Pobierz Powtórka z historii cz. 13: średniowiecze i więcej Egzaminy w PDF z Historia powszechna tylko na Docsity!
Powtórka z historii cz. 13: średniowiecze
Wprowadzenie Jak czytać polecenia? Aubiobook Sprawdź się Dla nauczyciela
Bibliografia:
Źródło: Sprawa sukcesji andegaweńskiej w Polsce, [w:] J. Wyrozumski, Kazimierz Wielki, Wrocław 1982, s. 210–211. Źródło: Jan Długosz o śmierci Przemysła II, [w:] M. Urbański, Poczet królów i książąt polskich, Warszawa 2005, s. 141. Źródło: Rzeczywistość społeczna średniowiecznej Kastylii, [w:] T. Manteuffel, Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa 1998, s. 230. Źródło: List Karola Wielkiego do jednego z lenników, [w:] P. Riche, Życie codzienne w państwie Karola Wielkiego, Warszawa 1979, s. 77. Źródło: T. Manteuffel, Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa 1998, s. 316. Źródło: A. Nowak, Dzieje Polski. Tom III. 1340-1468. Królestwo zwycięskiego orła, Kraków 2017, s. 428–429.
Źródło: M. Sobańska-Bondarczuk, Wiek V-XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, red. S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 194. Źródło: T. Manteuffel, Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa 1998, s. 307.
Określisz zakres wiedzy dotyczącej epoki średniowiecze, którą powinieneś jeszcze powtórzyć i utrwalić. Opiszesz rodzaje źródeł i ocenisz ich przydatność do wyjaśnienia problemu historycznego.
Jak czytać polecenia?
Ćwiczenia
W powtórkowych lekcjach skupimy się na części poświęconej pytaniom. Odnoszą się one do wielu różnych materiałów źródłowych (nie tylko tekstów oraz ilustracji, ale również map, tabel czy wykresów itp.), na których bazują m.in. ćwiczenia. Przede wszystkim musisz dokładnie zapoznać się z materiałami źródłowymi, ale także zwrócić uwagę na polecenia. Poniżej przybliżamy, jak należy rozumieć zastosowane w poleceniach czasowniki (co należy zrobić, by w pełni zrealizować stawiane wymaganie):
wyjaśnij twoim zadaniem jest zrekonstruowanie związku przyczynowo‐skutkowego, opisanie od początku do końca, o co chodziło i dlaczego;
scharakteryzuj podobnie jak powyżej należy przeanalizować genezę, przebieg oraz konsekwencje danego procesu historycznego, podając uczestników wydarzeń (postacie, organizacje);
porównaj czyli zestawianie wydarzeń, zachodzących procesów, danych itp. zarówno pod kątem występujących różnic, jak i podobieństw;
rozstrzygnij w tym wypadku oczekiwana odpowiedź jest jedna: „tak” lub „nie” (oczywiście wraz z uzasadnieniem), ale bez formułowania własnych ocen;
rozważ tu natomiast trzeba sformułować zarówno argumenty, jak i kontrargumenty, czyli „za” i „przeciw”, wartościując słuszność danego rozumowania;
oceń to polecenie pozwala ci przedstawić swoją własną, subiektywną opinię na temat opisywanych zjawisk i procesów; każda przedstawiona ocena - o ile będzie dobrze uzasadniona - zostanie uznana, dlatego też kluczową rolę odgrywa umiejętność budowania argumentacji;
udowodnij w poleceniu zawarta jest teza, a od osoby wykonującej to polecenie oczekuje się stworzenia krótkiej narracji z podaniem argumentów na rzecz jej prawdziwości;
dokument wydany przez cesarza Karola IV Luksemburczyka w 1356 r., który ustalał sposób wyboru cesarzy niemieckich przez trzech elektorów duchownych (arcybiskupa Moguncji, Trewiru i Kolonii) i czterech świeckich (króla czeskiego, elektora brandenburskiego, księcia saskiego i palatyna reńskiego)
Aubiobook
Polecenie 1
Zapoznaj się z materiałami źródłowymi i wykonaj polecenia.
Źródło: List Karola Wielkiego do jednego z lenników, [w:] P. Riche, Życie codzienne w państwie Karola Wielkiego, Warszawa 1979, s. 77.
Polecenie 2
Udowodnij, że nadawcy listu przysługiwały uprawnienia suzerena.
Audiobook można wysłuchać pod adresem: h ps://zpe.gov.pl/b/P11UNZL8R
List Karola Wielkiego do jednego z lenników
Zawiadamiam cię, że zwołaliśmy nasze tegoroczne zgromadzenie powszechne we wschodniej Saksonii, nad rzeką Bode, w miejscu zwanym Stassfurt. Zobowiązujemy cię, abyś udał się tam dnia 15 kalend lipcowych, z wszystkimi ludźmi, dobrze uzbrojonymi i wyekwipowanymi, z bronią i bagażami i wszelkim zabezpieczeniem wojennym w żywność i odzienie. Niech każdy jeździec ma tarczę, kopię, miecz długi, miecz krótki, łuk i kołczan pełen strzał. Na wozy załaduje narzędzia wszelkiego rodzaju, a także żywność na trzy miesiące, licząc od miejsca spotkania (…).
Twoja odpowiedź:
Audiobook można wysłuchać pod adresem: h ps://zpe.gov.pl/b/P11UNZL8R
Rzeczywistość społeczna średniowiecznej Kastylii
(…) dużą rolę odgrywało wysokie duchowieństwo i możnowładztwo, tzw. ricos hombres. Z czasem oprócz tych dwóch stanów dojdą do głosu również przedstawiciele rycerstwa szeregowego – hidalgos i caballeros oraz uprzywilejowane mieszczaństwo. Przedstawiciele tych stanów stworzyli reprezentację narodową, tzw. kortezy (od
Jan Matejko, Śmierć króla Przemysła II. Źródło: Jan Matejko, Śmierć króla Przemysła II, Wikipedia Commons, domena publiczna.
Polecenie 4
Rozważ, czy polski malarz przedstawił śmierć króla w sposób zgodny z relacją Długosza.
Źródło: Sprawa sukcesji andegaweńskiej w Polsce, [w:] J. Wyrozumski, Kazimierz Wielki, Wrocław 1982, s. 210–211.
Twoja odpowiedź:
Audiobook można wysłuchać pod adresem: h ps://zpe.gov.pl/b/P11UNZL8R
Sprawa sukcesji andegaweńskiej w Polsce
Starania Kazimierza Wielkiego o unieważnienie małżeństwa z Adelajdą natrafiły w Stolicy Apostolskiej na trudności, ponieważ przeciwdziałały im niewątpliwie dyplomacje luksemburska i andegaweńska. Brak bowiem formalnego unieważnienia był stanem dla Ludwika Andegaweńskiego wręcz idealnym. Uniemożliwił Kazimierzowi zawarcie nowego związku małżeńskiego, a w każdym razie taki związek musiałby być nielegalny, a choćby nawet przyniósł potomstwo męskie, nie zagrażałby przecież sukcesji andegaweńskiej w Polsce.
Polecenie 5
Wyjaśnij, dlaczego Ludwik Węgierski mógł się obawiać skutków unieważnienia małżeństwa Kazimierza i Adelajdy heskiej.
Twoja odpowiedź:
Ćwiczenie 1
Rozstrzygnij, czy przewidywania niemieckich elektorów sprawdziły się.
Koniec Wielkiego Bezkrólewia.
T. Manteuffel
Historia powszechna. Średniowiecze
Kiedy po śmierci Ryszarda z Kornwalii (1272) zdecydowano się
w Niemczech przystąpić do wyboru króla, Przemysł O okar począł
zabiegać o koronę. W interesie książąt Rzeszy nie leżało jednak
oddawanie jej najpotężniejszemu spośród siebie. Toteż w elekcji
przeprowadzonej 29 września 1273 r. został wybrany na króla jeden ze
skromniejszych feudałów niemieckich, landgraf górnej Alzacji – Rudolf
z Habsburga. (…) Elektorzy nie przypuszczali więc, aby było go stać na
rządy silnej ręki i rewindykację obszarów oraz uprawnień zdobytych
przez nich nie zawsze w drodze legalnej.
Źródło: T. Manteuffel, Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa 1998, s. 307.
Rozstrzygnięcie:
Uzasadnienie:
Wyjaśnij, jaką rolę polityczną w przedstawionym okresie odgrywał w Rzeszy Niemieckiej Przemysł O okar II i czy udało mu się osiągnąć zakładane cele polityczne.
Ćwiczenie 2
Wskaż dwie cechy architektury bizantyńskiej.
Hagia Eirene w Konstantynopolu Źródło: Hagia Eirene w Konstantynopolu, Wikipedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoja odpowiedź:
Podaj nazwę dowolnego innego kościoła, wzniesionego w stolicy Cesarstwa Wschodniorzymskiego.
Pieczęć Złotej Bulli Karola IV Luksemburskiego Źródło: Benutzer, Pieczęć Złotej Bulli Karola IV Luksemburskiego, Wikipedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoja odpowiedź:
Rozstrzygnij, czy kandydat na króla Niemiec mógł mieć pewność zwycięstwa, dysponując poparciem wyłącznie elektorów duchownych. Odpowiedź uzasadnij.
Rozstrzygnięcie: tak
Uzasadnienie:
Ćwiczenie 4
Złota Bulla Karola IV została wydana przed
powstaniem Związku Wieczystego.
upadkiem Cesarstwa Łacińskiego.
wybuchem wojny stuletniej.
śmiercią Wata Tylera.
Ćwiczenie 5
Na podstawie źródeł wskaż prawdziwe stwierdzenia.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o. na podstawie Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Władysław II Jagiełło doczekał się męskiego potomstwa dopiero w czwartym małżeństwie.
Kazimierz IV Jagiellończyk był po kądzieli potomkiem Władysława I Łokietka.
Tablica przedstawia królową Polski, zwaną „matką królów”.
Ćwiczenie 7
Odwołując się do dziejów wojen husyckich, wskaż dwie zalety i dwie wady przedstawionego sposobu walki.
Husyckie tabory wojskowe Źródło: Husyckie tabory wojskowe, Wikipedia Commons, domena publiczna.
Zalety:
Wady:
Ćwiczenie 8
Udowodnij, że zacytowane postanowienie było korzystne dla rozwoju gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej.
Fragment statutów piotrkowskich 1496 roku.
M. Sobańska-Bondarczuk
Wiek V-XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych
z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli
historii, studentów i uczniów
Postanowiliśmy, aby żegluga na rzekach Królestwa naszego, w górę i na
dół, z wszelkiego rodzaju towarami była wolna dla wszystkich ludzi
jakiegokolwiek stanu, zakazując wszelkie przeszkody i cła.
Źródło: M. Sobańska-Bondarczuk, Wiek V-XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, red. S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 194.
Twoja odpowiedź:
