Pobierz Powstanie Styczniowe: Lekcja historii dla liceum i więcej Matury próbne w PDF z Historia tylko na Docsity!
WYMAGANIA WYNIKAJĄCE Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ
IV. Postacie i wydarzenia o doniosłym znaczeniu dla kształtowania polskiej tożsamości kulturowej. Uczeń sytuuje w czasie i opowiada o:
- Romualdzie Traugucie i powstańczym państwie.
CELE LEKCJI
Uczeń:
ZNA
- daty: 1799, 1815, 1830, 1831, 22/23 I 1863, 1863, 1864, - postać: Romualda Traugutta.
ROZUMIE
- pojęcia: Królestwo Polskie (Królestwo Kongresowe), branka, tajne państwo, Rząd Narodowy, kongres wiedeński, konfiskata mienia, zsyłka, - przyczyny wybuchu powstania listopadowego i powstania styczniowego, - charakter powstania styczniowego.
POTRAFI
- wymienić decyzje kongresu wiedeńskiego w sprawie ziem polskich, - opisać funkcjonowanie Królestwa Polskiego w latach 1815–1830, - porównać stosunek sił między Polakami a wojskami rosyjskimi w 1863 r., - zlokalizować w przestrzeni powstanie styczniowe, - opisać przebieg i okoliczności upadku powstania styczniowego, - wyjaśnić, czym było tajne państwo, - omówić funkcjonowanie tajnego państwa.
CZAS ZAJĘĆ
1 godzina lekcyjna.
I. Wprowadzenie
Podajemy temat i cele lekcji. Prosimy uczniów o przypomnienie przyczyn upadku państwa polskiego. Pytamy o okoliczności, w jakich doszło do powstania Legionów Polskich we Włoszech, oraz o cele, które postawili przed sobą żołnierze służący w tych oddziałach. Przypomi-
Powstanie styczniowe
namy również o klęsce idei Legionów i smutnym końcu tej organizacji wojskowej. Zwracamy uwagę na istniejący w tym czasie silny związek między Polską a Francją.
II. Rozwinięcie
Korzystając z metody opisu, przedstawiamy sytuację panującą na ziemiach pol- skich po upadku Napoleona. Wyjaśniamy, w jakim celu został zwołany kongres w Wiedniu i jakie decyzje podjęto na nim w sprawie ziem polskich.
Wskazujemy na mapie ściennej obszar Królestwa Polskiego, nazywanego też Kró- lestwem Kongresowym. Zwracamy uwagę, że nie było to niepodległe państwo, a wiele istotnych decyzji dotyczących jego działania było podejmowanych przez rosyjskiego cara. Opis kończymy informacją, że działania cara, który zaczął od- bierać nadane Królestwu wcześniej prawa, doprowadziły w 1830 r. do wybuchu powstania listopadowego zakończonego klęską Polaków.
Rysujemy na tablicy tabelę Powstanie – czy było warto? (materiał dla nauczyciela) i w swobodnej rozmowie szukamy argumentów przemawiających za kolejnym po- wstaniem. Jeżeli uczniowie będą mieli trudności ze sformułowaniem argumentów, polecamy im odnaleźć przykłady w podrozdziale Wybuch powstania styczniowego (s. 117).
Po uzupełnieniu tabeli przedstawiamy okoliczności wybuchu powstania. Odwołu- jąc się do ilustracji (s. 117), wyjaśniamy, na czym polegała branka i jaki był jej cel.
Zapowiadamy, że zadaniem uczniów będzie porównanie powstania styczniowego z powstaniem listopadowym na podstawie otrzymanych materiałów.
Dzielimy klasę na cztery grupy, a następnie rozdajemy tabele Porównanie polskich powstań narodowych i instrukcje.
Grupa I
Zapoznajcie się z podrozdziałami Wybuch powstania styczniowego (podręcznik, s. 117) i Walki partyzanckie (s. 117–118), a następnie zbierzcie informacje, które pozwolą wam uzupełnić pierwszą rubrykę tabeli.
Grupa II
Zapoznajcie się z podrozdziałem Walki partyzanckie (podręcznik, s. 117–118) oraz mapą (s. 118), a następnie zbierzcie informacje, które pozwolą wam uzupełnić drugą i trzecią rubrykę tabeli.
Grupa III
Zapoznajcie się z podrozdziałem Tajne państwo (podręcznik, s. 119), a następnie zbierzcie informacje, które pozwolą wam uzupełnić czwartą rubrykę tabeli.
Grupa IV
Zapoznajcie się z podrozdziałem Upadek powstania (podręcznik, s. 119–120), a następnie zbierzcie informacje, które pozwolą wam uzupełnić piątą i szóstą ru- brykę tabeli.
Uczniowie pracują w zespołach, a po upływie wyznaczonego czasu reprezentanci poszczególnych grup odczytują uzupełnione fragmenty tabeli.
Materiał dla nauczyciela
Komentarz do lekcji
Ten temat możemy wzbogacić projekcją filmu Ziemie polskie pod zaborami.
POWSTANIE — CZY BYŁO WARTO?
Argumenty za powstaniem Argumenty przeciw powstaniu
