: 1. gałęzie osiągające dużą wartość dodaną na 1 zatrudnionego 2. gałęzie będące podporą rozwoju innych gałęzi przemysłu, te które dostarczają środków produkcji 3. gałęzie o potencjalnych rezerwach przyszłego rozwoju, mogące dynamicznie rozwijać się w przyszłości 4. gałęzie wymagające osłony 5. gałęzie przemysłu o wysokiej technologii Instrumenty polityki przemysłowej – ulgi podatkowe, subwencje, kredyty, pożyczki, gwarancje, przyspieszona amortyzacja, cła, kontyngenty, standaryzacja. Podstawowe typy oddziaływania: Oddziaływanie bodźcowe np. ulgi podatkowe, ulgi celne, dostęp do tanich kredytów, zakupy i sprzedaż od władz, transfer bezpośredni subsydia – bezpośrednio lub pośrednio oddziaływują na ceny; subsydiowanie może mieć charakter powszechny lub selektywny W ostatnich latach największe tempo wzrostu wykazała promocja innowacji technicznych, pomoc w polityce regionalnej i wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw. Oddziaływanie regulacyjne Właściwa regulacja w przemyśle powinna: 1. pomagać w zmniejszeniu bezpośrednich kosztów produkcji 2. obniżać bariery rozwoju przedsiębiorczości, liberalizować warunki zwalniania pracowników 3. zmniejszać zniekształcenia systemu cen 4. sprzyjać zmianom technologii 2. POLITYKA REGIONALNA – ISTOTA, CELE, INSTRUMENTY Politykę regionalną można ująć w różny sposób: 1. jako politykę regionalną państwa (politykę bezpośrednią), mającą na celu pomoc władzom, instytucjom i przedsiębiorcom na określonym obszarze lokalnym urbanistycznymi. Do norm zaliczają się również plany zagospodarowania przestrzennego w części, która określa sposób użytkowania terenu. Decyzje administracyjne wprowadzają szczegółowe regulacje dotyczące sposobów zabudowy terenów i umiejscowienia inwestycji budowlanych, dopuszczania bądź zakazywania określonych technologii i rodzajów produkcji, zezwoleń budowlanych. Zarówno normy jak i decyzje mają oddziaływanie negatywne tzn. nie dopuszczają do działalności niepożądanej na danym terytorium. Narzędzia ekonomiczno-finansowe mają oprócz negatywnego także charakter wspierający w stosunku do celowych i pożądanych działań na rzecz lepszego zagospodarowania regionów. Przykładem oddziaływań negatywnych są wyższe obciążenia podatkowe wobec inwestorów a zachęcający wpływ mają zwolnienia i ulgi podatkowe, ułatwienia kredytowe, a niekiedy też subwencje budżetowe. Z reguły instrumenty finansowe funkcjonują na określonych częściach danego państwa (regionu), a ich działanie jest obwarowane wieloma warunkami odnoszącymi się do sektora (przemysł, budownictwo, rolnictwo, itd.), typu działalności gospodarczej (np. produkcyjna, usługowa, badawcza), rodzajem przedsięwzięcia (np. budowa, rozbudowa, modernizacja, relokacja), wielkości przedsięwzięcia, wielkości zatrudnienia, które ono ma stworzyć itp. Instrumenty te przyjmują często postać specjalnych stref ekonomicznych, których rola w kształtowaniu długofalowego rozwoju regionalnego jest dość nikła i w Polsce znacznie przeceniania. Bodźce finansowe mają ograniczoną skuteczność. Wskazuje się na malejące znaczenie kosztowych czynników lokalizacji i na rosnący wpływ czynników jakościowych, związanych z: dostępną infrastrukturą, zapleczem badawczym, stabilnością układu politycznego i systemu prawnego, kwalifikacjami siły roboczej i jej zdyscyplinowania, warunkami życia, szczególnie kadr najwyżej kwalifikowanych. Wpływanie na te elementy kryteriów lokalizacji staje się instrumentem polityki regionalnej o rosnącym znaczeniu. Jednymi z najważniejszych instrumentów finansowych są granty kapitałowe na wprowadzanie nowych technologii, na tworzenie nowych miejsc pracy lub na wspomaganie przedsięwzięć, które bez pomocy nie mogłyby być zrealizowane. Korzystną formą są też preferencyjne kredyty na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych tworzących np. nowe formy usług, a w ten sposób także miejsca pracy. Różne formy zwolnień podatkowych powinny być raczej ograniczane, ponieważ są one zawsze obarczone największą dowolnością i trudno skontrolować prawidłowe wykorzystanie tych ulg. Jest to łatwiejsze w przypadku współfinansowania (granty) czy kredytowania konkretnych przedsięwzięć inwestycyjnych. Ostatnią grupą narzędzi polityki regionalnej są przedsięwzięcia organizowane bezpośrednio przez państwo lub jednostki samorządu terytorialnego. Takimi przedsięwzięciami są inwestycje publiczne. Na rozwój regionów wpływa w dużym stopniu wyposażenie w infrastrukturę podstawową, obejmującą układy komunikacji drogowej i kolejowej, układ energetyczny, system gospodarki wodnej, rozmieszczenie osadnictwa, oświaty, ochrony zdrowia, nauki. Systemy te w większości krajów należą do państwa i to ono je utrzymuje i rozbudowuje. Najczęściej infrastruktura rozbudowywana jest w sposób zorganizowany dla celów przyspieszenia rozwoju gospodarczego. Bezpośrednie działania organów publicznych mają za zadanie pobudzanie, nie zaś zastępowanie inicjatywy prywatnej. 3. POLITYKA BUDŻETOWA – ISTOTA, CELE, INSTRUMENTY, TYPY Budżet państwa – roczny plan dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów: 1. organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa 2. sądów i trybunałów 3. administracji rządowej Funkcje polityki budżetowej: 1. alokacyjna – kształtowanie się podziału czynników wytwórczych między sektor prywatny i publiczny, a następnie ich dalsza alokacja wewnątrz tych sektorów. W ramach sektora publicznego proces alokacji następuje przez bezpośrednie określenie wielkości środków na konkretne zadania. W ramach sektora prywatnego proces alokacji budżetowej dokonuje się pośrednio za pomocą dotacji (subsydiów) i podatków. 2. redystrybucyjna – polega na świadomym oddziaływaniu przez państwo na ostateczny podział dochodów indywidualnych. W praktyce są 3 płaszczyzny oddziaływania budżetu na podział dochodów w społeczeństwie: bezpośrednia redystrybucja dochodów pieniężnych za pomocą systemu podatkowego i pieniężnych transferów socjalnych bezpłatne lub częściowo odpłatne zaspokajanie pewnych potrzeb przez wykonywanie przez sektor publiczny określonych usług społecznych (ochrona zdrowia, oświata) oddziaływanie na warunki, w jakich kształtuje się dystrybucja dochodów 3. stabilizacyjna – polega na wykorzystaniu dochodów i wydatków budżetowych do osiągnięcia makroekonomicznych celów gospodarczych: ograniczenia bezrobocia stabilności poziomu cen wysokiego, zrównoważonego tempa wzrostu gosp. stabilności bilansu płatniczego Jednym z podstawowych instrumentów są podatki – nieodpłatne, bezzwrotne, przymusowe świadczenia pieniężne na rzecz skarbu państwa lub gminy. Podatki wykorzystywane jako narzędzia oddziaływania na strukturę konsumpcji przez selektywne zróżnicowanie podatku wliczanego do cen wybranych produktów. System podatkowy to zespół podatków pobieranych w danym państwie. Podatki pośrednie w polskim systemie podatkowym to: podatek od towarów i usług podatek akcyzowy podatek od gier Podatki pośrednie to pewne i wydajne źródło dochodów publicznych. Pasywna polityka budżetowa jest oparta na założeniu, że określone elementy dochodów i wydatków budżetowych cechuje tendencja do automatycznego reagowania na zmiany sytuacji gospodarczej w celu przeciwdziałania wahaniom koniunktury. Pasywna forma polityki budżetowej opiera się na koncepcji działania automatycznych stabilizatorów, które oddziaływują na popyt globalny. Mechanizm ich działania – gdy spadają dochody brutto ludności, rośnie bezrobocie. Elastyczność systemu podatkowego sprawia, że wpływy podatkowe maleją jeszcze szybciej. W okresie ożywienia gospodarczego elastyczność systemu podatkowego sprawia, że wzrost dochodu do dyspozycji następuje wolniej niż wzrost produktu krajowego. W okresie ekspansji automatyczne stabilizatory wywołują tendencję do powstania 1. minimalizowanie bezrobocia frykcyjnego 2. zmniejszanie bezrobocia strukturalnego za pomocą selektywnych programów Instrumenty polityki zatrudnienia: 1. służące wywieraniu wpływu na wzrost popytu na siłę roboczą 2. zmniejszające podaż siły roboczej 3. dotyczące porozumień międzynarodowych w sprawie transferu siły roboczej Ad. 1 – zwiększanie popytu na siłę roboczą (▲liczba miejsc pracy): 1. subwencjonowanie płac i zatrudnienia – subwencje mogą być uzależnione od: liczby nowo przyjętych pracowników liczby zatrudnionych pracowników regionu, gałęzi przemysłu, wieku zatrudnionych, wysokości płac 2. tworzenie nowych miejsc pracy w sektorze państwowym 3. popieranie przedsiębiorczości – system zasiłków celowych na zakładanie własnych firm, tworzenie stref aktywności gospodarczej, tworzenie i rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, kredyty dla małych i średnich firm, systemy ochrony przed bankructwem, gwarantowanie zamówień rządowych 4. roboty publiczne Ad. 2 – działania ograniczające podaż siły roboczej 1. zmniejszenie rozmiarów zasobów siły roboczej: wcześniejsze przechodzenie na emeryturę przedłużenie okresu kształcenia przedłużenie obowiązkowej służby wojskowej 1. zmniejszenie liczby godzin pracy: skracanie czasu pracy wydłużanie urlopów zmniejszanie liczby nadgodzin zatrudnienie w niepełnym wymiarze Ad.3 - porozumienia międzynarodowe w sprawie transferu siły roboczej Polska podpisała umowę o transferze zasobów pracy z Niemcami, Francją i Belgią. Na podstawie tych umów pracodawcy zagraniczni mogą legalnie zatrudniać polskich pracowników. 4. POLITYKA CEN I DOCHODÓW – ISTOTA, CELE, INSTRUMENTY, DOŚWIADCZENIA MIĘDZYNARODOWE Poziom dochodów społeczeństwa jest proporcjonalny do osiągniętego przez kraj poziomu rozwoju gospodarczego, którego miarą jest wielkość PKB na 1 mieszkańca. Politykę dochodową wiąże się z polityką cen, gdyż: wzrost cen powoduje, że pracownicy żądają podwyżek płac, a pracodawcy podejmują działania zmierzające do powiększenia zysku wzrost płac powoduje wzrost kosztów, co prowadzi do wzrostu cen Uczestnicy działań gospodarczych interesują się głównie wzrostem dochodów realnych (czyli ilorazem współczynnika wzrostu dochodów nominalnych i współczynnika wzrostu cen), mających określoną siłę nabywczą. Gdy ceny rosną szybciej niż dochody nominalne, następuje zubożenie społeczeństwa. Siła nabywcza ludności – możliwość nabycia przez ludność określonej ilości dóbr i usług wyrażoną sumą pieniędzy i otwartych kredytów znajdujących się w danym momencie w dyspozycji ludności. Siła nabywcza pieniądza – ilość towarów otrzymanych w zamian za jednostkę pieniądza. Polityka dochodowa – zespół różnorodnych działań polityki ekonomicznej, poprzez które państwo dąży do zmniejszenia wzrostu dochodu nominalnego, wywierając bezpośredni wpływ na płace i ceny. Cele polityki dochodowej: 1. przeciwdziałanie inflacji 2. zapewnienie sprawiedliwego podziału dochodów 3. zmniejszenie przestrzennych dysproporcji dochodowych 4. poprawa systemu płac w celu zwiększenia wydajności 5. przeciwdziałanie bezrobociu Polityka dochodowa sprzyja podnoszeniu efektywności gospodarowania przez prawidłowo konstruowane systemy płac. Funkcje płac: 3. motywacyjna – powinna pobudzać pracowników 4. dochodowa – płace są źródłem dochodu pracownika 5. kosztowa – są kosztem w przedsiębiorstwach Formy prowadzenia polityki dochodowej: II. najsłabsza forma to śledzenie przez państwo decyzji dotyczących płac i cen. Strategia mobilizacji opinii publicznej polega na