Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Powstanie Warszawskie: synteza, Opracowania z Storia

Opracowanie z zakresu tematu

Typologia: Opracowania

2019/2020

Załadowany 12.10.2020

Bazyli
Bazyli 🇵🇱

4.9

(15)

268 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Powstanie Warszawskie: synteza i więcej Opracowania w PDF z Storia tylko na Docsity! 1 4a. POWSTANIE WARSZAWSKIE – notatka roz. _________________________________________________________________________________ 1. Rząd emigracyjny wobec wkraczającej Armii Czerwonej. a) plan „Burza” . Listopad 1944 r.  Sytuacja polityczna i militarna na przełomie 1943/1944 r. uległy znacznym zmianom. Armia Czerwona ostatecznie przejęła inicjatywę i rozpoczęła usuwanie armii niemieckiej z terytorium ZSRR. Należało się spodziewad się, że wkroczy również na ziemie przedwojennego paostwa polskiego. Rząd emigracyjny musiał się liczyd z taką sytuacją i odpowiednio się do tego przygotowad. Miał temu służyd Plan „Burza” ogłoszony w listopadzie 1943 r.  Zakładał on walkę o suwerenne paostwo polskie na drodze powszechnego powstania zbrojnego. Rozkazano AK przeprowadzid liczne akcje sabotażowo – dywersyjne do czasu wkroczenia Armii Czerwonej na ziemie polskie. Miały one stanowid demonstrację siły a jednocześnie byd zaprzeczeniem głoszonych przez lewicę oskarżeo, że AK „stoi z bronią u nogi”.  Plan zakładał, że w momencie odwrotu armii niemieckiej z ziem polskich rozpoczną się lokalne powstania wskutek których AK i Delegatura przejmą władzę na tych obszarach i przywitają wkraczającą Armię Czerwoną jako gospodarze i wraz z Armią Czerwoną będą wyzwalad ziemie polskie. Akcja „Burza” objęła głównie obszar Kresów Wschodnich (Wołynia, Wileoszczyzny). b) powstanie Rady Jedności Narodowej 15.03.1944 r.  Wobec wkraczania Armii Czerwonej od stycznia 1944 roku na ziemie, które przed 1939 rokiem były obszarem II RP, oraz ze względu na powstanie KRN, rząd emigracyjny podjął kolejne decyzje. 15 marca 1944 r. powstała na ziemiach polskich Rada Jedności Narodowej (RJN), która miała byd namiastką polskiego parlamentu w warunkach okupacji.  W skład RJN weszły wszystkie ugrupowania emigracyjne: SP, SL, PPS-WRN i SN. RJN przejęła więc funkcje poprzednich reprezentacji politycznych działających w strukturach PPP i jednocześnie była konkurencją dla lewicowej KRN.  Program RJN „O co walczy naród polski”, w którym sprecyzowała kształt powojennej Polski.  Przyszłe paostwo polskie miało byd paostwem demokracji parlamentarnej o szeroko rozbudowanym samorządzie terytorialnym, w którym zagwarantowany będzie szeroki wachlarz praw obywatelskich.  Zapowiadano nacjonalizację wielkiego przemysłu i przedsiębiorstw użyteczności publicznej, przy zachowaniu własności prywatnej w przemyśle średnim i drobnym;  Zostanie przeprowadzona reforma rolna, która objęłaby ziemie paostwowe i majątki powyżej 50 ha,  Zostaną rozszerzone uprawnienia socjalne (np. bezpłatne leczenie i oświata). Jak widad program ten miał byd konkurencyjny względem programu lewicy. Rząd emigracyjny chciał pójśd na daleko idące ustępstwa by zdobyd poparcie polskiego społeczeostwa. c) 26.04.1944 r. Delegat Rządu na Kraj został wicepremierem rządu emigracyjnego, a jego trzej zastępcy zostali ministrami. Chciano w ten sposób zaakcentowad związek między Delegaturą, a rządem londyoskim i podnieśd rangę władz działających w okupowanym kraju. Jednocześnie wydano dekret „O tymczasowej organizacji władz na terytorium RP”, na mocy którego określono zasady ujawniania się administracji paostwowej na ziemiach polskich (administracji która działała w ramach PPP). 2. Powstanie Warszawskie 1.08.1944 – 2.10.1944 r. a) przyczyny wybuchu Powstania Warszawskiego: 2  administracja niemiecka wydała zarządzenia ewakuacyjne w związku ze zbliżaniem się Armii Czerwonej do Warszawy,  istniała obawa, że Warszawa zostanie przekształcona w twierdzę. Wówczas bardzo trudno byłoby ją zdobyd. Istniała również obawa przed całkowitym zniszczeniem miasta i jego wyludnieniem. Nie chciano by ludnośd Warszawy została zmuszona do budowy umocnieo dla wojsk niemieckich.  powstanie miało byd elementem akcji „Burza” ,  lewica komunistyczna od samego początku oskarżała AK o „stanie z bronią u nogi” i nie podejmowanie bezpośredniej walki z okupantem niemieckim. Powstanie miało świadczyd o tym, że głoszone przez komunistów oszczerstwa nie są prawdziwe,  22 lipca 1944 r. ogłoszono w Chełmie Lubelskim powstanie PKWN i Manifest PKWN,  Na ziemiach polskich istniały od tego momentu dwa ośrodki władzy: (1) podlegający rządowi emigracyjnemu, reprezentowany przez Delegaturę Rządu na Kraj, Delegata, Radę Jedności Narodowej oraz Armię Krajową; (2) podlegający lewicy komunistycznej reprezentowany przez Krajową Radę Narodową, PKWN oraz Armię Ludową. Armia Krajowa otrzymała zadanie zdobycia stolicy by umocnid pozycję rządu emigracyjnego w walce o władzę na ziemiach polskich,  powstanie miało byd elementem przetargowym podczas rozmów w Moskwie, które prowadził premier rządu emigracyjnego Stanisław Mikołajczyk,  Armia Ludowa od 29.07.1944 r. rozpoczęła akcję propagandową wzywając ludnośd Warszawy do walki. AL chciała by powstanie wybuchło z jej inicjatywy w momencie zbliżania się Armii Czerwonej do Warszawy. Gdyby do tego doszło AL zdobyła by przewagę polityczną. b) przebieg Powstania Warszawskiego 1.08. - 2.10.1944 r.  Zgodnie z planem powstaocy chcieli opanowad kluczowe punkty w mieście i utrzymad je do momentu wkroczenia Armii Czerwonej.  Garnizon niemiecki w Warszawie liczył ok. 12 tys. żołnierzy. Niemcy spodziewali się wybuchu powstania. Po wybuchu powstania na dowódcę sił niemieckich, które miały je stłumid stanął gen. SS Erich von dem Bach – Żelewski.  Powstanie wybuchło 1 sierpnia 1944 r. o godzinie 17.00. (godzina W) zgodnie z rozkazem dowódcy AK gen. Tadeusza „Bora” Komorowskiego. Faktycznym dowódcą powstania został gen. Antoni Chruściel „Monter”.  Nie udało się zdobyd wielu punktów strategicznych m.in. mostów na Wiśle, Cytadeli, Dworca Gdaoskiego i lotniska na Okęciu.  2 sierpnia załamało się powstanie na Pradze. Niemcy kontrolowali wszystkie linie kolejowe i mosty na Wiśle. Powstanie toczyło się odtąd w kilku dzielnicach Warszawy, które nie zawsze miały ze sobą połączenie; czasami trzeba było korzystad z kanałów kanalizacyjnych by przemieszczad oddziały, ludnośd cywilną czy meldunki.  Po czterech dniach walk powstaocy kontrolowali Śródmieście, częśd Woli, Stare Miasto, Powidle, Mokotów i Żoliborz. Powstanie wsparły nieliczne oddziały AL i NSZ.  5 sierpnia rozpoczął się kontratak niemiecki, na skutek którego Stare Miasto zostało odcięte od Śródmieścia. Na rozkaz Hitlera w przejętych dzielnicach stosowano terror wobec ludności cywilnej, np. na Woli wymordowano w pierwszych dniach powstania 40 tys. mężczyzn, kobiet i dzieci.