Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Prawa człowieka- zagadnienia egzaminacyjne, Notatki z Prawa człowieka i obywatela

Plik zawiera zagadnienia egzaminacyjne na przedmiot Prawa Człowieka. Są tam opisane różne systemy ochrony praw człowieka i obywatela np. europejski, afrykański, arabski i amerykański. Dokument zawiera wszystko co potrzebne jest na ten egzamin. Same najważniejsze zagadnienia. Znajdziesz tam podział praw na generacje, najważniejsze zasady prawa i wiele więcej.

Typologia: Notatki

2022/2023

Załadowany 25.01.2023

weronika-uw
weronika-uw 🇵🇱

1 dokument

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Prawa człowieka- zagadnienia egzaminacyjne i więcej Notatki w PDF z Prawa człowieka i obywatela tylko na Docsity! Prawa Człowieka- zagadnienia egzaminacyjne 1. Wieloinstancyjność postępowania sądowego. Zasada dwuinstancyjności postępowania to jedna z podstawowych zasad rządzących w polskim postępowaniu sądowym. Gwarantowana jest przez Konstytucję w artykule 176 odnoszącym się do ustroju władzy sądowniczej oraz w artykule 78 dotyczącym dostępnych środków ochrony praw i wolności. Ten sam artykuł (78) dopuszcza również możliwość ograniczenia dwuinstancyjności przez ustawę. Zasada dwuinstancyjności w postępowaniu sądowym zapewnia stronie wniesienie środka odwoławczego do drugiej instancji, jeśli orzeczenie sądu pierwszej instancji nie jest według niej satysfakcjonujące. Odwołanie wnoszone jest do organu wyższego pod względem hierarchii. Dwuinstancyjność postępowania ma na celu zapewnienie rzetelności w rozpatrywaniu spraw. Daje również możliwość naprawienia ewentualnych błędów w orzekaniu na etapie postępowania sądowego w pierwszej instancji. Tyczy się ona postępowania karnego, cywilnego oraz administracyjnego. 2. Generacje praw człowieka. I Generacja praw człowieka Prawa osobiste: •    prawo do życia, •    prawo do wyrażania swoich opinii,  •    prawo do wolności osobistej, •    prawo do wolności wyznania, •    prawo do wolności sumienia, •    prawo do wolności myśli, •    prawo do wolności wyrażania poglądów, •    prawo do wolności od tortur, •    prawo równości każdego wobec prawa, •    prawo do osobowości prawnej, •    prawo do rzetelnego procesu sądowego, •    prawo do tajemnicy korespondencji, •    prawo własności, •    prawo do prywatności, •    prawo do ochrony prawnej, •    prawo do swobodnego przemieszczania się. Prawa obywatelskie i polityczne: •    czynne i bierne prawo wyborcze, •    prawo zrzeszania się, •    prawo do udziału w życiu publicznym, •    prawo do obywatelstwa, •    prawo skargi na organy państwowe, •    prawo do informacji. II Generacja praw człowieka Prawa ekonomiczne: •    Prawo do pracy, •    Prawo do godziwego wynagrodzenia, •    Prawo do słusznych warunków pracy, •    Prawo do tworzenia związków zawodowych, Prawa socjalne: •    Prawo do świadczeń socjalnych i ubezpieczeń, •    Prawo do ubezpieczeń zdrowotnych, •    Prawo do wypoczynku, •    Prawo do ochrony zdrowia, •    Prawo do zabezpieczenia społecznego. Prawa kulturalne: •    Prawo do uczestnictwa w życiu kulturalnym, •    Prawo do nauki, •    Prawo do swobodnych badań, •    Prawo do korzystania z osiągnięć rozwoju cywilizacyjnego, •    Prawo do wolności sztuki. III Generacja praw człowieka Do praw III generacji należą: •    Prawo do pokoju, •    Prawo do demokracji, •    Prawo do rozwoju, •    Prawo do zdrowego środowiska naturalnego, •    Prawo do pomocy humanitarnej, •    Prawo narodów do samostanowienia, •    Prawo do równości wszystkich ludów i narodów, •    Prawo do własnych zasobów i bogactw naturalnych, •    Prawo do wspólnego dziedzictwa przeszłości, •    Prawo do ochrony danych osobowych, •    Prawo do zachowania własnej tożsamości i praw etnicznych (odnosi się do mniejszości narodowych i etnicznych). 3. Istotność sądu najwyższego z punktu widzenia proceduralnej roli ochrony praw człowieka i obywatela. Sąd Najwyższy jest także odpowiedzialny za interpretowanie prawa i orzekanie w sprawach, w których inne sądy mogą mieć różne interpretacje. Dzięki temu, Sąd Najwyższy może zapewnić jednolite stosowanie prawa oraz zapewnić ochronę praw człowieka i obywatela. Sąd Europejski ds. Praw Człowieka (SEPC) ma jurysdykcję do rozpatrywania skarg składanych przez osoby lub organizacje dotyczących naruszenia zobowiązań państw wynikających z EKPC. W przypadku stwierdzenia naruszenia, Sąd może nakazać państwu działanie w celu naprawienia szkody oraz zalecić odpowiednie działania zapobiegające podobnym przypadkom. 12. Rola organizacji międzynarodowych w prawach człowieka:  rola prawotwórcza  kontrolna  promocyjno-edukacyjna  działania bieżące 13. Czy powszechna deklaracja praw człowieka jest umową międzynarodową?  Nie, nie jest. Umową międzynarodową jest Karta ONZ. Deklaracja wyróżnia 3 generacje praw człowieka (o których wspomniałam wcześniej). (DEKLARACJA WYODRĘBNIA 3 GRUPY PRAW: OSOBISTE, PUBLICZNE, EKONOMICZNE, SOCJALNE I KULTURALNE) 14. Skarga Indywidualna w systemie onz. Skarga indywidualna w systemie ONZ polega na tym, że jednostka (osoba fizyczna lub prawna) może składać skargę na rząd państwa, w którym jest obywatelem lub zamieszkuje, jeśli uważa, że jego prawa międzynarodowe zostały naruszone. Skargi te są rozpatrywane przez różne organy ONZ, takie jak Komitet Praw Człowieka, Trybunał Ludów Zjednoczonych lub Specjalny Sprawozdawca. ZASADY SKARG:  ZASADA SUBSYDIARNOSCI - dopuszczalnosc skargi nastepuje po wyczerpaniu mozliwosci państwowych do dochodzenia praw  ZASADA KUMULACJI - strona będąca przedmiotem rozpatrywania nie może być przedmiotem skargi w innych organizacjach międzynarodowych  INTERES RZECZYWISTY - musi byc naruszenie realne a nie hipotetyczne  INTERES OSOBISTY - skarżący musi byc legitymowany  INTERES PRAWNY - musi dotyczyc praw legitymowanych traktatem Przesłanki materialne: 1. Skarga musi dotyczyć naruszenia praw człowieka gwarantowanych przez traktaty międzynarodowe, których stroną jest państwo skarżące. 2. Skarżący musi być obywatelem lub zamieszkiwać na terytorium państwa skarżącego, a naruszenie praw człowieka musi dotyczyć jego osoby lub jego bezpośredniego otoczenia. 3. Skarga musi zostać złożona po wszelkich innych dostępnych środkach prawnych w państwie skarżącym, takich jak sądy krajowe. 4. Skarga musi zostać złożona w odpowiednim terminie, który jest określony przez danego organu ONZ. 5. Skarga nie może być anonimowa i musi zawierać odpowiednie dane kontaktowe skarżącego. Musi być to skarga skierowana przeciwko państu, które jest stroną w konwencji (zgoda państwa jako strony) Skarga nie może być anonimowa nie wolno nadużywać prawa do skargi 15. Struktury komitetów do skargi: Istnieje kilka struktur w systemie ONZ, które odpowiedzialne są za rozpatrywanie skarg indywidualnych na naruszenie praw człowieka np.:  Komitet Praw Człowieka ONZ: Jest to główny organ ONZ odpowiedzialny za monitorowanie przestrzegania praw człowieka przez państwa-strony traktatów międzynarodowych. Komitet przyjmuje skargi indywidualne od osób, które twierdzą, że ich prawa zostały naruszone przez państwo, które ratyfikowało traktat.  Trybunał Ludów Zjednoczonych: Jest to sąd międzynarodowy, który rozpatruje skargi indywidualne na naruszenie praw człowieka na podstawie Statutu Trybunału Ludów Zjednoczonych.  Specjalni Sprawozdawcy ONZ: Są to osoby powoływane przez Zgromadzenie Ogólne ONZ do monitorowania sytuacji praw człowieka w konkretnych krajach lub tematach. Specjalni Sprawozdawcy mogą przyjmować skargi indywidualne od osób, które twierdzą, że ich prawa zostały naruszone.  Mechanizm ds. praw człowieka afrykańskiej konwencji: Jest to mechanizm powołany przez Afrykańską Konwencję o Prawach Człowieka i Narodów, który przyjmuje skargi indywidualne od osób, które twierdzą, że ich prawa zostały naruszone przez państwo, które ratyfikowało Konwencję. 16. Regionalne systemy praw człowieka:  Afrykański system ochrony praw człowieka: Afrykański system ochrony praw człowieka jest zbiorem mechanizmów i instytucji powołanych przez Unia Afrykańską (UA) i Afrykańską Konwencję o Prawach Człowieka i Narodów (African Charter) do ochrony praw człowieka w krajach afrykańskich. Głównymi składnikami tego systemu są: 1. Afrykański Trybunał Praw Człowieka i Praw Narodów: Jest to sąd międzynarodowy, który rozpatruje skargi indywidualne na naruszenie praw człowieka oraz skargi państw dotyczące naruszenia praw narodów. 2. Komisja Afrykańska Praw Człowieka i Praw Narodów: Jest to ciało doradcze, które monitoruje przestrzeganie praw człowieka w krajach afrykańskich i przyjmuje skargi indywidualne. 3. Specjalni Sprawozdawcy UA ds. praw człowieka: Są to osoby powoływane przez UA do monitorowania sytuacji praw człowieka w konkretnych krajach lub tematach. 4. Mechanizm ds. praw człowieka afrykańskiej konwencji: Jest to mechanizm powołany przez Afrykańską Konwencję o Prawach Człowieka i Narodów, który przyjmuje skargi indywidualne od osób, które twierdzą, że ich prawa zostały naruszone przez państwo, które ratyfikowało Konwencję. 5. Zgromadzenie Praw Człowieka UA: Jest to ciało doradcze, które opiniuje i podejmuje decyzje dotyczące praw człowieka w Unii Afrykańskiej. Te struktury pozwala na skargi indywidualne jak i państwowe, monitorowanie sytuacji praw człowieka w krajach afrykańskich oraz rozpatrywanie skarg na naruszenie praw człowieka.  Europejski system praw człowieka: Europejski system ochrony praw człowieka jest zbiorem mechanizmów i instytucji powołanych przez Radę Europy do ochrony praw człowieka w państwach członkowskich. Głównymi składnikami tego systemu są: 1. Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC): Jest to sąd międzynarodowy, który rozpatruje skargi indywidualne na naruszenie praw człowieka gwarantowanych przez Europejską Konwencję Praw Człowieka. 2. Komitet Ministrów: Jest to ciało doradcze, które monitoruje przestrzeganie praw człowieka w państwach członkowskich i podejmuje decyzje dotyczące skarg indywidualnych. 3. Komitet Praw Człowieka Rady Europy: Jest to ciało doradcze, które monitoruje przestrzeganie praw człowieka w państwach członkowskich i przyjmuje skargi indywidualne. 4. Specjalni Sprawozdawcy Rady Europy: Są to osoby powoływane przez Radę Europy do monitorowania sytuacji praw człowieka w konkretnych krajach lub tematach. 5. Konferencja Ministrów Rady Europy: jest to organ konsultacyjny Rady Europy składający się z ministrów odpowiedzialnych za prawa człowieka, który podejmuje decyzje dotyczące praw człowieka i opiniuje działania Rady Europy w zakresie praw człowieka. Ten system pozwala na skargi indywidualne, monitorowanie sytuacji praw człowieka w państwach członkowskich, rozpatrywanie skarg na naruszenie praw człowieka oraz podejmowanie decyzji dotyczących ochrony praw człowieka w Europie.  Amerykański system ochrony praw człowieka: Amerykański system ochrony praw człowieka jest zbiorem mechanizmów i instytucji powołanych przez Organizację Państw Amerykańskich (OAS) do ochrony praw człowieka w państwach członkowskich. Głównymi składnikami tego systemu są: