POWSTANIE WARSZAWSKIE ― INFORMACJA plan Burza, Streszczenia z Administracja

Pobierz POWSTANIE WARSZAWSKIE ― INFORMACJA plan Burza i więcej Streszczenia w PDF z Administracja tylko na Docsity!

POWSTANIE WARSZAWSKIE ― INFORMACJA

plan Burza  Opracowany 20 XI 1943 r. i zatwierdzony przez rząd RP 2 II 1944 r., przewidywał wywołanie lokalnych powstań na terenach i w okręgach AK gdzie Niemcy znaleźli się w bezpośrednim zagrożeniu nacierających Rosjan (ataki zbrojne na tylne oddziały wycofujących się Niemców + akcje sabotażowe + współpraca z radziecką partyzantką, AK miała występować jako gospodarz wobec wkraczających oddziałów Armii Czerwonej) 25 VII 1944 r. (^)  Dowódca AK gen. Bór-Komorowski wysyła depeszę do Londynu z informacją o gotowości AK do podjęcia walk o Warszawę. Stanowisko rządu na emigracji  Upoważnia Delegata na Kraj i Komendanta Głównego AK do rozpoczęcia walk w celu opanowania przez AK stolicy w momencie wg nich najbardziej stosownym;  Rada Główna RJN zaznaczyła, że Warszawa powinna być opanowana co najmniej 12 godzin przed wkroczeniem Armii Czerwonej i wojsk podległych Komitetowi Lubelskiemu, aby umożliwić ukształtowanie się legalnej władzy w stolicy;  Oddziały okręgu warszawskiego AK miały uderzyć na Niemców dopiero, gdy będą oni w odwrocie i gdy zajęcie Warszawy przez wojska radzieckie będzie przesądzone;  Zamierzano osiągnąć następujące cele:  opanowanie stolicy przez podziemne władze krajowe w imieniu rządu RP oraz ujawnienie władz centralnych,  niedopuszczenie do przeniesienia PKWN do Warszawy,  zapewnienie obozowi rządowemu poparcia ze strony społeczeństwa polskiego  zmuszenie władz radzieckich do uznania rządu na obczyźnie i jego krajowych agend jako suwerennych i pełnoprawnych przedstawicieli narodu. Przyczyny wybuchu  Utworzenie przez komunistów PKWN — namiastki rządu polskiego, całkowicie zależnego od ZSRR;  PKWN ogłosił się jedyną legalną władzą w Polsce, nazywając rząd w Londynie władzą ”samozwańczą”, opartą na faszystowskiej Konstytucji kwietniowej;  Fałszywy meldunek o obecności czołgów radzieckich na Pradze.  Nakaz Niemców o stawieniu się 100 tys. mężczyzn do prac fortyfikacyjnych;  Dążenie dowództwa AK do realizacji planu „Burza”, mającego na celu opanowanie Warszawy przez powstańców i wystąpienie w roli gospodarza wobec Armii Czerwonej wkraczającej do stolicy;  Dążenie dowództwa AK, by powstanie stało się manifestacją polityczną, która wstrząśnie sumieniem świata;  Wola walki dużej części mieszkańców Warszawy oraz obawy, że działania komunistów przerodzą się w powstanie pod ich kierownictwem; 31 VII 1944 r., godz. 17.  gen Tadeusz Bór–Komorowski wydał rozkaz rozpoczęcia działań powstańczych w dniu 1 VIII 1944 r. o godz. 17.00 (opierał się na niesprawdzonych informacjach o wkroczeniu Rosjan do prawobrzeżnej Warszawy);

 organizacje zbrojne niepodlegające AK nie zostały zawiadomione o rozpoczęciu akcji zbrojnej; I faza powstania (walki zaczepne) 1 – 4 VIII 1944 r.  1 VIII o godzinie „W” (W=wystąpienie,17.00) rozpoczyna się powstanie;  Działaniami wojskowymi powstania dowodzi dowódca Okręgu Warszawskiego AK płk (potem gen.) A. Chruściel;  Nie uzgodniono działań z aliantami;  Nie nawiązano kontaktów z dowództwem Armii Czerwonej — w rezultacie dowództwu AK zabrakło orientacji o postępach i zamierzeniach ofensywy radzieckiej rozwijającej się w kierunku warszawskim;  Siły powstańcze liczyły ok. 25 tys. żołnierzy AK słabo uzbrojonych (zapasy amunicji wystarczały na 2–3 dni);  W powstaniu po stronie AK walczyły też inne formacje podziemne: AL, Polska Armia Ludowa, NSZ, syndykaliści;  Powstańcy zajmują Śródmieście, wsch. część Woli, Stare Miasto, Powiśle, Czerniaków, Dolny Mokotów, Żoliborz;  Powstańcom nie udało się zdobyć m.in. Dworca Gdańskiego, Poczty Głównej, koszar wojskowych, mostów na Wiśle, Pragi;  Duży udział w powstaniu miała ludność cywilna (budowa barykad, pomoc sanitarna, zaopatrzenie w żywność);  W wielu częściach miasta po wybuchu powstania odradza się życie polityczne i społeczne (prasa, poczta harcerska, administracja Delegatury Rządu);  Wybuch zaskoczył Niemców, którzy opanowali panikę w swoich szeregach i zaczęli ściągać nowe jednostki, przygotowując się do obrony linii Wisły — na ich czele staje Erich von dem Bach- Zalewski, podległy bezpośrednio dowódcy SS i Policji H. Kimmlerowi oaz dowódcy 9 armii niemieckiej;  Niemcy utrzymali w swoich rękach lotniska, linie kolejowe, mosty i inne ważne punkty strategiczne w mieście;  Niemcy kierują przeciw powstańcom 1 5 tys. dobrze uzbrojonych żołnierzy, a później dodatkowo 25 tys., czołgi, artylerię, lotnictwo, bomby samobieżne typu „Goliat”;  Celem Niemców jest stłumienie powstania oraz zlikwidowanie całej ludności i zniszczenie miasta. Pierwsze dni sierpnia 6 VIII 1944 r.  Niemcy rozbili korpus pancerny i powstrzymali radzieckie czołówki na przedpolach Warszawy;  Stalin wydaje rozkaz swoim siłom, aby przeszły do obrony i nie podejmowały dalszych ataków na stolicę (KG AK odczytała to jako decyzję polityczną, sądząc że obrona niemiecka na Wiśle całkowicie się załamała). II faza powstania (walki obronne) od 5 VIII 1944 r.  Powstańcy w pierwszych dniach walk opanowali znaczne połacie miasta i przejęli z rąk niemieckich główne arterie komunikacyjne wiodące przez Warszawę;  Powstańcom zaczyna brakować broni i amunicji — źródłem ich są zrzuty brytyjskie, polskie, kanadyjskie, polsko-afrykańskie (samoloty startują z lotnisk włoskich i angielskich), które wstrzymano w połowie sierpnia z powodu dużych strat w załogach;

 Na podstawie aktu kapitulacji powstańcy mieli być traktowani jak wojsko alianckie i osadzeni w obozach jenieckich, a ludność cywilna miała wyjść z Warszawy. Skutki powstania  Klęska militarna;  Zginęło lub zostało zamordowanych ok. 180 tys. warszawiaków, w tym ok. 1 5 tys. żołnierzy AK i innych formacji, ponad 2 tys. żołnierzy I Armii WP (cyt. za: Słownik Historii Polski, Warszawa 1996);  Straty niemieckie: zginęło 26 tys. żołnierzy, ponad 200 czołgów i samochodów pancernych;  Przymusowe wysiedlenie wszystkich mieszkańców stolicy — przechodzili przez obóz rozdzielczy w Pruszkowie;  Do niewoli dostało się niemal całe kierownictwo powstania oraz duża część kadry dowódczej AK, co spowodowało zmniejszenie jej zdolności bojowej;  Niemal całkowita zagłada miasta — zniszczenie ok. 85% budynków w lewobrzeżnej Warszawie;  Ogromne straty dóbr kultury (biblioteki, muzea, archiwa);  Nie zrealizowano zamierzonych celów;  Pokazanie Stalinowi, że sowietyzacja Polski spotka się z dużym oporem społeczeństwa, co mogło wpłynąć na rezygnację z próby przekształcenia Polski w republikę radziecką;  Zatrzymanie ofensywy wojsk radzieckich na przedpolach Warszawy na kilka miesięcy — umożliwiło to wojskom anglo- amerykańskim dotrzeć do Renu i przekreślić w ten sposób szanse na podbój całej Rzeszy przez ZSRR.