Pobierz Podstawy Prawa Cywilnego: Wprowadzenie do Systematyki i Podstawowych Pojęć i więcej Notatki w PDF z Prawoznawstwo tylko na Docsity!

Prawo cywilne UwB

I CZĘŚĆ OGÓLNA

1. Pojęcie prawa cywilnego
2. Przedmiot stosunki cywilno-prawne
3. Podmioty osoby fizyczne i prawne
4. Metoda regulacji pr. cywilne opiera się na zasadzie równości stron, żadna ze stron nie jest sobie podporządkowana Umowa czynność prawna konsensualna zgodne oświadczenie woli
5. Systematyka prawa cywilnego
6. Prawo ogólne,
7. Prawo rzeczowe,
8. Prawo rodzinne,
9. Prawo zobowiązań,
10. Prawa na dobrach niematerialnych:

• dobrami niemajątkowymi są utwory (ustawa z 4 1994r. o prawie autorskim Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 904) utwory dzieła literackie, architektoniczne, fotografia- ustawa z 30 VI 2000r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001r. Nr 49, poz. 508 ze zmianami 2000r. Dz. U. Nr 113, poz. 983) znaki przemysłowe, wynalazki, oznaczenia topograficzne. Stosunki cywilno prawne są to stosunki prawne, które określone są przez dyspozycję norm prawa cywilnego, (bo w dyspozycji jest wymagany od adresata sposób zachowania) Stosunek prawny jest to ustanowiona w przepisach prawa więź o charakterze powinnościowym pomiędzy podmiotami prawa polegająca na tym, że podmioty te mają wynikające z dyspozycji normy prawnej uprawnienia i obowiązki, przy czym ich realizacja jest zagwarantowana przez państwo. Rodzaje stosunków cywilno prawnych:
• proste są to stosunki prawne, w których jeden podmiot jest tylko uprawniony, a drugi tylko zobowiązany (np. umowa darowizny, art. 415 odpowiedzialność z czynów niedozwolonych)
• złożone polegają na tym, że jeden i ten sam podmiot jest zarówno uprawniony i zobowiązany (np. art. 535 umowa sprzedaży)

3. Prawo podmiotowe Zespół uprawnień służących podmiotowi prawa. Podmiot uprawniony właściciel prawo własności Prawo podmiotowe wynikająca ze stosunku prawnego możliwość postępowania w określony sposób przyznana przez normę prawną w celu ochrony interesów podmiotu uprawnionego i przez tą normę zabezpieczona. np. podmiot uprawniony właściciel rzeczy (wynika stąd zespół uprawnień) Prawo do korzystania i rozporządzania rzeczą, właściciel ma środki ochrony:

• roszczenie windykacyjne,
• roszczenie negatoryjne Postacie praw podmiotowych:

1. bezwzględne (bezpośrednie) polegają one na tym, że prawo podmiotowe służy oznaczonemu, określonemu podmiotowi uprawnionemu, natomiast obowiązkiem osób trzecich (wszyscy poza uprawnionymi) jest nienaruszanie i nie ingerowanie w sferę jego uprawnień. Prawa rzeczowe pr. bezwzględne, tzn. że one są skuteczne względem wszystkich osób trzecich poza uprawnionymi tj., jeżeli którakolwiek osoba

trzecia będzie naruszać te prawa to są środki żeby ją od tego odwieść.Prawa rzeczowe:

• pr. własności,
• ograniczone pr. rzeczowe (polegają na korzystaniu z rzeczy cudzej): użytkowanie, służebność, 3 pr. spółdzielcze, hipoteka, zastaw (te dwa ostatnie nie polegają na korzystaniu, są to sposoby zabezpieczenia wierzytelności pieniężnych.

2. względne pr. zobowiązaniowe np. umowa dzierżawy (wszystkie umowy są względne) Roszczenie jest to możliwość domagania się żądania określonego zachowania się od określonej osoby, korzystnego dla uprawnionego.Odpowiednikiem roszczenia jest obowiązek drugiej osoby do określonego działania lub zaniechania. Np. wierzytelność art. 353 1Definicja zobowiązania polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenia spełnić.
3. Prawa podmiotowe kształtujące polegają one na tym że uprawniony może przez swoje własne działanie doprowadzić do powstania zmiany (art. 365 kc) lub ustania stosunku prawnego (art. 88 kc wady oświadczenia woli)Rodzaje praw podmiotowych (TEST!) I- bezwzględne- względne są to prawa skuteczne pomiędzy oznaczonymi podmiotami np. wierzytelność art. 353 1, wszystkie umowy cywilno prawne II- majątkowe,- niemajątkowe. Prawa majątkowe: a) prawa rzeczowe, b) wierzytelność tzn. prawa wierzyciela do żądania od dłużnika pewnego zachowania się zwanego świadczeniem, c) prawa na dobrach niematerialnych o charakterze majątkowym np. prawo do rozporządzenia utworem literackim itp. d) Prawa rodzinne o charakterze majątkowym np. prawo do świadczeń alimentacyjnych, e) Prawo do spadku. Prawa niemajątkowe: a) dobra osobiste, b) prawo rodzinne. III- zbywalne mogą być przenoszone na inne osoby prawne w drodze czynności prawnej

• niezbywalne nie mogą być przenoszone Np. pr. majątkowe zbywalne pr. niemajątkowe niezbywalne Wyjątkowo niektóre pr. majątkowe są niezbywalne np. użytkowanie, służebności osobiste, roszczenie odszkodowawcze (art. 44-448kc) jeżeli zostały uznane na piśmie IVPr. związane są to prawa podmiotowe które mają tą szczególną cechę, że podmiotem jednego prawa może być tylko osoba która jest jednocześnie podmiotem innego prawa np. podmiotem uprawnionym ze służebności gruntowej jest każ doczesny właściciel nieruchomości władnącej art. 285 kc-pr. związanym może być również pr. własności art. 235 2 własność budynków nie może istnieć bez użytkowania wieczystego.- Art. 272 2 i 3 odrębna własność budynków rolniczej spółdzielni produkcyjnej jest związana pr. użytkowania gruntu.

• częściowe art. 16 1 wiek 18 lat przyczyny te same: choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy albo innego rodzaju zaburzenia psychiczne, w szczególności pijaństwo lub narkomania. Potrzebna jest takiej osobie pomoc do prowadzenia spraw osobistych i majątkowych. Skutki: ograniczona zdolność do czynności prawnych ustanawia się kuratoraZdolność do czynności prawnych - zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań swoim własnym działaniem.Art. 12 k.c. osoby które nie ukończyły 13 lat, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie nie mają zdolności do czynności prawnej. Czynność pr. Dokonana przez taką osobę jest nieważna art. 14.Art. 14 2 osoba taka może dokonywać jedynie drobnych czynności w sprawach życia codziennego, jeżeli czynności te nie pociągają za sobą rażącego pokrzywdzenia osoby niezdolnej do czynności prawnych. Działa za taką osobę przedstawiciel ustawowy, którym są: rodzice, opiekun, kurator.Nie można przez przedstawiciela ustawowego:
• sporządzić i odwołać testament,
• zawrzeć małżeństwo jedynie przez pełnomocnika Ograniczoną zdolność do czynności prawnej mają małoletni którzy ukończyli 13 lat i osoby ubezwłasnowolnione częściowo. Taka osoba ograniczona w zdolności jest traktowana w dwojaki sposób, w zależności od rodzaju czynności prawnej:
• osoba ta może samodzielnie dokonywać czynności pr., ale do ich ważności potrzebna jest zgoda przedstawiciela ustawowego,
• w stosunku do niektórych czynności osoba ta jest traktowana jako osoba mająca pełną zdolność,
• w stosunku do niektórych czynności osoba ta jest traktowana jako osoba niezdolna do czynności pr..art. 944 1 k.c. sporządzić i odwołać testament może osoba która ma pełną zdolność do czynności pr.,art. 21 k.c. osoba ograniczona w zdolności do czynności pr. Może bez zgody przedstawiciela ustawowego rozporządzać swoim zarobkiem chyba, że sąd opiekuńczy z ważnych powodów pozbawi ją tego uprawnienia.Art. 17 k.c. wnioskowanie z przeciwieństwa, osoba ograniczona w zdolności do czynności pr. Może samodzielnie bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy które nie są po jej stronie ani rozporządzaniem prawem ani zaciąganiem zobowiązań. Osoba ograniczona w zdolności do czynności pr. może samodzielnie zawierać stosunek pracy i dokonywać innych czynności które tego stosunku dotyczą. Wyjątek: jeżeli zawarta umowa sprzeciwia się dobru osoby to przedstawiciel ustawowy może za pośrednictwem sądu ją rozwiązać.Art. 17, 18, 19 k.c. osoba ograniczona w zdolności do czynności pr. dokonała sama jednostronnej czynności pr. i ta czynność nie została potwierdzona przez przedstawiciela ustawowego to będzie nieważna. Do czasu potwierdzenia tej czynności jest zawieszona jej ważność. Jeżeli druga strona nie wiedziała o ograniczonej zdolności osoby pierwszej to ta osoba musi wyznaczyć termin przedstawiciela ustawowego do potwierdzenia, jeżeli natomiast nie jest możliwe zawieranie świadczenia to można domagać się odszkodowania.Miejsce zamieszkania osoby fizycznej (art. 25-28 k.c.)Zależy właśnie od tego właściwość miejscowa sądu (wg miejsca zamieszkania pozwanego)Na miejsce zamieszkania składają się dwa momenty:
• corpus moment zewnętrzny tzn. faktyczne przebywanie w danej miejscowości.
• Animus moment wewnętrzny tzn. wola, zamiar stałego pobytu w tej miejscowości.

Oba te momenty muszą być spełnione łącznie. Do utraty miejsca zamieszkania potrzebna jest likwidacja tych 2 elementów.Miejsce zamieszkania pochodne (domicilium nesesarium) miejsce zamieszkania ustalone dla niektórych osób wg miejsca zamieszkania innych osób (dziecko, osoba pozostająca pod opieką)Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców, albo jedno z rodziców, któremu przysługuje władza rodzicielska, lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obu rodzicom na równi to dziecko ma miejsce zamieszkania u tego z rodziców u którego stale przebywa, a jeżeli nie to sąd ustala miejsce zamieszkania.Miejscem zamieszkania pozostającego pod opieką jest miejsce zamieszkania opiekuna.Oświadczenie woli (art. 60k.c.) W rozumieniu pr. cywilnego jest to takie zachowanie się osoby fizycznej lub organu osoby prawnej, które wyraża w sposób dostateczny zamiar wywołania skutku prawnego. tzn. ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku prawnego. Rodzaje oświadczeń woli:

1. oświadczenia woli, których cechą jest to, że mają być one złożone innej osobie tzn. mają one określonego adresata, np. oferta.
2. Oświadczenie woli których składanie nie polega na skierowaniu do określonego adresata , Przykłady:

• oświadczenia które są ogłoszone publicznie, np. przyrzeczenie publiczne, art. 919 1
• testament

3. oświadczenia które są składane przed właściwym organem:

• oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, składane przed sądem lub notariuszem art. 1018 3,
• oświadczenie o uznaniu dziecka, art. 79 k.r.o. składane przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego lub Sądem Opiekuńczym. Art. 60 k.c. w jakiej formie powinny być składane oświadczenia woli: w formie dowolnej, tak aby wyrażało dostatecznie wolę danej osoby:
• pisemnie; ustnie; w sposób dorozumiany; przez uznanie pewnych czynności. Czy milczenie jest oświadczeniem woli Art. 60 k.c. generalnie milczenie nie jest oświadczeniem woli ale istnieją od zasady wyjątki:
• gdy takie znaczenie w określonej sytuacji zostanie mu nadane przez stronę w umowie, np. jeżeli adresat uzgodni oferentem że brak odpowiedzi w ustalonym terminie oznaczać będzie przyjęcie oferty to w takiej sytuacji milczenie oznacza wolę zawarcia umowy i będzie złożeniem oświadczenia woli.
• Kodeks cywilny w niektórych wypadkach uznaje, że milczenie danej osoby uważa się za złożenie oświadczenia woli. Art. 386 k.c. za przyjęcie oferty przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą,Art. 810 k.c. milczenie uważa się a zawarcie umowy ubezpieczenia,Art. 830 2 wypowiedzenie umowy przez ubezpieczającego.Z jaką chwilą uznajemy ośw. woli za złożone Z momentem doręczenia tzn., że ośw. woli musi być prawidłowo doręczone (teoria doręczenia). Art.61 k.c. możliwość odwołania złożonego ośw. woli musi nastąpić to jednocześnie z doręczeniem ośw. woli do adresata lub wcześniej.

6. Czynność prawnaczynność prawna (art. 56) jest to stan faktyczny w skład którego wchodzi co najmniej jedno oświadczenie woli, stanowiące uzewnętrznioną decyzję podmiotu pr. cywilnego, z którym to stanem

Ad 7)Czynność jest odpłatna jeżeli strona która dokonała przysporzenia otrzymuje w zamian za nie korzyść majątkową stanowiącą ekwiwalent tego przysporzenia (zapłata, wynagrodzenie) Czynność jest nieodpłatna gdy tego ekwiwalentu brak, np. umowa darowizny, umowa użyczenia. Forma czynności prawnychW art. 60 k.c. została sformułowana podstawowa zasada wg której oświadczenie woli powinno być złożone w formie dowolnej tzn. ustnie, pisemnie, w sposób dorozumiany przez dokonanie pewnych czynności. Wyjątki od tej zasady polegają na konieczności zachowania formy szczególnej. Wyróżniamy 3 rodzaje formy szczególnej w zależności od skutków, które powodują jej niezachowanie:

1. forma pod rygorem nieważności (ad solemnitatem), TEST! przykłady
2. forma dla celów dowodowych (ad probationem),
3. forma dla wykonania oznaczonych skutków prawnych (ad eventum). Ad 1) Przez formę ad solemnitatem rozumie się formę szczególną, której niezachowanie pociąga za sobą nieważność czynności pr. obowiązek jej zachowania może wynikać z przepisu ustawy, lub woli stron.K.c. przewiduje różne postacie formy szczególnej pod rygorem nieważności:c forma aktu notarialnego: art. 80 dla pisemnych ośw. woli osób nie umiejących czytać, art. 158 jest to przepis dotyczący umowy przenoszącej własność nieruchomości, art. 179 1 zrzeczenie się własności nieruchomości (f. aktu not.), art. 890 1 dla oświadczenia darczyńcy, przy zawarciu umowy darowizny, art. 237 i 237 dla ustanowienia i przeniesienia prawa użytkowania wieczystego, art. 16 ustawa o gosp. Nieruchomościami.c Forma pisemna: art. 99 2 dla pełnomocnictwa ogólnego, art. 876 2 dla oświadczenia poręczyciela przy umowie poręczenia,c Forma pisemna z notarialnym poświadczeniem podpisu: art. 751 1 dotyczy zbycia lub wydzierżawienia przedsiębiorstwac Forma pisemna z podpisem urzędowo poświadczonym: art. 6 2 KRO pełnomocnictwo do zawarcia małżeństwa.Forma pod rygorem nieważności może też wynikać z umowy. Ad 2)Przez formę dla celów dowodowych rozumie się formę pisemną, jeżeli jej niezachowanie nie pociąga za sobą nieważności czynności pr. lecz ogranicza możliwość w razie sporu między stronami - skorzystania z niektórych środków dowodowych. Art. 74 skutki tego co się stanie jeżeli nie zachowamy tej formy.Art. 74 2 wyjątkowo mówi, kiedy sąd dopuści dowód:

• jeżeli obie strony wyrażą na to zgodę,
• fakt dokonania czynności zostanie uprawdopodobniony za pomocą pisma. Forma ta może wynikać :
• ustawy gdy dany przepis wymaga formy pisemnej a nie ma dodane pod rygorem nieważności ,
• z umowy stron. Przykłady wynikania formy z ustawy:Art. 734 umowa zlecenia wartość 2 tys. lub więcej na piśmie,Art. 75 1 czynność pr. obejmująca rozporządzanie prawem, którego wartość przenosi 2 tys. zł., jak również czynność pr. z której wynika zobowiązanie do świadczenia wartości przenoszącej 2 tys. zł., powinna być stwierdzona pismemArt. 77 przepis ogólny jeżeli umowa została zawarta na piśmie, to rozwiązanie, odstąpienie od niej także na piśmie,Art. 860 2 umowa spółki cywilnej powinna być stwierdzona pismem,Art. 606 umowa dostawy wymaga formy pisemnej dla celów dowodowych,Art. 648 1 umowa o roboty budowlane,Art. 900 umowa o odwołanie darowizny.Ad 3)Forma dla

wywołania określonych skutków prawnych:Art. 659 umowa najmu,Art. 660 forma szczególna.Przedstawicielstwo polega na tym, że jedna osoba (przedstawiciel) dokonuje w imieniu drugiej osoby (reprezentowanego) czynności pr., która jeśli mieści się w granicach umocowania przedstawiciela do działania w cudzym imieniu, pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego, art. 95 2 k.c. Wyróżniamy zgodnie z art. 96 k.c.:

• przedstawicielstwo ustawowe - gdzie umocowanie do działania znajduje się w ustawie,
• pełnomocnictwo gdzie umocowanie zawarte jest w ośw. woli reprezentowanego tzn. w treści pełnomocnictwa. TEST! Zastępca pośredni tym różni się od przedstawiciela, że działa we własnym imieniu, ale na cudzy rachunek. Oznacza to że w stosunku do osób trzecich występuje jedynie zastępca pośredni, a ten na czyj rachunek działa pozostaje nieujawniony, np. komisant.Skutki pr. wynikające z dokonanej przez zastępcę pośredniego czynności pr. dotyczą zastępcy pr. Nabyte prawa przenosi na osobę na której rachunek działa, a osoba ta ma obowiązek zwolnić go z zaciągniętych zobowiązań, np. broker.Przesłanki skuteczności przedstawicielstwa Aby przedstawicielstwo było skuteczne muszą być spełnione określone przesłanki: Przedstawiciel musi mieć umocowanie i działać w jego granicach. Działanie w danym imieniu przez osobę która nie ma umocowania jak również przez przedstawiciela który przekracza granice swego umocowania jest w zasadzie działaniem prawnie bezskutecznym.Odmiennie to jest regulowane przy tzw. rzekomym pełnomocnictwie (falsus prokurator), tzn. w wypadku gdy dana osoba występuje jako pełnomocnik, mimo że nim nie jest albo będąc pełnomocnikiem przekracza granice swojego umocowania powstaje czynność pr. niezupełna, której ważność jest zawieszona.SKUTKI: reprezentowany musi potwierdzić przy czynności jednostronnej. To oświadczenie rzekomego pełnomocnika zawsze jest nieważne. Natomiast przy czynnościach jednostronnych mających adresata oświadczenia rzekomego pełnomocnika będzie ważne jeżeli adresat godził się na działanie bez umocowania, a reprezentowany oświadczenie to potwierdził.Zgodnie z art. 103 3 w braku potwierdzenia rzekomy pełnomocnik obowiązany jest do zwrotu tego co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, a także do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania. Sposoby zawierania umów:

1. Rokowania, a) List intencyjny,
2. Przetarg,
3. Oferta. Ad 1) Rokowania są sposobem zawierania skomplikowanych umów mających za przedmiot znaczne wartości. Ich sens polega na tym, że strony kolejno uzgadniają poszczególne postanowienia umowy. Zazwyczaj przedmiotem rokowań są istotne postanowienia konkretnej umowy to takie bez których nie wiadomo co to jest za umowa, np. sprzedaż zobowiązanie sprzedawcy do przeniesienia własności rzeczy.Art. 72 mówi kiedy umowa w trakcie rokowań jest uznawana za zawartą. TEST !Do rokowań dochodzi w drodze zaproszenia do rokowań art. 71 (ogłoszenia) Ad 1

pr. podmiotowe kształtujące, które polega na ty, że przez jednostronne ośw. woli tzn. przyjęcie oferty może doprowadzić do zawarcia umowy tzn. powstania umowy lub ustania stosunku prawnego. Wg art. 66 k.c. należy rozróżnić następujące sytuacje:

• jeżeli oferent sam wyznacza w ofercie czas w ciągu którego będzie oczekiwał na odpowiedź wówczas oferta wiąże go do upływu wskazanego terminu
• jeżeli w ofercie termin nie jest oznaczony to są dwie sytuacje: oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą telefonu powoduje że przyjęcie oferty musi nastąpić bezzwłocznie inaczej przestaje ona być wiążąca, we wszystkich innych przypadkach oferta przestaje wiązać z upływem czasu w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia, art. 67 opóźnienie odpowiedzi Kiedy umowa jest zawarta Umowa jest zawarta kiedy adresat ofertę przyjął w całej rozciągłości. Przyjęcie oferty z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnień poczytuje się za nową ofertę, art. 68.Wady oświadczenia woli: można unieważnić czynność prawną, albo uchylić jej skutki.Są to określone w ustawie nieprawidłowości występujące przy podjęciu decyzji lub towarzyszące woli danego podmiotu. Powodują one że oświadczenie woli jest wadliwe i może być pozbawione skuteczności prawnej lub z mocy prawa być nieważne.Kodeks cywilny wyróżnia:

1. brak świadomości lub swobody,
2. pozorność art. 83 1,
3. błąd art. 84 86,
4. groźba

Ad 1) jest to wada polegająca na anormalnym stanie psychicznym wyłączającym świadome lub swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli. Bezwzględna nieważność taki stan spowodowany być może choroba psychiczną, niedorozwojem psychicznym i innymi zaburzeniami psychicznymi: w skutek narkozy, alkoholizmu, wysokiej gorączki. Art. 945 1 wg tego artykułu testament jest nieważny jeżeli został sporządzony w stanie wyłączającym świadome lub swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli przepis szczególny. Ad 2) Oświadczenie woli z art. 83 1 jest pozorne jeżeli zostało złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru tzn. że strony są zgodne co do tego że ośw. woli albo w ogóle nie ma wywołać żadnych skutków pr., albo wprawdzie ma wywołać skutek pr. ale inny niż to wymieniła w treści pozornej czynność pr.W 1 wypadku mamy do czynienia z pozornością zwykłą, a w drugim z pozornością kwalifikowaną. Pozorną wymową może być zarówno umowa jak i jednostronne ośw. woli, ale tylko takie które jest składane wobec innej osoby ponieważ jest jej zgoda. Dlatego tez nie może być pozorne ośw. woli składane przed organem państwowym, np. uznanie dziecka.Oświadczenie woli pozorne jest nieważne bezwzględnie na którą nieważność może powołać się każda osoba trzecia która ma w tym interes prawny. Ad 3) Przez błąd rozumie się:

1. mylne wyobrażenia o rzeczywistym stanie rzeczy jeśli stało się ono bezpośrednim powodem złożenia określonego ośw. woli, np. kupuję kopię obrazu sądząc że jest to oryginał.
2. Mylne wyobrażenie o treści składanego oświadczenie (pomyłka). Przy pomyłce treść ośw. woli jest niezgodna z rzeczywistą wolą oświadczającego.Kodeks cywilny wyróżnia błąd co do treści czynności pr. od

błędu który tej treści nie dotyczy. Jedynie wyjątkowo błąd 2 rodzaju co do treści czynności pr. przy testamencie. Błąd musi być obiektywnie istotny tzn. musi być tego rodzaju, że żaden rozsądny człowiek znający prawdziwy stan rzeczy nie złożyłby ośw. woli tej treści.Skutkiem pr. błędu który jest prawnie doniosły jest uprawnienie strony która złożyła ośw. pod jego wpływem do uchylenia się od jego skutków pr. tzn. do pozbawienia tego oświadczenia znaczenia pr. Tutaj mamy nieważność względną. Podstęp jest to błąd szczególnie kwalifikowany który został wywołany umyślnie w celu skłonienia danej osoby do złożenia ośw. woli danej treści. nie ważne jest czy podstępu dopuszcza się druga strona danej czynności pr. czy osoba trzecia pod warunkiem że druga strona o podstępie wiedziała i nie zawiadomił o tym składającego ośw. woli albo gdy czynność pr. była nieodpłatna. Ad 4) O groźbie mówimy wówczas gdy 1 osoba w celu zmuszenia innej osoby do złożenia ośw. woli o oznaczonej treści zapowiada użycie środków, które spowodują niekorzystne następstwa dla tej osoby lub osoby trzeciej gdy ośw. woli nie zostanie złożone. Cech groźby przesłanki od których zależy pr. doniosłości groźby są następujące: a) Groźba musi być bezprawna tzn. mamy z nią do czynienia wówczas gdy zagrożono użyciem środka bezprawnego np. groźba zabójstwa, albo użyciem środka przez prawo dozwolonego, którym jednak nie można posługiwać się w celu wymuszenia ośw. woli. b) Groźba musi być poważna tzn. składająca ośw. woli może się obawiać że jemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe. Skutkiem groźby jest uprawnienie tego kto złożył ośw. woli do uchylenia się od jego skutków pr. czyli skutkiem pr. groźby jak przy błędzie jest niemożność względna czynności pr. dokonana pod wpływem błędu lub groźby, dotknięte są tzw. względną nieważnością oznacza to że osoba która złożyła takie wadliwe ośw. woli może czynność pr. unieważnić przez uchylenie się od skutków pr. oświadczenia woli art. 88 1 forma dla celów dowodowych. Generalnie nie potrzeba tu post. sądowego.Termin (art. 88 2 k.c.) TEST! przy błędzie - rok czasu na uchylenie od jego wykrycia przy groźbie z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał.Przedawnienie prowadzi do ograniczenia możności dochodzenia roszczenia przed sądem.Art. 17 przedawnieniu ulegają roszczenia majątkowe, natomiast nie podlegają przedawnieniu wynikające z praw osobistych i rodzinno osobowych.Są jednak wyjątki: TEST! Od tej zasady K.C. przewiduje 2 grupy wyjątków: I Roszczenia majątkowe nie ulegające w ogóle przedawnieniom, tzn. X roszczenie o zniesienie współwłasności, art. 220 X roszczenie windykacyjne i negatoryjne wynikające z własności nieruchomości, art. 223 1. II Roszczenia których dochodzenie ograniczone jest terminami zawitymi są to terminy ograniczające w czasie dochodzenie przed powołanym do tego organem, jeżeli ich bezskuteczny upływ powoduje wygaśnięcie prawa. Terminem przedawnienia jest taki termin który ogranicza pod względem czasowym dochodzenie roszczenia majątkowego, a skutkiem jego upływu jest niemożność dochodzenia tego roszczenia. Przykłady:1. roszczenia posesoryjne o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń, art. 344 22. roszczenie o wstrzymanie budowy, art. 347 2 Roszczenia te nie przedawniają się lecz wygasają jeżeli nie będą dochodzone. W 1 wypadku w ciągu 1 roku od chwili naruszenia posiadania, w 2 wypadku w ciągu 1 miesiąca od rozpoczęcia budowy.Zgodnie z art. 117 2 k.c. po upływie

• posiadacz samoistny;
• posiadacz zależny (najemca, dzierżawca), art. 336 płaci czynsz. Właściciel ma też prawo:
• prawo do użyczania rzeczy, które nie polega na pobieraniu pożytków,
• prawo do pobierania pożytków,
• prawo do dyspozycji faktycznych czyli prawo do przetwarzania, zużycia, zniszczenia. Prawo do rozporządzania rzeczą to: TEST !- uprawnienie do wyzbycia się własności rzeczy czyli przeniesienia własności rzeczy na inną osobę,
• prawo do zrzeczenia się własności,
• rozporządzanie własnością na wypadek śmierci,
• prawo do obciążenia rzeczy. Granice prawa własności określają 3 wyznaczniki:

1. Przepisy ustaw,
2. Zasady współżycia społecznego,
3. Społeczno gospodarcze przeznaczenie danej własności. Ad 1) art. 142 k.c. pozwala na ingerencję w cudze pr. własności w celu ratowania życia, zdrowia lub dobra majątkowego, art. 144 154 k.c. prawo sąsiedzkie, art. 231 k.c. który przewiduje możliwość utraty pr. własności na rzecz posiadacza rzeczy. Ad 2) Zasady współżycia społecznego to klauzula generalna, daje możliwość elastycznego działania. Są to normy moralne, obyczajowe, istniejące w danym społeczeństwie, w danym czasie. Jeżeli właściciel korzysta w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego to następuje ograniczenie pr. własności. Ad 3) Uprawnienia właściciela są uzależnione od danego prawa własności. Art. 143 podaje granice przestrzenne pr. własności. Granice te rozciągają się także nad gruntem i w głąb gruntu.WODY stanowią generalnie własność Skarbu Państwa. Wyjątki: Inna jest sytuacja wód płynących, inna stojących.Wody stojące to te które znajdują się w jeziorach, stawach i innych zbiornikach. Nie wypływają z nich i nie wpływają rzeki, tzn. stanowią własność właściciela gruntu. Wody płynące - w rzekach, jeziorach i zbiornikach do których wpływają lub wypływają rzeki. Są własnością Skarbu Państwa.Prawo sąsiedzkieSą to przepisy, które regulują wzajemne oddziaływanie pomiędzy nieruchomościami sąsiedzkimi.W śród przepisów prawa sąsiedzkiego wyróżniamy:1. przepisy ograniczające oddziaływanie na nieruchomości sąsiednie: art. 144 k.c. art. 147 k.c.2. przepisy określające sposób korzystania przez sąsiadów z przygranicznych pasów ziemi: art. 148 150 k.c.3. przepisy przewidujące możliwość ustanawiania pewnych służebności: art. 145 i 146 k.c. art. 151 k.c.4. przepisy regulujące problemy związane z granicami czyli rozgraniczanie nieruchomości: art. 152 154 k.c. przepisy szczególne z 17 V 1989 r. prawo geodezyjne i kartograficzneAd 1) Wyróżniamy 2 rodzaje immusji:

• bezpośrednie polegają na skierowaniu na grunt sąsiedni pewnych substancji za pomocą specjalnych urządzeń. Bezpośrednie są zabronione,
  • pośrednie w sposób naturalny, np. hałas, wytwarzanie gazu, spalin, zapachów, uniemożliwianie odbioru TV. Pośrednie są dozwolone prawnie pod pewnymi warunkami, art. 144 k.c.Przy immisjach: możliwość wystąpienia z roszczeniem negatoryjnym art. 222 2 może wnosić roszczenie z tytułu naruszenia dóbr osobistych

Ad 3) - art. 145 służebność drogi koniecznej. Można żądać gdy nie ma dostępu do drogi publicznej- art. 146 służebność przejazdu, przechodu,-art. 151 służebność budynkowa - jeżeli przy wznoszeniu budowli lub innego urządzenia bez winy umyślnej doszło do przekroczenia granic gruntu, wówczas właściciel gruntu nie może żądać przywrócenia stanu poprzedniego, chyba że bez nieuzasadnionej zwłoki sprzeciwił się, albo grozi mu niewspółmiernie wielka szkoda. Właściciel może żądać wykupienia tej części gruntu lub ustanowienia odpowiedniej służebności, której treścią jest to że właściciel zajętej częściowo nieruchomości musi znosić że na jego gruncie stoi budynek należący do innej osoby. Ad 4) utrzymanie granic w należytym stanie po połowie koszty,

• własność urządzeń granicznych po połowie koszty,
• rozgraniczenie nieruchomości z art. 152 wynikają dwa obowiązki dla właścicieli nieruchomości sąsiednich:
• współdziałanie przy rozgraniczeniu gruntów,
• współdziałanie przy utrzymaniu stałych znaków granicznych. Rozgraniczenie nieruchomości:
• w drodze umowy zainteresowanych właścicieli,
• na mocy orzeczenia sądowego,
• na podstawie decyzji organu administracyjnego. Reguluje to prawo geodezyjne i kartograficzne. Postępowanie to składa się z 2 stadiów, post. administracyjnego i sądowego. Rozgraniczenia dokonują wójtowie, burmistrzowie lub prezydenci. Czynności dokonują upoważnieni geodeci, jeżeli uda się w sposób ugodowy ustalić granice to postępowanie kończy się na post. administracyjnym, a jeżeli nie to wójt, burmistrz lub prezydent kieruje sprawę do sądu. Sąd w postępowaniu dotyczącym rozgraniczenia nieruchomości kieruje się:
• stanem prawnym, tzn. ustala granicę tak jak powinna ona przebiegać wg tytułu prawnego który stwierdza jej ustanowienie. Tytułem takim może być umowa notarialna na mocy której podzielono nieruchomość lub ją sprzedano lub orzeczenie o istnieniu współwłasności,
• jeżeli stanu prawnego nie można stwierdzić wówczas granicę ustala się wg ostatniego spokojnego stanu posiadania (kiedy nie było sporu),
• sąd ustala granicę z uwzględnieniem wszelkich okoliczności kierując się celowością, tzn. wyznacza granice w taki sposób aby uwzględnić interesy wszystkich sąsiadów.Sąd może orzec dopłatę !Nabycie i utrata prawa własności. Nabycie najczęściej na podstawie umowy sprzedaży. Są dwa rodzaje nabycia prawa:
• nabycia pierwotne nabywca nie uzyskuje prawa jakie przysługiwało dotychczasowemu właścicielowi, a uzyskuje prawo niezależnie od tego czy przysługiwało jego poprzednikowi, np. zasiedzenie, sprzedaż,
• nabycie pochodne polega na tym że własność rzeczy przechodzi z dotychczasowego właściciela na jego następcę prawnego, np. obciążenia. Przeniesienie własności rzeczy:
• przejście własności na podstawie umowy art. 535 k.c. Osobę która przenosi własność nazywamy zbywcą, a osobę na którą przechodzi własność nabywcąwśród przepisów o przeniesieniu własności można wyróżnić:

przepisy wspólne dla nieruchomości i ruchomości art. 155 1 i art. 156

przepisy dotyczące tylko nieruchomości art. 157 168

przepisy dotyczące tylko ruchomości art. 155 2 i art. 169 170

Posiadacz zależny użytkownik, najemca, dzierżawnik, zastawnik. Do zasiedzenia potrzebne jest posiadanie nieprzerwalnie.Dobra wiara posiadacza występuje wówczas gdy z przyczyn nieuzasadnionych posiadacz nie wie o tym że nie przysługuje mu praw własności, takim posiadaczem jest osoba która nie wiedząc o tym nabyła rzecz od osoby nieuprawnionej, osoby nie mające zdolności do czynności prawnej. W odniesieniu do nieruchomości dla skrócenia czasu zasiedzenia do lat 20 wystarcza jeżeli posiadacz jest w dobrej wierze w chwili uzyskania posiadania. Okoliczność iż posiadacz dowiedział się że nie przysługuje mu własność w okresie późniejszym nie ma znaczenia.Skutek zasiedzenia: po spełnieniu przesłanek dany podmiot staje się właścicielem rzeczy. Sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu zasiedzenia (ma charakter deklaratywny) Nabycie własności w drodze przemilczenia następuje w przypadkach określonych w ustawie. Osoba nabywa własność na skutek:- nie wykonania przez właściciela jego prawa,- przez czas w ustawie oznaczony.Przepisy art. 183 k.c. odnoszą się do rzeczy zgubionych, porzuconych bez zamiaru pozbycia się własności, a także do zwierząt które zabłąkały się lub uciekły.Akcesja rzeczy ruchomych art. 192 194 k.c. TEST! Obejmuje trzy sytuacje:

1. połączenie drewno + metalem = krzesło
2. pomieszanie cukier z kaszą,
3. przetwarzanie stworzenie nowej rzeczy z cudzych materiałów. Na skutek połączenia, pomieszania rzecz staje się współwłasnością. Jeżeli jest jednak dysproporcja w wartości rzeczy to właściciel cenniejszej staje się właścicielem całej rzeczy, a te mniejsze to są części składowe rzeczy.W pierwszych dwóch wypadkach jeżeli przywrócenie stanu poprzedniego byłoby związane z dużymi kosztami lub trudnościami dotychczasowi właściciele stają się współwłaścicielami rzeczy. Udziały odpowiadają wartości rzeczy połączonych lub pomniejszonych. Jednakże gdy jedna z rzeczy pomieszanych lub połączonych ma wartość większą niż pozostałe to rzeczy o mniejszej wartości stają się jej częściami składowymi (jej właściciele tracą prawo własności).W 3 przypadku tek który tworzył nową rzecz z wolnych materiałów staje się jej właścicielem. Od tego istnieją dwa wyjątki:
4. rzecz przetworzona staje się własnością własnych materiałów, jeżeli przetworzenie zostało dokonane w złej wierze,
5. jeżeli wartość materiałów jest większa od nakładów pracy.Stosuje się tu przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu i o obowiązku naprawienia szkody.
6. Ochrona własności Podstawowe roszczenia z tytułu naruszenia prawa własności:

1. windykacyjne, powstają gdy ktoś narusza naszą własność
2. negatoryjne art. 222 2
3. powództwo o ustalenie prawa własności art. 189 k.c. na podstawie tego przepisu powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa gdy ma w tym interes prawny.Ochrona własności ma charakter obiektywny, co oznacza że o powstaniu tych dwóch roszczeń decyduje sam fakt naruszenia własności.Ad 1) Roszczenie windykacyjne można określić jako roszczenie wydania rzeczy, wynikające z prawa własności. Występujemy z nikt gdy ktoś inny włada naszą rzeczą. Legitymacja czynna (ten kto występuje) możność bycia powodem (przysługuje właścicielowi i współwłaścicielowi).Legitymacja bierna przeciwko komu może wystąpić,

Przeciwko każdemu kto narusza własność.Przedawnienie jeżeli roszczenie windykacyjne dotyczy nieruchomości to nie ulega przedawnieniu, jeżeli rzeczy ruchomej to wynosi 10 lat. TEST! Ad 2) Roszczenie negatoryjne jeżeli ktoś narusza moją własność w inny sposób niż wykonywanie władztwa nad rzeczą to można wówczas wnieść to roszczenie. Wnosimy o: TEST!

• przywrócenie stanu zgodnego z prawem,
• zaniechanie dalszych naruszeń. Legitymacja taka sama jak przy roszczeniu windykacyjnym. Ciężar dowodu obciąża tego kto występuje. Przedawnienie j. w. Roszczenia uzupełniające 1 rok czasu od zwrotu rzeczy Rekompensują właścicielowi to że był pozbawiony możności korzystania z rzeczy albo odniesiony uszczerbek art. 224 i 225 k.c. Są to:
• roszczenie o wynagrodzenie korzystania z rzeczy,
• roszczenie o zwrot pożytków lub ich równowartości,
• roszczenie o odszkodowanie za szkodę spowodowaną zużyciem rzeczy, jej pogorszeniem lub utratą.Ochrona tu nie ma charakteru obiektywnego. Ich zakres zależy od dobrej lub złej wiary posiadacza rzeczy. Zakres tych rzeczy ustawa czyli kodeks normuje odmiennie dla 3 sytuacji:

1. gdy posiadacz rzeczy jest w dobrej wierze,
2. gdy posiadacz rzeczy jest w złej wierze,
3. gdy jest w dobrej wierze ale dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa windykacyjnego. Ad 1) Generalnie do takiego posiadacza nie będzie roszczeń. Jedynie wtedy gdy za rzecz utraconą posiadacz ten uzyskał ekwiwalent, np. odszkodowanie z ubezpieczenia jest on zobowiązany do jego wydania ( wg przepisów o bezpodstawnym naruszeniu). Ad 2) Posiadacz taki jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, odpowiedzialny jest za jej pogorszenie lub utratę, chyba że rzecz uległaby temu gdyby znajdowała się u właściciela, ponadto jest on zobowiązany zwrócić pobrane pożytki lub ich równowartość, a także wartości tych pożytków, których nie uzyskał z powodu złej gospodarki art. 225 1 Ad 3) Podobnie jak posiadacz w złej wierze będzie on z zasady zobowiązany do spełnienia roszczeń właściciela. Jednakże zakres jego obowiązków jest węższy niż posiadacza w złej wierze nie jest on bowiem zobowiązany do zwrotu wartości pożytków, których nie uzyskał z powodu złej gospodarki., ponadto za zużycie, utratę bądź pogorszenie rzeczy odpowiada tylko wtedy gdy doszło do tego z jego winy art. 224 2 Roszczenia z tytułu nakładów:

• nakłady konieczne,
• nakłady zbytkowne tzw. ulepszające. Przez nakłady konieczne rozumie się wszystkie wydatki poniesione na rzecz których celem jest utrzymanie rzeczy stanie nadającym się do normalnego użytku, np. na remonty, podatki, naprawy. Inne nakłady to mogą być nakłady mające na celu ulepszenie rzeczy albo nakłady polegające na nadaniu jej wyglądu odpowiadającego posiadaczowi rzeczy.Zwrotu nakładów koniecznych posiadacz może domagać się tylko o tyle o ile nie mają one pokrycia w korzyściach, które z rzeczy uzyskał. Natomiast zwrot innych nakładów może żądać tylko wówczas gdy zwiększają wartość rzeczy w chwili wydania art. 226 1Właściciel jest z zasady zobowiązany

,b) z czynności prawnych, np. w przypadku kupna określonej rzeczy przez kilku nabywców, c) zasiedzenie, d) w przypadku połączenia lub pomieszania rzeczy ruchomych,e) na podstawie orzeczenia sądowego tzn. na podstawie postanowienia sądu o zniesieniu współwłasności, przyznania części kilku właścicielom.Udział jest to zakres uprawnień przysługujących współwłaścicielowi do rzeczy wspólnej określony ułamkiem. Całość rzeczy wspólnej przysługuje wszystkim współwłaścicielom niepodzielnie, natomiast udział jest prawem wyłącznym konkretnego współwłaściciela.Prawo wyłączne współwłaściciela do udziału: TEST !Właściciel może udziałem rozporządzać bez zgody pozostałych wspólników. Rozporządzanie udziałem polega na tym że współwłaściciel może przenieść jego własność lub zbyć swój udział, obciążyć ograniczonym prawem rzeczowym, obciążyć hipoteką, może zrzec się swego udziału, może rozporządzać na wypadek śmierci.Zarząd rzeczą wspólną:Przez zarząd rzeczą wspólną należy rozumieć podejmowanie wszelkich decyzji, dokonywanie wszelkiego rodzaju czynności dotyczącej rzeczy wspólnej.Wyróżniamy:

1. zarząd ustawowy,
2. zarząd umowny,
3. zarząd sądowy sąd wyznacza zarządcę. Ad 1)Jakie są zasady zarządu ustawowego: Podstawą zarządu jest podział na czynności zwykłego zarządu przekraczające zwykły zarząd. Wśród tych czynności wyróżniamy zarówno czynności prawne (np. sprzedaż rzeczy wspólnej), czynności faktyczne oraz czynności polegające na załatwieniu spraw przed sądami i innymi organami państwowymi.Jaki jest sposób wykonywania zarządu O dokonaniu poszczególnych czynności decydują sami współwłaściciele. W przypadku czynności przekraczających zwykły zarząd decydują wszyscy jednomyślnie, a gdy są czynności zwykłego zarządu to większość współwłaścicieli (liczy się udziały).Wyjątkowo możemy mieć do czynienia z ingerencją sądu. Każdy ze współwłaścicieli ma zarówno prawo jak i obowiązek współdziałania w zarządzie rzeczą wspólną.Przez czynność zwykłego zarządu należy rozumieć załatwianie bieżących spraw związanych ze zwykłą eksploatacją rzeczy wspólnej, z utrzymaniem rzeczy zgodnie z jej przeznaczeniem, np. wnoszenie opłat, podatków, pobieranie czynszu z tytułu najmu.Do czynności przekraczających zwykły zarząd zaliczamy:- zbycie rzeczy wspólnej,- jej obciążenie,

• zmianą przeznaczenia tej rzeczy. Art. 201 k.c. zgoda większości zwykły zarząd zgoda wszystkich czynności przekraczające zwykły zarządInterwencja sądu w przypadku czynności zwykłego zarządu może polegać na:
• w przypadku braku zgody większości współwłaścicieli, każdy ze współwłaścicieli może wystąpić do sądu o wydanie upoważnienia do dokonania tej czynności art. 201 k.c.- art. 202 k.c. Ad 2)Przy zarządzie umownym współwłaściciele określają zasady zarządu rzeczą wspólną w zawartej przez siebie umowie. Umowę muszą podpisać wszyscy współwłaściciele. Ad 3)Art. 203 k.c. zarząd sądowy wykonywany przez zarządcę wyznaczonego przez sąd.Przesłanką jest wystąpienie jednej z trzech przyczyn:

1. Jeżeli nie można uzyskać zgody większości współwłaścicieli w istotnych sprawach zwykłego zarządu,
2. Większość współwłaścicieli krzywdzi mniejszość,
3. Narusza zasady prawidłowego zarządu.Korzystanie z rzeczy wspólnej: TEST! W zależności od źródła które jest podstawą korzystania wyróżniamy:
4. korzystanie ustawowe określa ustawa,
5. korzystanie umowne określa umowa między wspólnikami,
6. korzystanie na podstawie orzeczenia sądowego.W ramach prawa do korzystania wyróżniamy:- prawo do posiadania art. 206- prawo do używania art. 206- prawo do pobierania pożytków art. 207quod usum TEST! Przy korzystaniu umownym sposób korzystania określa umowa. W praktyce współwłaściciele dokonują podziału rzeczy do korzystania, zwłaszcza nieruchomości. Podział taki nazywany jest quod usum polega na tym, że każdy ze współwłaścicieli otrzymuje do korzystania fizycznie wydzieloną część nieruchomości wspólnej.Zniesienie współwłasności TEST! Przez zniesienie współwłasności likwiduje się stosunek prawny łączący współwłaścicieli.Art. 210 ograniczone do 5 lat,Art. 220 prawo żądania zniesienia współwłasności nie ulega przedawnieniu.Tryb zniesienia współwłasności: tryb sądowy, tryb umowny.Jeżeli przedmiotem współwłasności jest nieruchomość to forma aktu notarialnego.Sądowe zniesienie współwłasności na mocy art. 210 post. nieprocesowe.Ustawa wyróżnia 3 sposoby zniesienia współwłasności:3 podział fizyczny tzn. między współwłaścicielami,3 podział cywilny tzn. dokonanie sprzedaży,3 przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli.Własność lokaliUstawa z 25.06.1994 r. o własności lokali Zasady odrębnej własności lokali:
7. Przedmiotem odrębnej własności może być lokal mieszkalny, użytkowy, można ustanowić odrębną własność garażu,
8. Liczba mieszkańców może być różna,
9. Rozmiary lokalu nie mają znaczenia,
10. Wyodrębnienie lokalu jest dopuszczalne bez względu na to czy lokal znajduje się w małym domu mieszkalnym czy dużym,
11. Ustanowienie odrębnej własności może obejmować wszystkie lokale lub część z nich,
12. Można ustanowić odrębną własność kilku lokali dla jednej osoby,
13. Może być wyodrębniona własność lokalu samodzielnego tzn. lokalu wydzielonego w obrębie budynku trwałymi ścianami. Ustanowienie odrębnej własności lokali może być dokonane: w drodze umowy forma aktu notarialnego + wpis do księgi wieczystej, w drodze jednostronnej czynności prawnej, w drodze orzeczenia sądowego. Umowa ta powinna w szczególności zawierać rodzaj, położenie, rozmiary poszczególnych lokali a także wielkość udziałów przypadających właścicielom we współwłasności nieruchomości wspólnej.Sąd może ustanowić odrębną własność lokali w drodze orzeczenia o zniesieniu współwłasności, w orzeczeniu o dziale spadku, o zniesieniu wspólności małżeńskiej + wpis do księgi wieczystej.W razie wyodrębnienia własności lokali, gruntu, wszelkich innych części budynków i inne urządzenia które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli lokalu stanowią nieruchomość wspólną. Jest to współwłasność w częściach ułamkowych.Udział określa się do wielkości wszystkich lokali: TEST!