Polityka rozwoju prezentacja nt klastrów, Prezentacje z Ekonomia

Pobierz Polityka rozwoju prezentacja nt klastrów i więcej Prezentacje w PDF z Ekonomia tylko na Docsity!

Klastry jako instrument

polityki regionalnej

Polityka rozwoju

Definicja klastra w gospodarce Klaster skoncentrowana przestrzennie (geograficznie) grupa przedsiębiorstw pochodzących z tego samego lub pokrewnych sektorów, a także instytucji i organizacji, powiązanych ze sobą siecią pionowych i poziomych zależności, konkurujących i współpracujących ze sobą. Obecność w klastrze daje przedsiębiorstwom szereg korzyści i pozwala wzmocnić ich przewagę konkurencyjną. Za prekursora koncepcji klastra uznaje się brytyjskiego ekonomistę Alfreda Marshalla, który analizując skłonność firm z sektorów produkcyjnych w Anglii do lokowania się w dystryktach przemysłowych w pobliżu konkurentów, dostawców i klientów stworzył pojęcie tzw. zewnętrznych korzyści skali. Wynikały one z powstania na danym obszarze grupy wyspecjalizowanych dostawców i odbiorców, rozwoju lokalnego rynku pracy oraz przepływu wiedzy między przedsiębiorstwami. Rys.1 Alfred Marshall

Korzyści wynikające z obecności klastra w regionie Funkcjonowanie klastrów branżowych generuje liczne pozytywne skutki zarówno dla tworzących je przedsiębiorstw, jak i, przez tzw. efekt rozlewania, dla regionu ekonomicznego, z którego czerpią one zasoby i potencjał rozwojowy. Ogólne korzyści obecności klastra w systemie gospodarki regionalnej mają więc charakter pośredni i bezpośredni. Tab.1 Korzyści klastra w regionie^4

Tab.2 Czynniki związane z rozwojem regionu wpływające na efektywność rozwoju klastrów technologicznych. Polityka rozwoju oparta na klastrach W celu realizacji ukierunkowanej na tworzenie klastrów polityki regionalnej konieczne jest monitorowanie poszczególnych elementów struktury gospodarczej danego regionu, których wsparcie ze strony samorządu stanowi potencjalny mechanizm stymulacji rozwoju gron. W ramach monitoringu regionalnej struktury gospodarczej konieczne jest dokonanie oceny m.in.: dostępności kapitału, wykwalifikowanej kadry pracowników, systemu kształcenia, wyspecjalizowanych usług, zaplecza technologicznego dostawców, poziomu przedsiębiorczości i działalności innowacyjnej w regionie i jego otwartości na rozwój klastra, potencjału oraz występowania liderów innowacji.

Modele polityki klastrowej Zróżnicowanie wariantów polityki klastrowej, zależne od stawianych przed nią celów i założeń oraz stosowanych instrumentów, określa się w polityce ekonomicznej jako policy-mix. Zasadniczo zakłada się, że polityka klastrowa występuje w czterech modelowych wariantach jako polityka skoncentrowana na:

• przewagach konkurencyjnych w kluczowych sektorach gospodarki,
• konkurencyjności MŚP,
• konkurencyjności regionów z uwzględnieniem potencjalnych nowych inwestorów,
• zbliżaniu sfery nauki i przemysłu. Rys.3 Czynniki wpływające na model prowadzenia polityki klastrowej

Klastry w Polsce Na mapie klastrów Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w Polsce w II kwartale 2015 r. znajdowało 192 klastry. W 2015 roku agencja przeprowadziła inwentaryzację tej mapy, w celu ustalenia faktycznej liczebności klastrów funkcjonujących w kraju. Jak się okazało, liczba ta była znacznie niższa niż podawano wcześniej. Zidentyfikowano bowiem 134 klastry. Klastry te powstały w latach 2003 – 2015. W większości (ponad 60%) są klastry młode, czyli powstałe w latach 2011-2015. Blisko połowa klastrów znajduje się w czterech najbardziej rozwiniętych województwach. Najwięcej – 28 klastrów występuje w województwie śląskim, a następnie w mazowieckim – 13, wielkopolskim – 12 i w dolnośląskim – 11. Rys.4 Liczba klastrów w poszczególnych województwach w Polsce.

Struktura klastra Klastry, czyli porozumienia o współpracy przedsiębiorców danej branży z jednostkami naukowymi oraz administracją samorządową w regionie, są aktualnie coraz bardziej popularne w globalizującym się świecie, również w Polsce. Dzięki równoczesnej współpracy i konkurencji, klastry są już w licznych przypadkach swoistym akceleratorem napędzającym gospodarki państw, głównie poprzez podnoszenie ich konkurencyjności i innowacyjności. Rys.6. Struktura klastra i jego interakcje

Skale klastra Eksperci Nowej Zelandii zaproponowali metodykę kwantyfikacji klastrów. Wybrali oni do pomiaru trzy determinanty:

• skala klastra (małe, średnie, duże);
• dojrzałość w inicjatywach środowiskowych;
• poziom interwencji / wsparcia przez otoczenie. Każdy klaster na zaproponowanym portfolio określony jest przez trzy poziomy, które są mierzone: wielkością eksportu, liczbą firm współpracujących w klastrze, wielkością zatrudnienia Tab.4 Skale wielkości klastrów.

Krajowy klaster kluczowy W 2015 roku Ministerstwo Rozwoju, przy współpracy Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, ogłosiło konkurs o status Krajowego Klastra Kluczowego (KKK). Krajowy Klaster Kluczowy – to klaster o istotnym znaczeniu dla gospodarki Polski i o wysokiej konkurencyjności międzynarodowej. Aktualnie ten status, na okres do 30 września 2018 roku, posiada siedem klastrów. Tab.5 Lista Krajowych klastrów kluczowych.^13

Dolina Lotnicza Dolina Lotnicza jest zlokalizowana w południowo-wschodniej Polsce, znanej z rozwiniętego przemysłu lotniczego oraz ośrodków szkolenia pilotów. Region cechuje duża koncentracja firm przemysłu lotniczego, ośrodków naukowo-badawczych oraz rozwinięte zaplecze edukacyjne i szkoleniowe. Rys.8 Dolina Lotnicza Rys.8.1 Dolina Lotnicza, mapa firm

Inicjatywy klastrowe w województwie łódzkim Rys. Inicjatywy klastrowe w woj. łódzkim

Koordynator klastra

• (^) podmiot lub osoba
• (^) organizuje inicjatywę klastrową
• (^) podejmuje konkretne działania na rzecz rozwoju klastra
• (^) animuje wspólne projekty Rys.11 Koordynator klastra

Ewolucja aktywności inicjatyw klastrowych – nowe wyzwania

• (^) innowacyjność
• (^) współpraca z sektorem B+R (sektor badawczo-rozwojowy, jest tworzony przez instytucje i osoby zajmujące się działaniami na rzecz zwiększenia zasobów wiedzy, jak i również znalezienia nowych zastosowań)
• (^) pozyskiwanie środków na badania
• (^) współpraca międzynarodowa
• (^) oddziaływanie na warunki ramowe Rys.13 Ewolucja aktywności inicjatyw klastrowych

Rys. Działania podejmowane przez klaster