Pobierz Prawa dziecka a rodzice i nauczyciele i więcej Eseje w PDF z Prawa człowieka i obywatela tylko na Docsity!
Rodzice i nauczyciele – co o ich relacji w stosunku do dziecka stanowi Konstytucja i Konwencja o Prawach Dziecka?
Relacja z rodzicami (lub opiekunami) jest bardzo ważna dla prawidłowego rozwoju dziecka, szczególnie w pierwszych latach jego życia. Dotyczy to zarówno zaspokajania przez nie potrzeb fizjologicznych, jak i psychofizycznego i społecznego rozwoju. Zarówno według Konstytucji RP, jak i Konwencji o Prawach Dziecka, rodzic jest osobą odpowiedzialną za zapewnienie mu jak najlepszych warunków. Art. 18. KoPD mówi, że rodzice ponoszą odpowiedzialność za wychowanie i rozwój dziecka i „jak najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka ma być przedmiotem ich największej troski”. Państwa-Strony Konwencji mają zapewnić pomoc rodzicom oraz umożliwić dzieciom dostęp do instytucji, zakładów i usług w zakresie opieki nad dziećmi.
Dziecko, jeśli to możliwe, ma prawo do poznania obojga swoich rodziców od razu po urodzeniu i bycia pod ich opieką (art. 7.1 KoPD). Jeśli jest ono odseparowane od jednego lub obojga rodziców, ma ono prawo do utrzymywania z nimi relacji, jeśli nie jest to „sprzeczne z najlepiej pojętym interesem dziecka” (art.9.3 KoPD).
Art. 9.1 KoPD mówi, że dzieci mogą być oddzielone od rodziców, jeśli dopuszczają się oni nadużyć albo je zaniedbują. Wg Art. 72. 1_._ Konstytucji ” Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją .” Dzieci, których rodzice nie zapewniają im należnej opieki mają więc mieć zapewnioną ochronę i opiekę ze strony odpowiednich instytucji. Jeśli dziecko jest krzywdzone przez opiekuna, albo grozi mu z jego strony niebezpieczeństwo, ma być ono on niego oddzielone.
Art.40 Konstytucji zakazuje stosowania kar cielesnych oraz „poniżającego traktowania i karania” Dodatkowo art.42 mówi, że każdemu zapewnia się nietykalność osobistą i wolność osobistą. Według art.48.2. KoPD państwa-strony mają za zadanie zapewnić, aby dyscyplina w szkołach ”była stosowana w sposób zgodny z ludzką godnością dziecka i niniejszą konwencją.” Oba dokumenty jednoznacznie zakazują więc stosowania kar cielesnych, a także karania dzieci w poniżający sposób. Niestety, wynik sondażu z 2018 roku pokazuje, że prawie połowa Polaków akceptowała bicie dzieci w ramach kary. (https://www.rp.pl/kraj/art1927111-sondaz-czy-polacy-akceptuja-bicie-dzieci) Według innego sondażu z tego samego roku, 43% Polaków akceptowało klapsy jako metodę wychowawczą.
(https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/bicie-dzieci-jest-nadal-problemem-43-proc-polakow- nie-widzi-w,295387.html )
Art. 48.1. mówi, że „rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania”. Rodzice mogą decydować według jakich zasad i wartości chcą wychować swoje dziecko, ale w miarę jego dorastania, powinno mieć ono coraz więcej wolności i możliwości, aby podejmować własne decyzje. Nie powinno być ono zmuszane do robienia czegoś, co kłóci się z jego osobistymi poglądami.
Dziecko ma też prawo do formowania własnego światopoglądu poprzez pozyskiwanie informacji oraz do wyrażania swoich przekonań „w formie ustnej, pisemnej bądź za pomocą druku, w formie artystycznej lub z wykorzystaniem każdego innego środka przekazu według wyboru dziecka” (art.13.1). Granice tej twórczości oraz poszukiwań są wyznaczone poprzez konieczność „poszanowania praw lub reputacji innych osób albo ochrony bezpieczeństwa narodowego lub porządku publicznego, bądź zdrowia albo moralności społecznej”(art. 13.2.). Dziecko może więc wyrażać swoje poglądy, niezależnie od tego jakie one są, jeśli nie narusza to praw innych osób i nie prowadzi do niebezpiecznych sytuacji.
Art. 47. Konstytucji mówi, że każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym. Podobną treść ma art. 16 KoPD. Co to oznacza z perspektywy rodzica i nauczyciela? Należy pamiętać, że dorośli sprawujący opiekę nad dziećmi mają obowiązek kierować się przede wszystkim dobrem dziecka, kiedy podejmują związane z nim decyzje. W preambule KoPD umieszczony jest też cytat z Deklaracji Praw Dziecka: „dziecko, z uwagi na swoją niedojrzałość fizyczną oraz umysłową, wymaga szczególnej opieki i troski, w tym właściwej ochrony prawnej, zarówno przed, jak i po urodzeniu”. Dorośli odpowiedzialni za dziecko mają więc za zadanie tak sprawować nad nim opiekę, aby przede wszystkim zapewnić mu bezpieczeństwo, ale pozwolić aby dziecko podejmowało samodzielne decyzje. Rodzic nie powinien nadmiernie ingerować w życie dorastającego dziecka, np. czytać jego korespondencji, jeśli nie istnieją podstawy do obaw, że może ono zaszkodzić sobie albo komuś innemu. Moim zdaniem, rodzice i nauczyciele powinni starać się zdobyć zaufanie swoich wychowanków. Dzięki temu dziecko będzie wiedziało, że może poprosić ich o radę w trudnej sytuacji lub powiedzieć im, jeśli znajdzie się w niebezpieczeństwie.
Według Konstytucji każdy może wybrać religię, którą chce wyznawać (art.53.1) oraz ma prawo do wyznawania jej i uzewnętrzniania, w taki sposób jaki mu odpowiada (art.53.2.) i do
odpowiedzialność. Artykuł 3.3 KoPD mówi o tym, że państwa – strony powinny czuwać nad tym, aby instytucje odpowiedzialne za dziecko czuwały nad jego bezpieczeństwem oraz w odpowiedni sposób dobierały kadry. Nauczyciele powinni być świadomi, jak duży wpływ mają na młodych ludzi, a więc tez na to, jak będzie wyglądał ich kraj w przyszłości. Np. jeśli nauczyciel będzie opowiadał na swoich lekcjach o zmianach klimatycznych, przynajmniej mała część klasy zainteresuje się tym tematem i zacznie bardziej dbać o środowisko. Konwencja mówi też o rozwijaniu w dziecku szacunku do innych ludzi, kultur oraz do własnej kultury, języka i swojej rodziny. Nauczyciel powinien więc dawać dzieciom dobry przykład, czyli zachowywać się w sposób kulturalny, odnosić się z szacunkiem do innych ludzi oraz mówić z szacunkiem nawet o osobach, z którymi się nie zgadza.
Artykuł 2.2. Konwencji o Prawach Dziecka mówi o konieczności przestrzegania praw dziecka niezależnie od jego „rasy, koloru skóry, płci, języka, religii, poglądów politycznych, statusu majątkowego, niepełnosprawności, cenzusu urodzenia lub jakiegokolwiek innego tego dziecka albo jego rodziców bądź opiekuna prawnego” i konieczności jego ochrony przed dyskryminacją ze względu na ”status prawny, działalność, wyrażane poglądy lub przekonania religijne rodziców dziecka, opiekunów prawnych lub członków rodziny.” Przypomina to Art.32.2 z Konstytucji, jednak KoPD wskazuje na konkretne powody możliwej dyskryminacji. Myślę, że niewielu nauczycieli nigdy żadnego dziecka, w żaden sposób nie dyskryminowało lub oceniło negatywnie na podstawie stereotypów. Powinni oni jednak być świadomi istnienia tego problemu i starać się robić to jak najrzadziej. Powinni też zwracać uwagę na to, czy któryś z uczniów nie jest obiektem dyskryminacji albo przemocy ze strony rówieśników.
Dziecko w pierwszych latach swojego życia jest całkowicie zależne od dorosłych i niezdolne do przeżycia bez obecności opiekuna. Z czasem staje się coraz bardziej samodzielne, ale nadal potrzebuje wsparcia i ochrony oraz pomocy w rozwijaniu swoich zdolności i umiejętności. Z biegiem lat zaczyna samo wyszukiwać informacje, formować poglądy i osobowość. Zarówno Konstytucja RP, jak i Konwencja o Prawach Dziecka mówią wyraźnie, że dorośli powinni je chronić przed niebezpieczeństwami, ale pozwolić na wolność w stopniu odpowiednim do wieku. Rodzice, podejmując decyzje dotyczące dziecka powinni kierować się przede wszystkim jego dobrem. Nauczyciele powinni wspierać dziecko w rozwoju, zachęcać do poznawania świata i uczyć je szacunku do innych ludzi i do środowiska naturalnego.
Źródła:
https://www.rp.pl/kraj/art1927111-sondaz-czy-polacy-akceptuja-bicie-dzieci
https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/bicie-dzieci-jest-nadal-problemem-43-proc-polakow- nie-widzi-w,295387.html
