Postępowanie w sprawach o prowadzenie działalności gospodarczej - Notatki - Polityka rolna, Poradniki, Projekty, Badania z Polityka rolna

Pobierz Postępowanie w sprawach o prowadzenie działalności gospodarczej - Notatki - Polityka rolna i więcej Poradniki, Projekty, Badania w PDF z Polityka rolna tylko na Docsity! 7. Postępowanie w sprawach o prowadzenie działalności gospodarczej • ewidencyjne • o koncesje • o zezwolenie • w sprawach praktyk monopolistycznych Prowadzenie ewidencji działalności gospodarczej należy do kompetencji wójta lub burmistrza, w dużych miastach – do prezydenta miasta. Nie muszą czynić tego osobiście, gdyż fizycznie nie byłoby to możliwe. Dopuszcza się tu podejmowanie wszelkich czynności technicznych, związanych z wpisem przez osoby upoważnione i pozostające w stosunku pracy w urzędzie, którym kieruje osoba upoważniona. O upoważnieniu takim decyduje również burmistrz, wójt, czy prezydent miasta. Decyzje wydawane są następnie w ich imieniu i oni ponoszą za nie odpowiedzialność (natomiast odpowiedzialność pracowników jest wyłącznie odpowiedzialnością służbową). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej jest wolne i dozwolone każdemu na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych ustawą z 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 41, poz. 324 ze zm.). Podjęcie działalności gospodarczej przez osoby fizyczne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej wymaga, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej. Zgłoszenie takie zawiera w szczególności oznaczenie przedsiębiorcy i jego siedziby (miejsca zamieszkania), przedmiotu, miejsca wykonywania i daty rozpoczęcia działalności gospodarczej. Uzyskanie wpisu do ewidencji nie jest jednak ani warunkiem, ani legalizacją podjęcia działalności gospodarczej. Ewidencjonowanie działalności gospodarczej wykonywane jest przez organy gminy. Ewidencja działalności gospodarczej jest jawna. Z dniem 1 stycznia 2001 r. wejdzie w życie ustawa z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. Nr 121, poz. 769 ze zm.), zgodnie z którą osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą wpisywane będą do rejestru przedsiębiorców, wchodzącego - 1 - w skład Krajowego Rejestru Sądowego. Organ ewidencyjny ma obowiązek dokonania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej zgodnie z treścią zgłoszenia. Dokonuje się jedynie oceny zgłoszenia pod względem formalnym. Przyjmuje się, że wpis do ewidencji nie jest aktem administracyjnym, ale czynnością materialno – techniczną. Organ gminy nie może uznaniowo zezwolić lub odmówić wpisu. Uprawnienia organu ewidencyjnego nie obejmują: • celowości podjęcia prowadzenia działalności gospodarczej • badania warunków przewidzianych w przepisach szczególnych. Obywatele państw obcych i bezpaństwowcy, mający miejsce zamieszkania w Polsce, mogą podejmować działalność gospodarczą na obszarze Polski na zasadach i formach przewidzianych w ustawie o działalności gospodarczej, jednakże po spełnieniu wymogów przewidzianych w ustawie z dnia 25 czerwca 1997 r. O cudzoziemcach (Dz. U. Nr. 114, poz. 793), m.in. wymaga się tu także uzyskania zezwolenia na pobyt stały i faktyczne zamieszkanie na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Cudzoziemiec powinien mieć również kartę stałego pobytu. Zgłoszenie do ewidencji powinno zawierać: 1) oznaczenie podmiotu gospodarczego i jego siedziby. Jeśli chodzi o osobę fizyczną, należy podać miejsce zamieszkania, a w razie ustanowienia pełnomocników do dokonywania czynności prawnych w imieniu podmiotu gospodarczego – również ich imiona i nazwiska. 2) określenie przedmiotu działalności gospodarczej 3) wskazanie miejsca wykonywania działalności gospodarczej 4) wskazanie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej Udzielenie pełnomocnictwa (art. 95 i in. K.C.) powinno być ujawnione w ewidencji. Pełnomocnictwo można odwołać w każdej chwili, wygasa ono także wraz ze śmiercią mocodawcy, pełnomocnika lub po ogłoszeniu upadłości przedsiębiorstwa. Głównym celem ewidencji jest umożliwienie szerokiego dostępu do informacji o podmiotach prowadzących działalność gospodarczą. Ewidencja zbliżona jest - 2 - 6) wytwarzania wyrobów tytoniowych, 7) transportu morskiego, lotniczego oraz wykonywania innych usług lotniczych, a także zarządzania portami morskimi innymi niż porty o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej i lotniskami, 7a) zarządzania liniami kolejowymi i wykonywania przewozów kolejowych, 8) prowadzenia aptek, 8a) obrotu hurtowego lekami gotowymi i surowcami farmaceutycznymi przeznaczonymi do produkcji lub sporządzania leków w aptekach oraz artykułami sanitarnymi, 8b) konfekcjonowania i obrotu środkami ochrony roślin, 9) obrotu z zagranicą towarami i usługami, określanymi w drodze rozporządzenia przez Ministra Współpracy Gospodarczej z Zagranicą, 10) obrotu dobrami kultury powstałymi przed dniem 9 maja 1945 r., 11) usług: ochrony osób i mienia, detektywistycznych oraz w sprawach paszportowych, 11) usług ochrony osób i mienia, 11a)usług detektywistycznych oraz w sprawach paszportowych, 12) usług kurierskich, a także pocztowych usług o charakterze powszechnym, polegających na przewozie i doręczaniu w obrocie krajowym i zagranicznym: a) przesyłek listowych o masie powyżej 2000 g, b) listów wartościowych o masie powyżej 2000 g, 13) dokonywania przenoszenia zapisu dźwięku lub dźwięku i obrazu na taśmy, płyty, kasety, wideokasety i wideopłyty, 14) usług telekomunikacyjnych, - 5 - 15) obrotu w kraju i z zagranicą zwierzyną żywą oraz tuszami zwierzyny i ich częściami, z wyłączeniem sprzedaży dokonywanej przez dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich na terenie kraju, a także sprzedaży usług turystycznych obejmujących polowania w kraju dla cudzoziemców i polowania za zagranicą, 16) prowadzenia agencji celnej, 17) wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji oraz obrotu paliwami i energią, 18) produkcji i dystrybucji tablic rejestracyjnych pojazdów, 19) międzynarodowego transportu drogowego Zgodnie z art. 20 ust 1 ustawy o działalności gospodarczej udzielenie, odmowa udzielenia i cofnięcie koncesji należy do naczelnego lub centralnego organu administracji państwowej, właściwego ze względu na przedmiot działalności gospodarczej podlegający koncesjonowaniu. Podjęcie powyższych rozstrzygnięć następuje w drodze decyzji administracyjnej, co wymaga zachowania trybu, przewidzianego w kodeksie postępowania administracyjnego. Ustawa o działalności gospodarczej określa podstawowe wymogi formalne dotyczące wniosku o udzielenie koncesji. W tym bowiem zakresie stanowi, że do powyższego wniosku stosuje się odpowiednio przepis art. 16 ust 1, tj. rozwiązanie, które odnosi się do treści zgłoszenia działalności, objętej wpisem do ewidencji. Niemniej jednak, ustawodawca przewiduje możliwość wprowadzenia dodatkowych wymogów, od spełnienia których uzależnia możliwość udzielenia koncesji. Katalog tych wymogów obejmuje możliwość zobowiązania wnioskodawcy przez organ koncesyjny do: - 6 - • przedstawienia w wyznaczonym terminie określonych informacji i dokumentów, mogących uprawdopodobnić, że spełni on warunki wykonywania działalności gospodarczej, które będą określone w koncesji lub wynikają z odrębnych przepisów (art. 20 ust. 3), przy czym minister, właściwy do udzielenia koncesji może, w drodze rozporządzenia, określić zakres powyższych informacji oraz rodzaje wyżej wskazanych dokumentów (art. 20 ust. 3a). • złożenia zabezpieczenia majątkowego roszczeń osób trzecich do wnioskodawcy z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (art. 20 ust 4a), przy czym, w myśl art. 20 ust. 7 ustawy o działalności gospodarczej, Rada Ministrów została upoważniona, w drodze rozporządzenia, do określenia rodzaju, wysokości i sposobu tego zabezpieczenia w zależności od przedmiotu działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu. Prezentowane rozwiązania wyraźnie wskazują, że decyzje w sprawie udzielenia koncesji są oparte, co do zasady, na uznaniu administracyjnym. Treść tych rozwiązań jednoznacznie potwierdza, że organ koncesyjny może określać warunki przyznawania koncesji, gdyż dysponuje możliwością kształtowania wymogów, od spełnienia których uzależnia możliwość udzielenia koncesji, przy czym spełnienie powyższych wymogów przez podmiot, ubiegający się o koncesję, podlega swobodnej ocenie organu koncesyjnego. Udzielenie koncesji, która stanowi typową formę reglamentacji działalności gospodarczej, oznacza przyznanie konkretnemu koncesjonariuszowi, tj. podmiotowi gospodarczemu w rozumieniu ustawy o działalności gospodarczej, zastrzeżonej na rzecz państwa. Innymi słowy, w wyniku udzielenia koncesji następuje przyznanie prawa do podjęcia działalności gospodarczej, objętej koncesjonowaniem, co jest równoznaczne z rezygnacją przez państwo z wykonywania w tym zakresie swego monopolu. Rezygnacja ta nie ma jednak charakteru trwałego, chociaż w myśl art. 21, ust. 1 ustawy o działalności gospodarczej, regułą jest, że koncesji udziela się na czas nie oznaczony. Istnieje bowiem możliwość udzielenia koncesji na czas oznaczony, co może nastąpić na żądanie wnioskodawcy (art. 21 ust. 2, pkt 1) lub z urzędu, gdy zachodzą okoliczności, które uzasadniają odmowę udzielenia koncesji lub - 7 - oraz nabywanie wydają wojewódzcy inspektorzy sanitarni (właściwi ze względu na 0 0 1 Fmiejsce zamieszkania osób lub jednostek organi zacyjnych ubiegających się o zezwolenie); zezwolenia na wyrób i przywóz zza granicy mieszanin zawierających trucizny - przeznaczonych do dezynfekcji, dezynsekcji lub deratyzacji albo do szerokiego stosowania do innych celów nieprzemysłowych 0 01 Fwyda je minister zdrowia 0 0 1 Fi opieki społecznej. Od zezwolenia na pro wadzenie działalności gospodarczej opłata skarbowa wynosi 600 zł, od zezwolenia nie obejmującego działalności gospodarczej - 20 zł. • produkcja środków odurzających i psychotropowych - w myśl uregulowań ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. nr 75, poz. 468), może być prowadzona wyłącznie przez podmioty gospodarcze posiadające wydaną 0 0 1 F 0 0 1 Fna pod stawie odrębnych przepisów koncesję, jednak dopiero po uzyska niu zezwolenia ministra zdrowia i opieki społecznej, określającego środki lub substancje, które mogą być przedmiotem wytwarzania, przetwarzania lub przerobu; zezwolenia 0 0 1 Fnie wymaga przerób środ ków odurzających lub psychotropowych dokonywany w aptekach, jest ono natomiast konieczne do obrotu hurtowego tymi środkami. Obrót detaliczny środkami odurzającymi i psychotropowymi prowadzony przez apteki podlega koncesjonowaniu; od zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej opłata skarbowa wynosi 600 zł, od zezwolenia nie obejmującego działalności gospodarczej - 20 zł. • działalność związana z wykorzystaniem energii atomowej. Wymóg uzyskiwania zezwoleń na działalność związaną z wykorzystaniem energii atomowej określa ustawa z dnia 10 kwietnia 1986 r. - Prawo atomowe (Dz.U. nr 12, poz.70) Zezwoleń w tym zakresie udziela prezes Państwowej Agencji Atomistyki; zgodnie z 0 0 1 Frozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 21 li stopada 1995 r. w sprawie warunków 0 0 1 Fwydawania zezwoleń na dzia łalność związaną z wykorzystywaniem energii atomowej (Dz.U. z 1996 r; nr 3, poz. 16). Opłata skarbowa od zezwolenia na 0 0 1 Fdziałal ność związaną z wykorzystaniem energii atomowej wynosi od 100 do 300 zł. • wytwarzanie materiału szkółkarskiego drzew owocowych i krzewów jagodowych - 0 0 1 Fwymóg uzyskiwania zezwoleń w tym za kresie wprowadziła ustawa z dnia 24 listopada 1994 r. o nasiennictwie (Dz.U. nr 149; poz. 724); w ubieganiu się o - 10 - 0 0 1 Fuzyskanie oma wianego zezwolenia nie ma żadnych ograniczeń. podmiotowych, w 0 0 1 Fkwestii procedur udzielania zezwoleń ustawa odsyła do przepi sów k.p.a.; zezwolenia wydaje dyrektor właściwego terytorialnie inspektoratu Inspekcji Nasiennej (zob. załącznik nr 3 do rozporządzenia ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej z dnia 15 kwietnia 1996 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o nasiennictwie – Dz. U. Nr. 50, poz. 216). Opłata skarbowa od zezwolenia na działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania materiału szkółkarskiego drzew owocowych) i roślin jagodowych, ż wyjątkiem poziomek; wynosi 200 zł. Zezwolenie na dopuszczenie do obrotu materiału siewnego wydaje minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Opłata skarbowa od powyższego zezwolenia wynosi 50 zł. • produkcja i opracowanie filmów - produkcja filmu oznacza czynności twórcze, techniczne, organizacyjne i ekonomiczne, prowadzące do wytworzenia filmu obejmujące w szczególności: rejestrację obrazu, nagrań i przegrań dźwięku na 0 0 1 F 0 0 1 Fjakimkol wiek nośniku, zaś opracowanie filmu: przystosowanie go do eks ploatacji 0 0 1 Fw innej wersji językowej na tę, w której został wytwo rzony; ustawa z dnia 16 lipca 1987 r. o kinematografii (Dz. U. nr 22; poz. 127) prawo wyłączności w omawianym 0 0 1 Fzakresie przyznaje państwowym jednostkom organizacyjnym kine matografii i telewizji; wymagając jednocześnie od innych podmiotów uzyskania upoważnienia na 0 0 1 Fprodukcję i opracowa nie filmów (z wyłączeniem produkcji lub opracowania filmów amatorskich). Przepisów ustawy o kinematografii nie stosuje się do audiowizualnej 0 0 1 Frejestracji wielu zdarzeń prywatnych, arty stycznych, religijnych, sportowych, 0 0 1 Fpolitycznych i gospodar czych oraz do wykonywania kopii filmu wyłącznie do 0 0 1 Fosobiste go użytku; zezwolenia (upoważnienia) w zakresie produkcji i opracowania 0 0 1 Ffilmów udziela przewodniczący Komitetu Kinema tografii; zaś w charakterze organu drugiej instancji - minister kultury i sztuki. Z zakresu działalności eksploatacyjnej i hodowlanej: • rybołówstwo morskie - reglamentacji podlega rybołówstwo morskie będące 0 0 1 Fprzedmiotem działalności gospodarczej; różne for my reglamentacji takiej działalności wprowadza ustawa z dnia 18 stycznia 1996 r. o rybołówstwie morskim (Dz. U. nr 34; poz. 145), która wymaga zezwolenia na prowadzenie działalności 0 0 1 Fhodowla nej lub zarybiania (wydaje je dyrektor właściwego urzędu morskiego) oraz - 11 - licencji połowowej na łowienie organizmów morskich i ich skup (wydaje je wyznaczony dyrektor urzędu morskiego); opłata skarbowa od zezwoleń wynosi 150 0 0 1 Flub 300 zł (dla osób pra wnych na okres powyżej 5 lat) • chów, hodowla i połów ryb w wodach śródlądowych 0 01 F - regla mentacja dotyczy 0 0 1 Fszczególnego korzystania z wód płynących, (rze ki, potoki górskie, kanały, cieki); nie obejmuje posiadaczy gruntów pod wodami stojącymi (jeziora, stawy i inne zbiorniki); opłata skarbowa od pozwolenia wodnoprawnego za szczególne 0 01 Fkorzysta nie z wód 0 0 1 Fdo celów rybackich wynosi 10 zł, od zezwoleń na korzy stanie z wód o charakterze amatorskim - 50 zł, • uprawa maku i konopii - zgodnie z ustawą z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U, nr 75, poz. 468), podmiot zamierzający uprawiać 0 0 1 Fmak i konopie musi uzyskać ze zwolenie i zawrzeć umowę kontraktacji na te uprawy z upoważnioną jednostką organizacyjną; zezwolenie wydaje wojewoda 0 01 Fwłaści wy miejscowo, że względu na miejsce położenia uprawy, ponieważ w omawianym zakresie nie ma ustaleń szczególnych. Opłata skarbowa wynosi 600 zł. Z zakresu działalności transportowej: • zezwolenie zagraniczne na przywóz rzeczy pod warunkiem posiadania przez krajowego przedsiębiorcę koncesji wykonywania międzynarodowego transportu 0 0 1 Fdrogowego pojazdem zarejestrowa nym w kraju. Wydaje je stosownie do ustawy z dnia 2 sierpnia 1997 r. o warunkach wykonywania międzynarodowego transportu 0 0 1 Fdrogowego (Dz.U. nr 106, poz. 677) minister transportu i gospo darki morskiej. 0 0 1 FDodatkowe zezwolenie ministra transportu i go spodarki morskiej niezbędne jest 0 0 1 Frównież przy wykonywaniu mię dzynarodowego transportu drogowego na terytorium 0 0 1 FRP w zakresie regularnej międzynarodowej komunikacji autobusowej, przewo zów wahadłowych lub przewozów okazjonalnych. Wydawane jest ono krajowemu przedsiębiorcy pod warunkiem posiadania przez niego koncesji. • wykonywanie międzynarodowych lotów z Polski i do Polski oraz lotów 0 0 1 Ftranzytowych przez przewoźnika zagranicznego - pod stawy prawne udzielania 0 0 1 Fzezwoleń w tym zakresie zawarto w usta wie z dnia 31 maja 1962 r. - Prawo lotnicze - 12 - • prowadzenie działalności ubezpieczeniowej i wykonywanie pośrednictwa ubezpieczeniowego • 0 01 Fprowadzenie giełdy pieniężnej, przedsiębiorstwa maklerskie go i towarzystwa zarządzającego funduszem powierniczym • 0 01 Fprowadzenie loterii fantowych, gier losowych i zakładów wza jemnych (rozporządzenie ministra finansów z dnia 31 stycznia 1997 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o grach i zakładach wzajemnych - Dz.U, nr 12, poz. 68; zob. „Kronika Prawa" w nr. 13/97 „GP"). Z zakresu pozostałej działalności: • prowadzenie działalności gospodarczej w specjalnej strefie ekonomicznej - wymóg 0 0 1 Fuzyskiwania zezwolenia i tryb jego udzie lania określa ustawa z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U: nr 123, poz.: 600 0 0 1 Fz późn. zm.), ze zwoleń udziela' minister gospodarki, • kupno i sprzedaż walut obcych oraz złota i platyny, a także pośrednictwo kupna i sprzedaży tych wartości przez tzw. kantory wymiany - podstawę prawną stanowi ustawa z dnia 2 grudnia 1994.r. - Prawo dewizowe (Dz.U. nr 136, poz. 703 z późn. zm.), indywidualnych zezwoleń dewizowych udziela prezes NBP; opłata skarbowa od zezwolenia dewizowego na prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na 0 0 1 Fkupnie i sprzedaży wartości dewizo wych oraz na pośrednictwie w tym zakresie wynosi 500 zł • prowadzenie prac konserwatorskich przy zabytkach oraz prac archeologicznych i wykopaliskowych - zgodnie z ustawą z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury i o muzeach (Dz.U. nr 10, poz. 48 z późn, zm.), reglamentacji podlegają 0 01 Fpra ce mające na celu zachowanie substancji zabytku, utrzymanie lub przywrócenie jego 0 0 1 Fzabytkowego charakteru oraz mające jaki kolwiek wpływ na ten charakter, jak również mogące przyczynić się do zmiany otoczenia zabytku lub widoku na ten 0 0 1 Fzabytek; ze zwolenia na prowadzenie prac konserwatorskich przy zabytkach nieruchomych lub ruchomych wydaje wojewódzki konserwator zabytków właściwy ze - 15 - 0 0 1 Fwzględu na miejsce położenia zabytku, na tomiast na prowadzenie prac 0 0 1 Farcheologicznych i wykopalisko wych - wojewódzki konserwator zabytków właściwy ze względu na miejsce badań; opłata skarbowa wynosi 600 zł od zezwolenia dotyczącego działalności gospodarczej i 20 zł w pozostałych przypadkach. Z orzecznictwa 0 0 1 FMateriały wybuchowe (a także traktowane jako wybuchowe) do puszczone do 0 0 1 Fobrotu na podstawie uzyskanej przez określony pod miot gospodarczy koncesji nie 0 0 1 Fmogą być objęte zakazem sprzeda ży nawet okresowej i wobec ograniczonego 0 0 1 Fkręgu osób, wprowa dzonym uchwałą rady gminy w trybie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym - wyrok NSA w Gdańsku z 18 października 1995 r., sygn. akt SAJG 1260/95; Wspólnota 1996/50/18. 1 0 01 F. Koncesja na prowadzenie działalności gospodarczej w zakre sie usług ochrony osób i mienia (art. 11 ust. i pkt. 11 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej – Dz. U.). nr 41, poz. 324 z późn. zm.) nie upoważnia ani do 0 0 1 Fświadczenia po mocy prawnej w ściąganiu długów, ani do prowadzenia egzekucji długów przez podmiot koncesjonowany. 2. Podmiot koncesjonowany nie może przenieść swoich uprawnień do prowadzenia działalności gospodarczej na osobę trzecią w całości ani w części. 3 0 01 F. W aspekcie art. 7 k.p.a., to jest zasady uwzględniania intere su społecznego i słusznego interesu strony, należy mieć na względzie, że korzystanie z uprawnień w sposób niezgodny z prawem, przez prawo zabroniony, w tym zwłaszcza zagrażający konstytucyjnie chronionym dobrom innych obywateli, zarówno narusza interes społeczny, jak i powoduje, że interes naruszającego nie może być uznany za słuszny - wyrok NSA w Warszawie z 6 lute. go 1995 r., sygn. akt II SA 1835/93; NSA 1996/1/36. 0 0 1 FW świetle ustawowej definicji pojęcia „materiałów wybucho wych", jaką zawarto w art. 3 ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych (Dz.U. nr 6, poz. 43), materiały pirotechniczne nie mogą być uznane za rodzaj - 16 - 0 0 1 Fma teriału wybuchowego. W art. 3 powołanej ustawy za materiały 0 0 1 Fwy buchowe uznano bowiem tylko te ciała (stałe, ciekłe lub gazowe), „które pod wpływem 0 0 1 Fbodźców fizycznych lub chemicznych zdol ne są do przemiany wybuchowej, a w 0 0 1 Fwyniku jej do niszczyciel skiego oddziaływania na otoczenie". Materiały pirotechniczne tych właściwości nie posiadają i z tego względu nie mieszczą się w 0 0 1 Fustawowej definicji pojęcia „materiałów wybuchowych". Wy kładnia systemowa, oparta na powołanych przepisach, prowadzi przeto do konkluzji, iż de lege lata niezależnie od poglądu co do trafności takiej regulacji - obrót materiałami pirotechnicznymi nie wymaga uzyskania koncesji określonej w art. 11 ust. 1 pkt 3 0 0 1 Fustawy o działalności gospodarczej, a tym samym obrót tymi ma teriałami nie wypełnia znamion wykroczenia określonego w art. 60 par. 1 k.w. - wyrok SN z 3 sierpnia 1994 r., sygn. akt III KRN 99/94; Prok. i Pr. 1995/1/20. Wprowadzony przez radę miejską na podstawie art. 40 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz.U. nr 16, poz. 95 z późn. zm.) w stosunku do wszystkich podmiotów gospodarczych prowadzących skup złomu metali nieżelaznych obowiązek ewidencjonowania dostawców złomu, a także źródeł jego 0 0 1 Fpochodzenia, nie dotyczy zagadnienia konce sji, nie wkracza w zakres kompetencji organu koncesyjnego ani nie modyfikuje warunków uzyskania koncesji uregulowanych w ustawie z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz.U. nr 41, poz. 324 z późn, zm.) - wyrok NSA w Krakowie z 21 grudnia 1993 r., sygn. akt SA/Kr 1773/93; ONSA 1994/4/162 Organy samorządu aptekarskiego, stosownie do art. 1 i art. 7 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (Dz.U. nr 41, poz. 179 ze zm.), mają interes prawny do występowania w każdym postępowaniu administracyjnym, którego celem jest udzielenie lub cofnięcie koncesji na prowadzenie apteki - wyrok NSA w Warszawie z 19 listopada 1993 r., sygn. akt II SA 2017/92; M. Podat. 1994/5/153. Wyraz „przetwórstwo" użyty w art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz.U. nr 41, poz. 324 z późn. zm.) obejmuje nie tylko 0 0 1 Fprzerób metali z czystej postaci, lecz takie odzysk metali szlachetnych z odpa dów jubilerskich - wyrok NSA w Gdańsku z 5 kwietnia 1990 r., sygn. akt SA/Gd 1005/89; OSP 1991/11/262. - 17 - * * * Prawo antymonopolowe w Polsce oparte jest na ustawie z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym oraz na szybko rozwijającym się orzecznictwie Sądu Antymonopolowego. Ustawa ta reguluje zasady przeciwdziałania praktykom monopolistycznym oraz organy właściwe w sprawach antymonopolowych. Organami tymi są Urząd Antymonopolowy oraz Sąd Antymonopolowy, powołany wyłącznie do rozpatrywania odwołań od decyzji Urzędu Antymonopolowego. Sąd Antymonopolowy jest jednym z wydziałów Sądu Wojewódzkiego w Warszawie. W terenie działają delegatury Urzędu Antymonopolowego, nie posiadające statusu samodzielnych organów administracji. Celem ustawy o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym jest: 1. zapewnienie rozwoju konkurencji, 2. ochrona podmiotów gospodarczych, narażonych na stosowanie praktyk monopolistycznych, 3. ochrona interesów konsumentów Z treści ustawy wynika, że cel, jakim jest rozwój, a właściwie ochrona wolnej konkurencji, jest celem podstawowymi dwa pozostałe cele są realizowane głownie poprzez ochronę wolnej konkurencji. Ochrona konkurencji jest prowadzona w interesie ogółu i dlatego powierzona jest organowi administracji państwowej. Wśród zakazanych praktyk monopolistycznych można wyróżnić praktyki kolektywne i indywidualne. Praktykami kolektywnymi są szeroko rozumiane porozumienia dwóch lub więcej podmiotów, ograniczające wolną konkurencję. Takimi porozumieniami są nie tylko umowy zawierane miedzy podmiotami gospodarczymi, lecz także uzgodnienia takich podmiotów przyjęte w jakiejkolwiek formie, jak również uchwały lub inne akty związków podmiotów gospodarczych. Za praktyki monopolistyczne ustawa uznaje zwłaszcza porozumienia polegające na: 1) ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen oraz zasad ich kształtowania miedzy konkurentami w stosunkach z osobami trzecimi (porozumienia cenowe), 2) podziale rynku wg kryteriów terytorialnych, asortymentowych lub podmiotowych (porozumienia podziałowe), - 20 - 3) ustaleniu lub ograniczeniu wielkości produkcji, sprzedaży, lub skupu towarów (porozumienia kontyngentowe), 4) ograniczeniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku podmiotów gospodarczych, nie objętych porozumieniem (porozumienia ograniczające dostęp do rynku), 5) ustaleniu przez konsumentów lub ich związki, warunków umów z osobami trzecimi (porozumienia kondycjonalne), 6) normowaniu uciążliwych warunków umów, 7) uzależnianiu umów od spełnienia innego świadczenia. Natomiast indywidualnymi praktykami monopolistycznymi są działania poszczególnych podmiotów gospodarczych, ograniczające konkurencję, lecz tylko wówczas, gdy podmioty te posiadają szczególną pozycję na rynku, określaną mianem pozycji monopolistycznej lub dominującej. Z pozycją monopolistyczną mamy do czynienia wówczas, gdy dany podmiot gospodarczy nie spotyka się w ogóle z konkurencją na rynku krajowym lub lokalnym. O pozycji dominującej mówi się, gdy podmiot gospodarczy nie spotyka się z istotną konkurencją, przy czym domniemywa się istnienie pozycji dominującej, jeśli udział danego podmiotu w rynku przekracza 40%. Praktyki monopolistyczne są zakazane i ewentualne umowy zawarte z naruszeniem zakazów są nieważne. Zakazy mają charakter względny i bezwzględny. Praktyki, wymienione w art. 4 i 5 są zakazane, chyba że praktyki tego typu są niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej i nie powodują istotnego ograniczenia konkurencji. Tak więc zakaz stosowania takich praktyk nie ma charakteru bezwzględnego. Dopuszczalność praktyk monopolistycznych w przypadkach, gdy są niezbędne dla prowadzenia działalności gospodarczej, określa się mianem „reguły rozsądku”. Reguła ta jest jednak, w orzecznictwie Urzędu Antymonopolowego i Sądu Antymonopolowego, stosowana ostrożnie. W przypadku stwierdzenia przez Urząd Antymonopolowy praktyki monopolistycznej, organ ten wydaje decyzję, nakazującą zaniechanie praktyki oraz może określić warunki tego zaniechania, nie może jednak nakazać podjęcia - 21 - jakichkolwiek działań, ani tym bardziej swoją decyzją kształtować stosunków danego podmiotu gospodarczego z kontrahentami lub konkurentami. Decyzje Urzędu Antymonopolowego wydawane są w trybie k.p.a., z tym, że mimo iż Urząd jest organem centralnym administracji, przysługuje od nich odwołanie. Odwołanie wnosi się w terminie 2 tygodni, do Sądu Wojewódzkiego w Warszawie – Sadu Antymonopolowego. Do postępowania przed Sądem Antymonopolowym stosuje się przepisy k.p.c., dotyczące postępowania w sprawach gospodarczych. W ramach nowelizacji k.p.c., wprowadzono tam rozdział, zatytułowany „ Postępowanie w sprawach z zakresu przeciwdziałania praktykom monopolistycznym”. Wyrok Sądu Antymonopolowego jest ostateczny. Kompetencje Urzędu Antymonopolowego w zakresie oddziaływania na kształtowanie struktur podmiotów gospodarczych można podzielić na dwie grupy: • kontrolę prewencyjną działań, prowadzących do koncentracji, • wydawanie nakazów działań, zmniejszających koncentrację. Urząd Antymonopolowy może, w terminie 2 miesięcy od momentu zgłoszenia zamiaru, wydać zakaz łączenia, gdyby w jego rezultacie podmioty uzyskały lub umocniły pozycję dominującą na rynku, lub łączenia funkcji prowadziło do osłabienia konkurencji. Urząd może też określić warunki, na jakich łączenie się będzie możliwe. Urząd zawiadamia podmiot, zgłaszający zamiar łączenia, o braku zastrzeżeń, co do zamiaru łączenia, co jest niezbędne do dokonania wpisu przez sąd rejestrowy, jeżeli dany przypadek wymaga wpisu do rejestru. Ustawa o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym przewiduje możliwość nakładania przez Urząd Antymonopolowy kar pieniężnych, w drodze decyzji administracyjnej, na podmioty gospodarcze oraz osoby, kierujące tymi podmiotami. Część kar ma charakter represyjny, część zaś – środka egzekucyjnego, przypominającego grzywnę w celu przymuszenia. Ustawa nie określa wyraźnie czynów, zagrożonych karą, a nałożenie jej pozostawione jest uznaniu Urzędu Antymonopolowego. Budzi to poważne obawy co do zgodności tych przepisów karnych z elementarnymi zasadami państwa prawnego. W praktyce kary te są stosowane. - 22 -