Organy Samorządu Terytorialnego w Polsce: Gminy, Powiaty i Województwa, Prezentacje z Samorząd terytorialny

Pobierz Organy Samorządu Terytorialnego w Polsce: Gminy, Powiaty i Województwa i więcej Prezentacje w PDF z Samorząd terytorialny tylko na Docsity!

PRAWO ADMINISTRACYJNE

SAMORZĄD TERYTORIALNY - WPROWADZENIE

JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO I ICH ORGANY

SAMORZĄD TERYTORIALNY

Samorząd terytorialny to wyodrębniona terytorialnie grupa społeczna (związek

publicznoprawny), w której członkostwo powstaje z mocy prawa, powołana do

wykonywania zadań administracji publicznej w sposób samodzielny i we właściwych

formach.

J. Zimmermann, Prawo administracyjne , Warszawa 2018

SAMORZĄD TERYTORIALNY

SUBSTRAT OSOBOWY SUBSTRAT TERYTORIALNY

WSPÓLNOTA MIESZKAŃCÓW

w literaturze występują zarówno stanowiska kwestionujące odrębną podmiotowość prawna wspólnoty, jak i takie, które przypisują jej tę podmiotowość

TERYTORIUM

EUROPEJSKA KARTA SAMORZĄDU LOKALNEGO

art. 4 EKSL

1. Podstawowe kompetencje wspólnot lokalnych ustala Konstytucja lub prawo. Przepis ten nie przeszkadza wszakże w przyznawaniu wspólnotom lokalnym kompetencji w celach specyficznych, zgodnie z prawem. 2. Wspólnoty lokalne posiadają, w ramach prawa, całą swobodę w wypełnianiu swej inicjatywy w każdej kwestii, która nie jest wyłączona spod ich kompetencji lub przypisana innej władzy. 3. Sprawowanie odpowiedzialności publicznych powinno , ogólnie biorąc, przypadać w pierwszej kolejności władzom najbliższym obywatelom. Powierzenie odpowiedzialności innej władzy musi brać pod uwagę zakres i naturę obowiązku oraz wymagania skuteczności i ekonomii. 4. Kompetencje powierzone wspólnotom lokalnym winny być prawidłowo pełne i całkowite. Mogą one być kwestionowane lub ograniczane przez inną władzę, centralną lub regionalną, jedynie w ramach prawa.

EUROPEJSKA KARTA SAMORZĄDU LOKALNEGO

art. 4 EKSL

5. W przypadku przekazania pełnomocnictw przez władzę centralną lub regionalną, wspólnoty lokalne powinny cieszyć się, na ile to możliwe, swobodą w przystosowywaniu pełnienia tych pełnomocnictw do warunków lokalnych. 6. Wspólnoty lokalne powinny być konsultowane , na ile to możliwe, w dogodnym czasie i we właściwy sposób, podczas procesów planowania i podejmowania decyzji we wszystkich bezpośrednio je dotyczących kwestiach.

art. 5 EKSL

W sprawach jakiejkolwiek zmiany lokalnych granic terytorialnych odpowiednie wspólnoty lokalne powinny być uprzednio konsultowane, ewentualnie drogąr eferendum tam, gdzie prawo na to zezwala.

EUROPEJSKA KARTA SAMORZĄDU LOKALNEGO

art. 9 EKSL

5. Ochrona wspólnot lokalnych słabszych finansowo wymaga wprowadzenia procedur ujednolicenia finansowego lub środków równoważących, mających na celu skorygowanie efektów nierównego podziału potencjalnych źródeł finansowania , jak również obciążeń, które na nie przypadają. Takie procedury czy środki nie powinny ograniczać wolności wyboru wspólnot lokalnych w ich własnej dziedzinie odpowiedzialności. 6. Wspólnoty lokalne powinny być konsultowane we właściwy sposób, co do sposobów przydzielania im redystrybuowanych zasobów. 7. W miarę możliwości, subwencje przyznane wspólnotom lokalnym, nie powinny być przeznaczane na finansowanie projektów specyficznych. Przyznanie subwencji nie powinno przynosić uszczerbku fundamentalnej wolności polityki wspólnot lokalnych we właściwej im dziedzinie kompetencji. 8. Aby finansować swoje wydatki inwestycyjne wspólnoty lokalne powinny mieć dostęp, zgodnie z prawem, do krajowego rynku kapitałowego.

SAMORZĄD TERYTORIALNY

Do podstawowych zasad, na których opiera się samorząd terytorialny, należą -

według J. Zimmermanna:

➔ ZASADA POMOCNICZOŚCI/SUBSYDIARNOŚCI

➔ ZASADA DECENTRALIZACJI

➔ ZASADA SAMODZIELNOŚCI ◆ SWOBODA DZIAŁANIA W ZAKRESIE PRZYZNANYCH KOMPETENCJI ◆ OSOBOWOŚĆ PRAWNA ◆ NIEZALEŻNOŚĆ OD INNYCH ORGANÓW ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ ◆ SAMODZIELNOŚĆ FINANSOWA - w tym względna samodzielność podatkowa

ZADANIA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

art. 166 Konstytucji RP

1. Zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej

są wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadania własne.

2. Jeżeli wynika to z uzasadnionych potrzeb państwa, ustawa może zlecić

jednostkom samorządu terytorialnego wykonywanie innych zadań

publicznych. Ustawa określa tryb przekazywania i sposób wykonywania zadań

zleconych.

3. Spory kompetencyjne między organami samorządu terytorialnego i administracji

rządowej rozstrzygają sądy administracyjne.

ZADANIA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

ZADANIA WŁASNE ZADANIA ZLECONE

generalna i ogólna klauzula kompetencyjna

indywidualne upoważnienie ogólne lub szczególne

odpowiedzialność za wykonanie zadań ponosi

jednostka samorządu terytorialnego

odpowiedzialność za wykonanie zadań ponoszą organy administracji rządowej

finansowanie ze środków własnych gminy - z możliwością wsparcia rządowego

finansowanie ze środków przekazywanych przez administrację rządową

organem odwoławczym jest samorządowe kolegium odwoławcze

organem odwoławczym jest organ administracji rządowej - przeważnie wojewoda

GMINA

W rozumieniu art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. gminę stanowi wspólnota samorządowa

oraz odpowiednie terytorium. Wspólnotę samorządową tworzą z mocy prawa mieszkańcy

gminy.

art. 1 u.s.g.

1. Mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o gminie , należy przez to rozumieć wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium.

art. 2 u.s.g.

1. Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. 2. Gmina posiada osobowość prawną. 3. Samodzielność gminy podlega ochronie sądowej.

GMINA

Do podstawowych aktów prawnych regulujących status prawny gminy należą

Konstytucja RP (art. 163 – 172) oraz ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie

gminnym.

Ponadto kwestie związane z ustrojem gminy zawarte są w statucie gminy ,

uchwalanym przez radę gminy. W przypadku gmin, których liczba mieszkańców

przekracza 300 tysięcy, podlega on uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów na

wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej.

Należy wskazać, że ustawa nie różnicuje, co do zasady, statusu prawnego gminy.

Istotne odrębności dotyczą jedynie gmin wykonujących zadania o szczególnym

charakterze, miast na prawach powiatu oraz miasta stołecznego Warszawy.

WŁADZE GMINY

WŁADZE

GMINY

WÓJT BURMISTRZ PREZYDENT MIASTA

RADA

GMINY

MIESZKAŃCY

ORGANY

GMINY

RADA GMINY

Rada gminy jest organem stanowiącym i kontrolnym gminy. Jest to organ kolegialny,

wybierany w wyborach powszechnych na kadencję trwającą 5 lat.

W skład rady wchodzi określona liczba radnych, zależna liczby mieszkańców danej

gminy:

● w gminach do 20 tysięcy mieszkańców - 15 radnych

● w gminach do 50 tysięcy mieszkańców - 21 radnych

● w gminach do 100 tysięcy mieszkańców - 23 radnych

● w gminach d o 200 tysięcy mieszkańców - 25 radnych

W gminach powyżej 200 tysięcy mieszkańców - 25 radnych + 3 kolejnych na każde

rozpoczęte 100 tysięcy mieszkańców.

Rada gminy nie może jednak liczyć więcej niż 45 radnych!

RADA GMINY

ORGANY WEWNĘTRZNE RADY GMINY

Organem wewnętrznym rady gminy jest przewodniczący , wybierany bezwzględną

większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady. Do

jego zadań należy organizowanie pracy rady oraz prowadzenie obrad rady.

Przewodniczący wspierany jest w tym zakresie przez wiceprzewodniczących.

Za organy wewnętrzne rady gminy można także uznać komisje stałe i doraźne rady

gminy.

RADA GMINY

KOMPETENCJE RADY GMINY

Kompetencje należące do wyłącznej właściwości rady gminy mogą zostać podzielone na:

A. kompetencje organizacyjne – uchwalanie statutu gminy, ustalanie zakresu działania

jednostek pomocniczych oraz zasad przekazywania im składników mienia oraz środków budżetowych na realizację zadań przez te jednostki

B. kompetencje finansowo-majątkowe – uchwalanie budżetu gminy, rozpatrywanie

sprawozdania z wykonania budżetu, podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium, podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat lokalnych, podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy przekraczających zakres zwykłego zarządu, określanie wysokości sumy do której wójt może samodzielnie zaciągać zobowiązania

C. kompetencje osobowe – ustalanie wynagrodzenia wójta, stanowienie kierunkach działania

wójta odwoływanie skarbnika gminy